Opioids Flashcards
فرق درد nociceptive و neuropathic ؟
درد های Nociceptive درد هایی هستند که فرد در مواجهه با محرک های درد زا آن را تجربه می کند و پاسخی به محرک
هایی مثل فشار، حرارت بالا، ضربه، آسیب مکانیکی می باشد. در واقع این محرک ها، گیرنده های حسی محیطیِ ]درد[ را درگیر می کنند و این حس تا مناطق بالاتر منتقل می شود و در آن جا پردازش می شود و در نهایت واکنش به محرک زا انجام می شود.
- درد های Neuropathic منشا بیرونی ندارند بلکه از داخل تولید می شوند {به زبان بهتر، محرک هایی «حالا چه در داخل بدن و چه در خارج بدن» وجود ندارد تا گیرنده های درد را تحریک کند و درد ایجاد کند بلکه آسیب به خود ساختار های عصبی سبب ایجاد این نوع درد می شود} یعنی مثلا فشرده شدن ستون مهره، تحت فشار قرار گرفتن اعصاب مثلا هنگام تحریک اعصاب بر اثر بیرون زدگی دیسک های مهره ای، نوروپاتی های محیطی ایجاد شده توسط دیابت و یا نورالژیای ایجاد شده بعد از هرپس یا زونا همگی زیر مجموعه ای از درد های نوروپاتیک هستند.
مکانیسم opioid ها در کاهش درد چیه؟
این دارو ها علاوه بر بلاک کامل مسیرهای انتقال درد با مکانیسم های Central ای ، روی Perception يا درکی که فرد از درد دارد و به عبارتی روی Threshold یا آستانه تحمل درد در فرد نیز تاثیر مطلوب می گذارد و آستانه تحمل درد را بالا می برد.
داروهای adjuvant که میتونن درد رو کاهش بدن چیان؟
۱-کورتون ها : به دلیل سرکوب التهاب در کنترل و کاهش درد های التهابی مثل درد های روماتولوژیکی نقش دارند.
۲-داروهای نوروفارماکولوژی که در کنترل دردهای نوروپاتیک استفاده می شوند:
⭐️Anti- convulsant ها
کاربامازوپین، گاباپنتین و پرگابالین
⭐️TCA ها مثل آمیتریپتیلین
تعریف analgesics?
معنای این کلمه ، ضد درد است . کلمه ضد درد )Analgesic( را زمانی به کار میبریم که ترکیبی بتواند بدون اينکه تأثیری بر سطح هوشیاری فرد داشته باشد، درد را کنترل کند. چون داروهایی هم داریم که با بیهوشی درد را کنترل می کنند ولی داروهای analgesic داروهایی هستند که درد را در حالت هوشیاری کنترل کنند.
تعریف opioids?
به کلیه ی ترکیبات و داروهایی گفته می شود که به رسپتور اپیوئیدی در CNS وصل میشوند. به عبارتی از لحاظ فارماکولوژیکی عواملی هستند که میتوانند با گیرنده های اپیوئیدی ِبدن ارتباط برقرار کنند و بر حسب نوعشان اثر آگونیستی، آنتاگونیستی، پارشیال آگونیست، یا mixed آگونیست آنتاگونیست داشته باشند. این داروهای می توانند منشا طبیعی داشته باشند، نیمه صناعی یا صناعی باشند
تعریف narcotics?
داروهایی است که القا خواب )Narcosis( ایجاد می کند😴😴
drugs derived from opium or opium like compounds, with potent analgesic effects associated with significant alteration of mood and behavior, and with the potential for dependence and tolerance following repeated administration.
مثلا اپییویید ها
سیستم ضد درد اندوژن بدن چیاس؟ ۳
1. Endorphins:
پیشساز آن POMC (پرو اُپیو ملانو کورتین) است که تحت اثر آنزیم هایی، پروتئین های کوچکتر LPH ، MSH ، ACTH و بتا اندورفین می توانند تولید شوند.
2. Encephalins:
پیش ساز آن Preproencephalin است و مواد حاصله Leu و Met (لو و مِت) انکفالین می باشند. Leu encephalin and Met encephalin
3. Dynorphins:
پیش ساز آن Preprodynorphin است که بعدا به دی نورفین A وB تبدیل می شود.
نوع رسپتور اپییوئید ها؟
اصلی ترین رسپتور؟
G coupled
3 رسپتور اصلی در این سیستم موجود است :
1- μ (میو)
2- δ (دلتا)
3- κ (کاپا)
اصلی ترین رسپتور ، رسپتور μ است و در کنار آن سایر رسپتور ها مانند δ و κ هم هستند که به عنوان رسپتور های سیستم اوپیوئیدی شناخته می شوند.
اثرات هر کدوم از رسپتورای میو دلتا کاپا؟
1- μ: در ایجاد اثرات respiratory depression و عوارض گوارشی نقش دارند.
2- δ : در ایجاد تحمل و تولرانس نقش دارد.
3- κ : هم در ایجاد عوارض GI و هم در ایجاد Sedation دخیل است.
تمام این رسپتورها در ایجاد اثرات Analgesic ِاپیوئیدها دخالت دارند . چه اوپیوئید های درون زا و چه داروهای اوپیوئیدی با اثر بر هر 3 این گیرنده ها در ایجاد اثرات ضد درد نقش دارند.
What are natural opioids
مورفین و کدئین
در واقع از شیره خشخاش این دو را استخراج می کنند
What are semi synthetic opioids؟
اینا قوی ترن یا مورفین؟
مثل مشتق Di acetyl morphine یا هروئین که به دلیل اضافه شدن این گروه دی استیل بسیار قویتر از مورفین است و فارماکوکینتیک آن بسیار متفاوت است و
انتشار و جذب آن از راههای مختلف بسیار تسهیل می شود و همچنین Potency بالاتری هم دارد (نسبت به مورفین که ترکیب مادر leader compound است).
What are synthetic opioids
1-pethidine= mepiridine
و مشتقات آن Di phenoxylate و Loperamide
Fentanyl)2
و هم خانوادههای آن مثل Sufentanil و Remifentanil و Alfentanil
3) Methadone و خانواده آن شامل Propoxyphene و Dextropropoxyphene.
What is pure antagonist
مثال داروهای این دسته؟
کاربرد؟
یعنی روی تمام انواع گیرندههای اپیوئیدی (میو، دلتا و کاپا) اثرات آنتاگونیستی دارند و همه را بلاک می کنند
مثل داروهای نالوکسان Naloxoneو
نالتِروکسان Naltrexone
و نالمیفِن Nalmefene
این داروها هیچ اثر فارماکولوژیکی ندارند چون فارماکولوژيک آنتاگونیست هستند و رسپتورها را بلاک می کنند و به خودی خودefficacy ندارند و کاربردشان درموارد مسمومیت با اوپیوئید ها و withdrawal symptoms که در افراد معتاد اتفاق می افتد، می باشد
اپیوئید های دسته Full agonist
مورفین
فنتانیل و هم خانواده های آن
متادون
What are mixed agonist antagonist
ترکیباتی هستند که روی بعضی از گیرنده ها اثرات آگونیستی و روی بعضی دیگر اثرات آنتاگونیستی دارند و از داروهای این دسته می توان به نالورفین )Nalorphine( ،
نالبوفین )Nalbuphine(
، پنتازوسین )Pentazocine( – {کاپا آگونیست و آنتاگونیست ضعیف میو} - ،
بوتورفانول )Butorphanol( – {آگونیست کاپا و آنتاگونیست میو}
Which opioids are partial agonist
این دسته از نظر ماهیت و تحریک رسپتورها اگونیست محسوب می شوند و عمدتا هم روی رسپتورهای μ اثر آگونیستی دارند ولی اثر آگونیستی انها مثل یک آگونیست کامل نمی باشد بلکه آگونیستی هستند که با شدت کمتری پاسخ فارماکولوژیک مورد انتظار را ایجاد می کنند و کارایی کمتری دارند ، ولی یادتان باشد که این ترکیبات اصلا اثر آنتاگونیستی ندارند و از این دسته به داروی بوپرِنورفین Buprenorphine می توان اشاره کرد.
بعد اتصال اپیوپید به گیرنذه ش چه اتفاقاتی داخل سلول رخ میده؟
1- مهار فعالیت آنزیم Adenylyl Cyclase
2- افزایش جریان پتاسیم {به خارج}
3- مهار کانال های کلسیمی وابسته به ولتاژ است
این مسیرها در نهایت باعث مهار شدن Release يکسری نوروترانسمیتر {مثلا ماده ی P یا گلوتامات} می شود
مسبر صد درد اندوژن چجوری در مولقع فیزیولوژیک خاموشه؟
این مسیر ضددرد نزولی توسط یک سری اينترنورون های GABA (اینترنورون هایی که GABA ترشح می کنند) ، مهار می شوند ( گابا یک نوروترانسمیتر مهاری
است).
اینترنورون های گابا در شرایط فیزیولوژیک با ترشح این نوروترانسمیتر ، مسیر Analgesic داخلی پایین رونده را بلاک می کنند و این سبب می شود که سیستم حس کننده و انتقال دهنده ی درد سرکوب نشود و درد را حس کنیم.
در نورون پیش و پس سیناپسی توزیع گیرنده های اپیوویید چجوریه؟
در انتهای نورون پیش سیناپسی هر سه نوع گیرنده اپیوئیدی (میو- کاپا- دلتا) وجود دارد
در نورون پس سیناپسی عمدتا گیرنده های میو وجود دارند.
مکانبسم اثر اپییوییدها در جلوگیریراب انتقال حس درد؟
زمانی که فرد داروی اوپیوئیدی مصرف می کند این دارو به عنوان آگونیست روی گیرنده های نورون پیش سیناپسی قرار می گیرد - گفتیم هر 3 نوع گیرنده اپیوئیدی در آنجا وجود دارد – و تحریک رسپتور های پیش سیناپسی باعث اثر منفی بر کانال کلسیم و بلاک کردن کانال کلسیم می شود و در نتیجه جلوی افزايش ورود کلسیم به نورون پیش سیناپسی و رهاسازی نوروترنسمیتر گرفته می شود. و این در جلوگیری از انتقال ایمپالس درد از نورون
شماره ی 1 به 2 نقش دارد.
برای اینکه اوپیوئیدها حداکثر Efficacy را داشته باشند فقط به کاهش رها سازی نوروترنسمیتر اکتفا نمی کنند بلکه در نورون پس سیناپسی هم با تحریک گیرنده های میو باعث افزايش جريان پتاسیم {به خارج} و درنتیجه هايپرپلاريزيشن نورون پس سیناپسی می شوند. {پتانسیل استراحت نورون های پس سیناپسی را منفی تر کرده تا مطمئن شوند که قطعا تحریک نمی شود}.
مکانیسم اپییویید ها در تحریک مسیر analgesic داخلی؟
مسیر داخلی در حالت نرمال به وسیله یک سری اینترنورون های GABA بلاک می شوند. اینترنورون های GABA روی این نورون ها اثر منفی دارند و تا زمانی که ترمز این نورون های GABAergic روی Pain Inhibitory Neurons ها وجود داشته باشد این مسیر پایین رونده
ی ضد درد نمی تواند اثر خود را اعمال کند.
در اینترنورون های GABA گیرنده اوپیوئیدی وجود دارد که با تحریک این گیرنده –چه توسط اوپیوئید های خارجی و چه داخلی- ، اینترنورون های ترشح کننده ی گابا مهار شده (پس مهار از روی نورون های سیستم ضد درد نزولی برداشته می شود) و ترمز مسیر ضد دردِ درون بدن رها می شود و اثرات ضد درد خود را انجام می دهد.
ایا همه داروهای ضد درد رو چنبه عاطفی درد اثر دارند؟
اوپیوئید ها هر دو جنبه ی حسی و عاطفی درد را تغییر دهند (گفتیم که هم می توانند انتقال درد را سرکوب کنند و هم می توانند پردازش «Perception» درد تحت تاثیر قرار دهند). به ویژه جنبه ی عاطفی آن را.
در مقابل گروه دیگر دارو های analgesic یعنی NSAID ها تنها می توانند از طریق مهار تولید ایمپالس درد ، اثر ضددردی داشته باشند و اثر چندانی بر جزء هیجانی و عاطفی درد ندارند
اثرات اپیوئید ها بر CNS?
۴
مهمترینِ این اثرات شامل ۱-بی دردی، ۲-سرخوشی، ۳-آرامبخشی و ۴-تضعیف تنفسی می باشد.
با مصرف مجدد ، نسبت به بسیاری از این اثرات تحمل به وجود می آید.
مکانیسم ایجاد یوفوریا به دنبال مصرف اپیوئید؟
این احساس euphoria به دلیل ترشح دوپامین از نوکلئوس آکامبَنس در مغز است.
دوپامین نوروترانسمیتر مهمی در مسیر های rewarding (پاداش دهی) است و باعث می شود که فرد دفعه ی بعد هم دارو را مصرف کند.
ممکنه ک کسی مورفین مصرف کنه و احساس بد و بی قراری و خستگی پیدا کنه؟
Dysphoria
مصرف یک دوز مورفین {در بعضی بیماران} و نیز بعضی افراد سالم (بدون درد pain free) ، بیشتر یک احساس ناخوشایند و بی قراری و خستگی ایجاد می کند تا یک اثر خوشایند.
بیشتر موارد، اثرش ایجاد سرخوشی است ولی.
اثرات sedative اپیوئید ها؟ ۴
🦋گیجی و خواب آلودگی )Drowsiness(
این ايجاد خواب در سالمندان بیشتراز افراد جوان و سالم است (در سالمندان قوی تر القای خواب می کند).
🦋تیرگی شعور )Clouding of mentation( و عدم درک درستی از موقعیتی که فرد دارد، از جمله آثار شایع این داروهاست (گفتیم که این داروها نارکوتیک آنلژزیک هستند).
🦋فراموشی Amnesia : جزئی بوده يا وجود ندارد.
🦋اوپیوئیدها چندان Motor Coordination را تحت تاثیر قرار نمیدهند (مثلامصرف الکل ataxia و عدم تعادل ایجاد می کند درصورتیکه این داروها بر روی Motor Coordination و تعادل فرد تاثیر نمی گذارند).
اثر اپیوئید ها بر سیستم تنفس؟
اوپیوئید ها در سیستم تنفسی یک Depression وابسته به دوز ایجاد می کنند (هر چقدر دوز بیشتر باشد سرکوب و تضعیف بیشتر می شود. در اغلب موارد مرگ ناشی overdose ، toxicity و poisoning ِ اوپیوئید ها ناشی از این Depression تنفسی شان می باشد). در کسانی که به نوعی دچار بیماری های تنفسی هستند مثل آسم ، COPD (بیماری انسدادی مزمن ريوی) به دلیل سرکوب و تضعیف تنفسی که انجام می دهند، میتواند خطرناک باشد.
تضعیف تنفسی شان به دلیل 1- کاهش rate تنفسی 2- کاهش حجم های تنفسی 3- کاهش تبادل هوای جاری 4- سفتی و سختی عضلات تنه می باشد.
مکانیزم سیانوز به دنبال مصرف اپیوئید؟
میزان پاسخ دهی فرد {به عبارت بهتر سیستم های کمورسپتوری فرد} را به غلظت های بالای CO2 کاهش می دهند در نتیجه افراد {به CO2 retention دچار شده} و عمدتا به صورت سیانوز دیده می شوند (رنگ چهره کبود رنگ).
مرکز تنفس به غلظت CO2 بسیار حساس است و زمانی که به مقدار کمی این غلظت افزایش می یابد، Rata تنفس را بالا می برد که CO2 اضافی را خارج کند.
چه زمانی میتونیم برای قطع سرفه کدئین بدیم؟
کدئین یکی از داروهایی است که بهترین اثرات ضد سرفه دارد ولی باید حواسمان باشد که این سرکوبی که ایجاد می شود باعث می شود که اگر فرد ترشحاتی در ریه دارد (به عبارتی بیمار سرفه های خلط دار داشته باشد، productive cough) ، این ترشحات در ریه تجمع کنند. سرفه یک مکانیسم دفاعی است که به واسطه ی آن خیلی از ترشحات ریوی خارج می شوند. اگر فرد سرفه خلط دار داشته باشد این دارو ها برای بیمار مناسب نمی باشد چون میتواند باعث ایجاد آتلکتازی یا فلج مژک های تنفسی و تجمع Secretion ها و درنتیجه باعث بدتر شدن وضعیت تنفسی فرد شود.
✅ پس فقط در مواردی از اوپیوئیدهايی مثل کدئین استفاده می کنیم که بیمار سرفه ی خشک داشته باشد.
اپیوئید ها دمای بدن را چه تغییری میدن؟
باعث ایجاد هايپوترمی می شوند.
در کتاب ذکر شده که آگونیست های گیرنده ی میو سبب هیپرترمی و آگونیست های گیرنده ی کاپا سبب هایپوترمی می شوند.
اپیوئید ها چه اثری بر مرکز وازوموتوز دارند؟
روی مرکز Vasomotor اثر مستقیم دارند و باعث افت فشار خون می شوند
البته اوپیوئید ها از طریق دیگر هم سبب کاهش فشارخون می شوند
نتیجه تحریک chemoreceptor trigger zone توسط اپیوئید؟
همان مرکز تهوع و استفراغ می باشد.
اوپیوئید ها این مرکز را ، هم به محرک های vestibular (که در اثر تغییرات تعادلی اتفاق می افتد) و هم به محرک های ديگر {محرک های دیگر استفراغ} حساس می کنند.
مانند عمده اثرات اوپیوئید ها ، تهوع و استفراغ در ابتدای استفاده از این داروها است و بعد به آن تحمل ایجاد می شود.
اثرات چشمی اپیوئید ها؟
این دارو ها می توانند باعث القای میوز یا تنگ شدن مردمک چشم شوند که در شدید ترین حالت که در توکسیستی ها دیده می شود، مردمک به حالت ته سنجاقی Pin Point Pupil )PPP( در می آید.
PPP نشانه تشخیصی overdose با اوپئويد ها است چون میوز یک عارضه است که نسبت به آن تحمل ايجاد نمی شود (از ابتدایی که فرد مصرف می کند این
میوز وجود دارد تا مواردی که overdose و توکسیستی ایجاد می شود(حتی در ادیکت ها) که در این حالت میوز به بالاترین حد خود که PPP است می رسد.
مکانیسم ایجاد میوز به دنبال مصرف اپیوئید؟
این میوز از طریق مسیر پاراسمپاتیک ایجاد می شود.
الیافی که از هسته ی ادینگر وستفال به عصب شماره ی 3 می روند تامین کننده ی پاراسمپاتیک برای عضلات چشم هستند.
اثرات تحریکی اپیو رو مغز؟
یکی از تاثیرات تحریک واگ به دنبال اوپیوئید ها برادی کارديا می باشد.
تحریک سلول های هیپوکامپ، آستانه تشنج را کاهش می دهد برای همین این دارو ها برای کسانی که مبتلا به بیماری صرع و تشنج هستند مناسب نیستند و میتوانند آستانه تشنج را در آنان کاهش داده و ریسک تشنج را افزایش دهند. اگر این افراد نیاز ضروری به مصرف اوپیوئید ها دارند باید در مورد تنظیم دوز و اصلاح دوزِ دارو های ضد تشنج تصمیم گیری شود که فرد از نظر تشنج هم مشکلی پیدا نکند.
نسبت به اثر تحریکی اوپیوئید ها بر هیپوکامپ و کاهش آستانه ی تشنج هم تحمل اندکی ايجاد می شود (يا تحمل ايجاد نمی شود) ، مانند میوز
What are the cardiovascular effects of opioids
۱-براديکاردی: علاوه بر برادی کاریایکه توسط تحریک مرکز واگ ایجاد میشود، اوپیوئیدها با اثر در محیط و قلب هم می توانند برادی کاردی ایجاد کنند.
۲-هايپوتنشن: این اثر افت فشارخون هم ناشی ازتاثیر suppressionِ اوپیوئیدها برمرکز وازوموتور ساقه مغز است و هم اینکه اوپیوئید ها از طریق تحریک آزاد شدن هیستامین ، عروق را گشاد می کند و باعث افت شدید فشار خون می شود
در افرادی که اوپیوئید مصرف می کنند حساسیت مرکز تنفس نسبت به غلطت Pco2 کم می شود و غلظت Pco2 فرد بالا می رود. این هايپپرکاپنی نیز می تواند سبب گشاد شدن عروق شود که در افت فشار خون نقش دارد.
