HCV Flashcards

1
Q

HCV - kiedy zakażenie przejdzie w postać przewlekłą?

A

Gdy słabsza odpowiedź immunologiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

HCV - budowa, tropizm, wrażliwość

A

RNA
wirus otoczkowy
hepato- i neurotropowy
wrażliwy na czynniki organiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

HCV - rezerwuar i droga przenoszenia

A

Chorzy i nosiciele (jedyny rezerwuar)

  • kontakt z krwią i pochodnymi
  • drogą płciową
  • możliwe okołoporodowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Epidemiologia HCV w PL

A

ok. 0,4% ludzi HCV RNA+
80% nie jest świadoma zakażenia
60-90% było pochodzenia szpitalnego/ambulatoryjnego
ostre - 9/100tys/rok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czynniki ryzyka HCV

A

Jak w B

  • 50-90% narkomanów i.v. jest zakażonych, często w skojarzeniu z HIV
  • w transfuzji jest ryzyko 1:100-300tys przetoczeń
  • 30-60% dializowanych jest HCV(+)
  • ekspozycja zawodowa - 2%
  • narkomania również donosowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ryzyko zakażenia partnera seksualnego HCV

A

1,5%/rok współżycia

<0,01% generalnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ryzyko zakażenia noworodka od HCV(+) matki

A

2%
4-7% jeżeli w dniu porodu RNA HCV(+)
20-50% w razie koinfekcji HIV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

HCV - okres wylęgania

A

15-160dni (śr.50)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

HCV - objawy

A

Większość najpierw długo bezobjawowa
Reszta: przypomina WZW A lub B o łagodnym przebiegu:
-zwiastunowy: rzekomogrypowe / niespecyficzne dolegliwości gastryczne i stawowe
-dyspepsja (poposiłkowy ból brzucha, uczucie pełności)
-bóle pod P łukiem żebrowym
-żółtaczka

Okres zwiastunowy może przypominać chorobę posurowiczą (bo kompleksy immunologiczne; ustępuje po pojawieniu się żółtaczki)

Podstawowy objaw w badaniu: mierna hepatomegalia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Eliminacja HCV - u ilu %?

A

15-50% chorych, głównie w objawowym ostrym WZW C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ostre WZW C - kiedy powrót do pracy?

A

Jak jest niepowikłane to <6mcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ostre WZW C- rokowanie

A

Jak nie minie, to przejdzie w przewlekłe (50-80% chorych), u 5-20% z nich dochodzi w ciągu 20-25 lat do marskości wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ostre WZW C - rozpoznanie czynnika etiologicznego

A
  1. RNA HCV w RT-PCR:
    - po 1-3tyg. od zakażenia
    - pojawia się okresowo (jeden wynik (-) nie wyklucza)
    - można dodatkowo oznaczać antygen rdzeniowy HCV (HCVcAg)
  2. Serologia - p/c anty-HCV:
    - można wykryć po 4-10tyg. od zakażenia (śr.7)
    - w momencie rozpoznania (+) u 50-70%, a po 3 mcach u >90%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kiedy może wyjść (-) wynik p/c anty-HCV?

A

u osób z niedoborem odporności

u hemodializowanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ostre WZW C - badania lab.

A

Jak w WZW A:

↑ALT i AST (ALT>AST), hiperbilirubinemia (mieszana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ostre WZW C - bioptować?

A

Tylko w sytuacjach wątpliwych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kryteria rozpoznania - ostre WZW C

A
  1. udowodniona ekspozycja na HCV w ciągu ostatnich 4mcy
  2. Udokumentowana serokonwersja w anty-HCV (2 wyniki bad. serologicznego: 1.(-), 2.(+)) - nie dot. reinfekcji
  3. (+) RNA HCV
  4. ALT >=10xggn, przy udokumentowanych wart. prawidłowych w ciągu ostatnich 12mcy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Niedawno nabyte WZW C - kryteria rozpoznania

A

Jak ostrego WZW C, pojęcie w kwalifikacji do leczenia DAA w wytycznych EASL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Reinfekcja HCV - kiedy?

A

Kiedy po trwałej odpowiedzi na leczenie (SVR) ponownie stwierdza się RNA HCV lub Ag rdzeniowy (HCVcAg)

Lub inny genotyp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ostre WZW C a przewlekłe

A

W f. ostrej występuje żółtaczka (u 20% chorych)

W f. przewlekłej są inne objawy zaawansowanej choroby wątroby

Biopsja: w przewlekłym jest włóknienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Leczenie ostrego WZW C

A

Ogólnie jak w WZW A

P/wirusowe: terapia bezinterferonowa zgodnie z zasadami dla PZW C; niezwłocznie po ustaleniu rozpoznania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Monitorowanie ostrego WZW C

A

Jak w WZW A (czas protrombinowy, ocena kliniczna co tydzień, potem dodatkowo aminotransferazy i bilirubina co miesiąc)

RNA HCV po 6mcach by wykluczyć PZW, nawet gdy ALT w normie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Powikłania ostrego WZW C

A

Nadostre / piorunujące zap. wątroby (<1% przypadków)

Związane z kompleksami immunologicznymi: wtórne KZN, krioglobulinemia mieszana (częściej w PZW C)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Rokowanie ostrego WZW C

A

śmiertelność mała (z tych piorunujących zap. wątroby, głównie w mieszanych zak. HCV i HAV lub HBV)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Czynniki ryzyka rozwoju przewlekłego WZW C
-zakażenie związane z przetoczeniem krwi -bezobjawowy przebieg fazy ostrej zak. HCV -wielofazowy przebieg aktywności ALT -M >40r.ż. -immunosupresja
26
Zapobieganie WZW C
NIE MA szczepień i immunoprofilaktyki biernej Nieswoiste: uważanie na krew (szczoteczki, maszynki do golenia); prezerwatywa przy kontaktach seksualnych
27
Czy izolować WZW C?
Nie
28
HCV(+) a karmienie piersią
można
29
Czy zgłaszać ostre HCV do PSSE?
tak
30
Najczęstsze genotypy HCV w PL
1b (1 u 80%) (generalnie w Eu najczęstszy)
31
PZW C - definicja
długotrwała choroba charakteryzująca się zmianami martwiczo-zapalnymi wątroby, wywołana przetrwałym zapaleniem HCV
32
PZW C - co wywołuje, do czego prowadzi?
Wieloletni proces zapalny, martwica i regeneracja hepatocytów → może doprowadzić do HCC
33
PZW C - główna manifestacja pozawątrobowa
``` (przez kompleksy immunologiczne) krioglobulinemia mieszana (typu II i III) ```
34
PZW C - objawy
Podobnie co w PZW B: - najczęściej przebieg bezobjawowy - zmęczenia, narastające po południu i wieczorem - zaburzenia snu - nudności/biegunka - bóle brzucha - obniżenie łaknienia - bóle mięśni i stawów - osłabienie - depresja/lęk
35
PZW C - objawy pozawątrobowe
U prawie 70% chorych: 1. Nerkowe: błoniastorozplemowe / błoniaste KZM 2. Skórne: plamica uniesiona (zap. małych naczyń skóry), liszaj płaski, porfiria skórna późna, łuszczyca (zwł. gdy leczenie IFN) 3. Hematologiczne: immunologiczna plamica małopłytkowa 4. Neurologiczne: neuropatia obwodowa (najczęściej czuciowa), zap. naczyń mózgowia 5. Reumatologiczne - zap. stawów (symetryczne wielu małych, podobne do RZS lub zap. jednego/kilku większych), z. Sjogrena, z. antyfosfolipidowy, toczeń rumieniowaty układowy
36
PZW C - większe ryzyko rozwoju czego?
cukrzycy, zdarzeń sercowo naczyniowych (udar mózgu, zawał serca, nagły zgon sercowy) depresji i innych zaburzeń nastroju
37
PZW C - samoistne eliminacja, marskość wątroby - u ilu%?
0,02% samoistna eliminacja | nieleczone prowadzi do marskości wątroby u 5-20% chorych w 20-30 lat (częściej gdy ↑ALT)
38
który genotyp HCV szybciej rozwija HCC i marskość?
3
39
PZW C - diagnostyka
Anty-HCV (-): - ALT N → koniec diagnostyki - ALT ↑ → jakościowe oznaczenie RNA HCV (PCR) anty-HCV (+) → jakościowe oznaczenie RNA HCV → (+) → leczenie →(-) → powtórzenie PCR do 3 mcach - jak (+) to leczysz, jak (-) to koniec diagnostyki PZW C
40
PZW C - oznaczanie genotypu HCV
nie jest niezbędne, ale może ułatwić ustalenie czasu trwania lub wybór schematu leczenia + dostarczyć info prognostycznych
41
PZW C - bad. lab.
jak w PZW B | -ALT może być ↑ okresowo (sinusoida)
42
Elastografia w PZW C
u wszystkich - do kwalifikacji do leczenia i w monitorowaniu
43
Biopsja w PZW C
Tylko gdy podejrzewamy współistnienie innej choroby wątroby albo niepewne rozpoznanie Nie jest konieczna do rozpoznania
44
Kryteria rozpoznania PZW C
anty-HCV i RNA HCV (lub Ag rdzeniowy - HCVcAg) (+) przez >6mcy od zakażenia
45
PZW C - zalecenia ogólne
1. Nie pić alkoholu, można pić kawę bo przynosi korzyśti 2. Nie palić (nasila włóknienie wątroby i ↑ryzyka HCC) 3. Zaszczepić na HAV i HBV 4. Odchudzać otyłych i nadwagowych 5. Można kontynuować pracę zawodową (chyba że b. duży wysiłek) i uprawiać sport
46
PZW C - leczenie p/wirusowe - cel
cel: eradykacja HCV → ↓marskości i HCC, i zgonu
47
PZW C - u kogo leczenie p/wirusowe?
U każdego niezależnie od włóknienia
48
PZW C - leki p/wirusowe - jakie?
``` O bezpośrednim działaniu p/wirusowym (DAA) (preparaty złożone): -inhibitory proteazy (NS3) -inhibitory polimerazy (NS5B) -inhibitory NS5A >97% skuteczności w eliminacji HCV ``` Rybawiryna (stos. w skojarzeniu z innymi)
49
PZW C - co z współżyciem?
Z antykoncepcją, bo leki są teratogenne i embriotoksyczne K: przez 6 mcy od ostatniej dawki M: 7mcy
50
Leczenie PZW C - DAA - inh. NS3 (proteazy serynowej)
Glekaprewir GLE Grazoprewir GZR Parytaprewir PTV Woksylaprewir VOX
51
Leczenie PZW C - DAA - Inhibitory NS5B (RNA zależnej polimerazy)
Dazabuwir DSV | Sofosbuwir SOF
52
Leczenie PZW C - DAA - Inhibitory białka NS5A
``` Daklataswir DCV Elbaswir EBR Ledipaswir LDV Ombitaswir OBV Pibrentaswir PIB Welpataswir VEL ```
53
Leki skojarzone stosowane w zakażeniu HZV
sofosbuwir/ledipaswir (NS5B/A) ombitaswir/parytaprewir/rytonawir (=terapia 3D) +/- dazabuwir (NS5A/NS3/ +/- NS5B) elbazwir/grazoprewir (NS5A/NS3) sofosbuwir/welpataswir (pangenotypowy!! NS5B/A) sofosbuwir/welpatasfir/woksylaprewir (NS5B/A/NS3) glekaprewir/piberantaswir (NS3/NS5A)
54
Ocena skuteczności leczenia PZW C
Nieobecność we krwi RNA HCV i antygenu rdzeniowego HCVcAg po 12 tyg. od zakończenia leczenia
55
Monitorowanie tolerancji DAA w PZW C
jak ciężkie działania niepożądane → przerwij stosowanie leku (nie redukuje się dawek)
56
Kontrola toksyczności rybawiryny
-RBC i Hb po tygodniu, potem co 4tyg. Jak ↓ → redukcja dawki Jak ciężka niedokrwistość hemolityczna → odstaw
57
Powikłania PZW C - marskość wątroby - u ilu %?
bez leczenia: - z łagodnym przebiegiem u 10% w 10 lat - z umiarkowanym u 44% - z ciężkim u 100%
58
Powikłania PZW C - marskość wątroby - czynniki ryzyka
- alkohol - płeć męska - zakażenie HCV nabyte po 40 roku życia - nadwaga/otyłość - palenie tytoniu - zwiększone stężenie żelaza - stłuszczenie wątroby - zakażenie genotypem 3 - cukrzyca - koinfekcje HBV lub HIV - zakażenie potransfuzyjne
59
PZW C - marskość wątroby spowodowała niewydolność wątroby - co robisz?
Przeszczepiasz wątrobę
60
PZW C a HCC
w ciągu 20 lat u 3-5% chorych, raczej przy marskości wątroby | u 1% gdy dobrze leczeniu
61
Czynniki ryzyka HCC w PZW C
- wiek >60 lat - ↑AFP w surowicy - ↓płytek
62
PZW C a ciąża
- można się rozmnażać - rodzaj porodu nie ma wpływu, ale lepiej nie nacinać krocza - u dzieci urodzonych przez matkę HCV(+) - 2x zbadać anty-HCV po ukończeniu 18m.ż.
63
PZW C a karmienie piersią
można, ale wstrzymać się gdy krwawiące rane brodawki sutkowej
64
PZW C - rokowanie
- trwała odpowiedź na leczenie u >95% - u >99% nie wyst. nawroty (one raczej u narkomanów i.v. i MSM) - u 30% z wyrównaną marskością w ciągu 10 lat rozwija się schyłkowa niewyd. wątroby - śmiertelność 20% w ciągu 10 lat u chorych z wyrównaną marskością, 50% w ciągu 5 lat po wyst. jawnej niewyd. wątroby
65
PZW C - profilaktyka
NIE MA SZCZEPIONKI I IG, najlepiej skutecznie leczyć ostre WZW C