Geneeskunde 1C1 HC week 4 - 11-4

Question 1

Wat is de incidentie van CRC (colorectaal carinoom = dikke darm kanker)?

Answer 1

Meest voorkomend op borstkanker na
Meest dodelijk op longkanker na
Incidentie = 12800
Mortaliteit = 5100 (12 per dag)
–> dit is ook in Europa zo (niet alleen in Nl)

Question 2

Wie krijgen dikke darm kanker?

Answer 2

• Gemiddelde leeftijd 55-75 jaar
• Iets meer mannen dan vrouwen
• Sinds 1950 ook toename voor dikke darm kanker onder de 50 (wss door minder beweging en fastfood)

Question 3

Hoe duid je de plaats aan waar een CRC (colorectaal carinoom) zit en waar zit CRC het vaakste?

Answer 3

Alles aan de rechterkant van flexura linealis (bij de milt) van de dikke darm heet rechtszijdig colon, alles links heet linkszijdig colon

70% is linkszijdig CRC en maar 30% rechtszijdig CRC

Question 4

Hoe ontstaat CRC (colorectaal carinoom)?

Answer 4

Ontstaat altijd vanuit een poliep (adenoom)

Normaal groeien darmcellen telkens opnieuw als het weer afsterft en vormt het nieuwe banen, totdat:
- Er een mutatie in het APC gen ontstaat, hierdoor krijg je een poliep vorm (paddestoel/vlakke hobbels) i.p.v. normaal darmepitheel –> nog niks aan de hand, totdat:
- Er in de poliep mutaties ontstaan in bijv. K-RAS of p53 of SMADs –> dan heb je een carcinoom en dus kanker

Question 5

Wat is familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)?

Answer 5

Erfelijke aandoening waarbij er een afwijking in het APC gen is –> hierdoor heel erg veel poliepvorming en daarnaast heeft 100% CRC op het 40ste levensjaar –> daarom preventief op 20 jaar dikke darm eruit halen

Question 6

Wat zijn de oorzaken van CRC en wat zijn risicofactoren?

Answer 6

In 75% van de gevallen ligt het niet aan de genen en weten we eigenlijk niet waardoor het nou precies komt. Zie de rest van de oorzaken in de afbeelding.

Risicofactoren: dingen die het darm microbioom beschadigen
- Alcoholgebruik (altijd bij kanker)
- Roken (altijd bij kanker)
- Obesitas
- Weinig beweging
- Slechte voeding (niet genoeg vezels of teveel rood vlees)

Question 7

Wat zijn de symptomen van CRC?

Answer 7

• Veranderd defecatie-patroon (ontlasting-patroon): andere frequentie dan normaal, andere consistentie dan normaal
• Buikpijn
• Bloed bij de ontlasting: kan aambeien zijn, kan macroscopisch maar ook niet zichtbaar zijn (bij kleinere poliepen)

–> kunnen echter ook ontstaan als je iets verkeerd hebt gegeten en daardoor altijd moeilijk te onderscheiden + krijg je deze klachten pas vaak bij uitgebreide tumoren waardoor je al een beetje te laat bent

Question 8

Hoe spoor je CRC op?

Answer 8

Met een colonoscopie met biopten
- Belangrijk dat je de hele darm meepakt: daarom op zoek naar een kuiltje, mercedes sign en dunne darm zodat je weet dat je aan het begin van de dikke darm bent

Question 9

Hoe bepaal je in welk stadium een tumor zit en welke impact heeft dit?

Answer 9

Met de TNM stadium (m.b.v. CT-scan):
- T: lokale diepte penetratie in/door darmwand (in mucosa/submucosa/spierlaag/omringende structuur?)
- N: aanwezigheid van lokale lymfekliermetastase
- M: zijn er metastasen op afstand (bij CRC vaak naar lever en longen)

Hiermee bepaal je of iemand in stadium 0-4 zit:
- 5 jaars overleving van Stage I > 90% terwijl Stage IV < 10%

Question 10

Waarom doen we een landelijk bevolkingsonderzoek/screening voor CRC?

Answer 10

Als je CRC in een vroeg stadium ontdekt is de overleving veel beter en bij meer screening vindt je de mensen in een vroeg stadium + voorkomen van darmkanker (adenomen gelijk kunnen verwijderen): hierdoor de mortaliteit + incidentie van CRC verminderen

Question 11

Hoe ziet het landelijke bevolkingsonderzoek voor CRC eruit?

Answer 11

1. Ontlastingstest vanaf 55 jaar die wordt thuisgestuurd (gewoon omdat de resultaten prima zijn en meer mensen bereid zijn dit te doen i.p.v. gelijk CT of colonoscopie)
2. Bij het vinden van bloed een colonoscopie (sinds ong. 2019 de capaciteit om iedereen mee te kunnen laten doen)