(X) PROKURATOR I ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W POSTĘPOWANIU CYWILNYM Flashcards
Formy udziału prokuratora w postępowaniu:
WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA („żądanie wszczęcia postępowania”)
Następuje przez:
a) wytoczenie powództwa w procesie
b) złożenie wniosku o wszczęcie innego rodzaju postępowania
prokurator jest STRONĄ w znaczeniu procesowym
(wyjątek) W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie.
WSTĄPIENIE DO POSTĘPOWANIA („wzięcie udziału w toczącym się postępowaniu”)
Następuje przez złożenie przez prokuratora oświadczenia (w formie pisma procesowego lub ustnie do protokołu podczas rozprawy) o przystąpieniu do
postępowania;
Prokurator może zawsze (w każdej sprawie)
Prokurator NIE jest stroną w znaczeniu procesowym, lecz podmiotem na prawach strony
Prokurator może być wyłączony od udziału w sprawie z
przyczyn uzasadniających wyłączenie
sędziego (art. 54 KPC)
Wszczęcie postępowania przez prokuratora:
NA RZECZ OZNACZONEGO PODMIOTU:
Art. 55 KPC. Prokurator, wytaczając powództwo na rzecz oznaczonej osoby, powinien ją WSKAZAĆ JĄ W POZWIE. ***Nie dotyczy to spraw niemajątkowych z
zakresu prawa rodzinnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Wszczęcie postępowania przez prokuratora:
Nie NA RZECZ OZNACZONEGO PODMIOTU (przeciwko wszystkim stronom danego stosunku prawnego):
Art. 57 KPC. Jeżeli prokurator, wytaczając powództwo, nie działa na rzecz oznaczonej osoby, wnosi on pozew PRZECIWKO WSZYSTKIM osobom BĘDĄCYM STRONAMI stosunku prawnego, którego dotyczy powództwo.
Art. 56 §1 KPC. Osobę, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, sąd zawiadamia o tym, doręczając jej odpis pozwu. Osoba ta może wstąpić do sprawy (…)
w tym wypadku do udziału prokuratora w sprawie stosuje się odpowiednio przepisy o (…)
w każdym jej stanie w charakterze powoda;
współuczestnictwie jednolitym
§ 2. Prokurator nie może samodzielnie rozporządzać
PRZEDMIOTEM SPORU. [nie może zrzec się roszczenia lub zawrzeć ugody bez zgody osoby na rzecz której wytoczył powództwo]
Brak samodzielnej pozycji prokuratora w procesie (pomimo, że jest stroną w znaczeniu procesowym) => działanie głównie w celu ochrony praw jednostki
Art. 58 KPC. Wyrok prawomocny zapadły w sprawie wytoczonej przez prokuratora MA powagę rzeczy osądzonej pomiędzy
Jednakże w sprawach o roszczenia majątkowe prawomocne rozstrzygnięcie sprawy nie pozbawia strony zainteresowanej, która nie brała udziału w sporze,
stroną, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, a stroną przeciwną.
możności dochodzenia swoich roszczeń w całości lub w tej części, w której nie zostały zasądzone.
Wszczęcie postępowania przez prokuratora
2. Nie na rzecz oznaczonego podmiotu / przeciwko obu stronom stosunku prawnego -> POZYCJA PROKURATORA
Samodzielna pozycja prokuratora w procesie (z możliwością zrzeczenia się roszczenia przez prokuratora lub zawarcia ugody, o ile w danej sprawie jest to możliwe), jest STRONĄ w znaczeniu PROCESOWYM => działanie w interesie ochrony praworządności / interesie społecznym
Wzięcie udziału w postępowaniu przez prokuratora
Art. 60 § 1 KPC. Prokurator może wstąpić do postępowania (kiedy?) …
Prokurator nie jest związany z (kim?) …
Może on składać …
§ 2. Prokurator może zaskarżyć …
w każdym jego stadium.
żadną ze stron
oświadczenia i zgłaszać wnioski, jakie uzna za celowe, oraz przytaczać fakty i dowody na ich potwierdzenie
każde orzeczenie sądowe, od którego służy środek odwoławczy.
!!! Autonomiczna pozycja w procesie, ale NIE JEST STRONĄ w znaczeniu PROCESOWYM
Wzięcie udziału w postępowaniu przez prokuratora
FAKULTATYWNE:
Art. 59 KPC. SĄD ZAWIADAMIA prokuratora o każdej
sprawie, w której udział jego UWAŻA ZA POTRZEBNY
Art. 449 § 1. KPC W sprawach o UNIEWAŻNIENIE ALBO O USTALENIE ISTNIENIA LUB NIEISTNIENIA MAŁŻEŃSTWA odpis pozwu doręcza się prokuratorowi i zawiadamia się go o terminach rozprawy
Art. 457 KPC. W sprawach o ZAPRZECZENIE POCHODZENIA DZIECKA lub o USTALENIE BEZSKUTECZNOŚCI UZNANIA OJCOSTWA, albo o ROZWIĄZANIE PRZYSPOSOBIENIA odpis pozwu doręcza się prokuratorowi i zawiadamia się go o terminach rozprawy.
Wzięcie udziału w postępowaniu przez prokuratora
OBLIGATORYJNE:
546 § 2 KPC.
Postępowanie [O UBEZWŁASNOWOLNIENIE] toczy się z udziałem prokuratora.
ORGANY DZIAŁAJĄCE W PROCESIE NA ZASADACH TAKICH JAK PROKURATOR
Wymagana szczególna podstawa ustawowa (kodeksowa lub pozakodeksowa) np:
o Rzecznik Praw Obywatelskich
o Inspektorzy pracy - art. 63.1-63.2 KPC
o Powiatowy (Miejski) Rzecznik Konsumentów) – art. 63.3-64.4 KPC
o Organizacje pozarządowe (OP)
Mogą działać w postępowaniu:
w imieniu, rachunek, interesie, jako
a) WE WŁASNYM IMIENIU I NA WŁASNY RACHUNEK - jako strona procesu / uczestnik postępowania nieprocesowego w znaczeniu procesowym i materialno-prawnym, tj .jako strona procesu lub uczestnik postępowania nieprocesowego – O ILE MAJĄ ZDOLNOŚĆ SĄDOWĄ;
b) W CUDZYM INTERESIE - dla ochrony praw obywateli mogą wszcząć postępowanie oraz wziąć udział w toczącym się postępowaniu - w wypadkach i na warunkach wskazanych w KPC (art. 8, 61-62 KPC);
c) JAKO AMICUS CURIAE (przyjaciel sądu) – OP które nie uczestniczą w sprawie, mogą przedstawiać sądowi istotny dla sprawy pogląd wyrażony w uchwale lub w oświadczeniu ich należycie umocowanych organów – o ile był uprawnione do wzięcia udziału w postępowaniu /
spełniały wymogi z art. 8 i 61 KPC. Zob. art. 63 KPC
Art. 8 KPC. Organizacje pozarządowe, których
zadanie statutowe nie polega na prowadzeniu
działalności gospodarczej, mogą dla ochrony praw
obywateli, w wypadkach przewidzianych w
ustawie,
1) wszcząć postępowanie oraz
2) wziąć udział w toczącym się postępowaniu.
Art. 61 § 1 KPC. Organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych mogą, (pod jakim warunkiem?)
wytaczać powództwa na jej rzecz w sprawach o:
ZA ZGODĄ osoby fizycznej wyrażoną na piśmie,
1) alimenty;
2) ochronę środowiska;
3) ochronę konsumentów;
4) ochronę praw własności przemysłowej;
5) ochronę równości oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezpośrednie lub pośrednie zróżnicowanie praw i obowiązków obywateli.
***mogą, ZA ZGODĄ osoby fizycznej wyrażoną na
piśmie, przystąpić do niej w toczącym się postępowaniu.
