ضد قارچ🍄 Flashcards
داروهای قارچی که نفودذ پذیری غشارپ تغییر میدن؟
از اين گروه داروهای معروفی داريم که با نام کلی آزولها معروفند. داروهايی که به لفظ زول ختم می شوند مانند کتوکونازول، فلوکونازول، ايتراکونازول. تک دارويی به نام تربینافین داريم گروهی به نام ضد قارچهای پلی ان ( polyene )که از اين گروه میتوان
به داروی آمفوتريسین B اشاره کرد.
داروهای قارچی بلوک کننده سنتز اسید نوکلییک؟
مکانیسم اثر دوم داروهای ضد قارچ بلوک سنتز اسید نوکلئیک است. اين مکانیسم مربوط به دارويی است به نام فلوسیتوزين.
داروهای قارچی که در عملکرد میکروتوبول ها اختلال ایجاد میکنن؟
مکانیسم سوم اين است که داروها می توانند اختلال در عملکرد میکروتوبولها ايجاد کنند و عملکرد ضد قارچی خود را نشان دهند که دارويی در اينجا داريم به نام گريزئوفولوين.
داروهای مایکوز سیستمیک؟
از داروهای مايکوزهای سیستمیک میتوان به پلی ان ها اشاره کرد، آزولها و همین طور فلوسیتوزين که يک آنتی متابولیت پیريمیدينی است.
از پلی ان ها داروی آمفوتريسین B را داريم که در واقع در مايکوز سیستمیک استفاده می شود.
داروهای ضد قارچی که سیستمیک استفاده میشن اما کاربردشون عفونت های سطحی عه؟
داروی گريزئوفولوين
دو داروی polyene نام ببر
در مورد اين داروها میتوان اول به مکانیسم آنها اشاره کرد که همانطور که گفته شد تغییر در نفوذپذيری غشای سلولی ايجاد میکنند. دو داروی معروف پلی ان داريم به نام آمفوتريپسین B و نیستاتین.
اين دارو معمولاً از طريق انفوزيون داخل وريدی آهسته استفاده میشود چون تزريق سريع وريدی آن می تواند عوارض جانبی را بیشتر کند. راه ديگر استفاده اين دارو هم به شکل داخل نخاعی است. هر چند که روش خطرناکی است اما در مننژيت های قارچی قابلیت استفاده دارد. در کاربرد موضعی سمیت کمتری دارد و گاهی در درمان زخم های قرنیه و گاهی کراتیت قارچی استفاده می شودو گاهی اوقات در برخی از عفونت ها از تجويز همزمان آمفوتريسینB کنار فلوسیتوزين استفاده می کنند؛ اين حالت باعث می شود که دوز دارويی آمفوتريسینB کاهش پیدا کند و سمیت آن کمتر شود.
ساختار پلی ان ها؟
اين دو ساختمان مشابهی دارند در مورد مکانیسم اثر آنها بايد گفته شود که تاثیر قارچکش آمفوتريسین B در واقع ناشی از همان تغییری است که در ويژگی های نفوذپذيری در غشای خارجی ايجاد میکند.
پلی ان ها کلاً يک بخش آب دوست دارند و يک بخش چربی دوست به همین خاطر اصطلاح کلی آمفی پاتیک را برای آنها به کار میبريم. اين مولکولهای دارو با ارگوسترول که يک استرول اختصاصی غشای سلولی قارچ است اتصال برقرار کرده و منافذ مصنوعی در آن ايجاد میکند. در واقع يک سری pore در آن ايجاد میکند و در نهايت نفوذپذيری غشای قارچ دچار اختلال میشود.مقاومت به اين دارو به ويژه خود آمفوتريسین
B با تغییر در ساختمان ارگوسترول غشا صورت میگیرد.
کاربرد های امفوتریسین B؟
در مورد فعالیت ضد قارچ اين دارو، در واقع طیف ضد قارچی که از آن میبینیم، بايد گفته شود که کلا يک داروی وسیع الطیف است و برای اکثر عفونتهای سیستمیک قارچی کاربرد دارد.
در عفونتهای شديد ناشی از آسپرژيلوس، کانديدا آلبیکنس، کريپتوکوکوس، هیستوپلاسما و همینطور موکور قابلیت استفاده دارد.
کاربرد نیستاتین؟
رووت؟
داروی ديگر پلی ان، داروی نیستاتین است که استفاده سیستمیک آن بسیار سمی است. معمولاً اين دارو به صورت تاپیکال برای درمان
کانديديازيس استفاده میشود.
رووت مصرف امفوتیریسین B
دفعش؟
داروی آمفوتريسین Bبه شکل آهستهای داخل وريدی تجويز میشود و نفوذش به CNS بسیار کم است.
اگر بیمار دچار مننژيت قارچی دچار شده باشد از تجويز داخل نخاعی استفاده میشود.
سرعت پاکسازی اين دارو بسیار آهسته است به همین خاطر نیمه عمری بیش از دو هفته دارد و هم متابولیزه میشود و هم از طريق کلیه ها دفع میشود.
عارضه ی محدود کنتده دوز امفوتریسین B
میزان پالايش گلومرولی را کاهش میدهد،اسیدوز توبولی کلیوی ايجاد میکند که به دنبال آن دفع منیزيم و پتاسیم تشديد میشود؛ علاوه بر اين به دلیل کاهش تولید اريتروپويتین کلیوی؛ ممکن است کم خونی ايجاد بشود. برای کاهش آسیب کلیوی معمولا در کنارش سالین هم تزريق میشود.
اما در نهايت آسیب کلیوی يک عارضه ی محدود کننده دوز داروی آمفوتريسین B است.
- در برخی عفونتها کنار اين دارو، فلوسیتوزين را هم اضافه میکنند تا دوز دارو کم شود.
- نوع لیپوزومی آنتی تريپسین B عارضه کلیوی کمتری دارد چون کمتر به سلولهای کلیه متصل میشود.
عوارض تجویر دخل نخاعی امفوتریسین B
تجويز داخل نخاعی دارو میتواند عوارض عصبی و تشنج ايجاد کند.
نکانیسم اثر آزول ها؟
مکانیسم اثر: ايجاد منفذ در قارچ. آزولها با اثر روی مرحله ۱۴آلفاـدمتیلاسیون لانسترول اثر خود را اعمال میکنند. اين مسیر تحت تاثیرايزوآنزيم سیتوکروم P450 است و نهايتا مانع تبديل لانسترول به ارگسترول میشود. مقاومت به اين داروها با تغییر در حساسیت آنزيمها رخ میدهد و همین طور کاهش تجمع دارو در داخل سلول هم ديده میشود.
کاربرد بالینی کتوکونازول؟
کتوکونازول: طیف ضدقارچی باريک، بیشتر برای کانديدياز جلدی مخاطی مزمن تجويز میشود و از راه خوراکی هم علیه درماتوفیت ها موثر است.
کاربرد بالینی فلوکونازول؟
فلوکونازول: برای کانديدياز مری-حلقی-دهانی است. علاوه بر اين تک دوز فلوکونازول برای عفونتهای قارچی زنان استفاده میشود. امروزه فلوکونازول يک داروی انتخابی برای پیشگیری اولیه و ثانويه برمننژيت کرپتوکوکی است؛ تاثیر در کانديدياز سیستمیک معادل داروی آمفوتريسین B میباشد.
کاربرد بالینی ایتراکونازول
ايتراکونازول: داروی انتخابی برای عفونت های سیستمیک قارچی است مثلا بلاستومايسیز.
- داروهای کلوتريمازول و میکونازول معمولا به صورت تاپیکال برای عفونتهای کانديدايی و درماتوفیتی استفاده میشوند. -
کاربرد بالینی وریکونازول
وريکونازول: داروی جديد و وسیع الطیف تر از ايتراکونازول است،داروی انتخابی برای آسپرژيلوس مهاجم است. طبق تحقیقات کارايی بیشتری نسبت به آمفوتريسین B دارد. در افراد مبتلا به ايدز برای درمان ازوفاژيت و استئوماتیت کانديديايی هم استفاده میشود..
جذب ازول ها چجوریه؟
ضد قارچهای آزول از راه خوراکی فعالاند و نیاز به سطح طبیعی اسید معده برای جذب دارند. به همین دلیل داروهايی که سطح اسید معده را کاهش دهند، جذب داروی ضد قارچ آزول را کاهش میدهند. مثلا جذب داروی کتوکونازول در کنار داروی های آنتی اسید شديدا کاهش میيابد.
- جذب داروی ايتراکونازول همراه غذا افزايش پیدا میکند. در بین تمام داروهای ضد قارچی آزول،جذب خوراکی داروهايی فِلوکونازول و وُريکونازول قابل اعتمادتر است و هم اکنون فلوکونازول خیلی پرکاربرد شده است .
دفع و متابولیسم آزول ها چجوریه؟
اين داروها در اکثر بافتها توزيع میشوند و به استثنای فلوکونازول، غلظتشان درCNS پايین است. بدين معنا که فلوکونازول نفوذ خوبی بهCSF دارد و در درمان مننژيت قارچی قابلیت استفاده دارد.
داروی فلوکونازول از طريق ادرار حذف میشود و عمدتا هم به شکل تغییر نیافته دفع میشود.
اين داروها متابولیسم کبدی دارند.
توی ازول ها کدومشون بیشترین تداخل دارویی رو داره؟
با کدام دارو ها؟
کتوکونازول و به ويژه ايتراکونازول، شديدا توسط آنزيمهای کبدی متابولیزه میشوند و اتفاق ديگری که توسط اين داروها رخ میدهد، مهار آنزيمهای سیتوکروم P450 در کبد است. در بین اين داروها کتوکونازول بیشترين مهار آنزيمهای کبدی را داراست، بنابراين بروز تداخلهای دارويی با کتوکونازول زياد اتفاق میافتد. - نکته قابل توجه اين است که هنگام مصرف همزمان کتوکونازول به همراه داروهای ديگری مثل داروهای ضد انعقاد (وارفارين)، سیکلوسپورين، داروهای کاهنده قند خون خوراکی (تولبوتامید و ساير سولفونیل اوره ها مانند گلیبنکلامید) و فنیتوئین سطح سرمی اين داروها افزايش پیدا میکند
چه عوارض هورمونی ای به دنبال مصرف کتوکونازول ها رخ میده
مهار ايزوآنزيمهای سیتوکرومP450 که توسط ضد قارچهای آزولی به ويژه کتوکونازول رخ میدهد، میتواند ساخت استروئیدهای گنادی و آدرنال را مختل کند. به همین دلیل يکسری عوارض ناشی از کاهش سطح اين هورمونها در بدن پیش میآيد، مانند: کاهش میل جنسی، ژنیکوماستی در آقايان و همینطور اختلالات ماهیانه در خانمها.
- احتمال اختلالات درون ريز با مصرف نسل های جديد اين دارو نسبت به کتوکونازول کمتر است، ولی درنهايت همه آنها اثر مهاری را بر آنزيم های کبدی مسئول متابولیسم دارو را دارند. به همین خاطر ما تداخل دارويی با همه دارو های ضد قارچی آزولی را داريم اما با کتوکونازول خیلی بیشتر ديده میشود.
داروی 5-flucytosine چیه ساختمان ش شبیه چه داروی عه؟ رووت؟ توزیع؟ دفع؟
اين دارو با مهار سنتز اسید نوکلئیک در قارچ کار میکند و يک آنتیمتابولیت پیريمیدينی محسوب میشود.
- ساختمان اين دارو مشابه داروی ضدسرطان fluorouracil -5 میباشد .
- اين دارو خوراکی مصرف میشود و در اکثر بافتها از جملهCNS هم توزيع خوبی دارد.
دفع اين دارو بدون تغییر از راه ادرار بوده و
کاهش دوز آن در افراد مبتلا به اختلالات کلیوی لازم است.
مکانیسم داروی 5-flucytosine
- داروی فلوسیتوسین ابتدا توسط يک پرمئاز غشايی در سلول های قارچ تجمع میيابد و سپس توسط سیتوزين دآمیناز به 5 فلورواوراسیل تبديل میشود. اين ترکیب میتواند Thymidylate synthase را مهار کند و منجر به کاهش تیمین در قارچ بشود. عملکرد دارو سمیت انتخابی دارد و بر سلولهای پستانداران به علت اينکه مقدار کمی پرمئاز و دآمیناز وجود دارد چندان تاثیری نمیگذارد.
علت مقاومت ب داروی 5-flucytosine
چجوری میشه ایجاد مقاومت رو کاهش داد
مقاومت به آن [وقتی به تنهايی استفاده شود] به سرعت روی میدهد، که به دلیل کاهش فعالیت deaminaseها يا permeaseهای قارچی است.
معمولا اين دارو وقتی کنار آمفوتريسین amphotericin B( B) تجويز میشود، مقاومت به آن کاهش پیدا میکند و همچنین يک اثر سینرژيستیک هم در مصرف همزمان اين داروها خواهیم داشت.
