cystische fibrose Flashcards
cystische fibrose algemeen
meest voorkomende autosomaal-recessieve ziekte met potentieel lethaal verloop bij kaukasische mensen.
1/30 NLder is drager
test voor opsporen CF in kinderen
hielpriktest
oorzaak CF
mutatie in chloridekanaaleiwit CFTR uit luminaal membraan epitheelweefsels
welke orgaansystemen hebben last van een verstoring van de water-zout balans bij CF
- longen
- zweetklieren
- pancreas
- galducten
- darm
wat zijn de resultaten van een verstoorde zout-water balans
visceus secreet in:
- luchtwegen
- spijsverteringsorganen
zorgt voor
- verstopping
- chronische ontstekingsreactie
- longinfecties
resulteert uiteindelijk in:
- weefseldestructie met cystevorming
welk gen codeert voor CFTR en waar komt het veel tot expressie
het CF gen komt veel voor in:
- darmcrypten
- galducten
- pancreasducten
- zweetklierducten
- sereuze klieren in longen
wat voor type transporter is CFTR
ATP-bindend casettetransporteiwit (ABC-eiwit)
hoe is CFTR anders dan andere ABC-eiwitten
normale ABC eiwitten gebruiken ATP om een stof de cel uit te pompen. CFTR gebruikt ATP om het chloridekanaal te openen en te sluiten
daarnaast heeft het een extra regulatiedomein
regulatiedomein CFTR
om de blokkade door het regulatiedomein op te heffen, moeten een aantal serisineresiduen door cyclisch AMP of cyclisch GMP afhankelijke eiwitkinasen gefosforyleerd worden
welke mutatie van CF komt het vaakst voor
in 90% van de patienten is er sprake van een fenyl-alanine deletie op positie 508
ongeveer 70% van alle CF allelen met een mutatie heeft deze deletie
hoe functioneert een CFTR met een F508 deletie
het heeft wel kanaalactiviteit maar wordt in het ER verkeerd gevouwen. hierdoor wordt het door proteasomen afgebroken voordat het ingebouwd kan worden
welke afwijkingen kan een mutatie in CF geven aan CFTR
- synthese
- intracellulair transport
- kanaalactiviteit
- afbraak
CFTR en zweetklieren
het absorbeert juist Cl.
opbouw zweetklier
secretoire kluwe
- met CaCC
- waterpermeabel
- scheidt chlorine (uit cel), water en natrium (tussen cellen door) uit
absorptieve ductus:
- met CFTR
- CFTR en ENaC neme zout weer op
effecten CFTR dysfunctie in de longen
verstoring transport van chloor, natrium en water naar luchtweglumen
- zorgt voor droopte en obstructie (bronchiectasieen)
- mucus blijft achter omdat trilharen het slecht weg kunnen voeren
- ontstekingsbron
