(VI) STRONY, UCZESTNICY POSTĘPOWANIA, ZDOLNOŚĆ SĄDOWA, ZDOLNOŚĆ PROCESOWA

Question 1

tożsamość podmiotów = tzw. konfuzja procesowa);

pierwotna, jako skutek wadliwego oznaczenia stron =

Answer 1

wezwanie do uzupełnienia braku pozwu pod rygorem zwrotu – art. 130 KPC;

Question 2

tożsamość podmiotów = tzw. konfuzja procesowa);

Następcza =

Answer 2

umorzenie postępowania z powodu niedopuszczalności wydania wyroku – art. 355 KPC

Question 3

Art. 126 § 1 KPC. Każde pismo procesowe powinno zawierać:

Answer 3

1) (…) imię i nazwisko (osoba fizyczna) lub nazwę (jednostki organizacyjne) stron, (…)
§ 2. Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie przedmiotu sporu oraz:
1) oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
2) numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub
3) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania

Question 4

Co w razie błędów w oznaczeniu strony???

Answer 4

Art. 130 k.p.c (wezwanie przez przewodniczącego do uzupełnienia braków formalnych pozwu pod rygorem zwrotu => w razie błędów uniemożliwiających nadanie sprawie biegu; nie dotyczy oczywistych omyłek pisarskich, niedokładności)

Strona może sprostować oznaczenie podane w pozwie (o ile błąd w oznaczeniu jest tego rodzaju, że jego nie sprostowanie nie spowoduje de facto zmiany pozwanego w procesie)

Question 5

Strona w znaczeniu procesowym będzie stroną w znaczeniu materialnym, za wyjątkiem:

Answer 5

Powództw wytaczanych przez

1) prokuratora /
2) podmioty na prawach prokuratora /
3) uprawnionych organizacji pozarządowych na rzecz oznaczonych podmiotów

• **prokurator, NGO, inny uprawniony podmiot wytaczający pozew– strona w znaczeniu procesowym;
• **osoba na rzecz której wytoczono powództwo – strona w znaczeniu materialnoprawnym => może stać się stroną procesową w następstwie przystąpienia do postępowania, w tym charakterze);

Question 6

Podstawienia procesowe

Answer 6

działanie w procesie prez określony podmiot jako strona

w imieniu własnym lecz
na rzecz / rachunek innego podmiotu

Question 7

Sąd wszczyna postępowanie nieprocesowe na wniosek, czy z urzędu?

Answer 7

Art. 506 KPC. Sąd wszczyna postępowanie nieprocesowe na wniosek (zasada); w wypadkach wskazanych w ustawie sąd może wszcząć postępowanie także z urzędu (wyjątek).

Question 8

Art. 510 § 1 KPC. Zainteresowanym w sprawie jest każdy,

Answer 8

czyich praw dotyczy wynik postępowania, może on wziąć udział w każdym stanie sprawy aż do zakończenia postępowania w drugiej instancji. Jeżeli weźmie udział, staje się uczestnikiem. Na odmowę dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie przysługuje zażalenie.

Question 9

Art. 510 § 2. Jeżeli okaże się, że zainteresowany nie jest uczestnikiem, sąd

Answer 9

wezwie go do udziału w sprawie. Przez wezwanie do wzięcia udziału w sprawie wezwany staje się uczestnikiem.

Question 10

Zainteresowany w sprawie może stać się uczestnikiem wskutek:

Answer 10

Złożenia wniosku o wszczęcie postępowania - wnioskodawca ma obowiązek oznaczyć we wniosku innych zainteresowanych w sprawie (art. 511 par. 1 KPC);

Wzięcia udziału w sprawie / zgłoszenie udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika do zakończenia postępowania przed sądem II instancji) – na postanowienie sądu odmawiające dopuszczenia do udziału w postępowaniu przysługuje zażalenie

Wezwania do wzięcia udziału w sprawie przez sąd (art. 510 § 2 KPC) – sąd z urzędu kontroluje krąg zainteresowanych w sprawie i z urzędu wzywa do wzięcia udziału w sprawie zainteresowanych nie wskazanych we wniosku

Ex lege (np. w postępowaniu rejestrowym podmiot podlegający wpisowi do rejestru jest uczestnikiem z mocy prawa – zob. art. 694.3 §1-2 KPC)

Question 11

PODMIOTY POSTĘPOWANIA ZABEZPIECZAJĄCEGO:

Answer 11

UPRAWNIONY
(podmiot żądający udzielenia zabezpieczenia roszczeniu, lub podmiot na rzecz którego żądanie takie zostaje zgłoszone w postępowaniu wszczynanym z urzędu - art. 732 KPC)

OBOWIĄZANY
(podmiot przeciwko, któremu zgłoszono żądanie udzielenia zabezpieczenia)

Question 12

PODMIOTY POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

Answer 12

WIERZYCIEL
(podmiot żądający przymusowej realizacji roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym, lub podmiot na rzecz którego żądanie takie zostaje zgłoszone w postępowaniu wszczynanym z urzędu (na żądanie innego uprawnionego organu) - art. 796 par. 2-3 KPC)

DŁUŻNIK
(podmiot przeciwko, któremu zgłoszono żądanie wszczęcia postępowania egzekucyjnego / dochodzi się przymusowego wykonania roszczenia na podstawie tytułu wykonawczego)

Question 13

zdolność występowania w procesie jako strona (zdolność sądowa) posiada:

Answer 13

Art. 64 §1 KPC. Każda:

• osoba fizyczna i
• prawna
• jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną
• **np. osobowe spółki handlowe, stowarzyszenie zwykłe!!! wspólnota mieszkaniowa w sprawach dot. zarządu nieruchomością wspólną, ale nie spółka cywilna (stroną procesu dot. spółki cywilnej powinni być wszyscy wspólnicy => współ. uczestnictwo konieczne)!!!

Question 14

„szczególna zdolność sądowa” – wynikająca z przepisów szczególnych i niezależna od zdolności prawnej, np. art. 460 §1: Zdolność sądową i procesową ma także

Answer 14

pracodawca, chociażby nie posiadał osobowości prawnej, a w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zdolność tę ma organ rentowy, Prezes UOKiK– w sprawach z zakresy ochrony konkurencji , Prezes URE w sprawach z zakresu regulacji energetyki, Prezes UKE w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego ws. regulacji transportu kolejowego

Question 15

Art. 1117 § 1 KPC. Zdolność sądową cudzoziemców, zagranicznych osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi określa się według

Answer 15

prawa właściwego dla ich zdolności prawnej.

Question 16

Art. 65 § 1 KPC. Zdolność do czynności procesowych (zdolność procesową) mają

Answer 16

1) osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych,
2) osoby prawne oraz
3) jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 64 § 11. (posiadające zdolność sądową)

§ 2. Osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność procesową w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie.

Question 17

Art. 1117 §2 KPC. Zdolność procesową cudzoziemców, zagranicznych osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi określa się według

Answer 17

prawa właściwego dla ich zdolności do czynności prawnych

Question 18

art. 453 zn. 1 KPC: W sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa matka i ojciec dziecka mają zdolność procesową także wtedy, gdy

Answer 18

są ograniczeni w zdolności do czynności prawnych, jeżeli ukończyli lat szesnaście;

Question 19

Jak może występować w postępowaniu strona niemająca zdolności procesowej?

Art. 66 KPC. Osoba fizyczna niemająca zdolności procesowej może podejmować czynności procesowe

Answer 19

TYLKO przez swego PRZEDSTAWICIELA USTAWOWEGO (co niewyłącza możliwości ustanowienia przez przedstawiciela ustawowego pełnomonika procesowego).

Question 20

Jak może występować w postępowaniu strona niemająca zdolności procesowej?

Przedstawiciel ustawowy działa jako

Answer 20

zastępca bezpośredni strony nie mającej zdolności procesowej tj. w imieniu i na rzecz tej strony (a więc nie jest stroną w znaczeniu materialnym lub procesowym)

Question 21

Przedstawicielstwo (w tym pełnomocnictwo) – zastępstwo (…)

Podstawienie procesowe – zastępstwo (…)

Answer 21

bezpośrednie (działanie „w imieniu i na rzecz strony”)

pośrednie („działanie we własnym imieniu, lecz na rachunek strony”)

Question 22

BRAKI PIERWOTNE

Skutki braku zdolności sądowej, procesowej, braku w organach strony

Answer 22

Art. 199 §1 pkt 3 KPC: Sąd ODRZUCI pozew jeżeli:

1) jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli
2) POWÓD nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli
3) w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej POWODEM zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.

Question 23

BRAKI PIERWOTNE

Art. 199 § 2. Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej powoda i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem, uniemożliwiającego jej działanie, sąd odrzuci pozew dopiero wówczas,

Answer 23

gdy brak nie będzie uzupełniony zgodnie z przepisami kodeksu.

***Art. 70 § 1 KPC. Jeżeli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów DAJĄ SIĘ UZUPEŁNIĆ, sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. W wypadkach, w których ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastąpić z urzędu, sąd zwraca się o to do właściwego sądu opiekuńczego

***Art. 71 KPC. Jeżeli braków powyższych nie można uzupełnić albo nie zostały one w wyznaczonym terminie uzupełnione, sąd ZNIESIE postępowanie w zakresie, w jakim jest ono dotknięte brakami, i w miarę potrzeby WYDA odpowiednie POSTANOWIENIE.

Question 24

BRAKI PIERWOTNE

Art. 130 Wezwanie do uzupełnienia braku formalnego w postaci braku oznaczenia przedstawiciela ustawowego pozwanego w terminie

Answer 24

7 dni pod rygorem ZWROTU pozwu

Question 25

BRAKI PIERWOTNE

Wezwanie powoda do usunięcia braków w organie pozwanego lub ustanowienia kuratora dla jednostki niemającej organów (art. 42 KC) pod rygorem

Answer 25

ZAWIESZENIA postępowania (art. 177 par. 1 pkt 6 in fine KPC)

Question 26

BRAKI PIERWOTNE

Art. 69 KPC: Dla strony niemającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, jak również dla strony niemającej organu powołanego do jej reprezentowania, sąd NA WNIOSEK strony przeciwnej

Answer 26

USTANOWI KURATORA, jeżeli strona ta podejmuje przeciwko drugiej stronie czynność procesową niecierpiącą zwłoki.
***Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.

(Kurator z art. 69 KPC, nie jest kuratorem uprawnionym do działania za stronę pozwaną w toku całego postępowania => chodzi wyłącznie o umożliwienie skutecznego podjęcia czynności niecierpiącej zwłoki.)

Question 27

BRAKI NASTĘPCZE

Art. 174 §1 KPC. Sąd (…) postępowanie (…) w razie:

Answer 27

ZAWIESZA

Z URZĘDU

1) śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego,
2) utraty przez nich zdolności procesowej,
3) utraty przez stronę zdolności sądowej lub
4) utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela;
5) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie

Question 28

Art. 180 §1 KPC. Sąd postanowi PODJĄĆ postęppowanie z urzędu, gdy ustanie przyczyna zawieszenia, w szczególności:

Answer 28

1) w razie śmierci strony - z chwilą zgłoszenia się lub wskazania NASTĘPCÓW PRAWNYCH zmarłego albo z chwilą ustanowienia we właściwej drodze kuratora spadku (art. 666 § 1);
2) w razie utraty zdolności sądowej - z chwilą ustalenia ogólnego NASTĘPCY PRAWNEGO;
3) w razie braku przedstawiciela ustawowego - z chwilą jego USTANOWIENIA;

***Jeżeli w ciągu roku od dnia postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną wskazani następcy prawni zmarłej strony, sąd MOŻE Z URZĘDU zwrócić się do sądu spadku o ustanowienie KURATORA SPADKU, chyba że kurator taki już wcześniej został ustanowiony.

Question 29

Art. 182 § 1. zd. II i III KPC: Sąd UMARZA postępowanie (…) w razie

Sąd także umorzy postępowanie w razie śmierci strony

art. 182 k.p.c. nie przewiduje umorzenia postępowania wskutek

Answer 29

stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie roku od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny.

po upływie lat pięciu od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny.

nieusunięcia braku zdolności procesowej / braków w organach strony

Question 30

Co w wypadku śmierci strony / utraty zdolności sądowej strony oraz braku następcy prawnego w ramach stosunku prawnego objętego roszczeniem procesowym???

Art. 446 KPC [w sprawach o rozwód i separację] w razie śmierci jednego z małżonków postępowanie

Answer 30

UMARZA SIĘ (art. 355 par. 1 k.p.c.)

***w wypadku bezskucesyjnej śmierci strony / utraty zdolności sądowej postępowanie powinno zostać umorzone bez potrzeby wcześniejszego zawieszania na podstawie art. 174 par. 1 KPC.

Question 31

Skutki rozpoznania sprawy pomimo braku zdolności sadowej / procesowej powoda i niedziałania za nią przedstawiciela ustawowego / braków w organach

Art. 202 zd. III KPC. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, okoliczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu, jak również niewłaściwy tryb postępowania, brak należytego umocowania pełnomocnika, brak zdolności procesowej pozwanego, brak w składzie jego organów lub niedziałanie jego przedstawiciela ustawowego sąd bierze pod rozwagę (z urzedu / na wniosek)?

Answer 31

Z URZĘDU w każdym stanie sprawy.

Art. 379 KPC. Nieważność postępowania zachodzi:

2) jeżeli strona nie miała:
- zdolności sądowej lub
- procesowej,
- organu powołanego do jej reprezentowania lub
- przedstawiciela ustawowego, albo
- gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany;