P12 - bakterie i pasożyty Flashcards
jedyna choroba wysypkowa wieku wywoływana przezbakterie
płonica
Płonica(szkarlatyna) - co to wywołuje, o co chodzi
S. pyogenes -> egzotoksyna pirogenna -> zapalenie garłda, charakterystyczna wysypka, gorączka
Płonica - jaki wiek zachorowania najcześciej, zakaźność, transmisja, wrota, okres wylęgania
Najczęściej chorują dzieci między 5. a 15. rż.
Pacjent jest zakaźny do 24 godzin od zastosowania skutecznej antybiotykoterapii.
kropelkowo
wrota: migdałki podniebienne, czasem uszkodzona skóra (tzw. szkarlatyna przyranna)
wylęganie: od 1 do 7 dni
Płonica - obraz
początek choroby jest nagły i objawy:
1) wysoką gorączką (39–40°C) i dreszczami,
2) wymiotami,
3) bólami brzucha,
4) bólami głowy,
5) bolesnym powiększeniem szyjnych węzłów chłonnych.
W kolejnych godzinach dołącza się paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków
oraz drobnoplamista wysypka
Płonica - wysypka płonicza
24-48h po objawach ogólnych(rzadko równocześnie z nimi), poczatkowo na KP
drobnogrudkowo-plamiste o barwie od bladoróżowej do czerwonej, bledną przy ucisku (drobne grudki są szorstkie w dotyku – przypominają grysik,
papier ścierny lub pokłucia szczotką ryżową, objaw “gęsiej skórki”)
najintensywniej występują w miejscach
najbardziej ucieplonych – pod pachami, w pachwinach, na podbrzuszu.
W naturalnych zgięciach skóry (np. zgięciach łokciowych) wysypka układa się linijnie,
tworząc tzw. linie Pastii (wynikają ze wzmożonej łamliwości drobnych naczyń włosowatych).
na twarzy trójkąt Fiłatowa - tego obszaru wysypka nie objemuje
Płonica - co z językiem
biały nalot(język obłożony) 0> stopnowo ustępuje od obwodu ku nasadzie -> odsłonięcie żywoczerwonych brodawek jezykowych = JĘZYK MALINOWY - nadwrażliwy na smaki, dotyk, ciepło
podniebienie i języczek mogą być pokryte enanthema
Płonica - ile trwa wysypka, co w jej ustąpieniu, jaka różnica w przebiegu szkarlatyny przyrannej
Wysypka utrzymuje się do kilku dni.
Po jej ustąpieniu zwykle występuje łuszczenie się skóry:
- początkowo (po kilku dniach) otrębiaste na twarzy i tułowiu,
- następnie (po 1–3 tyg.) płatowe na dłoniach i stopach.
Szkarlatyna przyranna przebiega tak samo, ale zazwyczaj nie występują zmiany w gardle
Płonica - rozpoznanie
posiew bakteriologiczny wymazu z gardła
lub szybki test na obecność antygenu paciorkowca - interpretuje ŁĄCZNIE z objawami(zapalenia gardła i migdałków i BRAK cech infekcji wirusowej-wodnisty katar, zapalenie spojówek, chrypka, zmiany aftopodobne na błonach śluzowych, biegunka) - u dzieci bardzo często nosicielstwo
inne objawy wskazujące na bakteryjne:
LEU >15tys
przesunięcie obrazu w lewo
Płonica - elczenie
Fenoksymetylopenicylina przez 10 dni(jak w anginie)
<40 kg - 100-200tys j.m./d w 2 dawkach podzielonych co 12h
> 40kg - 2-3 mln j.m./dobe w 2 dawkach podzielonych co 12h
ew. 1x penicylina benzatynowa 600tys lub 1,2 mln
Róża (erysipeles) - co obejmuje, co wywołuje, co charakteryzuje
ostra ch. zapalna o nieropnym charakterze, obejmuje górne ww skóry i powierzchowne naczynia limfatyczne, wywoływane głównie przez S. pyogenes
charakterystyczy nagły początek i szybki przebieg
Roża - zawsze jest konsekwencją czego ? u kogo występuje ?
zawsze konsekwencja uszkodzenia skóry
choroba występuje u dzieci oraz osób starszych obciążonych internistycznie
Czynniki sprzyjajaće powstaniu róży (8)
- DM
- gryzbica
- przewlekła ch. zylna
- owrzodzenia(poch zylnego lub niedokrwiennego)
- alkoholizm, dozylnie narkotyki
- otyłość, zaniedbania higieniczne
- przebyte zabiegi(mastektomia, stan po operacji żylaków lub po pobraniu żyły do pomostowania aotalno-wieńcowego, zabiegi w obrebie miednicy)
- zapalne ch. skóry ze świądem
Róża -obraz, jaki poczatek, gdzie najczęściej zmiany, co na twarzy, co w klasycznej posatci w msc zakażenia, jaka granica między skórą zdrową a zmienioną, co z lokalnymi ww chłonnych
nagły początek, wysoka T i drescze
zmiany skórne najczęściej twarz i podudzia
wykwity na twarzy -> kształt motyla
klasyczna postać róży w msc zakażenia widoczny obrzek i rumień, który szybko sie rozszerza się obwodowo; zmiana bolesna, nadmiernie ocieplona i pokryta napiętą, błyszczącą skórą, często z efektem skórki pomarańczowej(zapalenie i obrzęk mieszków włosowych)
wyraźna granica między zdrową i zmienioną skórą - nieco uniesiona, wiśniowy odcien
ww chłonne - bolesne, powiekszone, czasem rumienoiwe pręgi świadczące o szerzeniu zakażenia drogą naczyń limfatycznych
gdy twarz -> przeduszne, okolica kąta żuchwy
k. dolna -> ww chłonne pachwinowe
jak odróżnić różę do zapalenia skóry i tk. podskórnej (cellulitis)
objaw uszny Millana - zajęcie ucha stanem stanem zapalnym rozwijającym się na twarzy - w obrębie małżowiny usznej nie występuje tk. podskórny
Róża - na jakiej podst rozpoznanie, co w badaniach
rozp - obraz
badania: zwiekszone CRP i OB, LEU podwyższony ASO
Róża - leczenie przyczynowe
łagodne -> p.o.
cięxkie 0> i.m./i.v.
I wybór - pecnicylina fenoxymet/benzylowa/prokainowa przez 5-7 dni(cięższe >=14 dni)
ALT - cefaleksyna/ cefazolina/ ceftraikson
nadwrażliwośc typu I na penicyliny - klinda / makrolidy /wanko
Róża - leczenie objawowe (5)
- miejscowe okłady chłodzące
- uniesienie zajętej kończyny -> zmniejszenie obrzęku
- p/bólowo i p/gorączkowo(paracetamol, NLPZ)
- profi p/zakrzepowa(rozważ HDCz, zwłaszcza obłożnie chorzy )
- chiru (może być konieczne w róży powikłane)
Liszajec zakaźny - czym wywołane, co zajęte, u kogo głównie, jaka transmisja
S. aureus, rzadziej S. pyogenes(20-30%)
dot. powierzchownych warstw skóry
głównie dzieci 2-5rż ale możliwe w każdej grupie wiekowej
transmisja: bezpośredni kontakt z chorym, pośrednio ręcznik i przedmioty wspólnego użytku
Liszajec zakaźny - jakie wykwity i gdzie, jakie ogólne
pierwotny wykwit - pęcherzyk na rumieniowym podłożu
łatwo pęka -> nadżerka pokryta ropną wydzieliną -> szybko zasycha -> miodowy strup
zwykle lokalizują się na twarzy oraz kończynach i szerzą się odśrodkowo
ogólnych nie ma, czasem okoliczne ww chłonne mogą ulec powiększeniu