P2 - choroby okresu noworodkowego Flashcards
RDS - kryterium czasowe, jaki przebieg najczęściej
bezpośrednio po urodzeniu lub w ciągu 28 pierwszych dni życia
najczęściej charakter łagodny, ustępują w ciągu kilku GODZIN po urodzeniu
RDS - czynniki ryzyka (5)
- poród przedwczesny
- płeć męska
- niedotlenienie okołoporodowe,
- cukrzyca u matki,
- ciąża wielopłodowa.
Przyczyny (4)
- niedobór surfaktantu - najistotiejsza przyczyna u wcześniaków
- hipoperfuzja płuc
- nieprawidłowości w przepuszczalności błon pęcherzyków płucnych
- niedojrzałość anatomiczna płuc i śródbłonka naczyń
Niedobór surfaktantu - błędne koło - jakie
niedobór surfaktantu -> łatwe zapadanie i powstawanie ognisk niedodmy -> utrudnienie wymiany gazowej -> niedotlenienie -> uszkodzenie naczyń płucnych -> wysięk bogatobiałkowy do pęcherzyków -> powstanie błon szklistych -> nasilenie już istniejących trudności w utlenowaniu krwi
Działanie surfaktantu (6)
- obniżanie napięcia pęcherzyków płucnych,
- zwiększenie podatności płuc,
- stabilizacja pęcherzyków płucnych i oskrzelików końcowych,
- zmniejszanie wysiłku oddechowego,
- ułatwianie wchłaniania płynu wewnątrzpłucnego (działanie przeciwobrzękowe),
- interakcja z makrofagami poprzez aktywację fagocytozy.
RDS - objawy charakterystyczne (4)
- Zaburzenia oddychania w pierwszych minutach po urodzeniu.
- Sinica dystalnych części ciała.
- Stękanie wydechowe (powodowane zamykaniem nagłośni).
- Objawy niewydolności oddechowej, które określa się wg skali Silvermana
(wciąganie międzyżebrzy, zapadanie się mostka, poruszanie skrzydełkami nosa).
RDS - diagnostyka (3)
- Obraz kliniczny.
- RTG klatki piersiowej.
- Gazometria krwi tętniczej (ew. żylnej z żyły pępowinowej lub włośniczkowej):
↑HIPERKAPNIA - PaCO2 >60 mm Hg,
↓ HIPOKSEMIA - PaO2 <50 mm Hg,
- kwasica metaboliczna.
RDS - leczenie ogólne (3)
- zabezpieczenie prawidłowej czynności najważniejszych dla życia układów:
- zapewnienie odpowiedniej temperatury otoczenia,
- udrożnienie dróg oddechowych i odpowiednie wspomaganie układu oddechowego,
- odpowiednie wspomaganie układu krążenia dziecka
- tlenoterapia bierna (nCPAP)
- ciężkie zaburzenia oddychania -> respirator
RDS - leczenie przyczynowe
niedobór surfaktantu -> podanie do płuc noworodka surfaktantu (dawka wstępna 200 mg/kg mc)
np. wrodzone zapalenie płuc, zespołu aspiracji smółki(MAS) -> Ab
WWS -> podawanie leków nasercowych lub leczenie chirurgiczne
Przyczyny zaburzeń oddychania u noworodków urodzonych w fizjologicznym terminie porodu - która najczęstsza
- przejściowe tachypnoe (TTN) noworodków - najczęstsze
- wrodzone zapalenie płuc
- MAS
- wrodzone wady układu oddechowego
- choroby krążenia
TTN - czym spowodowana, jak szybko ustępuje
opóźnione wchłanianie płynu owodniowego z płuc dziecka
ustępuje samoistnie w 48-72h
Czynniki ryzyka TTN (5)
- CC
- niedotlenienie okołoporodowe
- za duża/za mała m.c.
- szybki poród
- DM/astma u matki
wrodzone zapalenie płuc - z czym różnicować, kiedy należy podejrzeć (6), jakie patgeny
różnicuj z RDS
- przedwczesne odejście wód płodowych (>18 h przed porodem),
- przedłużający się poród,
- zabiegi w czasie porodu,
- gorączkę lub infekcję u matki przed porodem,
- zakażenia dróg moczowych u matki,
- brudne wody płodowe
S. agalactiae, E.coli, U. urealyticum, Ch. trachomatis
choroby krążenia jako przyczyna zaburzeń oddychania - szczególnie jakie stany predysponują ? (3)
- WWS
- przetrwałe NT płucne
- zastoinowa niewydolność serca
W jakich sytuacjach płód najczęściej oddaje smółkę do wód płodowych ?(2)
- niedotlenienie wewnątrzmaciczne
2. zakażenie
Co powoduje smółka w drogach oddechowych po urodzeniu ? (5)
- zaburzenia drożności oskrzelików – powstawanie ognisk niedodmy w płucach,
- uszkodzenie pęcherzyków płucnych – chemiczne zapalenie płuc,
- upośledzenie drożności drobnych oskrzeli,
- powstanie mechanizmu zastawkowego na poziomie oskrzeli (powikłanie: odma opłucnowa),
- rozwój przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodków
na skutek zmian w łożysku naczyniowym płuc wynikających z niedotlenienia(zmiany w wyniku niedotlenienia patrz: RDS)
MAS - rozpoznanie (5)
- wykazania obecności smółki w wodach płodowych,
- wykazania obecności smółki w drogach oddechowych noworodka (PONIŻEJ STRUN GŁOSOWYCH),
- występowania objawów niewydolności oddechowej bezpośrednio po urodzeniu,
- których nie można wytłumaczyć inną przyczyną,
- charakterystycznego obrazu radiologicznego płuc – OBRAZ “BURZY ŚNIEŻNEJ”
MAS - od czego zależy postepowanie na sali porodowej gdy widoczna smółka ?
od tego czy dziecko jest żywotne czy nieżywotne
MAS - kiedy z noworodkiem możemy postępować jak ze zdrowym ? CO wtedy robimy ?
gdy widoczna smółka ALE dziecko żywotne: 1. prawidłowo oddycha 2. prawidłowe napięcie mięśni 3. tętno >100/min
starannie oczyścić jamę usną i gardło
MAS - dziecko nieżywotne - jakie to ? co wtedy zrobić ?
- obniżone napięcie mięśni
- tętno <100/min
oczyścić jamę ustną i gardło z wykorzystaniem laryngoskopu z cewnikiem
MAS - dziecko nieżywotne - stan po oczyszczeniu jamy ustnej i gardła - od czego zależy dalsze postepowanie ?
od tego czy smółka została całkowicie odessana i jaki jest wysiłek oddechowy
całkowicie, brak wysiłku oddechowego, prawidłowe tętno -> obserwacja i monitorowanie przez 24h
całkowicie, umiarkowany wysiłek -> nCPAP, RTG KP, gazometria
niemożność usunięcia smółki, znaczny wysiłek, HR<60/min -> intubacja -> respirator -> OITN
MAS - co na OITN(5)
- wentylacja mechaniczna
- ew. płukanie surfaktantem
- kinezyterapia dróg oddechowych
- Ab
- iNO przy nadciśnieniu płucnym
brak skuteczności -> ECMO
BPD(dysplazja oskrzelowo-płucna) - kogo dotyczy
niemowlęta, które wymagały tlenoterapii ze stężeniem O2 >21% przez co najmniej 28 dni
BPD - etiopato (4)
- niedorozwój płuc - uszkodzeniu ulegają przegrody pęcherzykowe -> większe, rozdęte pęcherzyki
- czynniki zapalne(IL-8, IL-10, TNF-alfa, mediatory produkowane przez Ureaplasma urealiticum, niedobór alfa1-antytrypsyny
- niedożywienie
- czynniki genetyczne
Kryteria ciężkości BPD
GDY:
urodzone <32t.c. - w 36 tyg wieku postkoncepcyjnego lub przy wypisie
urodzone >32t.c. - w 56d.ż. lub przy wypisie(co nastąpi wcześniej)
oddycha powietrzem atmosferycznym -> ŁAGODNA
konieczność(wykazana pulsoksymetrem) użycia <30% O2 -> UMIARKOWANA
konieczność(wykazana pulsoksymetrem) użycia >30%O2 i/lub PPV/nCPAP -> CIĘŻKA
BPD - objawy (4)
częstsze występowanie:
- bezdechów
- trudności w karmieniu
- obturacji oskrzeli
- obrzęku śródmiąższowego płuc
BPD - leczenie(6)
- leki rozszerzające oskrzela(metyloksantyny, salbutamol, bromek ipratropium)
- diuretyki(poprawa warunków wentylacji przez zmniejszenie oporów w łożysku naczyniowym)
- iNO(wziewny tlenek azotu) - jedyny selektywnie działający lek rozszerzający naczynia płucne
- wit. A i E
- sterydy (w wyjątkowych sytuacjach, max 3-5dni, nie podawać przy nCPAP i tlenoterapii biernej, głównym celem ekstubacja)
- profilaktyka
MPD - czego skutkiem, czy przemija
trwałe, niepostępujące uszkodzenie mózgu znajdującego się w stadium niezakończonego rozwoju
wczesne objawy MPD (5)
- nieprawidłowe napięcie mięśniowe kończyn i/lub nieprawidłowa postawa tułowia w okresie niemowlęcym z opóźnieniem osiągania kamieni milowych rozwoju motorycznego
+/- zwolniony przyrost obwodu głowy - trudności w karmieniu z zaburzeniami koordynacji ustno-ruchowej, wolne karmienie odruchy wymiotne i wymioty
- nieprawidłowy chód
- asymetryczna czynnośc rąk <12msc życia
- możliwe utrzymanie odruchów pierwotnych
MPD - czynniki ryzyka (8)
- wiek ciążowy 26-34 t.c.
- ciąże wielopłodowe do 29 t.c.
- wewmaciczny zgon jednego z płodów
- płeć męska
- infekcje, w tym zakażenie błon płodowych i łożyska
- jamista postać leukomalacji okołokomorowej (PVL)
- stwierdzenie IVH III stopnia lub krwawienie okołokomorowe IV stopnia
- dexametazon postnatalnie
Jedyny udowoniony czynnik zmniejszający ryzyko wystąpienia MPD
prenatalna podaż steroidów w ciążach zagrożonych porodem przedwczesnym
Przyczyny MPD
80% - pochodzenie prenatalne:
- IVH
- niedokrwienie tkanki mózgu
- zaburzenie migracji korowej
- zaburzony rozwój struktur mózgu
10% - encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna przed lub podczas porodu
10% - postnatalnie:
- ZOMR
- zapalenie mózgu
- encefalopatia
- urazy głowy
- hipoglikemia objawowa
- wodogłowie
- hiperbilirubinemia
MPD - postacie (4)
- spastyczna (75%)
- ataktyczna
- dyskinetyczna
- mieszana