HC13.3: KR klassieke exantheemziekten Flashcards
1
Q
Huiduitslag
A
- Exantheem of rash: huiduitslag als uiting van algemene aandoening
- Rode vlekjes (macula) en bultjes (papels)
- Veel infecties die met exantheem gepaard gaan
- Morbiliform: grofvlekkig (mazelen)
- Rubelliform: fijnvlekkig (rubella)
- Enantheem: uitslag op slijmvliezen (mond, maag, darm)
2
Q
Oorzaken exantheem
A
- Infecties: bacterieel of viraal
- Niet-infectieus: allergie, auto-immuunziekte, vasculitiden (Kawasaki)
- Overig
3
Q
Anamnese exantheem
A
- Leeftijd: klassieke exanthemen (rubella en morbili) oudere kinderen, exanthemen door infecties met enterovirussen jongere kinderen, exanthema subitum zuigelingen
- Voorafgaande contacten met besmettelijke ziekte: aanwijzing, incubatietijd, respiratoire virussen en enterovirussen enkele dagen incubatietijd, waterpokken en rubella 14 dagen
- Vaccinatiestatus
- Seizoensinvloed: mazelen, waterpokken, rode hond in winter en lente, enterovirussen in zomer en herfst
- Exanthematische ziekten in VG: ook roodvonk en rode hond met argwaan beschouwen omdat klinische diagnose onbetrouwbaar is zonder lab bevestiging
- Gebruik geneesmiddelen
- Koorts: tijdsrelatie
- Bijkomende klachten en symptomen: LWI en conjunctivitis bij mazelen of hoge koorts bij exanthema subitum
4
Q
Klassieke exanthemen
A
- Mazelen/Morbili
- Roodvonk/Scarlatina
- Rode hond/Rubella
- Morbus Filatov Dukes (niet meer)
- Erythema infectiosum
- Exanthema subitum/Roseola infantum
En waterpokken/varicella
5
Q
Niet-klassieke kinderexanthemen
A
- Viraal exantheem eci
- Mononucleosis infectiosa
- Petechiën bij meningitis
- Hand-, voet- en mondziekte
- Erythema multiforme
- Ziekte van Kawasaki
6
Q
Mazelen
A
- Virale infectie, paramyxovirus
- Voorkeursleeftijd: 6 mnd-4 jaar
- Besmettelijk, verspreidt via aerogeen respiratoure route (soms via conjunctivae)
- Incubatietijd: 8-14 dagen
- Vanaf 4 dagen voor aanvang van prodromale fase tot 4 dagen na ontstaan besmettelijk
7
Q
Symptomen mazelen
A
- Koorts, conjunctivitis, rhinitis, hoesten
- Exantheem: begint na 3-7 dagen, grofvlekkig, confluerend, maculopapuleus, begint op hoofd dan naar romp en ledematen
- Na enkele dagen verbleekt huiduitslag
- Enantheem: witte vlekken mondslijmvlies is Koplik-vlekken, pathognomonisch, ontstaan in prodromale fase
8
Q
Risicogroepen ontwikkelen mazelen + gevolg
A
- Kinderen <1 jaar
- Pasgeborenen van niet-immune moeders
- Zelflimiterend
- 5-10% otitis media of pneumonie
- 0.1% myocarditis of encefalitis
9
Q
Diagnostiek mazelen
A
- IgM antistoffen
- Melding plicht B2 dus bij constatering of vermoeden binnen 24 uur melden
- Vanaf 1976 vaccineren
- Wering school niet zinvol
10
Q
Roodvonk (Scarlatina)
A
- Bacteriële infectie, beta-hemolytische streptokok (groep A streptokok, streptococcus pyogenes)
- Voorkeursleeftijd: 2-10 jaar
- Incubatietijd 2-7 dagen
- Verspreiding via aerogeen respiratoure route
- Besmettelijk voor aanvang eerste klachten tot huidafwijkingen weer verdwenen zijn
11
Q
Symptomen roodvonk
A
- Abrupte koorts, tekenen keelontsteking, gezwollen cerviale klieren
- Exantheem: op 2e dag en puntvormig, rood, ruw, verspreidt vanaf borst naar lichaam (oksels en liezen), nacrosekapje, na 2 weken kan huid vervelend (handpalmen en voetzolen)
- Soms wordt roodvonk retrospectief gediagnosticeerd na aspecifieke koortsperiode
- Enantheem: beslag op tonsillen, rode farynxbogen, frambozentong (wit, rood, dikke, bobbelig)
12
Q
Complicaties roodvonk
A
- Mild beloop, kleine kans op vroege complicaties (peritsonsillair abces/infiltraat, otitis media acute of dehydratie)
- Late complicaties: acuut reuma of poststreptokokken glomerulonefritis
13
Q
Risicogroepen roodvonk
A
- Kinderen met anatomische afwijkingen in KNO gebied
- Down
- A.d.h.v. klinische beeld diagnose stellen
14
Q
Behandeling met AB bij roodvonk als
A
- Ernstig ziekte kinderen
- Peritonsillaire dehydratie
- Dreigende dehydratie
- Verminderde afweer
- Anatomische afwijkingen
- Meerdere gevallen van roodvonk
15
Q
Diagnostiek roodvonk
A
- Geen meldplicht, bij meerdere gevallen wel overleggen met GGD
- Bij invasieve infectie roodvonk melden
- Gewoon naar school
- Doormaken geeft geen garantie op blijvende immuniteit
16
Q
Rubella (rode hond)
A
- Virale infectie, rubellavirus
- Voorkeursleeftijd: 6-12 jaar
- Incubatietijd 12-23 dagen
- Verspreiding via aerogene respiratoire route
- Infecteert lymfoïde weefsel van nasopharynx en bovenste luchtwegen
- Verspreidt systemisch naar meerdere organen waaronder placenta
17
Q
Symptomen rubella
A
- Bovenste LWI
- Karakteristieke lymfadenopathie (retro auriculair, cerviaal, occipitaal) die 1 dag voor exantheen ontstaan
- Gewrichtsklachten
- Exantheem: klein vlekkig, maculopapuleus, beginnend in gelaat later naar romp, begint met maculopapulair hierna confluerend grotere vlekken
- Exantheem: kleine rode vlekjes op palatum molle
- Mild beloop en zelflimiterend
18
Q
Risicogroepen rubella
A
- Zwangeren, eerste trimester
- Overdragen op foetus waardoor congenitaal rubella syndroom
- Kan leiden tot retardatie, gehoorproblemen, oogafwijkingen, cardiale aangeboren afwijkingen
19
Q
Beloop klachten rubella
A
- LWI met lymfadenopathie
- Exantheem en lichte koorts
- Na 3 dagen klachten minder
- Complicaties: trombocytopenische purpura, encefalitis en GBS
20
Q
Diagnostiek rubella
A
- Via IgG antistoffen tegen rubella virus
- Wel melden groep B2
- Vaccinatie sinds 1974
- Wering niet nodig, wel ouders en personaal inlichten
21
Q
Erythema infectiosum
A
- Virale infectie met humaan parvovirus B19
- Voorkeursleeftijd 4-10 jaar
- Incubatietijd 7-21 dagen
- Verspreiding via aerogene respiratoire route en soms via handen
- Besmettelijk vanaf 1 week voor symptomen en seizoensgebonden
22
Q
Symptomen erythema infectiosum
A
- Koorts, algehele malaise, soms gewrichtspijnen
- Exantheem: roze/rood, fijnvlekkig, wegdrukbaar, maculopapuleus
- In gelaat (vlindervormig), strekzijde ledematen, billen en romp
- In begin is exantheem scherp begrensd, later confluerend met centrale verbleking (guirlandes)
- Slapped cheeks
- Geen enantheem
23
Q
Risicogroep 5e ziekte
A
- Niet-immune zwangeren
- Mild beloop
- Zelflimiterend
24
Q
Ziekte periodes 5e ziekte
A
- Eerst lichte ziekteverschijnselen waarna klachten verdwijnen
- Tweede ziekte periode met malaise, exantheem, lichte koorts en soms gewrichtspijnen
25
Complicaties 5e ziekte
- Weinig
- Aplastische crise bij chronische hemolytische anemie of intra-uteriene vruchtdood/spontane abortus bij infectie binnen 12 weken
26
Beleide 5e ziekte
- Symptomatisch en expectatief
- Wering school niet zinvol aangezien patiënt al besmettelijk is voor exantheem
- Meerdere ziekte kinderen
- Geen melding plicht
27
Exanthema subitum (6e ziekte)
- Virale infectie met humaan herpesvirus type 6
- Voorkeursleeftijd: 3 mnd-3 jaar
- Incubatietijd: 5-14 dagen
- Verspreiding via aerogene respiratoire route
28
Symptomen 6e ziekte
- Abrupt hoge koorts enkele dagen, zonder overige klachten
- Kortdurend fijnvlekkig exantheem erna gekenmerkt door kleine, roze lenticulaire vlekjes, licht confluerend, beginnen met romp en later ledematen
- Geen enantheem
29
Complicaties 6e ziekte
- Milde bovenste LWI
- Otitis media
- Koortsconvulsies
- Lymfadenopathie
30
Risicogroep 6e ziekte
Patiënten met verminderde immuniteit
31
Diagnostiek 6e ziekte
- Serologie, geen routine
- Preventie niet mogelijk, bijna iedereen na 2e jaar seropositief
- Niet gevaarlijk voor zwangeren
- HHV-6 virus blijft na infectie latent aanwezig en wordt in wisselende mate uitgescheiden in speeksel
- Afwachtend beleid
- Wering niet nodig
- Bij meerdere gevallen binnen 1 instelling ziek dan toch meld plicht
32
Waterpokken (varicella)
- Virale infectie door VZV
- Voorkeursleeftijd: 0-4 jaar
- Incubatietijd 1-21 dagen
- Verspreiding via aerogeen respiratoire route en via huidlaesies
- Besmettelijk 1-2 dagen ervoor van klachten tot 5 dagen na ontstaan exantheem
33
Symptomen waterpokken
- Koorts
- Malaise
- Exantheem met jeukklachten
- Exantheem: maculae op romp, gelaat en behaarde hoofdhuid
- Macula gaan over in papels en daarna vesikels
- Vesikels gaan kapot en droge in met crustae
- Alle stadia kunnen tegelijk aanwezig zijn
- Enantheem in vesikels of ulcera op mondslijmvlies
34
Risicogroep waterpokken
- Immuun gecompromitteerd
- Pasgeboren
- Zwanger (13-20 week)
35
Gevolg waterpokken
- Congenitaal varicella syndroom
- Aangeboren afwijkingen foetus
36
Complicaties waterpokken
- Superinfectie (cellulitis, artritis, osteomyelitis)
- Meningo-encefalitis
- Pneumonie
- Virus blijft latent in sensibele ganglia
- Bij verminderde immuniteit reactivatie mogelijk
37
Diagnostiek waterpokken
- Klinisch stellen
- PCR uit blaasjes
- Serologisch onderzoek naar IgG antistoffen
- Zelf limiterend
- Bij niet immune zwangeren of pasgeborenen Ig geven, alleen zin als waterpokken nog niet zijn ontstaat
- Vaccinatie mogelijk
- Wering niet nodig, wel bij clusters patiënten op scholen of kinderopvangcentra
- Nattende blaasjes is niet vliegen
