Illkynja sjúkdómar

Question 1

Lífefnamerki um aukin frumuvöxt

Answer 1

Við aukinn frumuvöxt verður hækkun á þvagsýru, LDH og síðan getum við fengið sértækar vefja-og líffæraskemmdir vegna metastasa eða æxlisins sjálfs. Æxli eru oft með lélega blóðrás og keyra því á glýkólýsunni og mjólkursýran í líkamanum getur hækkað. Síðan getur verið exúdat og blæðing.

Question 2

Æxlisvísar

Answer 2

Eru efni sem æxli gefur frá sér.
Þetta eru ýmist:
- Hormón
- Byggingarprótein
- Ensím
- Ósértækir vísar sem tengjast frumuumsetningu

Æxlisvísar mælast í lágum styrk í líkamsvökvum heilbrigðra en hækka í vissum krabbameinum.
Æxlisvísar koma fram við æxli og er magn þeirra í samhengi við stærð æxlisins.

Notkun þeirra er fjölbreytt en þeir koma mest að notum við að meta svörun við meðferð.

Question 3

Notagildi æxlisvísa

Answer 3

• Skimun: Takmarkað notagildi enn sem komið er.
• Sjúkdómsgreining: Ekki fullnægjandi til að greina sjúkdóm, en styður greiningu ef annað liggur fyrir.
• Prognosa: Magn sumra efna (eins og HCG og AFP) getur sagt til um horfur sjúklings.
• Fylgja eftir meðferð: Aðalnotagildi æxlisvísa (t.d. í choriocarcinoma og kímfrumuæxli).

Question 4

Æskilegir eiginleikar æxlisvísa

Answer 4

• Að æxlisvísir greini tilvik æxlis.
• Að æxlisvísar gefi vísbendingu um tegund krabbameins og í hvaða líffæri það hefur myndast.
• Að styrkur æxlisvísa endurspegli æxlismassa.
• Að magn æxlisvísa lækki hratt ef æxli minnkar eða það er fjarlægt úr líkama.