klassieke exantheemziekten Flashcards
exantheem
rode verkleuring van de huid met verschillende presentaties:
- morbilliform (grofvlekkig)
- rubelliform (fijnvlekkig)
locatie exantheem
typisch op de huid maar kan ook voorkomen op slijmvliezen
hoe heet de uitslag op de slijmvliezen
enantheem
oorzaken exantheem
infectieuze oorzaak
- vaak viraal
- soms door bacteriele toxinen
- (parasitair)
- (schimmel)
niet infectieus:
- allergie
- auto-immuunaandoening
- vasculitiden
indeling exantheem
- klassiek
- niet-klassiek
nummering klassieke exantheemziekten
op basis van volgorde van ontdekking
eerste klassieke exantheemziekte
mazelen (morbilli)
verwekker mazelen
paramyxovirus
etiologie mazelen
leeftijd: 6 mnd - 4 jaar
zeer besmettelijk
aerogeen
incubatie 10-14 dagen
exantheem bij mazelen
- morbilliform
- 4 dagen na besmetting
nog besmettelijk tot 4 dagen na ontstaan exantheem
symptomen mazelen
- flinke griep
- hoesten
- koorts
- rhinoconjunctivitis
- koplikse vlekjes (witte deposities in mond)
complicaties mazelen
10% van gevallen:
- otitis media
- pneumonie
- encefalitis
tweede klassieke exantheemziekte
roodvonk (scarlatine)
verwekker roodvonk
beta-hemolytische groep A-streptokok: streptococcus pyogenes
etiologie roodvonk
leeftijd: 2-10 jaar
aerogeen
incubatie 2-7 dagen
lang besmettelijk
duur ongecompliceerde roodvonk infectie
10 dagen tot 3 weken
behandeling roodvonk
expectatief
- evt met tweedaagse AB (penicilline)
exantheem bij roodvonk
- 1-2 dagen na begin symptomen
- scarlatiniform
- vervelling (vooral hand/voet)
symptomen roodvonk
- malaise
- abrupte koorts
- keelklachten
wat komt verder voor bij roodvonk
aardbeientong
post-streptokokkendesquamatie
vervelling aan het eind van een roodvonk infectie
complicaties roodvonk
- otitis media
- lymfadenitis
- pneumonie
- meningitis
derde klassieke exantheemziekte
rubella (rode hond)
symptomen rubella
- pijnlijke lymfadenopathie
- milde ziekte verschijnselen
- exantheem na 4 dagen
verwekker rubella
togavirus
etiologie rubella
leeftijd: 6-12
aerogeen
incubatie: 12-23 dagen
besmettelijk voor een week aan beide kanten van de huiduitslag
vierde klassieke exantheemziekte
geen apart ziektebeeld meer, lijkt op een lichte vorm van rubella
vijfde klassieke exantheemziekte
erythema infectiosum
verwekker erythema infectiosum
parvovirus B19
etiologie erythema infectiosum
leeftijd: 4-10
aerogeen maar ook via handen
incubatie 1-3 weken
besmettelijk een week voor start symptomen
seizoensgebonden
symptomen erythema infectiosum
eerste dagen
- rode wangen
- lichte koorts
- spierpijn
- hoofdpijn
1-2 weken
- exantheem
later
- artritis (bij volwassenen)
zesde klassieke exantheemziekte
exanthema subitus (roseola infantum)
verwekker exanthema subitum
- HHV-6
- HHV-7
etiologie exanthema subitus
leeftijd: 3 mnd - 3 jaar
aerogeen
incubatie: 5-14 dagen
mogelijk levenslang besmettelijk
symptomen exanthema subitus
eerste 3-5 dagen
- koorts
- geen zieke indruk
koorts verdwijnt:
- subiet exantheem met roseolen
complicatie exanthema subitum
koortsstuipen
behandeling exanthema subitum
alleen anticonvulsiva bij koortsstuipen
klassieke exantheemziekte zonder nummer
waterpokken (varicella)
verwekker waterpokken
HHV-3 (ook wel VZV)
etiologie waterpokken
kinderleeftijd
zeer besmettelijk
- aerogeen
- huidlaesies
incubatie 10-21 dagen
besmettelijk enkele dagen voor klachten tot 5 dagen na opklaren exantheem
pathofysiologie waterpokken
- binnen 2-3 dagen na binnenkomst VZV: eerste viremie
- virus naar lymfeklieren, leven en milt
- na enkele weken tweede viremie
- virus naar doelorganen
- ontstaan opeenvolgende golven van:
- maculae
- papels
- vesikels - na periode van <2 weken -> korstvorming (ziekte niet meer besmettelijk)
- mogelijk latent virus in ganglia rug
complicaties waterpokken
- superinfecties huid
- encefalitis
- glomerulonefritis
behandeling waterpokken
symptomatisch
bij immuungecompromitteerde patient: IV acyclovir
meldingsplichtige klassieke exanthemen
melding binnen een dag
- mazelen
- rubella
melding bij meerdere gevallen binnen een instelling
- viraal exantheem
