(IV) Właściwość sądu Flashcards
Rodzaje właściwości
1) miejscowa - zakres spraw ze względu na siedzibę sądu (struktura horyzontalna)
2) rzeczowa - zakres spraw rozpoznawanych przez sądy (struktura wertykalna)
3) funkcyjna - pojęcie doktrynalne
Właściwość rzeczowa w procesie
Art. 16 .§1. Sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych.
Art.17. Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:
1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe ***oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia (np.s. o dobra osobiste, sprawy małżeńskie – art. 425 KPC);
2) o ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych (własność intelektualna);
3) o roszczenia wynikające z Prawa prasowego;
4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym;
4 zn.1) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni;
4 zn.2) o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną;
4 zn.3) o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
4 zn.4) o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem;
Art. 461 § 11KPC [postępowanie odrębne w sprawach z zakresu pr. pracy] Do właściwości sądów rejonowych, bez względu na wartość przedmiotu sporu, należą sprawy z zakresu
prawa pracy o (1) ustalenie istnienia stosunku pracy, o (2) uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o (3) przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o **odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy, a także sprawy dotyczące **kar porządkowych i świadectwa pracy oraz roszczenia z tym związane
Właściwość Sądu Okręgowego w Warszawie
(tzw. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) –sprawy rozp. W post. odrębnym z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz tzw. regulacyjnych (energetyka, telekomunikacja i poczta, transport kolejowy) oraz z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów
Właściwość rzeczowa - postępowanie nieprocesowe
Art. 507 KPC Sprawy należące do postępowania nieprocesowego rozpoznają sądy rejonowe, z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych
art. 544 §1 KPC. Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości
sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów zawodowych.
Art. 758 KPC. Sprawy egzekucyjne należą do właściwości
sądów rejonowych i działających przy tych sądach komorników.
Wartość przedmiotu sporu
Art. 126 zn. 1 §1 KPC. W każdym piśmie należy podać wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli
od tej wartości zależy (1) właściwość rzeczowa sądu, (2) wysokość opłaty lub (3) dopuszczalność środka odwoławczego, a ***przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pieniężna.
Art. 20 KPC Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się
(1) odsetek, (2) pożytków i (3) kosztów, żądanych obok roszczenia głównego
Art. 21 KPC. Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń
zlicza się ich wartość
Art. 25 §1 KPC. Sąd może na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie.
§2. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie
na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy
Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy,
przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów właściwych - przekaże temu z nich, który wskaże powód.
Po ustaleniu w myśl artykułu poprzedzającego, wartość przedmiotu sporu nie podlega
ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania
Rodzaje właściwości miejscowej (źródło):
- ustawowa
- umowna
- delegacyjna (wynika z postanowienia sądu)
Rodzaje właściwości miejscowej (charakter):
- ogólna
- przemienna
- wyłączna
Właściwość miejscowa ogólna
Art. 27 §1 KPC. Powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu
pozwany ma miejsce zamieszkania
Art. 28 KPC. Jeżeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza się według
miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce -według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce
Art. 45 KPC. Jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można na podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej,
Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo
Art. 43 §1 KPC. Jeżeli uzasadniona jest właściwość kilku sądów (…) wybór między tymi sądami należy do
powoda
Art. 38 §1 KPC. Powództwo o własność lub o inne prawa rzeczowe na nieruchomości, jak również powództwo o posiadanie nieruchomości można wytoczyć wyłącznie przed sąd
miejsca jej położenia
art. 37 KPC: Powództwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy nieruchomości wytoczyć można przed
sąd miejsca położenia nieruchomości (właściwość przemienna)
Właściwość miejscowa - postępowanie nieprocesowe
Art. 508 §1 KPC. Jeżeli właściwość miejscowa nie jest oznaczona w przepisie szczególnym, wyłącznie właściwy jest sąd
miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania -sąd miejsca jego pobytu.
Do postępowania z urzędu właściwy jest sąd miejsca, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie będące podstawą wszczęcia postępowania. W braku wskazanych wyżej podstaw właściwy będzie sąd dla m. st. Warszawy.
Postępowanie zabezpieczające:
Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy
rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji.
