2.4 Interpersoonlijke therapie Flashcards
Wat is interpersoonlijke psychotheapie?
Waar verwijst de term interpersoonlijk naar?
Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) is een kortdurende vorm van psychotherapie die door Klerman en Weissman aan het eind van de jaren zestig ontworpen is voor de behandeling van depressieve stoornissen.
De term ‘interpersoonlijk’ verwijst naar de centrale aanname van IPT dat veranderingen in relaties met belangrijke anderen een depressieve stoornis kunnen uitlokken bij diegenen die daar gevoelig voor zijn en dat verbetering in die relaties ook tot herstel van een depressieve stoornis leidt.
Leg uit hoe het optreden van een depressieve stoornis samen kan hangen met life events en sociale steun volgens IPT.
Onderzoek heeft aangetoond dat een depressieve stoornis in veel gevallen wordt voorafgegaan door een belangrijke gebeurtenis (dood van een naaste, verhuizing, echtscheiding). Daarnaast is bekend dat het hebben van sociale steun belangrijk is als buffer tegen een depressieve stoornis. Ook van interpersoonlijke conflicten is aannemelijk gemaakt dat deze kunnen bijdragen aan het ontstaan van depressieve stoornissen. Vooral conflicten die een slepend beloop hebben en gepaard gaan met een gevoel van machteloosheid, hebben een depressogeen effect (Blom, 2018)
Wat is er bekend over de effectiviteit van interpersoonlijke psychotherapie?
De effectiviteit van interpersoonlijke psychotherapie bij depressieve stoornis is vrij recent bevestigd in twee meta-analyses (Cuijpers et al., 2011; Cuijpers, Donker, Weissman, Ravitz, & Cristea, 2016). Uit een Nederlands onderzoek onder 200 depressieve volwassenen bleek dat de werkzaamheid van IPT vergelijkbaar was met medicatie (Blom, 2017). Ook was de combinatie van IPT en medicatie effectiever dan alleen medicatie. De combinatie van IPT en medicatie had echter geen voordelen boven IPT alleen. Interpersoonlijke psychotherapie is vooral onderzocht en effectief bevonden bij de behandeling van acute depressieve stoornissen (Blom, 2018).
Interpersoonlijke psychotherapie kent vier probleemgebieden. Welke probleemgebieden zijn dit?
1 rouw: directe relatie tussen het ontstaan van depressie en overlijden van belangrijke ander. A
2 interpersoonlijk conflict, verschil tussen wat de patiënt verwacht van een belangrijke ander en wat hij uiteindelijk van diegene ontvangt.
3 interpersoonlijke rolverandering, belangrijke rolverandering in het leven van de patiënt voorafgaand aan de depressie. Meestal overgangen tussen levensfasen (uit huis gaan, geboorte eerste kind, pensioen), maar ook scheiding,
4 interpersoonlijk tekort, als de patiënt moeite heeft met starten of onderhouden van betekenisvolle relaties. Meestal
zijn het sociaal geïsoleerde mensen die 1 à 2 belangrijke relaties hebben.
Wat zijn de voorwaarden waaraan een gebied moet voldoen voordat het volgens IPT een probleemgebied genoemd mag worden? 2x
Een probleemgebied moet aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Het moet gerelateerd zijn aan het ontstaan van de depressieve stoornis. Dat wil zeggen dat er een belangrijke verandering of gebeurtenis vóór het ontstaan van de depressieve stoornis is geweest.
- Het moet affectief geladen zijn. Dat wil zeggen dat als het thema besproken wordt, voelbaar en zichtbaar is dat de patiënt daar emotioneel (hoe gering ook in een depressieve stoornis) op reageert (Blom, 2018)
Wat is de rationale van IPT bij depressieve stoornissen?
dat een depressie sterk samenhangt met het wegvallen
of verstoord raken van belangrijke relaties.
Waarom doet ITP geen uitspraken over de oorzaak van depressie?
want is mix van o.a.
biologische-, vroegkinderlijke factoren en life events. Dat interpersoonlijke relaties belangrijk zijn betekent niet dat
dit de depressie veroorzaakt.
Waar of niet waar?
• IPT is opgezet als een praktische benadering van psychotherapie voor acute depressie.
• IPT is anders omdat het expliciet gaat om het verbeteren van relaties en niet zozeer om intrapsychische
veranderingen (bv. inzicht vergroten of disfunctionele gedachten zoals bij CT).
• IPT is evidence based
• In toenemende mate wordt IPT toegepast buiten depressie, bv. bipolaire- en eetstoornissen
Allemaal waar
Waar is IPT vooral effectief voor gebleken?
Waar is het minder effectief voor?
Acute depressieve stoornissen
Minder: chronische problematiek. Dan combineren met medicatie
Welke 3 fasen omvat ITP?
- Diagnose en vaststellen van probleemgebied (sessie 1-3)
- Behandeling (sessie 4-10)
- Afsluiten van behandeling
Welke 6 doelen heeft fase 1 van ITP?
Wat is de belangrijkste?
- Stellen diagnose
- Goede werkrelatie opbouwen
- Inventarisatie vd relatie met belangrijke anderen
- Verband leggen tussen belangrijke gebeurtenis en verandering in de stemming
- Vaststellen van een behandelprobleemgebied
- Overeenstemming bereiken over behandelcontract
Belangrijkste: werkrelatie opbouwen
Wat houdt fase 3 interpersoonlijke inventarisatie in?
> belangrijke relaties en veranderingen daarin voorafgaand aan depressie
> informeren naar aard, verwachtingen en wensen van elke relatie, waar mogelijk de link leggen met symptomen van depressie
Hoe begint elke sessie in fase 2: behandeling?
> belangrijke relaties en veranderingen daarin voorafgaand aan depressie
Als het probleemgebied rouw is, waar is er dan bijna per definitie sprake van?
pathologische rouw: het rouwproces heeft niet het normale beloop
gehad.
Wat zijn de 2 doelen als rouw het probleemgebied is?
Doel 1: het vastgelopen rouwproces weer op gang brengen
o relatie met overledene zorgvuldig reconstrueren: wat voor iemand was het? wat was leuk, wat niet?
o tijd voor het overlijden, aankondiging van de dood, het sterven en de tijd erna bespreken
o goede voorlichting geven over normale verloop van rouw
o voorzichtig, maar doortastend bespreken van afgeweerde emoties (schuldgevoel, boosheid), deze
liggen vaak ten grondslag aan vastlopen rouw
• Doel 2: een zinvolle invulling van het leven of vervanging voor de verloren relatie te vinden.
o goed om te kijken naar zaken die waardevol waren, maar niet meer mogelijk lijken
o ook kijken naar contacten en activiteiten die niet mogelijk waren toen overledene nog leefde
