Wirusowe ZOMR i mózgu Flashcards
Infekcyjne zapalenie mózgu - definicja, czego wynikiem są objawy kliniczne, co może objąć zapalenie
reakcja zapalna tkanki nerwowej mózgu na zakażenie
objawy kliniczne wynikiem podrażnienia, dysfunkcji lub uszkodzenia
proces zapalny może obejmować opony, rzadziej rdzeń/korzenie
Etiologia wirusowego zap. mózgu w Europie
- HSV
- VZV
- enterowirusy
- Adenowirusy
- Odra
- KZM
- WNV
- Gorączka piaskowa (phleobovirus
- Flaviwirusy Usutu
- Wścieklizna
Epidemiologia wirusowego zap. mózgu w POLSCE
- KZM
- Nie określone
- HSV
Co wpływa na etiologię wirusowego zap. mózgu?
- Wiek
- Stan odporności
- Uwarunkowania geograficzne i klimatyczne
- Ekspozycja na wektory (kleszcze/komary)
- Sezonowość
Ile % wirusowego zap. mózgu nie ma rozpoznanej etiologii?
50%, mimo dokładnej diagnostyki
Sezonowość a etiologia wirusowego zap. mózgu
lato i jesień - zak. enterowirusowe
sporadycznie w ciągu całego roku - opryszczkowe zap. mózgu
zima - świnkowe, LCMV(arenawirus)
Co wskazuje na zapalenie mózgu?
- gorączka poprzedzona objawami z p.pok. lub DO
- Ból głowy
- Zab. świadomości
- Drgawki
- Objawy ogniskowe
Objawy nietypowe zap. mózgu + u kogo częściej
- mierna gorączka
- dysfazja / afazja
- bóle głowy
- zaburzenia zachowania
(częściej u osób z upośledzoną odpornością zakażonych CMV, VZV, HSV)
Kryteria diagnostyczne wirusowego zap. mózgu
Duże:
-zaburzenia świadomości
Małe:
- gorączka
- drgawki
- pleocytoza >5komórek
- zmiany w obrazowaniu OUN
- nieprawidłowe EEG
Interpretacja ilości kryteriów diagnostycznych zap. mózgu:
Możliwe: kryterium duże + 2 małe
Prawdopodobne: duże + >=3 małe
Pewne: duże + >=3 małe + patologiczne wykładniki zapalenia mózgu + wykrycie mikrobiologiczne/serologiczne typowych mikroorganizmów
Opryszczkowe zap. mózgu - etiologia, która płeć
zwykle HSV-1
zachorowania sporadyczne
K=M
Patogeneza opryszczkowego zap. mózgu
U dzieci - zak. pierwotne HSV
U dorosłych - częściej reaktywacja
(w większości przypadków zakażenie endogenne)
Okres wylęgania opryszczkowego zap. mózgu
typowo początek ostry z wysoką gorączką, zaburzeniami neurologicznymi, drgawkami i śpiączką
rzadko może rozwijać się podostro w ciągu kilku dni, z postępującym upośledzeniem czynności OUN
Upośledzenie czynności OUN w opryszczkowym zap. mózgu
- dyskretne zmiany zachowania (nietypowe lub dziwaczne zachowanie)
- dezorientacja
- zaburzenia węchowe, omamy węchowe i/lub smakowe, utrata powonienia
- zaburzenia pamięci, zaburzenia mowy /dysfazja/
- zaburzenia chodu
- senność lub pobudzenie
Okres objawów psychoneurologicznych w opryszczkowym zap. mózgu - jakie objawy?
- objawy oponowe 80%
- niedowłady lub porażenia nerwów czaszkowych
- zaburzenia termoregulacji
- moczówka prosta
- zaburzenia psychiczne zbliżone do schizofrenii lub psychozy maniakalnej
- objawy ogniskowe: najczęściej afazja, ataksja, hemipareza, ruchy mimowolne
- objawy z pnia mózgu w ciężkim przebiegu (leniwa/ brak reakcji źrenic na światło, oddech przerywany, drgawki uogólnione)
Najczęstsze objawy opryszczkowego zap. mózgu
- zaburzenia świadomości 97-100%
- gorączka 90-100%
- bóle głowy 70-81%
- dezorientacja 70-76%
- drgawki 40-67%
- zmiany zachowania i osobowości 41-87%
- deficyty motoryczne 30-40%
- zaburzenia mowy 31-59%
Powikłania opryszczkowego zap. mózgu
- demencja
- zaburzenia osobowości
- utrata/upośledzenie pamięci
- afazja
Rokowanie w opryszczkowym zap. móżgu
śmiertelność 10-40%
acyklowir = redukcja śmiertelności z >70% do <20%
Co wskazuje na etiologię HSV zapalenia mózgu?
- 80-90% obrzęk okolicy czołowo- skroniowej (hyperintensywne zmiany w MRI), zajęcie zakrętu obręczy(hipokampa) albo wyspy
- zmiany w zapisie EEG z kory skroniowej:
- fale wolne i ostre wysokonapięciowe co 2-3 s.
- czułość 85%, swoistość 32%
PMR w opryszczkowym zap. mózgu
pleocytoza limfocytarną - od kilkudziesięciu do kilkuset (obecne neutrofile i erytrocyty)
białko - umiarkowanie ↑ do 1 g/l u 80% chorych
glukoza - N/↓
Leczenie opryszczkowego zap. mózgu
acyklowir z wyboru (14-21 dni lub do czasu wyjaśnienia etiologii)
deksametazon w przypadku obrzęku mózgu stwierdzonego w badanich obrazowych
leczenie objawowe w zależności od potrzeby
fizykoterapia i terapia mowy, pamięci
Etiologia arbowirusowego zap. mózgu, co je przenosi
heterogenna grupa: Togaviridae, Flaviviridae i Bunyaviridae
wirusy namnażają się w komórkach kręgowców i bezkręgowców, zaś zapalenie mózgu wywołują u innych osobników
przenoszone przez wektory; komary, kleszcze i meszki
Arbowirusowe zap. mózgu - przykłady ogólnie
- wirus Zachodniego Nilu
- zap. mózgu St. Louis
- japońskie zap. mózgu
- denga
- żółta gorączka
- KZM
Arbowirusowe zap. mózgu - - co wywołują Togaviridae? + jaka częstość, śmiertelność, objawy
- Wschodnie końskie zapalenie mózgu (częstość +, śmiertelność do 50-70%, następstwa u 80%)
- Wenezuelskie końskie zapalenie mózgu (częstość +, śmiertelność <15%)
- Zachodnie końskie zapalenie mózgu i rdzenia (naprzemienne spastyczności i niedowłady wiotkie, częstość ++, śmiertelność 3-10%)
Arbowirusowe zap. mózgu - - co wywołują flawiwirusy? Gdzie, jak często, jaka śmiertelność?
- Japońskie zapalenie mózgu (Azja i wyspy Pacyfiku, śmiertelność 25%, częstość +++),
- Zapalenie mózgu z doliny Murray (Australia i Nowa Gwinea, śmiertelność 20-60%, częstość ++),
- Zapalenie mózgu St. Louis (Ameryka Płn. i Płd., śmiertelność 7%, częstość +++), wektor - komary
Inne: wirusowe zap. mózgu Zachodniego Nilu, denga, zika
Arbowirusowe zap. mózgu - - co wywołują bunyawirusy?
- Gorączka z doliny Rift (Afryka)
2. Kalifornijskie zapalenie mózgu (USA, śmiertelność <1%, częstość ++), wektor - komary
Kto choruje na KZM?
M>K
wszystkie grupy wiekowe
Ciężki przebieg u starszych
Objawy zap. mózgu w KZM
zaburzenia świadomości/niepokój ruchowy
hiperkineza mięśni kończyn i twarzy
częściej objawy móżdżkowe i pozapiramidowe
dominacja zaburzeń ruchowych: drżenie języka, mioklonie, z. parkinsonowski
ostre porażenia wiotkie zawroty głowy drgawki zaburzenia mowy zajęcie nerwów czaszkowych lub obwodowych rzadko objawy czuciowe
Wścieklizna - epidemiologia w PL
- brak zachorowań u ludzi
- ekspozycje po kilka tys/rok
Transmisja wścieklizny
- pogryzienie
- oślinienie rany, uszkodzonej skóry, błon śluzowych
- aerosol
- droga powietrzna
- zakażenia jatrogenne
- intubacja, oddsysanie, skaleczenie ostrym narzędziem
- kontakty seksualne, całowanie lub inne kontakty śluzówek ze śliną
W jakich województwach było dużo wściekniętych zwierzątek?
podkarpackie i małopolskie
Okres wylęgania wścieklizny
5 dni - 2 lata (średnio 2-3 mce)
Okres zwiastunowy wścieklizny
gorączka złe sampoczucie bóle głowy nudności i wymioty miejscowe parestezje ból
(trwają do tygodnia)
Ostry okres neurologiczny mózgowy we wściekliźnie - ile trwa, u ilu %?
1-7 dni, u 80%
Ostry okres neurologiczny mózgowy we wściekliźnie - objawy
- gorączka
- dezorientacja/nadpobudliwość
- skurcze gardła, przepony (wodowstręt/aerofobia)
- drgawki
- objawy wegetatywne (ślinienie, wzmożona potliwość, rozszerzenie źrenic, priapizm)
- wczesne zajęcie pnia mózgu -> hydro-/aerophobia -> coma
- SIADH lub diabetes insipidus
- obrzęk płuc z przyczyn pozasercowych
- arytmia serca pochodzenia centralnego lub w wyniku myocarditis
Okres śpiączki/agonalny we wściekliźnie - ile trwa?
1-14 dni
Fazy wścieklizny:
- Zwiastunowa
- Ostra neurologiczna
- Śpiączka