P8 - reumatologia Flashcards
Artropatie przewlekłe (3)
- MIZS
2.Spondyloartropatie:
- ZZSK
- ŁZS
- reaktywne zapalenie stawów
- zapalenie stawów zwiazane z ch. PP - zapalenie stawów zw. z infekcjami
- infekcyjne zapalenie stawów(choroba z Lyme, wirusowe zapalenei stawów)
- reaktywne zapalenie stawów o innej etiologii
(gorączka reumatyczna, odczynowe zapalenie stawów w przebiegu lub po przebyciu infkecji )
Choroby tkanki łącznej (4)
- SLE
- młodzieńćze dermatomyositis
- Twardzina:
- układowa
- mscowa
- eos zapalenie powięzi
- mieszana ch. tk. łącznej - zapalenia naczyń:
- zapalenia tętnic
- leukoklastyczne zapalenie naczyń
- ziarniniakowe zapelenie naczyń
- olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
Najczęszta artropatia wieku dziecięcego - definicja
MIZS
rozpoczyna się <16rż
trwa minimum 6 tyg
MIZS - typy kliniczne (6)
- postać systemowa (10-20%)
- postać nielicznostawowoa(50-65%)
- postać wielostawowa(20-30%)
- zapalenie stawów z zapaleniem przyczepów ścięgnistych
- łuszczycowe zapalenie stawów
- niezróżnicowane zapalnia stawów
MIZS - postać systemowa (układowa, uogólniona, systemic onset )- kryteria rozpoznania
- trwająca od 2 tyg hektyczna gorączka ( nieprzerwanie 3 dni) z bólem stawów i/lub innymi cechami zapalenia 1/więcej stawów
- > =1:
- wysypki przelotne (łososiowe)
- hepato i/lub splenomegalia
- limfadenopatia
- zapalenie błon surowiczych
zapalenie stawów może NIE występować w początkowym okresie
MIZS - postać systemowa - laby (4)
- leukocytoza, wzrost PLT
- anemia mikrocytarna
- rzadko RF, raczej później jeśli już
- obecnośc HLA DR4
MIZS - postać systemowa - powikłanai (6)
- nawracające infekcje bakteryjne i wirusowe
- skrobiawica
- zaburzenia rozwojowe
- złamania kości długich i kompresyjne kręgosłupa
- trwałe kalectwo w zakresie układu ruchu
- wskaźnik śmiertelności około 10%(skrobiawica, infkecja)
MIZS - najczęstsza postać
nielicznostawowa(skąpostawowa, oligoarthritis)
MIZS - postać nielicznostawowe - kryteria rozpoznania
zapalenie 1-4 stawów przez pierwsze 6 msc:
- przetrwałe (persistent) - zajęcie 1-4 stawów przez cały przebieg choroby
- rozszerzajace (extended) - zajęcie >4 stawów po pierwszych 6 msc choroby
MIZS - postać nielicznostawowa - charakterystyka
3-5x częściej dziewczynki
występuje w każdym wieku
zapalenie błony nacyzniowej oka(u 30%)
najczęściej:
- zajęte stawy kolanowe (około 80%)
- objawia się utykaniem lub przykurczem zgięciowym kolana
MIZS - postać nielicznostawowa - badania laboratoryjne(4)
- OB, CRP, LEU są PRAWIDŁOWE lub miernie podwyższone
- ANA u 80%
- RF UJEMNY
- HLA: DR8, DR5, DR6
MIZS - postać wielostawowa(polyarthirtis) - kryteria rozpoznania
seroNEGATYWNY - 5 i więcej stawów przez pierwsze 6 msc choroby, RF ujemny (oznaczony oddzielnie 2 razy w odstępie co najmniej 3 msc)
seroPOZYTYWNY - 5 i więcej stawów przez pierwsze 6 msc, RF dodatni
MIZS - postać wielostawowa - seroNEGATYWNE - charakterystyka(3)
- u dzieci w różym wieku
- symetryczne zajęcie wielu stawów
- na ogół łagodny przebieg
MIZS - postać wielostawowa - seroPOZYTYWNE - charakterystyka
- okres dojrzewania
- podobne do RZS
- charakterystyczne guzki podskórne
MIZS - zapalenie stawów z zapaleniem przyczepów ścięgnistych (enthesitis -related arthritis) - kryteria rozpoznania
- zapalenie stawów i przyczepów ścięgnistych
ALBO - zapalenie stawów LUB przyczepów ścięgnistych i 2 spośród:
-ból SKB i/lub “zapalny” ból kręgosłupa
- dodatni HLA-B27 lub choroba w rodzinie
- CHŁOPIEC >6rż
- ostre zapalenie przedniego odc. błony nacyznoiwej oka
MIZS - zapalenie stawów z zapaleniem przyczepów ścięgnistych - charakterystyczne (4)
- w każdym wieku
- 3x częściej chłopcy
- duże stawy kk dolnych, niesymetrycznie
- zapalenie przyczepów ścięgien (najczęściej achilles i podeszwowe)
ŁZS - kryteria rozpoznanai
1. zapalenie stawów + łuszczyca LUB 2. zapalenie stawów i 2/3: - dactylitis - łuszczyca paznokci - łuszczyca w rodzinie (krewny 1st)
ŁZS - cechy charakterystyczne
- 8% chorych z łuszczycą
- dactylitis oraz ASYMETRYCZNE zapalenie stawów kończyn górnych i dolnych
- rozwój łuszczycy następuje często w dalszym przebiegu choroby
Niezróżnicowane zapalenie stawów - kryteria rozpoznania
nie spełnia kryteriów albo wiecej niż jedno
MIZS - zmiany w RTG
I okres - obrzęk okołostawowy, osteoporoza przystawowa, naloty okostnowe)
II okres - zwężenie szpar stawowych
III okres - nadżerki , przykurcze, zniekształcenia , podwichnięcia, złamania nasad kości i kompresyjne kręgów)
IV okres - ankyloza stawów
MIZS - leczenie farmakologiczne(7)
- NLPZ
- GKS - dostawowo, max 4 razy/rok
- metotreksat - złoty standard wśród LMPCh
- cyklosporyna A
- chlorochina
- sulfasalazyna
- leki biologiczne
MIZS - leczenie inwazyjne
chemiczna synowektomia
operacja
Młodzieńcze ZZSK - początek choroby
charakteryzuje się zazwyczaj wieloletnim
ASYMETRYCZNYM zapaleniem stawów OBWODOWYCH
Młodzieńcze ZZSK - objawy (4)
- ostre zapalenie błony naczyniowej oka
(często pierwszy i jedyny objaw choroby) - zapalenie mięśnia sercowego i wsierdzia z wytworzeniem się wady serca
wymagającej często korekcji chirurgicznej, - zapalenie kłębuszków nerkowych - zwykle typu nefropatii IgA,
- skrobiawica - w przypadkach o ciężkim przebiegu
Reaktywne zapalenie stawów vs odczynowe zapalenie stawów
reaktywne = ujawniających się kilka tygodni po przebytej infekcji patogenami układu pokarmowego lub moczowo płciowego
odczynowe = wywołane jest przez inne patogeny, np. gorączka reumatyczna lub borelioza
Reaktywne zapalenie stawów - Kryteria diagnostyczne(5)
SeroNEGATYWNE asymetryczne zapalenie stawów,
głównie kk dolnych oraz ≥ 1 z następujących objawów:
- zapalenie cewki moczowej lub szyjki macicy,
- biegunka przebyta w ciągu ostatniego miesiąca
- zapalna choroba oczu (spojówki, tęczówki, twardówki),
- objawy skórno-śluzówkowe:
- powierzchowne owrzodzenie prącia wokół cewki moczowej (balanitis),
- owrzodzenia w jamie ustnej, - rogowacenie skóry o typie keratoderma blennorhagica (zmiany złuszczające, plamisto-grudkowe na dłoniach i stopach).
Reaktywne zapalenie stawów może również występować w zakażeniu HIV !!!
Młodzieńczy SLE
- obecność jakich p/c charakterystyczna ?
- ile % wszystkich przypadków SLE stanowią dzieci?
- jaki najczęściej (70%) początek ?
ANA (ds-DNA, anty-SM)
- > kompleksy immuologiczne -> proces zapalny w naczyniach
- > zmiany wielonarządowe
Dzieci stanowią 10-15 % wszystkich przypadków SLE
początek ostry, wieloobjawowy
Młodzieńcze SLE - Etiopatogeneza(3)
- niewyjaśniona etiologia
(teorie: wirusowe, wpływu promieniowania UV), - związek z HLA DR2 lub DR3 u rasy białej,
- dziedziczne niedobory składowych układu dopełniacza
Młodzieńcze SLE - Kryteria diagnostyczne(10)
- zapalenie stawów bez zniekształceń,
- zapalenie błon surowiczych (opłucnej, osierdzia),
- zmiany w nerkach
(białkomocz > 0,5g/24h, patologiczny osad komórkowy) - zaburzenia neurologiczne
(drgawki, psychozy), - zaburzenia hematologiczne
(niedokrwistość hemolityczna, leukopenia < 4000/mm3,
trombocytopenia < 100 000/mm3), - zaburzenia immunologiczne
(przeciwciała anty-dsDNA, przeciwciała anty-Sm, dodatnie NIEswoiste odczyny kiłowe), - rumień na twarzy w kształcie motyla(- nie należy do często spotykanych zmian na początku choroby.)
- liszaj krążkowy,
- nadwrażliwość na światło,
- owrzodzenia jamy ustnej