Zasady farmakoterapii u chorych w starszym wieku.

Question 1

Redukcja dawek leków - zalecenia:

Answer 1

65-75 lat = redukcja 10-15% dawki
76-85 lat = redukcja 20-25% dawki
>85 lat = redukcja 30-50% dawki

Question 2

Częstość i czynniki ryzyka zespołów jatrogennych:

Answer 2

3,4 - 33,9%

Czynniki ryzyka:

• starszy wiek
• wielolekowość
• obecność chorób układu krążenia - 22%, NT - 13%, chorób PP - 12%, leczenie antykoagulanatami lub NSAID - 7%

Question 3

Kaskada przepisywania:

Answer 3

1. Polekowe działania niepożądane
2. Dekompensacja układu
3. Kolejny objaw niepożądany
4. Wprowadzenie kolejnego leku

Question 4

Kaskada przepisywania NSAID:

Answer 4

NSAID - HTN - leki przeciwnadciśnieniowe

NSAID - H2 bloker - delirium - haloperidol

Question 5

Kaskada przepisywania BKW:

Answer 5

DHP CCA - obrzęki - furosemid

Question 6

Kaskada przepisywania HCTZ:

Answer 6

Hydrochlorotiazyd - dna - NSAID

Question 7

Kaskada przepisywania pseudoefedryna:

Answer 7

Pseudoefedryna - retencja moczu - alfa-bloker

Question 8

Kaskada przepisywania naparstnica:

Answer 8

naparstnica - metoklopramid - parkinsonizm - metopar

Question 9

Kaskada przepisywania ACEI:

Answer 9

ACEI - nietrzymanie moczu (kaszle, SUI) - oksybutynina

Question 10

Benzodiazepiny o długim czasie działania:

Answer 10

Lorazepam, diazepam, flurazepam

Question 11

Leki moczopędne - mechaznim wzrostu ryzyka upadków:

Answer 11

• niedociśnienie (ryzyko hipotonii ortostatycznej)
• zaburzenia elektrolitowe (zaburzenia funkcji serca, mózgu, mięśni)
• nietrzymanie moczu

Question 12

Działanie antycholinergiczne - efekty obwodowe:

Answer 12

Zmniejszone wydzielanie śliny - owrzodzenia śluzówek, próchnica

Zmniejszenie ilości wydzieliny drzewa oskrzelowego - zaczopowanie małych dróg oddechowych u chorych z astmą czy POChP

Obniżenie pocenia - hipertermia

Poszerzenie źrenic - światłowstręt, zaostrzenie jaskry, pogorszenie akomodacji, zaburzenie widzenia

Przyspieszenie AS - zaostrzenie choroby wieńcowej, zawał serca

Trudność w oddawaniu moczu - rozstrzeń pęcherza, zatrzymanie moczu

Obniżenie motoryki przewodu pokarmowego - zaparcia

Question 13

Działanie antycholinergiczne - efekty centralne:

Answer 13

• zaburzenia koncentracji
• majaczenia
• pogorszenie uwagi
• zaburzenia pamięci

Question 14

Glikozydy naparstnicy - interakcje:

Answer 14

NASILAJĄ DZIAŁANIE - hiperkalcemia, hipokaliemia (furosemid, indapamid, GKS, leki przeczyszczające, polimyksyny, amfoterycyna B)

OSŁABIAJĄ - hiperkaliemia: preparaty potasu, hipokalcemia: wersenian sodu, cytrynian sodu

ARYTMIE - epinefryna, norepinefryna, rezerpina, inhibitory MAO

Question 15

Leki upośledzające wchłanianie glikozydów naparstnicy:

Answer 15

węgiel aktywowany, metoklopramid, kolestypol, cholestyramina, neomycyna, sulfasalazyna, kwas paraaminosalicylowy

Question 16

Leki pobudzające biotransformację glikozydów nasercowych (osłabienie działania):

Answer 16

fenobarbital, fenylbutazon, ryfampicyna, fenytoina, preparat dziurawca

Question 17

Leki zwiększające stężenie glikozydów naparstnicy:

Answer 17

werapamil, diltiazem, nifedypina, chinidyna, amiodaron, indometacyna, spironolakton, trimetoprym, gentamycyna, cefradyna, tetracykliny, erytromycyna, klarytromycyna, propafenon, cyklosporyna, itrakonazoll

Question 18

Leki powodujące hipokaliemie:

Answer 18

1. diuretyki tiazydowe, pętlowe
2. betamimetyki (np. salbutamol)
3. insulina
4. leki przeczyszczające
5. mineralo- i glukokortykoidy
6. teofilina

Inne przyczyny hipokaliemii:

• mała podaż
• zasadowica metaboliczna

Question 19

Leki hamujące cytochrom p450:

Answer 19

• Allopurynol
• Amiodaron
• Chinidyna
• Chloropromazyna
• Chloramfenikol
• Cymetydyna
• Cyprofloksacyna
• Diltiazem
• Disulfiram
• Erytromycyna
• Klarytromycyna
• Werapamil
• Fenylbutazon
• Flukonazol
• Fluoksetyna
• Imipramina
• Indynawir
• Izoniazyd
• Ketokonazol
• Metronidazol
• Omeprazol
• Sulfonamidy
• Etanol (ostro)
• Sok grejpfrutowy
• Doustne środki antykoncepcyjne

Question 20

Schemat postępowania w hipotensji ortostatycznej:

Answer 20

klasa I: 1.) edukacja, modyfikacje stylu życia; 2.) odpowiednie nawodnienie i podaż soli

klasa IIa:
- odstawienie/modyfikacja leków naczynioaktywnych

jeśli objawy się utrzymują:

1. ) manewry - kucnięcie, skrzyżowanie nóg, marsz w miejscu
2. ) pończochy uciskowe
3. ) uniesienie wezgłowia łóżka
4. ) Midodryna
5. ) Fludrykortyzon

Question 21

Poposiłkowa hipotonia - definicja:

Answer 21

Spadek SBP o 20 mmHg lub więcej w ciągu 2h od ROZPOCZĘCIA posiłku.

Question 22

Ułatwienie wchłaniania doustnych
leków przeciwcukrzycowych, nasilenie
ich działania - które leki:

Answer 22

• wodorotlenek magnezu

- dwuwęglan sodu

Question 23

Wypieranie leków
przeciwcukrzycowych z połączeń z
białkami krwi, nasilenie ich działania - które leki:

Answer 23

NLPZ i sulfonamidy

Question 24

Hamowanie metabolizmu leków
przeciwcukrzycowych, nasilenie ich
działania - które leki:

Answer 24

Chloramfenikol
Dikumarol
Fenylbutazon
sulfafenazol
steroidy anaboliczne
anty-H2
keto- i itrakonazol

Question 25

Działanie synergiczne z lekami przeciwcukrzycowymi, nasilenie ich działania - które leki:

Answer 25

beta-adrenolityki (propranolol)

Question 26

Wypieranie leków p cukrzycowych z systemów transportowych w kanalikach nerek - które leki:

Answer 26

salicylany

Question 27

Ułatwienie wchłaniania kumaryn z przewodu pokarmowego, nasilenie ich działania - jakie leki:

Answer 27

- wodorotlenek magnezu | - trójkrzemian magnezu

Question 28

W wyniku zmiany składu bakteryjnego flory jelitowej hamowanie tworzenia witaminy K, nasilenie działania kumaryn - które leki:

Answer 28

- neomycyna - kanamycyna - paromomycyna

Question 29

Wypieranie kumaryn z połączeń z białkami, nasilenie działania, zwiększenie toksyczności, wzrost ryzyka krwawień - które leki:

Answer 29

fenylbutazon, azapropazon, sulfinpyrazon, indometacyna, kwas mafenamowy, celekoksyb, salicylany, fenytoina, wodzian chloralu, sulfonamidy

Question 30

Działanie synergiczne z kumarynami, nasilenie działania, zwiększenie ryzyka powikłań krwotocznych - które leki:

Answer 30

sterydy anaboliczne, tyroksyna, inne preparaty tarczycy, chinina, chinidyna, heparyna, glukagon, klofibrat , cefalosporyny, flutamid , doustnie podane antybiotyki wywołujace niedobór witaminy K (tetracykliny, chloramfenikol), tyklopidyna

Question 31

Hamowanie metabolizmu kumaryn, nasilenie ich działania, zwiększenie toksyczności, wzrost ryzyka krwawień - które leki:

Answer 31

cymetydyna, amiodaron , chloramfenikol, fenylbutazon, metronidazol , flukonazol , itrakonazol , ketokonazol , mikonazol , tamoksyfen , cyprofloksacyna , norfloksacyna , erytromycyna, klarytromycyna

Question 32

Osłabienie działania kumaryn - leki:

Answer 32

1. Carbamazepina 2. Chlordiazepoksyd - BZD 3. Trazodon- SARI 4. Sucralfate - choroba wrzodowa 5. Avocado

Question 33

Nasilenie działania kumaryn (notatka):

Answer 33

1. Paracetamol 2. Amiodaron 3. Ciprofloksacyna 4. Kotrimoksazol 5. Metronidazol 6. Omeprazol - PPI 7. Sertralina - SSRI 8. Ginko biloba 9. Propafenon

Question 34

Nasilenie działania dabigatranu:

Answer 34

- Amiodaron - Klarytromycyna - Werapamil