Kliniek pijn op de borst Flashcards
Welke orgaansysteem zijn een mogelijke oorzaker bij het ontstaan van pijn op de borst?
- Skelet en spieren
- Hart-aandoeningen
- Psychische aandoeningen
- Gastro-intestinale aandoeningen
- Vasculaire aandoeningen
- Huid-aandoeningen
- Long-aandoeningen
Wat zijn de mogelijke aandoeningen bij skelet en spieren (aka borstwandpijn)?
- spierpijn pectoralis major, tussenribspieren
- contusie(kneuzing) huid/spier/rib
- costochondritis (syndroom van Tietze)
- ribfractuur
- neuralgie (zenuwpijn)
Hoe wordt de diagnose (lichamelijk) voor de aandoening bij skelet en spieren gemaakt?
Diagnose door lichamelijk onderzoek: gelokaliseerde drukpijn, ev. compressiepijn thorax; Röntgenfoto ivm ev. fractuur… zelden zinvol :(
Hoe snel geneest een pijn aan de borst klacht tgv skelet en spieren?
Meestal spontaan genezen na 1 of meerdere weken
Wat is de behandeling bij Flinke contusie/ribfractuur
cave (let op voor) hypoventilatie -> risico voor
pneumonie -> ter preventie pijnstilling
Wat zijn mogelijke hartaandoeningen tgv pijn op de borst?
- Angina pectoris
- Acuut coronair syndroom (instabiele angina pectoris + myocardinfarct)
- Pericarditis
Wat zijn de eigenschappen van angina pectoris?
o aanvallen van pijn op de borst tijdens inspanning, kou of emotie
o door stabiele, gedeeltelijke afsluiting kransslagader
o door huisarts vast te stellen mbv anamnese en ev. inspanningsECG
o goed medicamenteus te behandelen (aspirine, betablokker of andere
vaatverwijder) + aanpakken risicofactoren (roken, bloeddruk, cholesterol)
Wat zijn de eigenschappen van instabiele angina pectoris?
o aanvallen van pijn op de borst bij inspanning nemen toe in frequentie of ernst; of ze treden op in rust
o risico op toenemen van afsluiting kransslagader: myocardinfarct
Wat zijn de eigenschappen van Myocardinfarct?
o continue, uren durende, ernstige pijn op de borst
o t.g.v. (vrijwel) volledige afsluiting kransslagader: trombose op
atherosclerotische plaque
Wat zijn de vervolgstappen bij een acuut coronair syndroom?
Spoedpresentatie Eerste HartHulp
o diagnose mbv ECG en hartenzymen
o hartbewaking (shock, ritmestoornissen, hartfalen)
o ev. hartcatheterisatie en dotteren, ev. omleidingsoperatie later
Wat zijn de eigenschappen van pericarditis?
– Ontstekinghartzakje
– Vrijzeldzaam
– Meestal viraal, soms autoimmuunziekte
– Kenmerkend; pijn verbetert bij voorover zitten
– Risico: vocht in pericard: belemmert instroom bloed
– Dan ev. punctie, anders ontstekingsremming
Wat is de psychische aandoening icm pijn op de borst?
Paniek aanval
Wat zijn eigenschappen van paniekaanval?
Vaak met hyperventileren
o verkeerd ademen is gevolg van de angst
o dalende CO2-spiegel geeft rare sensaties:
o licht in het hoofd, strak gevoel om de mond, tintelingen
vingers
Soms zo vaak en hevig dat het een angst/paniekstoornis wordt
genoemd
Vaak samen met depressie
Wat zijn de mogelijke gastro-intestinale aandoeningen icm pijn op de borst?
- refluxziekte (=gastro-oesofagealereflux)
- Maagontsteking en maagzweer
- Hepatitis
- Maagkanker
- Galkoliek/galblaasontsteking
Wat zijn de kenmerken (klachten, diagnose, behandeling, risico) van refluxziekte?
Klachten: pijn achter borstbeen, zuurbranden, erger bij bukken of
platliggen
Door onvoldoende werking sluitspier oesofagus-maag overgang
Diagnose: op de anamnese alleen, oesofagogastroscopie als
behandeling niet aanslaat
Behandeling: protonpompremmer: omeprazol of pantoprazol
Risico: beschadiging slijmvlies slokdarm (oesofagitis) -> passageprobleem
Wat is de medische term voor maagontsteking?
Dyspepsie
Wat is de medische term voor maagzweer?
Peptisch ulcus
Wat is een trigger voor pijn bij de bovenbuik?
Maagkanker
Wat zijn de kenmerken van maagkanker?
o Pijn wordt niet alleen kan in bovenbuik en achter li ribbenboog gevoeld maar soms ook thv het borstbeen
o Andere klachten: geen eetlust, gewichtsverlies, braken, duizeligheid tgv bloedarmoede, teerachtige ontlasting
o Diagnose dmv gastroscopie met biopsieën en PA, CT-scan, bloedo’zoek o Behandelen: opereren/cytostatica/bestraling
o O.h.a. matige prognose
Wat zijn de kenmerken van galkoliek/galblaasontsteking?
o klassieke galsteenkoliek: met bewegingsdrang en braken, tussen aanvallen geen pijn, stopverfontlasting
o pijn straalt uit naar rechter thorax (bandgevoel), rug of re. schouder
o galsteen passeert vaak spontaan en wordt via darm geloosd
o bij galblaasontsteking: koorts en drukpijn onder de rechter ribbenboog; vaak
met geel-zien (icterus) -> opname en ev. operatie
Wat is referred / reflective pain?
pijn waargenomen op een andere locatie dan de plaats van de pijnlijke stimulus
Is er een verklaring voor referred / reflective pain?
Nee t is niet volledig begrepen, heeft wss iets te maken met convergentie-projectie theorie (Viscero-afferente en somato-afferente zenuwen komen in één segment vh ruggenmerg binnen) of Groot verzorgingsgebied van één sensibele zenuw
Wat is een mogelijke vasculaire aandoening icm pijn op de borst?
Aneurysma dissecans
Wat zijn de kenmerken van aneurysma dissecans?
– Scheur in wand aorta, in lengterichting
– Meestal eerst verwijding (=aneurysma)
– Als op thoracaal niveau: scheurende pijn op de borst doortrekkend naar de rug
– Shock
– Ev. plotse dood
– Spoedpresentatie z.h. en ev. operatie
Wat zijn mogelijke huidaandoeningen icm pijn op de borst?
Herpes zoster
Wat zijn de kenmerken van herpes zoster?
– Brandende pijn in huid-segment
– T.g.v. waterpokkenvirus dat uit sensibel ganglion bij ruggenmerg komt via
perifere zenuwen
– Na enkele dagen gevolgd door blaasjes op rode ondergrond
– Eerste manifestatie: altijd aan één kant vh lichaam
– Soms infectie, soms post-herpetische pijn
– Geneest spontaan, bij pasgeborenen en niet immuuncompetente patiënten:
antiviraal middel
Wat zijn mogelijke longaandoeningen icm pijn op de borst?
Longembolie, pneumothorax, pneumonie, longkanker
Wat zijn de kenmerken van longembolie?
- Acuut en chronische presentatie
- Pijn vastzittend aan de ademhaling
- Diagnostiek longen ? Check perifere trombose
- Medicamenteus?Paramaligne?
Wat zijn de kenmerken van pneumothorax?
– Plots felle pijn aan één kant in de thorax
– Gaat gepaard met gebrek aan lucht en een droge hoest
– Gevolg van lucht tussen de longbladen door knappen long of steekwond
– Soms spanning door ventielwerking-> ernstige kortademigheid en mediastinum
verschuift
– Diagnose: bij lichamelijk onderzoek sterke verdenking als bij auscultatie
(stethoscoop) aan één kant het ademgeruis sterk verzwakt of zelfs afwezig is en bij percussie (kloppen) geen verschil of zelfs extra hol geluid aan aangedane zijde;
definitieve diagnose mbv Röntgenfoto thorax
Wat zijn de kenmerken van pneumonie / longontsteking?
– Klachten: flink hoesten met opgeven van gekleurd sputum, ziek voelen (‘malaise’), koorts, gebrek aan lucht
– Diagnose buiten ziekenhuis (‘community acquired pneumonia’): lichamelijk onderzoek: tekenen van ‘infiltraat’: eenzijdig crepitaties (fijne knispergeluiden), rhonchi (grovere reutelgeluiden) en een demping bij kloppen;
Aanvullend onderzoek: bij twijfel (bij pneumonie kan lich o’zoek normaal zijn): bloedonderzoek (infectieparameters, o.a. CRP) en Röntgenfoto thorax
Wat zijn de kenmerken van longkanker?
- Kenmerkende klachten: bij een patiënt die veel/lang gerookt heeft: ophoesten van bloed, langdurige hoest: bij COPD-patiënt (longemfyseem of chronische bronchitis): verandering van hoestpatroon; terugkerende longontstekingen
- Bijkomende symptomen: gewichtsverlies, malaise, thoracale pijn door doorgroei in de pleurabladen
- Verband met roken keihard bewezen; ook invloed van irriterende stoffen (fijnstof, asbest, chroom); soms ‘spontaan’ ontstaan; grote rol van mutatie in p53 gen
- Bij lichamelijk onderzoek vaak geen afwijkingen, soms vocht onderin een long, bevestigd door X-thorax; op X-thorax ‘mist’ men de kleinere tumoren: beperkte sensitiviteit!
- Diagnose: dmv bronchoscopie + PA, ev, biopsie via de huid, CT-thorax en bloedonderzoek
- Kleincellig carcinoom: 20%, slechtere prognose; bronchuscarcinoom 80%
- Uitzaaiing naar lymfeklieren (long/mediastinum/boven sleutelbeen), skelet, hersenen,
lever, andere long - Prognose en behandeling sterk afhankelijk van stadium:
- zonder uitzaaiingen: bestraling of operatie -> goede overlevingskans;
- met uitzaaiing in 1 lymfeklier: klein percentage genezing (ca. 5%),
- overige: velen overleven niet langer dan ca. een jaar; cytostatica i.h.a. zwaar en
laatste jaren geleidelijk iets effectiever
