MP - Objawy ze strony układu oddechowego

Question 1

Duszność - definicja:

Answer 1

Subiektywne odczucie braku możliwości zaczerpnięcia powietrza - prowadzi do:

• nasilenia wentylacji
• ograniczenia aktywności fizycznej

Question 2

Duszność - nowotwory najczęściej ją powodujące:

Answer 2

Rak JG
Rak płuc
Rak sutka
Rak prostaty

Question 3

Ocena duszności - skale:

Answer 3

1. VAS - wzrokowa skala analogowa (jak część kw. ESAS - Edmonton Symptom Assessment System)
2. 5-stopniowa skala słowna, składowa STAS (Support Team Assessment Schedule)
3. NYHA

Question 4

Skala oceny duszności wg. STAS:

Answer 4

0 - brak duszności
1 - duszność występuje rzadko, nie zakłóca aktywności
2 - duszność o umiarkowanym nasileniu, niekiedy obecne dni gorszego samopoczucia
3 - silna, często występująca duszność, aktywność i koncentracja chorego znacznie ograniczone
4 - bardzo nasilona, ciągła duszność; chory nie myśli o niczym innym.

Question 5

Opioidy w leczeniu duszności - ośrodkowy mechanizm działania:

Answer 5

1. Zmniejszenie wrażliwości ośrodka oddechowego na podwyższone stężenie CO2.
2. Zmniejszenie napędu oddechowego.
3. Zmniejszenie korowej percepcji duszności.
4. Zmniejszenie uczucia lęku.

Question 6

Duszność - leczenie opioidami:

Answer 6

Morfina (lek z wyboru) 2,5 - 5 mg p.o. co 4h (preparaty szybkodziałające)

jeśli nie uzyskamy efektu - podniesienie dawki o 30-50%

Question 7

Duszność - leczenie opioidami u pacjentów z niskim eGFR lub cechami nadwrażliwości na morfinę:

Answer 7

Oksykodon

Question 8

Leczenie duszności przy użyciu benzodiazepin:

Answer 8

Brak dowodów na korzyści wynikające z zastosowania w leczeniu objawowym duszności BDZ - ale ograniczają możliwość wystąpienia ataku paniki.

BDZ krótkodziałajace: midazolam, alprazolam, średniodziałający: lorazepam

Question 9

Leczenie duszności - metyloksantyny:

Answer 9

NIE należy stosować leków z grupy metyloksantyn w grupie chorych z dusznością nowotworową - pobudzają ośrodek oddechowy w rdzeniu przedłużonym - nasilają duszność, pobudzenie i lęk

Question 10

Kaszel - leczenie:

Answer 10

1. Opioidy - dekstrometorfan (30 mg p.o. 3-4x dziennie,
   kodeina max. 240 mg/d
2. Lignokaina - w nebulizacji, znieczula zakończenia włókien C w tchawicy i krtani.
3. Śluzy roślinne - korzeń prawoślazu, kwiat dziewanny.
4. Leki przeciwleukotrienowe, wGKS, betamimetyki

Question 11

Nieopioidowe leki przeciwkaszlowe - nazwy:

Answer 11

Butamirat, Lewodropropizyna

Question 12

Butamirat - charakterystyka:

Answer 12

1. Hamuje odruch kaszlowy na poziomie rdzenia przedłużonego.
2. Brak interakcji z innymi lekami.
3. Dz. npż.: nudności, wymioty, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, ataksja, pobudzenie.

Question 13

Lewodropropizyna - charakterystyka:

Answer 13

1. Hamuje odruch kaszlowy obwodowo - blokowanie wolnych zakończeń nerwowych w układzie oddechowym i modulacja neuroprzekaźników.
2. ogranicza proces zapalny, ogranicza nadreaktywność w drzewie oskrzelowym.
3. szybki początek działania - 15 min
4. Brak interakcji z innymi stosowanymi lekami.
5. Dz. npż.: PP (nudności, wymioty, zgaga), OUN (senność, zawroty głowy, drętwienia), UK (kołatania serca)

Question 14

Nawracające wysięki w jamie opłucnej - nowotwory najczęściej powodujące:

Answer 14

1. płuco
2. sutek
3. jajnik
4. żołądek
5. chłoniaki
6. białaczki

Question 15

Nawracające wysięki w jamie opłucnej:

Answer 15

Drenaż + leczenie przyczynowe.

Jeśli wyczerpano możliwości leczenia przyczynowego, a wysiękom towarzyszy duszność - postępowaniem z wyboru: pleurodeza wideotorakoskopowa jamy opłucnej.

Question 16

Panika oddechowa - definicja i leczenie:

Answer 16

Nagły napad ostrej duszności połączony z lękiem przed uduszeniem.

Leczenie farmakologiczne:

1. przerwania napadu - BDZ (alprazolam, midazolam, lorazepam)
2. Długotrwałe leczenie SSRI
3. Leczenie niefarmakologiczne - nawiew zimnego powietrza, tlenoterapia, uspokojenie chorego, nauka kontroli oddychania i technik relaksacyjnych.

Question 17

Lymphangitis carcinomatosa - charakterysytka:

Answer 17

1. Zajęcie układu limfatycznego tkanki płucnej przez komórki nowotworowe.
2. M:K = 3:2, częściej u pacjentów młodych
3. Fizykalnie - trzeszczenia przypodstawne.

Question 18

Lymphangitis carcinomatosa - nowotwory:

Answer 18

1. rak sutka
2. rak płuca
3. żołądka
4. trzustki
5. JG
6. RPŻ
7. prostata

Question 19

Lymphangitis carcinomatosa - obrazowo:

Answer 19

1. Obraz ostrej niewydolności lewokomorowej bez cech powiększenia sylwetki serca,
2. wysięk,
3. linie Kerleya B,
4. powiększenie wnęk

Question 20

Lymphangitis carcinomatosa - leczenie:

Answer 20

Przyczynowe - CHTH.
Objawowe:
1. GKS - deksametazon 16mg/24h
2. Utrzymanie drożności oskrzeli - betamimetyki, mukolityki, mukokinetyki
3. Tlenoterapia
4. BDZ
5. Morfina

Question 21

“Rzężenia umierającego” - postępowanie:

Answer 21

1. Ułożenie pacjenta na boku.
2. Wyjaśnienie rodzinie i opiekunom przyczyny objawu
3. Nie zalecaj rutynowego odsysania - tylko cienki cewnik i tylko u pacjentów głęboko nieprzytomnych.
4. Leki antycholinergiczne - butylobromek hioscyny s.c. 40-80mg/24h