(XV) Kumulacja roszczeń, cofnięcie i zmiana powództwa, środki obrony pozwanego , uznanie powództwa

Question 1

Rodzaje kumulacji roszczeń:

Answer 1

1. Podmiotowa kumulacja roszczeń = współuczestnictwo formalne (art. 72 par. 1 pkt 2)
2. Przedmiotowa kumulacja roszczeń = dochodzenie w jednym procesie kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu (art. 191)

Question 2

Warunki dopuszczalności przedmiotowej kumulacji

roszczeń:

Answer 2

 Dla wszystkich roszczeń musi zgadzać się:
• TRYB (proces / nieproces ) i RODZAJ (postępowanie zwykłe /odrębne) POSTĘPOWANIA

• WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA (bez względu na wps)
 Art. 21 KPC Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń, zlicza się ich wartość

• WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA

 Roszczenia nie muszą być jednorodzajowe, ani pozostawać w związku !!!

Question 3

 Sąd rozpoznaje wszystkie skumulowane roszczenia w jednym postępowaniu i wydaje jeden wyrok co do nich, ale:

Answer 3

 może zarządzić oddzielną rozprawę co do poszczególnych roszczeń

 Może wydawać wyroki częściowe co poszczególnych roszczeń – ostatni z nich będzie wyrokiem końcowym

Question 4

W wypadku niedopuszczalnej kumulacji roszczeń,

Answer 4

sąd rozdziela je i rozpoznaje w odrębnych postępowaniach (w zakresie w jakim jest właściwy dla ich rozpoznania) lub przekazuje do rozpoznania sądom właściwym (nie zwraca ani nie odrzuca pozwu!!!)

Question 5

Cofnięcie pozwu = odwołanie powództwa
Wiąże się z zagadnieniem odwołalności czynności procesowych

 Czynności procesowe stron =>

 Czynności procesowe sądu (organów procesowych) =>

Answer 5

co do zasady odwołalne (dyspozycyjność)

co do zasady nieodwołalne (wiążące dla sądu) / mogą być wzruszone w drodze zaskarżenia. Wyjątki: 174 par. 2 zd. II, 240 par. 1, 332 par. 2, 359 par. 1., 343.1
, 492 §2 i 502.1

Question 6

Skuteczne cofnięcie pozwu prowadzi do

Answer 6

UMORZENIA postępowania (postanowieniem)!!! (art. 355 par. 1 ab initio);

Question 7

Cofnięcie pozwu nie stoi na przeszkodzie ponownemu wszczęciu postępowania w tej samej sprawie (po prawomocnym umorzeniu postępowania) – taki pozew nie będzie podlegał odrzuceniu, bo postanowienie o umorzeniu procesu jako orzeczenie niemerytoryczne
nie korzysta

Answer 7

z powagi rzeczy osądzonej!!

Question 8

COFNIĘCIE POZWU BEZ ZRZECZENIA SIĘ

ROSZCZENIA (kwestia zgody pozwanego)

Answer 8

po rozpoczęciu rozprawy wymaga

zgody pozwanego

Question 9

COFNIĘCIE POZWU ZE ZRZECZENIM SIĘ

ROSZCZENIA (kwestia zgody pozwanego)

Answer 9

nigdy nie wymaga zgody pozwanego (można cofnąć aż do wydania wyroku)

W razie ponownego wniesienia pozwu, sąd ODDALI pozew ze względu na zrzeczenie się roszczenia przez
powoda w poprzednim procesie (zrzeczenie się roszczenia jest negatywną przesłanką merytoryczną)

Question 10

Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są

Answer 10

1) sprzeczne z prawem lub
2) zasadami współżycia społecznego albo
3) zmierzają do obejścia prawa.

Question 11

Powód może odwołać cofnięcie pozwu do chwili

Answer 11

uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu procesu

Question 12

zrzeczenie się roszczenia jest czynnością materialno-dyspozycyjną. Wymaga zgody:

Answer 12

• wszystkich WSPÓŁUCZESTNIKÓW JEDNOLITYCH (po stronie powoda) - art. 73 par. 2 zd. ost.
• INTERWENIENTÓW UBOCZNYCH SAMOISTNYCH po stronie powoda – art. 81 w zw. z art. 73 par. 2
• strony w znaczeniu materialnym na rzecz której powództwo wytoczył prokurator - art. 56 par. 2 KPC

Question 13

 Zrzeczenie się roszczenia bez cofnięcia powództwa jest

Answer 13

NIEDOPUSZCZALNE

Question 14

Art. 469 KPC. [w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych] Sąd uzna COFNIĘCIE POZWU za NIEDOPUSZCZALNE (postanowienie sądu o odmowie umorzenia postępowania) także wówczas,

Answer 14

gdyby czynność ta NARUSZAŁA SŁUSZNY INTERES pracownika lub ubezpieczonego

Question 15

Postanowienie o odmowie umorzenia postępowania nie kończy postępowania w sprawie / nie służy na nie zażalenie.

Może być skontrolowane przez sąd

Answer 15

II instancji przy okazji apelacji (art. 380 kpc).

Question 16

Cofnięcie pozwu dopuszczalne jest do chwili

Answer 16

UPRAWOMOCNIENIA SIĘ ORZECZENIA KOŃCZĄCEGO
POSTĘPOWANIE W SPRAWIE (przed sądem I lub II
instancji);

Question 17

Cofnięcie pozwu jest NIEDOPUSZCZALNE w postępowaniu

Answer 17

1) kasacyjnym i w

2) postępowaniu ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

Question 18

Do kiedy powód może skutecznie cofnąć pozew?

Answer 18

 Do chwili uprawomocnienia się wyroku!!!

Question 19

W wypadku skutecznego cofnięcia pozwu, pozwany ma przeciwko powodowi roszczenie o zwrot kosztów procesu

Czy zawsze?

Answer 19

Dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było
niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji,
gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę

Question 20

Zmiana powództwa

Może być:

Answer 20

I. Podmiotowa: art. 194-198 KPC
II. Przedmiotowa – zmiana jednego z elementów
przedmiotowych powództwa, tj. żądania (petitum) albo
podstawy faktycznej (causa petendi)

Question 21

Warunki dopuszczalności zmiany powództwa

 Art. 193 § 1 KPC. Zmiana powództwa [przedmiotowa] jest dopuszczalna, jeżeli

§ 2. Jeżeli w myśl przepisu poprzedzającego zmiana nie jest dopuszczalna, a powód zmienia powództwo w ten sposób, że występuje z nowym roszczeniem obok pierwotnego, sąd rozpoznaje nowe roszczenie jako sprawę

Gdy jednak zmiana taka następuje w sądzie
rejonowym, należy przekazać całe zmienione powództwo

Answer 21

nie wpływa na właściwość sądu.

oddzielną, jeżeli jest dla niej rzeczowo i miejscowo właściwy, w przeciwnym zaś razie przekazuje sprawę sądowi właściwemu.

sądowi okręgowemu, który dla zmienionego powództwa jest rzeczowo i miejscowo właściwy

Question 22

Do kiedy przedmiotowa zmiana powództwa jest
dopuszczalna? (…)

 Art. 383 KPC. W postępowaniu apelacyjnym …

 W postępowaniu nakazowym: …

 W postępowanie uproszczonym: …

Answer 22

Co do zasady tylko w postępowaniu przed sądem I instancji (do zamknięcia rozprawy):

 nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami. Jednakże w razie
ZMIANY OKOLICZNOŚCI można żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się można nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za
dalsze okresy

 Art. 495 §2 KPC. W toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. J.W. ^^

 Art. 505.4 §1 zd. I KPC. Zmiana powództwa jest NIEDOPUSZCZALNA.

Question 23

Art. 193 § 2.1 KPC. Z wyjątkiem spraw o roszczenia alimentacyjne zmiana powództwa może być dokonana jedynie w

Art. 130.3 § 2 KPC. Jeżeli obowiązek uiszczenia lub uzupełnienia opłaty powstał na skutek rozszerzenia lub innej zmiany żądania (….) przewodniczący wzywa zobowiązanego do uiszczenia należnej opłaty w terminie tygodnia, a jeżeli mieszka on lub ma siedzibę za granicą i nie ma w kraju przedstawiciela - w terminie nie krótszym od miesiąca. W razie bezskutecznego upływu terminu,

Answer 23

piśmie procesowym.

***Przepis art. 187 stosuje się odpowiednio
[pismo zmieniające powództwo winno spełniać wymagania pozwu].

sąd prowadzi sprawę bez wstrzymywania biegu
postępowania, a o obowiązku uiszczenia opłaty orzeka w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu

Question 24

Środki obrony pozwanego

Answer 24

• zaprzeczenie
• zarzuty
• powództwo wzajemne

Question 25

 Zaprzeczenie podstawie faktycznej powództwa

(twierdzeniom powoda uzasadniającym żądanie):

Answer 25

Chroni pozwanego przed uznaniem milczenia za
przyznanie twierdzeń powoda:

Art. 230 KPC. Gdy strona nie wypowie się co do
twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

Question 26

W wypadku niewykazania przez powoda twierdzeń pozwu zaprzeczenie podstawie faktycznej powództwa przez pozwanego jest co do zasady (z zastrzeżeniem
domniemań faktycznych i prawnych oraz możliwości
dopuszczenia przez sąd wyjątkowo dowodu z urzędów)
wystarczające do oddalenia powództwa, bo to na
powodzie spoczywa ciężar

Answer 26

udowodnienia okoliczności z których wywodzi swoje roszczenie / podstawy faktycznej żądania pozwu

Question 27

ZARZUTY PROCESOWE

FORMALNE

Answer 27

• Dylatoryjne: zmierzają do czasowego wstrzymania
  postępowania
• Peremptoryjne: zmierzają do zakończenia postępowania bez rozstrzygnięcia sprawy co do istoty
  z przyczyn procesowych przez ODRZUCENIE POZWU lub UMORZENIE POSTĘPOWANIA

Question 28

ZARZUTY MERYTORYCZNE (materialne)

Answer 28

Dotyczą istoty sprawy (przedmiotu postępowania)

Ich uwzględnienie uzasadnia ODDALENIE POWÓDZTWA w całości lub w części

Question 29

Niektóre zarzuty procesowe objęte są prekluzją procesową

Answer 29

muszą być zgłoszone przed wdaniem się w spór co do istoty

Question 30

 Zarzut niewłaściwego określenia w.p.s.:

 Art. 25 § 2 KPC. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie [WPS] nastąpić może jedynie

Answer 30

(1) na zarzut pozwanego, (2) zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.

Question 31

 Zarzut niewłaściwości miejscowej (ogólnej lub przemiennej):
 Art. 202 zd. I KPC: Niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę

Answer 31

(1) tylko na zarzut pozwanego, (2) zgłoszony i (3) należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty
sprawy

Question 32

 Zarzut zawarcia umowy o mediację
 Art. 202.1 Jeżeli strony przed wszczęciem postępowania sądowego zawarły umowę o mediację, sąd kieruje strony do mediacji

Answer 32

(1) na zarzut pozwanego (2) zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.

Question 33

 Zarzut zapisu na sąd polubowny:
 Art. 1165 §1 KPC. W razie wniesienia do sądu sprawy
dotyczącej sporu objętego zapisem na sąd polubowny, sąd ODRZUCA pozew lub wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, jeżeli

Answer 33

pozwany albo uczestnik postępowania

nieprocesowego podniósł (1) ZARZUT zapisu na sąd polubowny (2) PRZED WDANIEM SIĘ W SPÓR CO DO ISTOTY sprawy

Question 34

 Zarzut braku jurysdykcji krajowej ustawowej (podlegającej umowom prorogacyjnym):

 Art. 1104 § 1 KPC. Strony oznaczonego stosunku prawnego mogą umówić się na piśmie o poddanie wynikłych lub mogących wyniknąć z niego spraw o prawa majątkowe jurysdykcji sądów polskich.

§ 2. Poddanie jurysdykcji sądów polskich spraw, o których mowa w § 1, może nastąpić również przez wdanie się w spór co do istoty sprawy, jeżeli (…)

 Zarzut wyłączenia jurysdykcji krajowej umową derogacyjną
 Art. 1105 § 6 KPC. (mechanizm jak wyżej)

Answer 34

pozwany (1) nie podniesie zarzutu braku jurysdykcji krajowej.

Question 35

Art. 207 § 6 KPC. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym

Answer 35

(1) bez swojej winy lub że (2) uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że (3) występują inne wyjątkowe okoliczności.

Question 36

Art. 222 KPC. Oddalając zarzuty, których uwzględnienie

uzasadniałoby odrzucenie pozwu, sąd =>

Answer 36

(1) wyda oddzielne postanowienie i
(2) może wstrzymać dalsze rozpoznanie sprawy, aż
do uprawomocnienia się tego postanowienia.

***Oddalenie innych zarzutów formalnych sąd stwierdza w uzasadnieniu orzeczenia kończącego postępowanie, przytaczając powody rozstrzygnięcia.

Question 37

Czy przysługuje zażalenie na odmowę odrzucenia pozwu?

Answer 37

Tak,

 Art. 394 § 1 KPC

Question 38

Art. 380 KPC. Sąd drugiej instancji rozpoznaje również te postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie
podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Z urzedu czy na wniosek?

Answer 38

na wniosek strony

Question 39

Powództwo wzajemne

Answer 39

Jest to powództwo wytoczone przez pozwanego przeciwko powodowi w tym samym procesie – pozwany z pozwu głównego staje się powodem z pozwu wzajemnego i vice versa w jednym postępowaniu;

Question 40

 Powództwo wzajemne jest dopuszczalne (art. 204 par. 1 zd. I) jeżeli:

Answer 40

 roszczenie wzajemne JEST W ZWIĄZKU Z ROSZCZENIEM POWODA (wynika z tego samego stosunku prawnego lub pozostaje w związku czysto faktycznym) lub

 NADAJE SIĘ DO POTRĄCENIA (art. 498 i n. k.c.): wymóg jednorodzajowości, zaskarżalności i wymagalności + wyłączenia z art. 505 k.c.

Question 41

Kiedy dopuszczalne jest powództwo wzajemne?

Answer 41

 OD CHWILI DORĘCZENIA POZWU (art. 192 pkt 2) => skutek proces. dor. pozw.

 Powództwo wzajemne można wytoczyć bądź w odpowiedzi na pozew, bądź
oddzielnie, NIE PÓŹNIEJ jednak NIŻ NA PIERWSZEJ ROZPRAWIE, albo W SPRZECIWIE OD WYROKU ZAOCZNEGO (art. 204 zd. II )

Question 42

Powództwo wzajemne jest niedopuszczalne w sprawach:

Answer 42

• o rozwód lub separację (art. 439 § 1);
• o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa, o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa, a także o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa (art. 454.1
  §1) => wszystkie sprawy pomiędzy rodzicami a dziećmi w procesie, za wyjątkiem spraw o rozwiązanie przysposobienia;
• W sprawach o naruszenie posiadania (art. 479);
• W postępowaniu nakazowym (art. 493 §4 );

Question 43

W postępowaniu uproszczonym:

 Art. 505.4 § 2. Powództwo wzajemne oraz zarzut potrącenia są

Answer 43

dopuszczalne, jeżeli roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.

Question 44

W wypadku niedopuszczalności powództwa wzajemnego w świetle art. 204 KPC sąd rozpozna to powództwo

Answer 44

w odrębnym postępowaniu jako oddzielną sprawę, a w razie braku właściwości przekazuje do sądu właściwego (brak podstaw do odrzucenia pozwu
wzajemnego z przyczyn z art. 204)

Question 45

Art. 205 KPC. Sąd rejonowy może PRZEKAZAĆ SPRAWĘ sądowi okręgowemu, jeżeli pozwany wytoczył przeciwko powodowi przed tym sądem POWÓDZTWO WPŁYWAJĄCE NA ROSZCZENIE powoda bądź dlatego, że MA Z NIM ZWIĄZEK, bądź dlatego, że ROSZCZENIA STRON NADAJĄ SIĘ DO POTRĄCENIA (na wniosek / z urzędu; do kiedy?) …

Answer 45

na wniosek pozwanego, złożony aż do zamknięcia

rozprawy,

Question 46

Wyrokowi z uznania sąd obligatoryjnie z urzędu nadaje

Answer 46

rygor natychmiastowej wykonalności (art. 333 par. 1 pkt 2 KPC)

Question 47

Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest

Answer 47

sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa (art. 213 par. 2 KPC).

Question 48

Uznanie powództwa nie może stanowić samodzielnej podstawy rozstrzygnięcia w sprawach:

Answer 48

 W sprawach małżeńskich - Art. 431 zd. I KPC: W sprawach przewidzianych w rozdziale niniejszym nie można oprzeć rozstrzygnięcia wyłącznie na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych.

 w sprawach o ustanowienie rozdzielności małżeńskiej (art. 452);

 W sprawach ze stosunków pomiędzy rodzicami a dziećmi (art. 458 par. 1)

Question 49

 Uznanie powództwa wymaga zgody:

Answer 49

 wszystkich WSPÓŁUCZESTNIKÓW JEDNOLITYCH po stronie pozwanej (art. 73 par. 2 zd. II) i

 INTERWENIENTÓW UBOCZNYCH SAMOISTNYCH po stronie pozwanej - art. 81 (po stronie pozwanej)