P9 - neuro - bóle głowy, demielinizacyjne, nn-mm, stany napadowe Flashcards
Bóle głowy - jaki podział wg ICHD(międzynarodowe towarzystwo bólu głowy)
- pierwotne
- wtórne
- neurlagie, neuropatie, bóle twarzy, inne bóle głowy
Pierwotne bóle głowy - czym spowodowane, jakie wyróżniamy, które są najczęstszymi przyczynami nawracjącego bólu głowy
spowodowane pierwotnym zaburzneiem ff neuronów
- napięciowy
- migrena
- klasterowy ból głowy
najczęstsze nawracające - napięciowy i migrena
Najczęściej występujący rodzaj bólu głowy
napięciowy ból głowy
Napięciowy ból głowy - czynniki wywołujące
- środowiskowe (hałas, ostre światło, brak snu, menstruacja, niektóre pokarmy i leki),
- emocjonalne (stres, lęk),
- dziedziczne (predyspozycja dziedziczona wielogenowo),
- nadwrażliwość dróg nocyceptywnych układu nerwowego.
Te same czynniki mogą wywołać napad migrenowy.
Cechy napięciowego bólu głowy: (6)
- obustronny,
- zaciskający lub rozpierający, “uczucie zbyt ciasnej opaski”,
- o nasileniu łagodnym do umiarkowanego,
- nie narasta w trakcie aktywności fizycznej,
- nie towarzyszą mu wymioty,
- zwykle występuje po południu lub wieczorem,
-sen najczęściej nie wpływa kojąco.
Cechy migrenowego bólu głowy BEZ AURY: (5)
- zwykle obustronny, rzadziej jednostronny,
- pulsujący,
- o nasileniu umiarkowanym do dużego,
- narasta w trakcie aktywności fizycznej,
5 .często towarzyszą mu: nudności, wymioty, bóle brzucha,
światłowstręt (fotofobia), nadwrażliwość na dźwięki (fonofobia)
Napad migrenowy - ile trwa, ile % z aurą
do kilku h
10% z aurą
Migrena BEZ aury - kryteria rozpoznania (A-E) wg ICHD-3
A. >= 5 napadów spęłniającychy kryteria B-D \+ B. bóle głowy trwające 2-72h(gdyby były nieleczone lub nieskutecznie) \+ C. >=2 cechy bólu: - jednostronny -pulsujący - nasilenie umiarkowane-duże - narasta w aktywności fiz \+ D. >= 1 z objawóww w czasie bólu: - nudności/ wymioty - fotofobia, fonofobia \+ E. brak innego rozp. ICHD-3
Migrena Z AURĄ - kryteria rozpoznania (A-D) ICHD-3
A. >=2 napady spełniające kryteria B-C \+ B >= 1 całkowicie odwracalny objaw aury - zaburzenia: - widzenia - czucia - mowy/języka - ruchowe - pochodzące z pnia mózgu - poch. z siatkówki \+ C. >=3 z cech aury: - >=1 objaw aury rozwija się stopniowo przez >=5 minut - >=2 objawy aury po sobie - każdy objaw trwa 5-60min - zwykle >=1 jednostronny objaw - >=1 pozytywny objaw aury(mroczek migocący, mrowienie) -ból głowy w czasie aury lub do 60 minut od ustąpienia \+ D. brak innego rozpoznania ICHD-3
Dziecięce zespoły okresowe, które mogą być związane z migreną: (4)
- wymioty cykliczne,
- migrena brzuszna,
- łagodne napadowe zawroty głowy,
- łagodny napadowy kręcz szyi.
Migrena brzuszna - kryteria wg ICHD-3 (A-F)
A. >=5 napadów spełniających kryteria B-D \+ B. ból brzucha o >=2 z cech: zlokalizowany w linii pośrodkowej, w okolicy pępka LUB źle zlokalizowany - tępy char/ pobolewanie - nasilen8ie umiarkowane-duże \+ C. >=2 towarzyszące: - jadłowstręt - nudności - wynioty - bladość \+ D. czas trwania 2-72h(gdyby nieleczony lub nieskutecznie) \+ E. brak obj. pomiędzy \+ F. brak związku z innymi zaburzeniami, w szczególności podejrzenia ch układu pokarmowego lub nerek
Klasterowy ból głowy - jaki to, co charakt. , co to klaster i ile trwa
Silny, jednostronny ból w okolicy skroni lub oczodołu
Charakterystyczne są dodatkowe objawy wegetatywne po stronie bólu:
- nastrzyknięcie spojówek, łzawienie oka,
- zatkanie lub wyciek z nosa,
- wzmożona potliwość,
- zwężenie źrenicy, zwężenie szpary powiekowej lub obrzęk powieki
Seria zazwyczaj codziennych napadów (klaster) trwa kilka tygodni–miesięcy,
po czym ustępuje na kilka miesięcy–lat.
Przyczyny wtórnych bólów głowy (8)
- urazy głowy i szyi,
- zaburzenia naczyniowe,
- podwyższone lub obniżone ciśnienie śródczaszkowe,
- nadużywanie lub odstawienie leków i używek
- neuroinfekcje i zakażenia ogólnoustrojowe,
- zaburzenia homeostazy,
- schorzenia w obrębie głowy i szyi,
- zaburzenia psychiczne.,
Neurlagia nerwu trójdzilenego - inna nazwa, jka się objawia, jakie badanie konieczne, jak leczysz
inaczej “rwa twarzowa”
Objawia się krótkimi napadami niezwykle silnego, jednostronnego bólu twarzy.
Niezbędne jest badanie MRI w celu wykluczenia wtórnej neuralgii.
Leczenie:
- leki przeciwpadaczkowe (w szczególności karbamazepina),
- paracetamol, NLPZ i opioidy NIESKUTECZNE,
- w przypadku lekoopornych i wtórnych neuralgii: leczenie chirurgiczne.
Bóle głowy - dgn, jakie badania
wywiad + badanie (uzębienie, słuch, wzrok, mc, CTK, podstaowwe neurologiczne)
morfo, CRP, jaja pasożytów w kale
rutynowe obrazowe i EEG NIEZALECANE !
Nagły izolowany ból głowy - możliwe przyczyny (7)
- infekcje
- ZOMR
- ICH
- choroby naczyniowe OUN
- NT
- uraz
- udar mózgu
Nagły nawracający ból głowy - możliwe przyczyny (3)
- migrena
- napięciowe bóle głowy
- nerwobóle
Przewlekły postępujący ból głowy - możliwe przyczyny
guz mózgu, narastające wodogłowie
Przewlekły NIEpostępujący ból głowy - możliwe przyczyny
niehigieniczny tryb życia xd
Badania obrazowe w bólach głowy - pilne wskazania(Tk bez kontrastu, z kontrastem, MR)
Badanie tomografii komputerowej (TK) jednofazowe (bez kontrastu) - podejrzenie:
- urazu,
- udaru,
- krwawienia,
- ostrego wodogłowia.
Badanie angio-TK (z kontrastem):
- u pacjenta z udarem w celu lokalizacji niedrożności lub zwężenia naczynia mózgowego,
- przed ewentualnym zabiegiem trombektomii.
Badanie rezonansem magnetycznym (RM) przy towarzyszących:
- ogniskowych deficytach neurologicznych,
- napadach padaczkowych,
- zmianach zachowania i/lub osobowości,
- w bólu przewlekłym postępującym
Objawy alarmowe w bólach głowy u dzieci
- ból < 3 rż
- najsilniejszy ból w żyiu
- bóle narastający w ciągu kilku dni-tygodni
- zaburzenia świadomości
- ból -> wyraźne ograniczenie aktywności
- uraz głowy, szczególnie z utratą przytomności
- zmiana charakteru i nasilenia przewlekłego bólu głowy
- ból nieustępujący po lekach
- objawy ogniskowe:
- niedowład
- ataksja
- porażenia nerwów czaszkowych - objawy PODMIOTOWE nadciśnienia środczaszkowego
- ból nasilający podaczas leżenia, kaszlu, wysiłku
- budzacy ze snu
- poranne bóle głowy i wymioty przynoszące ulgę
- zaburzenia zachowanie - objawy PRZEDMIOTOWE nadciśnienia śródczaszkowego:
- brady
- zez, ograniczenie pola widzenia
- tarcza zastoinowa na dnie oka
- szmery wenątrz czaszkowe
- zaburzenia chodu i równowagi
- zaburzenia wzrastania
Bóle głowy
Leczenie(4)
- leki przeciwbólowe (paracetamol, NLPZ) - JAK NAJWCZEŚNIEJ,
- leki przerywające napad migreny (tryptany),
- leki przeciwwymiotne (prochlorperazyna, cyklizyna),
- postępowanie fizykalne (zimne kompresy, ciepłe poduszki, balsamy na czoło).
Bóle głowy
Profilaktyka
- zmiana stylu życia,
- wsparcie psychologiczne,
- profilaktyka farmakologiczna:
- BLOKERY KANAŁU SODOWEGO (walproinian, topiramat),
- BLOKERY KANAŁU WAPNIOWEGO (flunaryzyna),
- β-BLOKERY (propranolol, metoprolol),
- LEKI TRÓJCYKLICZNE (pizotyfen, amitryptylina),
- akupunktura.
Najczęstsze choroby demielinizacyjne OUN (3)
- stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex, SM),
- ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego (acute disseminated encephalomyelitis, ADEM),
- zapalenie nerwu wzrokowego i rdzenia kręgowego (neuromyelitis optica, NMO)
Najczęstsza z chorób demielinizacyjnych
SM
SM, częstość w populacji pediatrycznej, u której płci częściej, jaka postać u dzieci dominuje
Częstość w populacji pediatrycznej: 4–8/100 000.
Wśród dzieci młodszych częściej u chłopców.
Wśród młodzieży częściej u dziewczynek (♀ 4:1 ♂)
U dzieci praktycznie zawsze występuje postać rzutowo-remisyjna
poza tym są też postaci:
- wtórnie postępująca
- pierwotnie postępująca
- postępująco - rzutowa
Rzut SM może manifestować się…(3)
- objawami ogniskowymi (np. niedowładem połowiczym, ataksją),
- pozagałkowym zapaleniem nerwu wzrokowego,
- zaburzeniami funkcji poznawczych
W okresie remisji objawy często ulegają całkowitemu wycofaniu,
zwłaszcza w pierwszych latach choroby
Sm - dgn różnicowa (8)
- ADEM,
- NMO,
- choroby układowe tkanki łącznej,
- infekcje (np. borelioza),
- zaburzenia naczyniowe OUN,
- nowotwory OUN,
- zespoły paranowotworowe,
- choroby metaboliczne.
SM - diagnostyka (4)
- wywiad i badanie neurologiczne (skala EDSS),
- MRI,
- badanie płynu mózgowo-rdzeniowego,
- multimodalne potencjały wywołane.
algorytm dgn - kryt mcdonalda
w wordzie
patrz rzuty-ogniska-dodatkowe
SM - Leczenie rzutu choroby
- HOSPITALIZACJA,
- metyloprednizolon i.v. przez 5–10 dni
(w razie nieskuteczności można powtórzyć cykl po 2 tygodniach), - w razie dalszego utrzymywania się objawów:
- IVIG,
- plazmafereza.
SM - Leczenie modyfikujące przebieg choroby - I i II linii
Leki I linii:
- interferony β (i.m./s.c.),
- octan glatirameru (i.m./s.c.),
- teriflunomid (p.o.),
- fingolimod (p.o.),
- fumaran dimetylu (p.o.).
Leki podawane p.o. nie są jeszcze dobrze przebadane u dzieci.
Leki II linii:
- natalizumab,
- alemtuzumab,
- daklizumab.
Spośród tych leków jedynie natalizumab jest dostępny w Polsce dla dzieci.
SM - Leczenie objawowe
- napadów padaczkowych,
- zaburzeń oddawania moczu,
- zaburzeń funkcji poznawczych,
- trudności szkolnych i zaburzeń nastroju - współpraca z psychologiem.
SM - Rokowanie
Nieleczone SM u dziecka prowadzi do trwałej niepełnosprawności.
Średnio po 30 latach nieleczonej choroby pacjent z rozpoznanym
w dzieciństwie SM porusza się wyłącznie za pomocą wózka inwalidzkiego.
U większości dzieci udaje się uzyskać długotrwałą stabilizację objawów,
pod warunkiem odpowiednio wczesnego włączenia leczenia immunomodulującego
(modyfikującego przebieg choroby).