Nadnercza - choroby z nadmiarem glikokortykoidow - CUSHING Flashcards
Zespół Cushinga
To zespół objawów klinicznych powstający w wyniku długotrwałej ekspozycji na nadmiar krążących glikokortykoidów.
Może być zależny lub niezależny od wydzielania ACTH
Zespół Cushinga niezależny od ACTH
Postać nadnerczowa
Pierwotna nadczynność kory nadnerczy
1)Nowotwory kory nadnerczy (gruczolak lub rak)
2)Zmiany rozrostowe nadnerczy - guzkowa hiperplazja
3)Mutacja receptora melanokortynowego
4)Glikokortykoidy - jatrogenne
Zespół Cushinga zależny od ACTH
Wtórna nadczynność kory nadnerczy
1)Postać przysadkowa - nadmierne wytwarzanie ACTH przez gruczolak przysadki - inaczej Choroba Cushinga
2)Zespół Ektopowego wydzielania ACTH przez guz o lokalizacji pozaprzysadkowej np drobnokomorkowy płuca, rakowiaki, rak rdzeniasty tarczycy(neuroendokyrynne)
Objawy kliniczne Zespołu Cushinga
1)Otyłość z centralnym rozmieszczeniem tk tluszczowej
2)Księżycowata twarz
3)Bawoli kark
4)Duży brzuch z czerwonymi rozstępami
5)Wylewy podskórne przez ścieńczenie tkanki podskórnej
6)Rozstępy z naczyniami krwionośnymi, siniaki
7)Osłabienie siły dolnych mięśni kończyn
8) Częste zakażenia skórne, grzybicze -zmniejszona odpornosc
9)Reakcje alergiczne - hamowanie histaminy
10)Rozległa utrata masy kostnej przez zahamowanie procesów kosciotworczych
11)Zmniejsza się wchłanianie wapnia z moczem
12)Nadciśnienie tętnicze
13)Zahamowanie wzrostu u dzieci
14)Opóźnienie dojrzewania u dzieci
15)Zaburzenia miesiączkowania
16)Wirylizacja u kobiet i dzieci
17) Przedwczesne dojrzewanie u chlopcow
18)Zaburzenia psychiczne - euforia, depresja, stany niepokoju, psychoza
19)Cukrzyca
20) Kamica nerkowa
Badania hormonalne Zespół Cushinga
1) Stężenie kortyzolu z dobowym rytmem wydzielania - rano od 15 do 20ug prawidłowo a potem obniża się do polowy
2)Wydalanie wolnego kortyzolu z moczem - dobowe powinno być poniżej 100ug
3)Stężenie ACTH w surowicy - bardzo niskie przy podwyższonym kortyzolu wskazuje na ACTH Niezależny zespół
4)Podwyższona hemoglobina, hematokryt, erytrocyty
5)Poranna hiperglikemia/nieprawidłowy OGTT
6)Zwiększony cholesterol całkowity, LDL, triglicerydy
Testy dynamiczne w zespole cushinga
1) Hamowanie deksametazonem - jednorazowe podanie 1mg o północy, rano powinno być prawidłowo niższe niż 5ug/dl
2)Hamowanie deksametazonem długie - przez 4 dni łącznie, w chorobie Cushinga stężenie kortyzolu powinno być już po 2 dniach niższe niż 5 ug a wydalanie z moczem obniżone o 50%
Patogeneza otyłości w zespole cushinga
Powstaje przez nadmierny apetyt stymulowany ośrodkowo przez nadmiar glikokortykoidów
Patogeneza rozstępów w zespole cushinga
Nadmiar podsciolki tłuszczowej powoduje nadmierne rozciąganie skóry z rozerwaniem tkanki tłuszczowej co prowadzi do rozstępów z przeświecającymi naczyniami krwionośnymi
Patogeneza utraty masy kostnej w zespole cushinga
1) Nadmiar glikokortykoidow powoduje zahamowanie procesów kościotwórczych oraz zaburzają syntezę włókien kolagenowych
2)Zmniejszone wchłanianie wapnia w jelitach i zwiększone wydalanie z moczem
3)Wtórny wzrost sekrecji PTH przyśpiesza resorpcję kości nasilając osteoporozę
Patogeneza nadciśnienia w zespole cushinga
1)Kortyzol,DOC i kortykosteron działają przez receptor mineralokortykoidowy
Hormony te zwiększają reabsorbcje sodu zwiększając wolemie
2) Kortyzol zwiększa również syntezę angiotensyny II w naczyniach krwionośnych
3) Zmniejszona degradacja katecholamin
Objawy zespołu Cushinga u dzieci
1) Zahamowanie wzrostu -zmniejszone wydzielanie GH i zmniejszona odpowiedz
2) Opóźnienie dojrzewania płciowego - nadmiar steroidów wpływa hamująco na gonadotropiny
Jak rozpoznać ACTH zależny i nie zależny zespół cushinga
1) ACTH zależny - wysoki poziom ACTH
2) ACTH niezależny - niskie stężenie ACTH przy podwyższonym kortyzolu
Hiperaldosteronizm Pierwotny
Grupa zaburzeń związanych ze zwiększonym widzialniem aldosteronu nieadektwanym do spożycia sodu i niezależne od regulujących jego wydzielania aktynowsci układu Renina angiotensyna oraz Stezenia potasu we krwi.
Nadmierne wydzielanie aldosteronu prowadzi do nadciśnienia tętniczego, uszkodzenia układu sercowo naczyniowego i nerek, zatrzymywania sodu w ustroju, zahamowania wydzielania reniny i zwiększonego wydalania potasu z moczem i hipokaliemi. Obniżone ARO
Przyczyny hiperaldosteronizmu pierwotnego
1)Przerost warstwy kory nadnerczy
2) Gruczolak (zespół Conna)
3)Rak kory nadnerczy wydzielający aldosteron
Patogeneza hiperaldosteronizmu pierwotnego (nadmiar aldosteronu)
1) Nadmierne wydzielanie aldosteronu prowadzi do nadciśnienia tętniczego przez zatrzymywanie sodu i wody oraz skurcz i uszkodzenie naczyń
2) Wytwarzany autonomicznie aldosteron działa na cewkę nerkowa dalsza i powoduje zwiększone wchłanianie zwrotne Na+ i wydalanie Ki H+
3)Zatrzymywanie sodu i wody na początku prowadzi do hiperwolemii a potem dochodzi do spontanicznej diurezy i obj płynu ulega normalizacji
4)Działając synergistycznie z angiotensyna II powoduje martwicę, włóknienie miocytow, przerost serca, upośledza czynność srodblonka naczyn
5) W nerkach nadmiar aldosteronu prowadzi do uszkodzeń tętniczek i nefropati
6)Prowadzi do nadciśnienia przez pobudzenie receptorów mineralokotykoidqwych w OUN
Objawy hiperaldosteronizmu pierwotnego
1) Nadciśnienie tętnicze
2)Osłabienie mięśniowe, wielomocz, wzmożone pragnienie
3)Hipokaliemia i zasadowica
4)Obniżenie Aktywności reninowej osocza
Hiperaldosteronizm wtórny
Długotrwałe nadmierne pobudzenie układu RAA wyrażające się zwiększoną Aktywnością reninowa osocza oraz zwiększonym stężeniem angiotensyny II
Pobudza warstwę kolebkowata nadnerczy do nadmiernego wydzielania aldosteronu
Przebiega zwykle bez nadciśnienia
Przyczyny : schorzenia wątroby (brak możliwości eliminacji aldosteronu), niewydolność serca, zespół nerczycowy, preeklampsja, stosowanie leków moczopędnych, leki przeczyszajace
Wrodzony przerost nadnerczy definicja
Grupa schorzeń uwarunkowana wrodzonymi dziedziczącymi się autosomalnie recesywnie zaburzeniami enzymatycznymi biosyntezy kortyzolu.
Niedobór kortyzolu przez brak hamowania zwrotnego powoduje stałą nadmierną sekrecje ACTH co prowadzi do przerostu kory nadnerczy która tor metaboliczny ukierunkowuje na wytwarzanie androgenów a to prowadzi do zaburzeń w różnicowaniu płci
Patomechanizm w szlaku biochemicznym Wrodzonym przeroście nadnerczy
1)Niedobór 21 hydroksylazy - synteza steroidów zostaje zahamowana na etapie progesteronu i 17hydroksyprogesteronu które nie są przekształcane dalej. Hamuje to tor tworzenia mineralo i glikokrotykoidow
Patomechanizm w wrodzonym przeroście nadnerczy
1) Mutacja powodująca brak kortyzolu
2)Nadmierna sekrecja ACTH przez brak hamowania zwrotnego kortyzolem
3)Przerost kory nadnerczy
4)Kierowanie toru metabolicznego na syntezę androgenow
5)Nadmiar androgenow
6)Zaburzenia różnicowania płci
WNP zespół utarty soli jakie objawy
- Pacjenci homozygotyczni genów zmutowanych CYP21
-W okresie noworodkowym : zaburzenia gospodarki wodno -elektrolitowej, wzrost stężenia potasu we krwi, nadmierna utrata sodu, hipowolemia, hipochloremia
-Maskuliniazacja dziewczynek narządów płciowych już w życiu płodowym (wirylizacja) - przerost łechtaczki, zrośnięcie warg sromowych
-Po kilku dniach od porodu gwałtowne wymioty, biegunka, odwodnienie
WNP z prosta wirylizacja jakie objawy
-Maskulinizacja dziewcząt, brak rozwoju piersi, męskie owłosienie, męska budowa ciała, męski głos
-przedwczesne dojrzewanie chłopców - gwałtowny wzrost, owłosienie płciowe, zwiększenie prącia ale bez zwiększenia jąder
-Brak zaburzeń gospodarki wodno elektrolitowej - niepełna ekspresja genu
-Zbyt szybkie zrośnięcie przynasadowych kości długich
-Zmniejszenie wzrostu ostatecznego
Jak rozpoznać WNP
1) Oznaczyć 17 OH progesteron (rośnie już w 5 dniu życia)
Hirsutyzm
Nadmierna ilość włosów u kobiet na obszarach androgenowrazliwych jak warga górna, klatka piersiowa czy plecy i brzuch
Spowodowana nadmiarem androgenów
Wirylizacja
Nadmiar androgenów powodujący hirsutyzm, powiększenie łechtaczki, zmniejszenie piersi, obniżenie głosu, łysienie jak mężczyźni
Guz chromochłonny definicja
nowotwór rozwiajajcy się z komórek bchromochlonnych zlokalizowanych w nadnerczach którego objawy są związane z nadmiernym wytwarzaniem i uwalnianiem katecholamin
Często współwystępuje z neurofibromatozą, guzami hormonalnie czynnymi, rakiem rdzeniastym tarczycy
Objawy guza chromochłonnego
Związane z okresowym wyrzutem katecholamin po uciśnięciu idt
1) Gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego
2) Przyspieszenie akcji serca
3)Zblednięcie powlok
4) Obfite pocenie się
5)Uczucie lęku
6) Silny ból głowy i brzucha
7) Zaburzenia naczynioruchowe
Jak rozpoznać guz chromochlonny
1)Podwyższone wydalanie metoksypochpodnych amin katecholowych w moczu oraz chromograniny A w surowicy
2) Po napadzie - podwyższone stężenie katecholamin w surowicy lub stężenia metabolitów w moczu zebranych odrazu
3)Tomografia/rezonans
