2.6 Aangeboren afwijkingen in de Heemsynthese Flashcards
Waarvoor is Heem nodig?
Heem is een bouwsteen voor onder andere hemoglobine.
Het kan een ijzer molecuul binden
Wat is de precursor van Heem?
Porfyrines
Waar is Heem een essentieel onderdeel van?
- Hb
- Myoglobine
- Catalase
- Peroxidase
- Ademhalingsketen ATP
- Cytochroom P450
Wanneer is porfyrie aanwezig?
Als de omzetting van heem vanuit porfyrines misgaat.
Er zijn 10 enzymen actief in de heem synthese
Er bestaan 10 verschillende soorten porfyrien waarvan er 4 acute porfyrien zijn
Wat is de klinische manifestatie van porfyrie?
Acute porfyrien: Aanvallen van buikpijn met neurologische uitval door stapeling van dALA
Cutane Porfyrien: (blauw) licht (vooral zon) geïnduceerde huidklachten door stapeling van porfyrines in de huid:
- Pijnloze blaren
- Pijn
Wat is de onderverdeling van Porfyrien?
Hepatisch: Acute intermitterende porfyrie
Porfyria Cutanea Tarda (Vaak verworven): Huidklachten
Erytropoetisch: Erytropoetische protoporfyrie, huidklachten
Wanneer starten de symptomen van porfyrie?
Bij hepatische porfyrie en porfyria cutanea tarda vaak na de puberteit
Bij erytropoetische porfyrie vaak bij kinderleeftijd
Wat zijn de symptomen van een aanval bij acute porfyrie (9)?
- Buikpijn
- Braken
- Obstipatie
- Spierzwakte
- Verwardheid
- Convulsie
- Tachycardie
- Hypertensie
- Koorts
Hoe verloopt een porfyrie aanval?
Prodromale fase: Gedragsverandering, angstig, onrustig, slapeloosheid
Buikpijn met braken en obstipatie
Tachycardie en hypertensie, hyponatriemie, rode urine, geen koorts, geen CRP verhoging, geen afwijkingen in de buik
Neurologische afwijkingen: Spierzwakte, epilepsie, paralyse/verlamming
Waar wijst rode urine op?
Het is bijna altijd bloed
Met een dipstick kan er getest worden of het gaat om ery’s of Hb positief is
Als er geen bloed is kan er gedacht worden aan porfyrie
Wat zijn de kenmerken van een acute porfyrie aanval?
- Vaker bij vrouwen
- 16-40e levensjaar
- Altijd gepaard met buikpijn
Wat zijn de uitlokkende factoren voor een porfyrie aanval (9)?
- Geneesmiddelen die CYP450 verbruiken
- Hormonale veranderingen/premenstrueel
- Infecties
- Calorische restrictie/vasten
- Zware rokers
- Alcohol
- Zware inspanning
- Blootstelling aan kou
- Emotionele stress
Hoe wordt Heem gemaakt?
Succinyl-CoA + glycine worden m.b.v. ALAS-1 omgezet naar ALA en dat wordt weer omgezet in Heem
Succinyl-CoA + Glycine -> ALA -> Heem
Heem remt ALAS-1: Negatieve feedback mechanisme
Wat is het effect van porfyrinogene geneesmiddelen?
Er is cytochroom P450 nodig om het geneesmiddel af te breken en dit wordt gemaakt door Heem. Maar als er Heem wordt gebruikt dan vervalt de remming van ALAS-1 waardoor er een toename van ALA ontstaat en dus een aanval zal plaatsvinden
Hoe kan porfyrie worden gediagnosticeerd?
CITO dALA en PBG te meten in de urine
Negatief tijdens een aanval -> Geen acute porfyrie
Positief (ongeveer 10x verhoogd):
- > Diagnose gesteld
- > Behandelen
- > Herhalen in referentielaboratorium en de type bepalen
