Hypernatriemie/ diabetes insipidus Flashcards
Definitie hypernatriemie?
Serumconcentratie natrium > 145 mmol/l
Oorzaken hypernatriemie
- Verlies van water: osmotische diarree, perspiratie, …
- Vermindering dorstmechanisme ouderen
- Diabetes insipidus
Wat is perspiratio insensibilis?
Bij hoge koorts kan de patiënt via perspiratie vocht verliezen zonder dit te voelen.
Etiologie van diabetes insipidus?
- Centraal: primair vs. secundair
- Nefrogeen: hereditair of verworven
oorzaken van verworven nefrogene diabetes insipidus?
- Medicatie: lithium, vasopressine antagonisten
- Hypokalemie, hypercalcemie
Pathofysiologie diabetes insipides?
Verminderde hoeveelheid ADH (centraal) of defect in renale ADH receptor (nefrogeen) –> nieren zijn nier meer in staat om urine te concentreren
–> hyperosmotische volume contractie
Kliniek diabetes insipidus?
- Polyurie
- Nocturie
- Polydipsie
- Dehydratatie
Betekenis polydipsie?
Overdreven dorst/ veel drinken
BO vermoeden diabetes insipidus?
- Bepalen van natrium, plasma en urine osmolaliteit
- water deprivatie test
- Desmopressine test
BO bij bevestigde diabetes insipidus?
CT of MRI hersenen –> uitsluiten hersentumoren
Verloop waterdeprivatie test bij diabetes insipidus?
- -> patiënt mag 2-3 uur geen water drinken:
- Stijging in plasma osmolaliteit ( > 290 mOsmol/ Kg)
- urine osmolaliteit blijft laag
Labo afwijkingen bij diabetes insipidus?
- Milde hypernatriemie > 145 mmol/l
- ADH kan gedaald, normaal of gestegen zijn
- Plasma osmolaliteit verhoogd > 280-290 mOsm/kg
- Urine osmolaliteit laag! (< 500 mOsm/kg)
hoe kan het onderscheid tussen een centrale en nefrogene diabetes insipidus gemaakt worden?
Door toediening van desmopressine (synthetisch ADH analoog) na water deprivatietest.
- -> CENTRAAL: stijging urine osmolaliteit
- -> NEFROGEEN: geen verandering in urine osmolaliteit
Behandeling centrale diabetes insipidus?
Desmopressine (vasopressine analoog)
Behandeling nefrogene diabetes insipidus?
- Stoppen van uitlokkende medicatie (bv. lithium, demeclocycline)
- Thiazide diuretica
- NSAIDs
- Amiloride
Labo afwijkingen bij onvoldoende waterinname?
- Maximale urine osmolaliteit
- Na in urine < 25 mmol/l
- Oligurie
Definitie oligurie?
weinig plassen
Definitie anurie?
Geen urineafscheiding
Symptomen hypernatriemie?
MILD: tekens dehydratie
MATIG: verwardheid, lethargie, spierzwakte, hyperreflexie, irritatie
ERNSTIG (> 160 mmol/l): focale neurologisch deficit, epilepsie, daling bewustzijn en coma
Behandeling hypernatriemie?
- Vnl. Hypovolemie: isotone oplossing (bv. normaal saline)
- Vnl. Hypernatriemie: vervangen van vrij water deficiet door po waterinname of IV hypotone oplossing
! Opsporen en behandelen onderliggende oorzaak.
Aan welke rate moet hypernatremie gecorrigeerd worden?
ACUTE HYPERNATREMIE ( < 48 uur) : SNEL: 1-2 mmol/l per 1 uur
CHRONISCHE HYPERNATREMIE ( > 48 uur): TRAAG 0,5 mmol/l per 1 uur
