MP - Objawy ze strony układu oddechowego Flashcards
Duszność - definicja:
Subiektywne odczucie braku możliwości zaczerpnięcia powietrza - prowadzi do:
- nasilenia wentylacji
- ograniczenia aktywności fizycznej
Duszność - nowotwory najczęściej ją powodujące:
Rak JG
Rak płuc
Rak sutka
Rak prostaty
Ocena duszności - skale:
- VAS - wzrokowa skala analogowa (jak część kw. ESAS - Edmonton Symptom Assessment System)
- 5-stopniowa skala słowna, składowa STAS (Support Team Assessment Schedule)
- NYHA
Skala oceny duszności wg. STAS:
0 - brak duszności
1 - duszność występuje rzadko, nie zakłóca aktywności
2 - duszność o umiarkowanym nasileniu, niekiedy obecne dni gorszego samopoczucia
3 - silna, często występująca duszność, aktywność i koncentracja chorego znacznie ograniczone
4 - bardzo nasilona, ciągła duszność; chory nie myśli o niczym innym.
Opioidy w leczeniu duszności - ośrodkowy mechanizm działania:
- Zmniejszenie wrażliwości ośrodka oddechowego na podwyższone stężenie CO2.
- Zmniejszenie napędu oddechowego.
- Zmniejszenie korowej percepcji duszności.
- Zmniejszenie uczucia lęku.
Duszność - leczenie opioidami:
Morfina (lek z wyboru) 2,5 - 5 mg p.o. co 4h (preparaty szybkodziałające)
jeśli nie uzyskamy efektu - podniesienie dawki o 30-50%
Duszność - leczenie opioidami u pacjentów z niskim eGFR lub cechami nadwrażliwości na morfinę:
Oksykodon
Leczenie duszności przy użyciu benzodiazepin:
Brak dowodów na korzyści wynikające z zastosowania w leczeniu objawowym duszności BDZ - ale ograniczają możliwość wystąpienia ataku paniki.
BDZ krótkodziałajace: midazolam, alprazolam, średniodziałający: lorazepam
Leczenie duszności - metyloksantyny:
NIE należy stosować leków z grupy metyloksantyn w grupie chorych z dusznością nowotworową - pobudzają ośrodek oddechowy w rdzeniu przedłużonym - nasilają duszność, pobudzenie i lęk
Kaszel - leczenie:
- Opioidy - dekstrometorfan (30 mg p.o. 3-4x dziennie,
kodeina max. 240 mg/d - Lignokaina - w nebulizacji, znieczula zakończenia włókien C w tchawicy i krtani.
- Śluzy roślinne - korzeń prawoślazu, kwiat dziewanny.
- Leki przeciwleukotrienowe, wGKS, betamimetyki
Nieopioidowe leki przeciwkaszlowe - nazwy:
Butamirat, Lewodropropizyna
Butamirat - charakterystyka:
- Hamuje odruch kaszlowy na poziomie rdzenia przedłużonego.
- Brak interakcji z innymi lekami.
- Dz. npż.: nudności, wymioty, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, ataksja, pobudzenie.
Lewodropropizyna - charakterystyka:
- Hamuje odruch kaszlowy obwodowo - blokowanie wolnych zakończeń nerwowych w układzie oddechowym i modulacja neuroprzekaźników.
- ogranicza proces zapalny, ogranicza nadreaktywność w drzewie oskrzelowym.
- szybki początek działania - 15 min
- Brak interakcji z innymi stosowanymi lekami.
- Dz. npż.: PP (nudności, wymioty, zgaga), OUN (senność, zawroty głowy, drętwienia), UK (kołatania serca)
Nawracające wysięki w jamie opłucnej - nowotwory najczęściej powodujące:
- płuco
- sutek
- jajnik
- żołądek
- chłoniaki
- białaczki
Nawracające wysięki w jamie opłucnej:
Drenaż + leczenie przyczynowe.
Jeśli wyczerpano możliwości leczenia przyczynowego, a wysiękom towarzyszy duszność - postępowaniem z wyboru: pleurodeza wideotorakoskopowa jamy opłucnej.