Morele psychologie Flashcards
Wat bestudeert morele psychologie?
bestudeert hoe mensen moreel handelen en redeneren in de praktijk en stelt de vraag wat hiervan de consequenties zijn voor morele theorieën. Wat zijn de psychologische veronderstellingen van ethische theorieën?
Vooral op de vraag bestaat karakter wel, wordt veel kritiek geleverd vanuit empirische wetenschappen.
Wat is de theorie van Kahneman?
Psychologie voor de economie: mensen zijn rationeel, door rationele besluitvorming komen mensen tot beslissingen/keuzes ‘the rational man’.
Onze besluitvorming gebeurt vaak op basis van ‘heuristics en biases’.
Twee denksystemen:
-Snel, onbewust en automatisch: voor heel veel beslissingen gebruiken we het eerste systeem, het tweede systeem is te veeleisend om in veel situaties te gebruiken (bijv. in de supermarkt).
-Langzaam, bewust en reflectief.
Wat betekent het baseball probleem?
- Als een honkbalknuppel en bal samen 1,10 kosten en de knuppel kost 1 euro meer dan de bal, hoe duur is de bal dan?
- 0,10 cent? fout.
- Systeem 1 is aan het stuur en leidt velen ertoe 0,10 als antwoord te geven, maar wanneer we reflectief nadenken met systeem 2 komen we erachter dat het antwoord niet juist kan zijn. Dus systeem 2 volgt uit systeem 2. Als de bal 0,10 cent kost en de knuppel kost 1 euro meer dan kost de knuppel dus 1,20.
Maar zijn er wel echt twee systemen?
Wat is het framing effect?
als iets anders geframed is, ben je sneller geneigd om ervoor te kiezen. (Twee producten: 1 is 20% fat en de andere is 80% fat free, de meeste kiezen de laatste terwijl het hetzelfde is).
Wat betekent confirmation bias?
Onbewust op zoek gaan naar kennis die al in je wereldbeeld past.
Wat is Anchoring bias?
Degene die het eerste bod maakt, zet de toon. Terwijl dit net zo goed willekeurig kan zijn
Wat betekent Recency?
hetgeen dat als laatst gezegd is, is hetgeen dat je het best onthoud.
Wat is Availability heuristic?
bijv. studenten 10 pluspunten van cursus laten opschrijven vóór een cursusevaluatie. Hierdoor worden de evaluaties beter ingevuld.
Wat toont het experiment van good samaritan?
Help je een persoon in nood?
Darley en Batson: laten we een studie doen met studenten die een opleiding tot priester volgen. Er valt iemand op de gang, zullen de studenten diegene helpen?
Een groep is te vroeg: 63% helpt.
Een groep is net op tijd: 45% helpt.
Een groep heeft haast: 10% helpt.
Het karakter om iemand te helpen heeft te maken met situationele factoren.
Het is dus niet makkelijk om een deugdzaam persoon te zijn (dit zegt Aristoteles ook).
Wat is het Millgram experiment (1963)?
- Proefpersonen werden opgedeeld in docent/leerling. Leerlingen waren acteurs.
- Achtergrond/motivatie experiment: nazisme; zit het kwaad in iedereen?
- De docenten werd door persoon in witte jas (autoriteit) gevraagd de leerlingen elektrische schokjes toe te dienen bij slechte antwoorden, van mild tot dodelijk.
- In een variant van het experiment bleek 2/3e van de proefpersonen bereid de leerling een dodelijk voltage toe te brengen.
- Moreel gedrag van deze proefpersonen had niet te maken met karakter, maar met het feit dat iemand in een witte jas aanwezig was.
Wat is er problematisch aan de empirische wetenschap (sociale psychologie)?
Uit een aantal studies binnen de empirische wetenschappen blijken een aantal feiten:
- Door veel lachen wordt je blijer. (potloodexperiment)
- Door big brothers eyes ga je je eerlijker gedragen.
- Door in een superman pose te gaan staan, wordt je zelfverzekerder.
Echter, kloppen deze ondervindingen helemaal niet. Dit maakt dat je kritisch moet zijn ten opzichte van empirische studies tegenover ethiek.
Leg het trolley-case experiment uit.
Je hebt een tram die vijf mensen gaat aanrijden, tenzij jij de schakelaar bewegen zodat hij die maar een persoon raakt. Zou je de schakelaar bewegen of niet?
Leg uit experiment met de obese man uit.
Je staat op een bruggetje en je ziet dat een tram vijf mensen gaat aanrijden. Op het bruggetje staat een dikke man die de tram zou kunnen stoppen. Zou je de vent van de brug duwen of niet? Hetzelfde experiment als de trolley-case, Het enige verschil is dat je iemand fysiek aanraakt en de nabijheid veel persoonlijker is. Nabijheid is een psychologisch kenmerk dat ons handelen kan beïnvloeden.
Waarom zijn de trolley-case experimenten erg inconsequent?
In de eerste situatie kiezen de meesten ervoor om de hendel om te zetten.
In de tweede situatie kiezen de meesten ervoor de dikke man niet te duwen.
Maar waarom zou iemand vermoorden met een hendel meer acceptabel zijn dan hem te duwen?
Hoe zou een utilist reageren op het trolley-case experiment?
Door de schakelaar of de dikke man te bewegen kun je het geluk van de meerderheid (5 mensen in plaats van 1 individu) vergroten, dus je beweegt de schakelaar of de man!
