Osteoporoza

Question 1

Złamanie osteoporotyczne - kryteria radiologiczne:

Answer 1

obniżenie którejkolwiek wysokości trzonu kręgu o >=20% w stosunku do wysokości tylnej w odcinku piersiowym lub lędźwiowym kręgosłupa ocenianym w projekcji bocznej.

Oceny można również dokonywać za pomocą VFA -morfometrii trzonów kręgowych wykonanej techniką densytometryczną DXA

Question 2

Czynniki ryzyka osteoporozy:

Answer 2

1. Rodzinna - BKKU u rodzica
2. Rasa biała lub żółta.
3. Kobiety
4. Wiek: K>65, M>70
5. BMI <18 kg/m2
6. Niedobór hormonów płciowych
7. Nierodzenie
8. Wczesna menopauza (naturalna, chirurgiczna lub farmakologiczna)
9. Przedłużony brak miesiączki
10. Alkohol (>=2 jednostki/dobę), palenie, kofeina
11. Upadki
12. Niska aktywność fizyczna
13. Niskie spożycie wapnia lub witaminy D
14. Stosowanie niektórych leków lub obeność niektórych schorzeń.

Question 3

Osteoporoza wtórna - przyczyny:

Answer 3

• zaburzenia hormonalne
• choroby układu pokarmowego
• choroby nerek
• choroby układu oddechowego (POCHP, mukowiscydoza)
• choroby szpiku i krwi (szpiczak)
• choroby układu ruchu
• stan po przeszczepie - (wpływ leków)
• unieruchomienie
• Sarkopenia

Question 4

Leki sprzyjające osteoporozie:

Answer 4

1. GKS - w dawce >5mg/d (Prednizon) przez >=3 msc.
2. hormony tarczycy w dawkach supresyjnych
3. leki przeciwpadaczkowe (Fenytoina, Fenobarbital)
4. Agoniści GnRH - Abarelix, Cetrorelix, Degarelix
5. Inhibitory aromatazy - anastrozol, letrozol
6. antymetabolity i immunosupresanty
7. HNF i antymetabolity K
8. pochodne tiazolidynodionu (cukrzyca)
9. IPP
10. inhibitory lipazy (otyłość)
11. leki przeciwretrowirusowe (HIV)

Question 5

Osteoporoza pierwotna - podział:

Answer 5

Osteroporoza pierwotna pomenopauzalna - <65 r.ż., złamania trzonów kręgów i loco typico

Osteoporoza pierwotna starcza - >65 r.ż., złamania trzonów kręgów i szyjki kości udowej

Question 6

Dwuwiązkowa absorpcjometria rentegnowska - DXA - “densytometria” - co badamy? Jakie wskaźniki?

Answer 6

Densytometria centralna - kręgosłup lędźwiowy (L1-L4) oraz BKKU.

BMD - bone mineral density - (g/m2)
T score - norma od -1 do 1 (odchylenie od szczytowej masy kostnej w wieku 20-29 lat)

Z-score - odchylenie od średniej masy kostnej dla wieku i płci norma - >-2SD

Question 7

BMD - T score - kryteria diagnostyczne WHO:

Answer 7

1 do -1 - norma

• 1 do -2,4 - osteopenia
• 2,5 i mniej - osteoporoza
• 2,5 + obecność złamań (>=1) - ciężka osteoporoza

Question 8

Wskazania do DXA:

Answer 8

1. złamania - obecność złamań osteoporotycznych
2. wiek - kobiety >65 r.ż., mężczyźni >70 r.ż.
3. obniżenie wzrostu o >3 cm lub obecność klinicznych czynników ryzyka złamania.
4. leczenie inhibitorami aromatazy i leczenie albacyjne niezależnie od wieku.

Question 9

Kryteria rozpoznania osteoporozy:

Answer 9

1. DXA T<= -2,5 u kobiet po menopauzie lub mężczyzn w wieku >=50 lat
2. złamania niskoenergetyczne
3. Osteopenia + złamania niskoenergetyczne
4. FRAX >=10%

Question 10

Wskazania do leczenia farmakologicznego osteoporozy u K po menopauzie i M >50 r.ż.:

Answer 10

1. obecność złamania osteoporotycznego
2. T score < -2,5
3. FRAX >=10%

Question 11

Leczenie farmakologiczne osteoporozy:

Answer 11

Bisfosfoniainy - alendronian 70 mg 1x/tydz., ryzendronian 35mg 1x/tydz.; ibandronian 150 mg 1x/msc; zolendornian 5 mg 1x/rok

DENOSUMAB - 60 mg s.c. co 6 msc

HTŻ - zwiększa ryzyka ŻChZZ, raka sutka i trzonu macicy

SERM - zwiększa ryzyka ŻChZZ

Leki anaboliczne - TERYPARATYD

Question 12

Suplementacjia Ca++ i wit. D:

Answer 12

wit. D 800-1000 IU/d

Ca++ 1000mg/d