PD 7.6 Aangeboren afwijkingen in de heemsynthese Flashcards
Wat zijn porfyrines?
Porfyrines zijn precursors (voorlopers) van heem, waar het ijzer molecuul nog ontbreekt.
Waar is heem een essentieel onderdeel van?
- hemoglobine
- myoglobine
- catalase
- peroxidase
- ademhalingsketen: ATP
- cytochroom P450
Waar wordt heem uit gemaakt?
Heem wordt gemaakt uit glycine en succinyl-CoA
Wat gebeurt er als er iets mis gaat in de heemsynthese?
Als de omzetting mis gaat: Porfyrie
- Grieks: porphyria: paars
- Er zijn 10 enzymen actief in de heem synthese
- Er bestaan 10 verschillende porfyrieën
- Waarvan er 4 een acute porfyrie zijn.
Wat is de klinische manifestatie van een acute porfyrie?
- Acute porfyriën: Aanvallen van buikpijn met neurologische uitval (als de aanval te lang doorgaat) door stapeling van delta-aminolevuline zuur (dALA) (porfurine precursor).
Onbehandeld kan leiden tot hersenschade.
Wat is de klinische manifestatie van een cutane profyrie?
Cutane porfyriën: (blauw) licht (vooral zon) geinduceerde huidklachten door stapeling van porfyrines in de huid. Pijn door zon of blaren denk aan porfyrie.
- Pijnloze blaren
- Pijn
Waar komen acute porfuriën uit en wanneer ontstaan ze?
Ze komen uit de lever en na de puberteit komen de acute porfuriën.
Wat is de incidentie van porfyriën?
Zeldzaam, acute intermitterende porfyrie 1:75000
Wat is een nieuw medicijn voor porfyrie?
Nieuw medicijn: sinds 4 jaar, SI-RNA (Givosiran). Dit zorgt ervoor dat er minder van ALAS1 wordt gemaakt. ALAS1 zorgt voor de omzetting naar ALA wat zorgt voor de pijnklachten.
Wat zijn uitlokkende factoren voor een porfyrie aanval?
- Geneesmiddelen, die CYP450 verbruiken
- Hormonale verandering/ premenstrueel
- Infecties
- Calorische restrictie/ vasten
- Zware rokers (geven alleen meer kans)
- Alcohol
- Zware inspanning
- Blootstelling aan kou
- Emotionele stress?
Als heem wordt vergebruikt ontstaan er aanvallen. Dan moet er nieuw heem worden gevormd.
Wat is het beloop van een porfyrie aanval?
Beloop van porfyrie aanval
Prodromale fase
- gedragsverandering, angstig
- onrustig en slapeloosheid
Buikpijn met braken en obstipatie (continue buikpijn)
Interne geneeskunde:
- Tachycardie & hypertensie
- Hyponatriemie
- Rode urine
Geen koorts, geen CRP verhoging, geen afwijkingen buik
Als de aanval langer duurt ontstaan er neurologische afwijkingen:
- Spierzwakte
- Epilepsie
- Paralyse/ verlamming
Hoe erft profurie over?
Het is autosomaal dominant, maar daarentegen krijgt maar 10% van de dragers aanvallen.
Welk enzym doet het niet bij Acute Intermitterende Porfyrie?
PBGD doet het niet bij acute intermitterende porfyrie, ALA stapelt op, ALAS wordt extra aangezet.
Waar moet je aan denken als je rode urine ziet?
- Bijna altijd bloed
- Te testen met dipstick: ery’s of Hb positief
- Maar als geen bloed is: denk dan aan porfyrie
Wat kun je zeggen over de prevalentie van een acute porfyrie aanval?
- Vaker bij vrouwen (M:V = 1:4)
- 16-40e Levensjaar, zelden voor puberteit
- Altijd gepaard met buikpijn
- De menstruatie kan de aanvallen triggeren
Waarom is het belangrijk dat er voldoende heem wordt geproduceerd?
Veel heem remt de eerste stap van de heemsynthese. Als deze eerste stap niet wordt geremd krijg je ophoping van ALA. Ophopen van ALA zorgt voor de klachten. ALA is neurotoxisch voor zenuwen.
Wat is de behandeling van acute porfyrie?
Koolhydraten remt de heemsynthese, morfine remt de pijn, pijn remmen voorkomt ook heemverbruik. Tachycardie behandelen met bètablokkers. Uitlokkende factor stoppen/ behandelen
- heem-arginaat bij ernstige aanval –> sterfte en ernstige morbiditeit ↓↓↓↓
Overweeg opname IC/ Medium care
Waarom geven we liever niet heel vaak heem?
Omdat het aanvallen kan uitlokken. Want je remt ook de heemsynthese. Dit kan daarna door een tekort aan heem weer de productie starten waardoor je weer een aanval kan krijgen.
