HCV Flashcards

1
Q

HCV - kiedy zakażenie przejdzie w postać przewlekłą?

A

Gdy słabsza odpowiedź immunologiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

HCV - budowa, tropizm, wrażliwość

A

RNA
wirus otoczkowy
hepato- i neurotropowy
wrażliwy na czynniki organiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

HCV - rezerwuar i droga przenoszenia

A

Chorzy i nosiciele (jedyny rezerwuar)

  • kontakt z krwią i pochodnymi
  • drogą płciową
  • możliwe okołoporodowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Epidemiologia HCV w PL

A

ok. 0,4% ludzi HCV RNA+
80% nie jest świadoma zakażenia
60-90% było pochodzenia szpitalnego/ambulatoryjnego
ostre - 9/100tys/rok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czynniki ryzyka HCV

A

Jak w B

  • 50-90% narkomanów i.v. jest zakażonych, często w skojarzeniu z HIV
  • w transfuzji jest ryzyko 1:100-300tys przetoczeń
  • 30-60% dializowanych jest HCV(+)
  • ekspozycja zawodowa - 2%
  • narkomania również donosowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ryzyko zakażenia partnera seksualnego HCV

A

1,5%/rok współżycia

<0,01% generalnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ryzyko zakażenia noworodka od HCV(+) matki

A

2%
4-7% jeżeli w dniu porodu RNA HCV(+)
20-50% w razie koinfekcji HIV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

HCV - okres wylęgania

A

15-160dni (śr.50)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

HCV - objawy

A

Większość najpierw długo bezobjawowa
Reszta: przypomina WZW A lub B o łagodnym przebiegu:
-zwiastunowy: rzekomogrypowe / niespecyficzne dolegliwości gastryczne i stawowe
-dyspepsja (poposiłkowy ból brzucha, uczucie pełności)
-bóle pod P łukiem żebrowym
-żółtaczka

Okres zwiastunowy może przypominać chorobę posurowiczą (bo kompleksy immunologiczne; ustępuje po pojawieniu się żółtaczki)

Podstawowy objaw w badaniu: mierna hepatomegalia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Eliminacja HCV - u ilu %?

A

15-50% chorych, głównie w objawowym ostrym WZW C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ostre WZW C - kiedy powrót do pracy?

A

Jak jest niepowikłane to <6mcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ostre WZW C- rokowanie

A

Jak nie minie, to przejdzie w przewlekłe (50-80% chorych), u 5-20% z nich dochodzi w ciągu 20-25 lat do marskości wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ostre WZW C - rozpoznanie czynnika etiologicznego

A
  1. RNA HCV w RT-PCR:
    - po 1-3tyg. od zakażenia
    - pojawia się okresowo (jeden wynik (-) nie wyklucza)
    - można dodatkowo oznaczać antygen rdzeniowy HCV (HCVcAg)
  2. Serologia - p/c anty-HCV:
    - można wykryć po 4-10tyg. od zakażenia (śr.7)
    - w momencie rozpoznania (+) u 50-70%, a po 3 mcach u >90%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kiedy może wyjść (-) wynik p/c anty-HCV?

A

u osób z niedoborem odporności

u hemodializowanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ostre WZW C - badania lab.

A

Jak w WZW A:

↑ALT i AST (ALT>AST), hiperbilirubinemia (mieszana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ostre WZW C - bioptować?

A

Tylko w sytuacjach wątpliwych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kryteria rozpoznania - ostre WZW C

A
  1. udowodniona ekspozycja na HCV w ciągu ostatnich 4mcy
  2. Udokumentowana serokonwersja w anty-HCV (2 wyniki bad. serologicznego: 1.(-), 2.(+)) - nie dot. reinfekcji
  3. (+) RNA HCV
  4. ALT >=10xggn, przy udokumentowanych wart. prawidłowych w ciągu ostatnich 12mcy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Niedawno nabyte WZW C - kryteria rozpoznania

A

Jak ostrego WZW C, pojęcie w kwalifikacji do leczenia DAA w wytycznych EASL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Reinfekcja HCV - kiedy?

A

Kiedy po trwałej odpowiedzi na leczenie (SVR) ponownie stwierdza się RNA HCV lub Ag rdzeniowy (HCVcAg)

Lub inny genotyp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ostre WZW C a przewlekłe

A

W f. ostrej występuje żółtaczka (u 20% chorych)

W f. przewlekłej są inne objawy zaawansowanej choroby wątroby

Biopsja: w przewlekłym jest włóknienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Leczenie ostrego WZW C

A

Ogólnie jak w WZW A

P/wirusowe: terapia bezinterferonowa zgodnie z zasadami dla PZW C; niezwłocznie po ustaleniu rozpoznania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Monitorowanie ostrego WZW C

A

Jak w WZW A (czas protrombinowy, ocena kliniczna co tydzień, potem dodatkowo aminotransferazy i bilirubina co miesiąc)

RNA HCV po 6mcach by wykluczyć PZW, nawet gdy ALT w normie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Powikłania ostrego WZW C

A

Nadostre / piorunujące zap. wątroby (<1% przypadków)

Związane z kompleksami immunologicznymi: wtórne KZN, krioglobulinemia mieszana (częściej w PZW C)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Rokowanie ostrego WZW C

A

śmiertelność mała (z tych piorunujących zap. wątroby, głównie w mieszanych zak. HCV i HAV lub HBV)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Czynniki ryzyka rozwoju przewlekłego WZW C

A

-zakażenie związane z przetoczeniem krwi
-bezobjawowy przebieg fazy ostrej zak. HCV
-wielofazowy przebieg aktywności ALT
-M
>40r.ż.
-immunosupresja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Zapobieganie WZW C

A

NIE MA szczepień i immunoprofilaktyki biernej

Nieswoiste: uważanie na krew (szczoteczki, maszynki do golenia); prezerwatywa przy kontaktach seksualnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Czy izolować WZW C?

A

Nie

28
Q

HCV(+) a karmienie piersią

A

można

29
Q

Czy zgłaszać ostre HCV do PSSE?

A

tak

30
Q

Najczęstsze genotypy HCV w PL

A

1b (1 u 80%) (generalnie w Eu najczęstszy)

31
Q

PZW C - definicja

A

długotrwała choroba charakteryzująca się zmianami martwiczo-zapalnymi wątroby, wywołana przetrwałym zapaleniem HCV

32
Q

PZW C - co wywołuje, do czego prowadzi?

A

Wieloletni proces zapalny, martwica i regeneracja hepatocytów → może doprowadzić do HCC

33
Q

PZW C - główna manifestacja pozawątrobowa

A
(przez kompleksy immunologiczne)
krioglobulinemia mieszana (typu II i III)
34
Q

PZW C - objawy

A

Podobnie co w PZW B:

  • najczęściej przebieg bezobjawowy
  • zmęczenia, narastające po południu i wieczorem
  • zaburzenia snu
  • nudności/biegunka
  • bóle brzucha
  • obniżenie łaknienia
  • bóle mięśni i stawów
  • osłabienie
  • depresja/lęk
35
Q

PZW C - objawy pozawątrobowe

A

U prawie 70% chorych:

  1. Nerkowe: błoniastorozplemowe / błoniaste KZM
  2. Skórne: plamica uniesiona (zap. małych naczyń skóry), liszaj płaski, porfiria skórna późna, łuszczyca (zwł. gdy leczenie IFN)
  3. Hematologiczne: immunologiczna plamica małopłytkowa
  4. Neurologiczne: neuropatia obwodowa (najczęściej czuciowa), zap. naczyń mózgowia
  5. Reumatologiczne - zap. stawów (symetryczne wielu małych, podobne do RZS lub zap. jednego/kilku większych), z. Sjogrena, z. antyfosfolipidowy, toczeń rumieniowaty układowy
36
Q

PZW C - większe ryzyko rozwoju czego?

A

cukrzycy, zdarzeń sercowo naczyniowych (udar mózgu, zawał serca, nagły zgon sercowy)
depresji i innych zaburzeń nastroju

37
Q

PZW C - samoistne eliminacja, marskość wątroby - u ilu%?

A

0,02% samoistna eliminacja

nieleczone prowadzi do marskości wątroby u 5-20% chorych w 20-30 lat (częściej gdy ↑ALT)

38
Q

który genotyp HCV szybciej rozwija HCC i marskość?

A

3

39
Q

PZW C - diagnostyka

A

Anty-HCV (-):

  • ALT N → koniec diagnostyki
  • ALT ↑ → jakościowe oznaczenie RNA HCV (PCR)

anty-HCV (+) → jakościowe oznaczenie RNA HCV

→ (+) → leczenie
→(-) → powtórzenie PCR do 3 mcach - jak (+) to leczysz, jak (-) to koniec diagnostyki PZW C

40
Q

PZW C - oznaczanie genotypu HCV

A

nie jest niezbędne, ale może ułatwić ustalenie czasu trwania lub wybór schematu leczenia + dostarczyć info prognostycznych

41
Q

PZW C - bad. lab.

A

jak w PZW B

-ALT może być ↑ okresowo (sinusoida)

42
Q

Elastografia w PZW C

A

u wszystkich - do kwalifikacji do leczenia i w monitorowaniu

43
Q

Biopsja w PZW C

A

Tylko gdy podejrzewamy współistnienie innej choroby wątroby albo niepewne rozpoznanie

Nie jest konieczna do rozpoznania

44
Q

Kryteria rozpoznania PZW C

A

anty-HCV i RNA HCV (lub Ag rdzeniowy - HCVcAg) (+) przez >6mcy od zakażenia

45
Q

PZW C - zalecenia ogólne

A
  1. Nie pić alkoholu, można pić kawę bo przynosi korzyśti
  2. Nie palić (nasila włóknienie wątroby i ↑ryzyka HCC)
  3. Zaszczepić na HAV i HBV
  4. Odchudzać otyłych i nadwagowych
  5. Można kontynuować pracę zawodową (chyba że b. duży wysiłek) i uprawiać sport
46
Q

PZW C - leczenie p/wirusowe - cel

A

cel: eradykacja HCV → ↓marskości i HCC, i zgonu

47
Q

PZW C - u kogo leczenie p/wirusowe?

A

U każdego niezależnie od włóknienia

48
Q

PZW C - leki p/wirusowe - jakie?

A
O bezpośrednim działaniu p/wirusowym (DAA) (preparaty złożone):
-inhibitory proteazy (NS3)
-inhibitory polimerazy (NS5B)
-inhibitory NS5A
>97% skuteczności w eliminacji HCV

Rybawiryna (stos. w skojarzeniu z innymi)

49
Q

PZW C - co z współżyciem?

A

Z antykoncepcją, bo leki są teratogenne i embriotoksyczne
K: przez 6 mcy od ostatniej dawki
M: 7mcy

50
Q

Leczenie PZW C - DAA - inh. NS3 (proteazy serynowej)

A

Glekaprewir GLE
Grazoprewir GZR
Parytaprewir PTV
Woksylaprewir VOX

51
Q

Leczenie PZW C - DAA - Inhibitory NS5B (RNA zależnej polimerazy)

A

Dazabuwir DSV

Sofosbuwir SOF

52
Q

Leczenie PZW C - DAA - Inhibitory białka NS5A

A
Daklataswir DCV
Elbaswir EBR
Ledipaswir LDV
Ombitaswir OBV
Pibrentaswir PIB
Welpataswir  VEL
53
Q

Leki skojarzone stosowane w zakażeniu HZV

A

sofosbuwir/ledipaswir (NS5B/A)

ombitaswir/parytaprewir/rytonawir (=terapia 3D) +/- dazabuwir (NS5A/NS3/ +/- NS5B)

elbazwir/grazoprewir (NS5A/NS3)

sofosbuwir/welpataswir (pangenotypowy!! NS5B/A)

sofosbuwir/welpatasfir/woksylaprewir (NS5B/A/NS3)

glekaprewir/piberantaswir (NS3/NS5A)

54
Q

Ocena skuteczności leczenia PZW C

A

Nieobecność we krwi RNA HCV i antygenu rdzeniowego HCVcAg po 12 tyg. od zakończenia leczenia

55
Q

Monitorowanie tolerancji DAA w PZW C

A

jak ciężkie działania niepożądane → przerwij stosowanie leku (nie redukuje się dawek)

56
Q

Kontrola toksyczności rybawiryny

A

-RBC i Hb po tygodniu, potem co 4tyg.
Jak ↓ → redukcja dawki
Jak ciężka niedokrwistość hemolityczna → odstaw

57
Q

Powikłania PZW C - marskość wątroby - u ilu %?

A

bez leczenia:

  • z łagodnym przebiegiem u 10% w 10 lat
  • z umiarkowanym u 44%
  • z ciężkim u 100%
58
Q

Powikłania PZW C - marskość wątroby - czynniki ryzyka

A
  • alkohol
  • płeć męska
  • zakażenie HCV nabyte po 40 roku życia
  • nadwaga/otyłość
  • palenie tytoniu
  • zwiększone stężenie żelaza
  • stłuszczenie wątroby
  • zakażenie genotypem 3
  • cukrzyca
  • koinfekcje HBV lub HIV
  • zakażenie potransfuzyjne
59
Q

PZW C - marskość wątroby spowodowała niewydolność wątroby - co robisz?

A

Przeszczepiasz wątrobę

60
Q

PZW C a HCC

A

w ciągu 20 lat u 3-5% chorych, raczej przy marskości wątroby

u 1% gdy dobrze leczeniu

61
Q

Czynniki ryzyka HCC w PZW C

A
  • wiek >60 lat
  • ↑AFP w surowicy
  • ↓płytek
62
Q

PZW C a ciąża

A
  • można się rozmnażać
  • rodzaj porodu nie ma wpływu, ale lepiej nie nacinać krocza
  • u dzieci urodzonych przez matkę HCV(+) - 2x zbadać anty-HCV po ukończeniu 18m.ż.
63
Q

PZW C a karmienie piersią

A

można, ale wstrzymać się gdy krwawiące rane brodawki sutkowej

64
Q

PZW C - rokowanie

A
  • trwała odpowiedź na leczenie u >95%
  • u >99% nie wyst. nawroty (one raczej u narkomanów i.v. i MSM)
  • u 30% z wyrównaną marskością w ciągu 10 lat rozwija się schyłkowa niewyd. wątroby
  • śmiertelność 20% w ciągu 10 lat u chorych z wyrównaną marskością, 50% w ciągu 5 lat po wyst. jawnej niewyd. wątroby
65
Q

PZW C - profilaktyka

A

NIE MA SZCZEPIONKI I IG, najlepiej skutecznie leczyć ostre WZW C