Hypernatriemie/ diabetes insipidus

Question 1

Definitie hypernatriemie?

Answer 1

Serumconcentratie natrium > 145 mmol/l

Question 2

Oorzaken hypernatriemie

Answer 2

• Verlies van water: osmotische diarree, perspiratie, …
• Vermindering dorstmechanisme ouderen
• Diabetes insipidus

Question 3

Wat is perspiratio insensibilis?

Answer 3

Bij hoge koorts kan de patiënt via perspiratie vocht verliezen zonder dit te voelen.

Question 4

Etiologie van diabetes insipidus?

Answer 4

• Centraal: primair vs. secundair

- Nefrogeen: hereditair of verworven

Question 5

oorzaken van verworven nefrogene diabetes insipidus?

Answer 5

• Medicatie: lithium, vasopressine antagonisten

- Hypokalemie, hypercalcemie

Question 6

Pathofysiologie diabetes insipides?

Answer 6

Verminderde hoeveelheid ADH (centraal) of defect in renale ADH receptor (nefrogeen) –> nieren zijn nier meer in staat om urine te concentreren
–> hyperosmotische volume contractie

Question 7

Kliniek diabetes insipidus?

Answer 7

• Polyurie
• Nocturie
• Polydipsie
• Dehydratatie

Question 8

Betekenis polydipsie?

Answer 8

Overdreven dorst/ veel drinken

Question 9

BO vermoeden diabetes insipidus?

Answer 9

• Bepalen van natrium, plasma en urine osmolaliteit
• water deprivatie test
• Desmopressine test

Question 10

BO bij bevestigde diabetes insipidus?

Answer 10

CT of MRI hersenen –> uitsluiten hersentumoren

Question 11

Verloop waterdeprivatie test bij diabetes insipidus?

Answer 11

• -> patiënt mag 2-3 uur geen water drinken:
• Stijging in plasma osmolaliteit ( > 290 mOsmol/ Kg)
• urine osmolaliteit blijft laag

Question 12

Labo afwijkingen bij diabetes insipidus?

Answer 12

• Milde hypernatriemie > 145 mmol/l
• ADH kan gedaald, normaal of gestegen zijn
• Plasma osmolaliteit verhoogd > 280-290 mOsm/kg
• Urine osmolaliteit laag! (< 500 mOsm/kg)

Question 13

hoe kan het onderscheid tussen een centrale en nefrogene diabetes insipidus gemaakt worden?

Answer 13

Door toediening van desmopressine (synthetisch ADH analoog) na water deprivatietest.

• -> CENTRAAL: stijging urine osmolaliteit
• -> NEFROGEEN: geen verandering in urine osmolaliteit

Question 14

Behandeling centrale diabetes insipidus?

Answer 14

Desmopressine (vasopressine analoog)

Question 15

Behandeling nefrogene diabetes insipidus?

Answer 15

• Stoppen van uitlokkende medicatie (bv. lithium, demeclocycline)
• Thiazide diuretica
• NSAIDs
• Amiloride

Question 16

Labo afwijkingen bij onvoldoende waterinname?

Answer 16

• Maximale urine osmolaliteit
• Na in urine < 25 mmol/l
• Oligurie

Question 17

Definitie oligurie?

Answer 17

weinig plassen

Question 18

Definitie anurie?

Answer 18

Geen urineafscheiding

Question 19

Symptomen hypernatriemie?

Answer 19

MILD: tekens dehydratie

MATIG: verwardheid, lethargie, spierzwakte, hyperreflexie, irritatie

ERNSTIG (> 160 mmol/l): focale neurologisch deficit, epilepsie, daling bewustzijn en coma

Question 20

Behandeling hypernatriemie?

Answer 20

• Vnl. Hypovolemie: isotone oplossing (bv. normaal saline)
• Vnl. Hypernatriemie: vervangen van vrij water deficiet door po waterinname of IV hypotone oplossing

! Opsporen en behandelen onderliggende oorzaak.

Question 21

Aan welke rate moet hypernatremie gecorrigeerd worden?

Answer 21

ACUTE HYPERNATREMIE ( < 48 uur) : SNEL: 1-2 mmol/l per 1 uur

CHRONISCHE HYPERNATREMIE ( > 48 uur): TRAAG 0,5 mmol/l per 1 uur