Zaburzenia psychiczne u chorych w stanie terminalnym

Question 1

Zespół lękowy - rozpoznanie, kryteria ICD-10:

Answer 1

1. przez >50% czasu nieprzeznaczonego na sen (bez możliwości opanowania)
2. > =4 z poniższych:
   - zaburzenia snu
   - irytacja
   - zmęczenie
   - trudności w skupieniu uwagi
   - pobudzenie wegetatywne

Question 2

Lękowa osobowość przedchorobowa:

Answer 2

niewłaściwe, utrwalone w przebiegu doświadczeń życiowych sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami (bierność, bezradność, beznadzieja)

Question 3

Formy kliniczne lęku:

Answer 3

1. zespół lęku przewlekłego
2. ostry zespół lękowy
3. lękowa koncentracja na chorobie
4. fobie

Question 4

Formy kliniczne lęku - zespół lęku przewlekłego:

Answer 4

• najczęstszy
• spełnia kryteria ICD-10
• mierny lęk przez cały dzień - utrudnia funkcjonowanie (koncentracji, zainteresowania, zab. snu, som. wegetatywna)

Question 5

Formy kliniczne lęku - ostry zespół lękowy:

Answer 5

• nagły początek
• pobudzenie, niepokój, obj. wegetatywne
• trwa kilka minut
• przechodzi samoistnie lub po podaniu leku

Question 6

Formy kliniczne lęku - lękowa koncentracja na chorobie:

Answer 6

• lęk dotyczący obszaru dolegliwości somatycznych

- pacjent ciągle skoncentrowany na chorobie

Question 7

Formy kliniczne lęku - fobie:

Answer 7

• najrzadziej

- związany z konkretną sytuacją

Question 8

Lęk przewlekły lub zespół lękowej koncentracji:

Answer 8

1. BDZ średnie:
   - alprazolam 1 mg
   - lorazepam 1 - 2,5 mg
2. Unikać stosowania długodziałających BDZ (diazepam, klonazepam, klorazepat)
3. SSRI
4. Neuroleptyki o działaniu anksjolitycznym - kwetiapina

Question 9

Lęk napadowy - postępowanie:

Answer 9

Przerywanie napadu - BDZ krótkie - midazolam + propranolol
Profilaktyka - sertralina 50 mg, escytalopram 10 mg, citalopram 20 mg

U osób z uszkodzoną wątrobą - krótkodziałające np. sertralina.

Question 10

Dystmia - definicja:

Answer 10

1. przewlekłe obniżenie nastroju - min. 2 lata
2. młody wiek
3. objawy stałe lub przerywane krótkimi okresami poprawy
4. złe samopoczucie, zmęczenie, apatia, anhedonia, niska samoocena, czasem dysforia
5. 3-5%, kobiety

Question 11

Rozpoznawanie epizodu depresyjnego i zaburzenia depresyjnego nawracającego - ICD-10:

Answer 11

Epizod depresyjny przynajmniej 2 tyg.

Bez epizodów hipo- lub maniakalnych wcześniej w życiu.

> =2 z 3:

• anhedonia
• anergia, apatia
• nastrój depresyjny

> =2 objawy:

• spadek samooceny, zaufania, szacunku do siebie
• nieadekwatne wyrzuty sumienia lub poczucie winy
• myśli i zach. samobójcze
• zab. funkcji intelektualnych
• zaburzenia snu
• zmiany w akt. psychoruchowej
• spadek apetytu lub nadmierny apetyt (podobnie waga)

Question 12

Zespół depresyjny - DSM-V:

Answer 12

1. > 50% czasu nie przeznacznonego na sen
2. przygnębienie, drażliwość, ruminacje, wybuchowość, bezradność, beznadzieja (niemożliwe do kontrolowania)
3. anhedonia + >=4 z poniższych:
   - zaburzenia snu
   - nieadekwatne zmęczenie
   - zaburzenia pamięci, uwagi, trudności decyzyjne
   - utrata zainteresowań
   - izolacja
   - ogólna dezorganizacja

Question 13

Kliniczne formy zespołów depresyjnych:

Answer 13

1. Hiperaktywny
2. Hipoaktywny
3. Formy mieszane
4. Depresja maskowana.

Question 14

Zespół hiperaktywny - stosowane leki:

Answer 14

Antydepresanty o działaniu ogólnie uspokajającym:

1. Mianseryna 1x/dobę (na noc)
2. Mirtazapina 15-45 mg/d
3. Trazodon 75-150 mg/d
4. Tianeptyna 12,5 mg (redukcja dawek u chorych po 70 r.ż. i z NN)

Question 15

Zespół hipoaktywne - stosowane leki:

Answer 15

Antydepresanty o działaniu psychostymulującym:

1. Sertralina
2. Escitalopram
3. Citalopram

Niebezpieczeństwo zespołu serotoninowego!

Question 16

Kryteria diagnostyczne zespołu serotoninowego - wg. Sternbacha:

Answer 16

1. Dodanie lub zwiększenie dawki leku serotoninergicznego w ostatnim czasie.
2. Wykluczenie innej przyczyny obrazu klinicznego.
3. Wykluczenie złośliwego zespołu neuroleptycznego
4. > =3 z poniższych:
   - zaburzenia świadomości i orientacji
   - niepokój, agitacja
   - mioklonie
   - wygórowanie odruchów
   - zlewne poty, dreszcze
   - drżenia mięśniowe
   - biegunka
   - wzrost temperatury ciała >38 C
   - zaburzenia koordynacji ruchowej

Question 17

Kryteria diagnostyczne zespołu serotoninowego - wg. Huntera:

Answer 17

1. ) przyjęcie środka o działaniu serotninergicznym
2. ) >=1 z poniższych objawów:

• spontaniczne kurcze kloniczne mięśni
• indukowane kurcze kloniczne i pobudzenie psychoruchowe lub obfite pocenie
• oczopląs i pobudzenie psychoruchowe lub obfite pocenie
• drżenie mięśniowe i wygórowanie odruchów ścięgnistych
• hipertensja i T >38 C i oczopląs lub indukowane kurcze kloniczne mięśni

Question 18

Zespół serotoninowy - postępowanie:

Answer 18

1. Odstawienie wszystkich LPD, LPP i leków antycholinergicznych.
2. Kontrola podstawowych parametrów, elektrolitów i saturacji
3. Jeśli możliwe - unikanie unieruchomienia pacjeta.
4. Cyproheptadyna (Peritol) pocz. 12 mg - jeśli brak efektu zwiększać o 2 mg co 2h
5. Olanzapina 10 mg s.l. lub i.m. (w alternatywie)
6. BDZ krótkodziałające - celem redukcji ruchów i uspokojenia mięśni (przeciw. rabdomiolizie i NN)
7. Esmolol (kardioselektywny bloker rec. beta-1 adrenergicznego)