Tarczyca - nowotwory, wole, gruczolak, zespół niskiej t3 Flashcards
Co to jest wol
Powiększenie tarczycy którego objętość przekracza 18 ml u kobiet i 25 ml u mężczyzn. Może przebiegać z objawami nadczynności, niedoczynności lub w eutyrozie (wol obojętny).
Wole miąższowe nietoksyczne
To powiększenie objętości tarczycy w USG które NIE wiąże się z ogniskowymi zaburzeniami struktury ani czynności tarczycy.
Najczęściej przez niedobór jodu, czynniki autoimmunologiczne, czynniki dziedcizne.
Wole guzkowe nietoksyczne
Jest to choroba tarczycy w której dominują ogniskowe zaburzenia jej budowy, wynikające z rozrostu i zmian zwyrodnieniowych lub zwłóknieniowych bez zaburzeń czynności tarczycy.
W USG stwierdza się pojedyczne guzek bez powiększenia pozostałej tarczycy
Przyczyny : niedobór jodu, substancje wolotwórcze, hormony płciowe, palenie papierosów, ekspozycja na promieniowanie jonizujące, wcześniejsze zapalenia tarczycy, procesy autoimmunologiczne
Zespół niskiej trijodotyroniny
- Zwiększone rT3
- Zmniejszone T3
- Prawidłowe/ nieco podwyższone T4
- Prawidłowe TSH
- Obniżenie aktywności dejodynazy typu I 5’’, a wzrost dejodynazy typu III.
Są to zaburzenia konwersji obwodowej hormonów tarczycy u osób wyniszczonych i w ciężkim stanie klinicznym, po rozległych oparzeniach, głodzeniu, niewydolności nerek, marskości wątroby, zawale serca, nowotworach złośliwych, sepsie, chorobach zakaźnych
Rak tarczycy
Są to nowotwory złośliwe wywodzące się z
1) komórek pęcherzykowych tarczycy - brodawkowaty, pęcherzykowaty, anaplastyczny
2) komórek C - rak rdzeniasty
Patogeneza raka tarczycy
1) Ekspozycja na promieniowanie jonizujące
2) Dostępność jodu w srodowisku
3) Onkogeny - aktywująca mutacja genu BRAF - najczęściej w brodawkowatym
4) Czynniki dziedziczne
Obraz kliniczny raków tarczycy
1) Powiększone przez przerzuty węzły chlonne
2) Szybki wzrost guzka i jego nieprzesuwalność
3) Chrypka - naciekanie na nerw krtaniowy
4) Ból i duszność
5) Biegunka - rak rdzeniasty przez nadmiar kalcytoniny
Rak brodawkowaty tarczycy
najczęstszy nowotwór tarczycy
− wywodzi się z komórek pęcherzykowych tarczycy
− najczęstsza mutacja w raku brodawkowatym – mutacja genu BRAF
− przyczyną powstania może być nadmiar jodu
− rozprzestrzenia się drogą limfatyczną (często pierwszym objawem jest powiększenie węzła Virchowa)
− najczęstszy nowotwór tarczycy u dzieci
− rozpoznanie: BAC (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa)
− nieczynny hormonalnie
− badania kontrolne po usunięciu raka: tyreoglobulina (po usunięciu tarczycy nie powinno jej być)
Rak pęcherzykowy tarczycy
drugi pod względem częstości
− przyczyną może być niedobór jodu
− szerzy się drogą krwionośną
− nieczynny hormonalnie
− w BAC nie do odróżnienia z gruczolakiem, potwierdzenie w badaniu histopatologicznym→ nacieka naczynia i
torebkę
Rak anaplastyczny
Powyżej 60 r.ż. (rzadki)
- wywodzi się ze zróżnicowanego raka tarczycy
− Przerzuty przez ciągłość, limfę i krew
− Objawy miejscowe i naciekowe związane z nerwem krtaniowym wstecznym (chrypka)
-rokowanie jest złe i bardzo szybka progresja choroby
− 10-letnie przeżycie <5%
Rak rdzeniasty tarczycy
z komórek C wytwarzających kalcytoninę
− znaczny ↑ stężenia kalcytoniny we krwi u chorego z guzkiem tarczycy → rozpoznanie
− objaw charakterystyczny (ale rzadki) – biegunka (wynika z nadmiernego wydzielania kalcytoniny i innych
substancji biologicznie czynnych)
− 1⁄4 przypadków raka rdzeniastego – dziedziczne, wynikające z aktywującej mutacji zarodkowej genu RET
− leczenie: wycięcie całej tarczycy i węzłów chłonnych szyjnych (często nie powoduje normalizacji stężenia
kalcytoniny – pochodzi ona z mikroprzerzutów)