HC2.3: Pathogenese van auto-immuun schildklierziekten Flashcards
immuunsysteem:
- hebben we nodig om ons te beschermen tegen ziekteverwekkers, als parasieten, bacteriën en virussen
- ook bescherming tegen tumoren en kanker
- we hebben aangeboren en verworven afweer
- om het immuunsysteem goed te laten werken, is het belangrijk dat het getraind wordt op het herkennen van zelf (lichaamseigen) vs. non-zelf (lichaamsvreemd)
welke cellen worden getraind om zelf met rust te laten en niet-zelf te herkennen/er op te reageren?
vooral lymfocyten
- T-lymfocyten (worden in de thymus getraind)
- B-lymfocyten (worden in het beenmerg gevormd en getraind)
- ze worden getraind in het leren met rust laten van lichaamseigen antigenen (tolerantie tegen lichaamseigen antigenen)
- wanneer er verlies is van die tolerantie, dan ontstaat een auto-immuunziekte
auto-immuunziekte:
het afweersysteem richt zich tegen het eigen lichaam
onderverdeling in auto-immuunziekten (2 categorieën):
- systemische auto-immuunziekten
- orgaan specifieke auto-immuunziekten
systemische auto-immuunziekten:
alle weefsels in het hele lichaam zijn aangedaan en dus meedoen in het ziektebeeld. voorbeelden:
- systemische lupus erythematodes (SLE)
- reumatoïde artritis
- systemische sclerose
orgaan specifieke auto-immuunziekten:
daarbij is met name 1 orgaan aangedaan. voorbeelden:
- diabetes mellitus type 1
- auto-immuun hepatitis
- auto-immuun schildklierziekten
auto-immuun schildklierziekten:
- het zijn de meest voorkomende orgaanspecifieke AIZ (ongeveer 5% van de totale populatie)
- grofweg 2 belangrijke auto-immuun schildklierziekten, namelijk:
- Hashimoto thyreoïditis (HT)
- Ziekte van Graves (ZvG)
Hashimoto thyreoïditis (HT):
- de schildklier gaat er aan en daardoor hypothyreoïdie
- er is dus een te trage of niet meer functionerende schildklier
- symptomen: traag, snel moe, gewichtstoename, het snel koud hebben
- vergrote tong, verdikte huid, oedeem in het gelaat
maar initieel kan een hashimoto zich presenteren met een hyperthyreoïdie, omdat de schildklier zo beschadigd is dat er in het begin heel veel schildklierhormoon vrijkomt.
Ziekte van Graves:
- er is sprake van een hyperthyreoïdie
- symptomen: hartkloppingen, nerveus, gewichtsverlies, warmte-intolerantie, overmatig zweten
- daarnaast hyperpigmentatie en dun haar
een struma komt voor bij…
zowel Hashimoto als Graves, maar er zijn naast die twee ook nog vele andere oorzaken voor een struma (bijv. schildklier carcinoom)
eigenschappen pathofysiologie Hashimoto:
- forse infiltratie van T- en B-lymfocyten en andere immuuncellen in de schildklier
- veel schade aan de schildklier
- ook verbindweefseling/fibrose
- lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten (ze zijn auto-reactief tegen het thyreoglobuline Tg)
eigenschappen pathofysiologie Graves:
- er is maar minimale infiltratie van T-lymfocyten in de schildklier
- beperkte schade aan de schildklier
- lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten (auto-reactief tegen TSH-receptor)
auto-antistoffen Hashimoto:
auto-antistoffen tegen Tg en TPO
auto-antistoffen Graves:
- ook autp-antistoffen tegen Tg en TPO, maar in mindere mate
- stimulerende auto-antistoffen tegen de TSH-receptor
- er is dus echt sprake van auto-antistof gedreven schildklier activatie