Choroby zakaźne wieku dziecięcego Flashcards

1
Q

Odra - etiologia

A

Morbillivirus z rodziny paramyxoviridae (RNA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wirus odry - charakterystyka

A
  • wrażliwy na UV i wysoką temperaturę

- powoduje zachorowania tylko wśród naczelnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia odry

A

Szczyt zapadalności: 5-9r.ż., wiosna

Obowiązek szczepienia od 1975r.

Obecnie rzadko występuje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Zakaźność odry

A
  • bardzo zakaźna, najbardziej w pierwszych 2 dniach wysypki

- od 4. dnia wysypki chory przestaje być zakaźny i nie wymaga izolacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Odra - jaką drogą zakażenie?

A
  • kropelkową

- kontaktu z wydzieliną z nosa i gardła (bezpośrednia/na przedmiotach)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Odra - okres wylęgania

A

średnio 10 dni od kontaktu do pojawienia się gorączki

14 dni do wysypki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Odra - rezerwuar

A

tylko człowiek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Odra - czy przechorowanie pozostawia odporność?

A

Tak, na całe życie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Odra - w jakim wieku?

A

Do 4 r.ż. (w populacji bez szczepień)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Odra - ile trwa odmatczyna bierna odporność?

A

Ok. 6 miesięcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy odry

A

Najpierw gorączka + nadwrażliwość i drgawki, może być biegunka u małych dzieci
Potem nieżyt DO, zap. spojówek (światłowstręt), wydzielina ze spojówek i nosa
Napadowy suchy, szczekający kaszel

Plamki Fiłatowa-Koplika, które znikają wraz z pojawieniem się wysypki

W 3-4 dniu choroby pojawia się wysypka, wraz z jej szerzeniem się zaczyna spadać gorączka

-Na końcu naskórek łuszczy się “otrębiasto” - wrażenie suchej, brudnej skóry

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Plamki Fiłatowa-Koplika

A

Odra
na przekrwionej śluzówce policzków na wysokości dolnych zębów trzonowych pojawiają się uniesione białe plamki ,,okruch chleba”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wysypka w odrze:

A
  • gruboplamista, żywo różowa, girlandowato zlewająca się, najpierw wzdłuż linii włosów, za uszami i na czole
  • następnego dnia wysypka schodzi w dół do tułowia i kończyn dolnych
  • na twarzy objawia się w postaci dużych obrzękowych plam
  • potem blednie, pozostawiając przebarwienia “kawa z mlekiem”, czemu towarzyszy ustępowanie kaszlu i gorączki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Charakterystyczne cechy odry:

A
  1. Objawy nieżytowe z układu oddechowego i plamki Fiłatowa-Koplika
  2. Charakterystyczne rozprzestrzenianie się wysypki od głowy w dół ciała
  3. Brak świądu (może być uczucie gorąca skóry i dyskomfort)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Rozpoznanie odry:

A
Klinika
\+
Serologia:
-p/c IgM lub IgG (4x↑IgG w ciągu 4 tyg.)
\+
Hodowla wirusa:
-z krwi, wydz. nosogardła, spojówek, moczu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Leczenie odry

A

Nie ma swoistego
Jak jest ciężkie odrowe zap. płuc to można dawać rybawirynę

Leczenie objawowe (p/gorączkowe, p/kaszlowe, płyny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Powikłania odry - najczęstsze

A
  • zap. ucha środkowego (w okresie nieżytowym odry)

- zap. oskrzeli i/lub odoskrzelowe zap. płuc (S. pneumoniae, H. influenzae, S. aureus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Powikłania odry

A
  • Olbrzymiokomórkowe wirusowe zap. płuc
  • Zap. rogówki
  • zakażenia skóry i bł. śluzowych
  • możliwe zgorzelinowe zap. jamy ustnej
  • neurologiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Powikłania neurologiczne odry

A

Poodrowe zap. mózgu:

  • 1/1tys
  • śmiertelność 10-30%
  • u 20-40% mogą być trwałe ubytki neurologiczne

Podostre stwardniające zap. mózgu:

  • 1/100tys
  • przede wszystkim do 2 .ż.
  • powikłania neurologiczne wychodzą średnio 7-10 lat później
  • objawy niezgrabności, trudności w nauce, narasta spastyczność, mioklonie, padaczka
  • rokowanie złe → nieuchronnie prowadzi do zgonu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Profilaktyka odry

A

Szczepienie:

  • ryzyko powikłań neurologicznych jest 10-100x częstsze po przebyciu niż po szczepieniu
  • poekspozycyjne - do 72h od narażenia

Przy p/wskazaniach do szczepienia (np. ciąża):
-można dawać preparat gammaglobuliny do 5 dni od ekspozycji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Odra - objawy po kolei

A
  1. Prodromalne (trwają kilka dni)
  2. Plamki Koplika-Fiłatowa
  3. Wysypka (trwa 2-4 dni)
  4. Zdrowienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czy zgłaszać odrę do PSSE?

A

tak (zabezpiecz zamrożone próbki moczu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kiedy szczepienia na odrę?

A

MMR:

  • 13-15. m.ż.
    1. r.ż.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Nagminne zapalenie ślinianek - etiologia

A

RNA wirus, rodzina Paramyxoviridae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Nagminne zapalenie ślinianek - rezerwuar

A

tylko człowiek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Nagminne zapalenie ślinianek - jak szerzy się zakażenie?

A

przez bezpośredni lub pośredni kontakt z zakażonym materiałem oraz drogą kropelkową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Nagminne zapalenie ślinianek - zakaźność

A

Chory zaraża na 7 dni przed obrzękiem ślinianek do 9 dni po jego wystąpieniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Nagminne zapalenie ślinianek - okres wylęgania

A

Okres wylęgania - 12-25 dni

29
Q

Nagminne zapalenie ślinianek - czy przechorowanie pozostawia odporność?

A

Tak, ale od 2004r. są obowiązkowe szczepienia

30
Q

Nagminne zapalenie ślinianek - objawy

A
  • najczęściej występuje zapalenie ślinianek przyusznych( 60-70%), zwykle symetryczne, czasami z zajęciem ślinianek podżuchwowych( 10%).
  • tkliwość uciskowa i ból przy połykaniu śliny wyprzedzają o 2-4 dni pojawienie się obrzęku
  • zmniejszenie wydzielania śliny ( uczucie suchości w jamie ustnej)
  • gorączka
  • trudności w żuciu, połykaniu, otwieraniu ust
  • objawy nasilają się w ciągu następnych 3 dni i ustępują po 7-10 dniach
31
Q

Objawy zwiastunowe świnki

A
  • od 1 do 7 dni przed pojawieniem się obrzęku gruczołów ślinowych
  • ↑T
  • bóle mięśniowe
  • ból głowy
  • złe samopoczucie
  • częściej u dorosłych
32
Q

Zap. ślinianek w śwince

A
  • obrzęk i ból ślinianek, najczęściej obustronny, największy w 2-3 dniu
  • napięta, ucieplona skóra, zwykle o niezmienionym kolorze
  • ślinianki mają “ciastowatą” spoistość
  • stopniowo obrzęk zajmuje okolice skroni, łuku jarzmowego, wyrostka sutkowatego i szyję
  • zaczerwienienie i obrzęk ujścia przewodu ślinianki przyusznej
  • ↓wydz. śliny, suchość w j. ustnej, utrudnione żucie i połykanie
  • ↓apetytu
  • nadwrażliwość na smak kwaśny
  • towarzyszą: gorączka, osłabienie, ból głowy, wymioty
  • objawy ustępują po ok. tygodniu
33
Q

Zajęcie OUN w śwince

A

ZOMR - objawowe u 5-10% pacjentów, częściej u dorosłych

  • objawy oponowe, ból głowy, gorączka, wymioty
  • ustępuje w ciągu tygodnia

ZOMR i zapalenie mózgu o ciężkim przebiegu - rzadko

Zmiany w PMR typowe dla ZOMR są u >50% chorych….

34
Q

OZT w śwince

A
  • <10% chorych
  • zwykle w późniejszym okresie choroby, najczęściej łagodny przebieg
  • ostry ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty, biegunka, ↑T, dreszcze
  • ↑aktywn. amylazy i lipazy we krwi
35
Q

Zap. jajnika w śwince

A
  • jedno lub obustronne
  • u ok. 5-7% chorych kobiet po okresie dojrzewania

-tkliwość, ból w podbrzuszu, NIE prowadzi do niepłodności

36
Q

Zap. jądra i najądrza w śwince

A
  • jedno- lub obustronne
  • u ok. 30-40% chorych chłopców po okresie dojrzewania i młodych mężczyzn
  • początek zwykle pod koniec 1 tyg. choroby
  • obrzęk, zaczerwienienie, ucieplenie jądra, ból promieniujący do krocza, gorączka, dreszcze, ból podbrzusza, ból głowy, wymioty, nudności
  • może prowadzić do NIEPŁODNOŚCI(choć rzadko, częściej doprowadzi do jednostronnej atrofii)
37
Q

Rozpoznanie świnki

A

W przypadkach ogniskowych/epidemicznych: na podstawie wywiadu epidemiologicznego i obrazu klinicznego

W przypadkach sporadycznych: konieczne potwierdzenie serologią

38
Q

Czym można zidentyfikować wirusa świnki?

A

Bad. serologiczne w surowicy (ELISA):

  • swoiste IgM (szczyt po tygodniu od zachorowania)
  • co najmniej 4x↑ swoistych IgG w odstępie 2-4 tygodni

Izolacja wirusa (z krwi, moczu, PMR, śliny) i jego hodowla lub wykrycie materiału genetycznego (RT-PCR) (w moczu pozostaje do 2 tyg. po wyst. obrzęku ślinianek)

39
Q

Leczenie świnki

A

Objawowe
-p/bólowe, p/gorączkowe (ibuprofen, paracetamol, czasem opio - w OZT lub zap. jądra i najądrza)

-nawodnienie, płukanie j. ustnej, unikanie pokarmów nasilających ból ślinianek (głównie kwaśne)

Gdy zapalenie jądra i najądrza:

  • opaska mosznowa (suspensorium) lub obcisła bielizna
  • leżenie

Gdy zajęcie OUN:
-p/obrzękowe

40
Q

Powikłania świnki

A
  • głuchota!! wyst. nagle, jest jednostronna i TRWAŁA
  • zap. stawów
  • niepłodność
  • padaczka, wodogłowie
41
Q

Zakażenie wirusem świnki w ciąży a płód

A

Nie zwiększa ryzyka wystąpienia wad wrodzonych
Zachorowanie w I trymestrze może być przyczyną poronienia

Może być przyczyną porodu przedwczesnego

42
Q

Szczepionka na świnkę

A

zwykle skojarzona z odrą i różyczką

  • żywa, atenuowana
  • czasem po szczepieniu jest miniświnka
43
Q

Co w biochemii krwi w śwince?

A

↑amylazy

44
Q

Różyczka - etiologia

A

Wirus różyczki należący do rodzaju Rubivirus i rodziny Togaviridae
(RNA wirus)

45
Q

Charakterystyncze objawy różyczki

A

Łagodne objawy infekcji DO
Bladoróżowa osutka

Bolesne powiększenie ww. chłonnych

46
Q

Rezerwuar różyczki

A

człowiek tylko

47
Q

Różyczka - zakaźność i okres wylęgania

A

Okres wylęgania: 2-3 tygodnie (śr. 17-18 dni)

Pacjent zakaźny na 7 dni przed i do 6 dni po wystąpieniu wysypki (zakaźność jest umiarkowana)

48
Q

Różyczka - epidemiologia

A

Szczyt zapadalności: okres zimowy i wczesnowiosenny
Generalnie bardzo mało przypadków bo są obowiązkowe szczepienia

Nie chorują niemowlęta do 6m.ż. (jeśli matka przebyła chorobę/szczepienie)

49
Q

P/c w różyczce

A

IgM i IgG wzrstają od chwili pojawienia się wysypki

  • szczyt między 7 a 14 dniem choroby
  • IgM spadają do niskich wartości w ciągu miesiąca
50
Q

Jak rozpoczyna się różyczka?

A

Łagodny nieżyt nosa i/lub lekka biegunka

51
Q

Wirus różyczki przenosi się…

A
  • przez kontakt bezpośredni z zakaźnym materiałem (wydzielinia DO, krew, mocz, kał)
  • drogą kropelkową

-przez łożysko od matki do płodu

52
Q

Wrota zakażenia w różyczce nabytej

A

Jama nosowo-gardłowa

53
Q

Różyczka wrodzona - wrota zakażenia, kiedy największe ryzyko zakażenia płodu

A

Zakażenie płodu przez pierwotną infekcję u matki
Transmisja wirusa do płodu - w okresie wiremii u matki

Ryzyko zakażenia płodu jest największe w I trymestrze ciąży=pierwsze 12tc. (85-100%), potem spada i po 22 tc. zakażenie nie stwarza zagrożenia dla płodu

54
Q

Objawy różyczki nabytej

A

Około 1/2 - bezobjawowa
Reszta: objawy pojawiają się sukcesywnie:

  • okres zwiastunowy
  • powiększenie i bolesność ww. chłonnych (karkowe, szyjne tylne, zauszne, potyliczne) na dzień przed osutką
  • w 2.-3. dniu choroby: bladoróżowa lub czerwona wysypka (zstępuje) (u młodszych dzieci to od niej zaczyna się choroba)
  • bóle małych stawów rąk i stóp (często u młodych chorych)
55
Q

Objawy zwiastunowe w różyczce nabytej

A

kilka dni przed innymi objawami:

  • niewielki ↑T,
  • bóle mięśniowo stawowe,
  • bóle głowy,
  • zap. spojówek (bez światłowstrętu),
  • objawy infekcji GDO
56
Q

Zmiany skórne w różyczce

A

Bladoróżowa/czerwona wysypka plamisto-grudkowa występująca po okresie zwiastunowym

Zstępuje:

  1. Twarz (wysypka gruboplamista odropodobna) i tułów
  2. w ciągu 24h całe ciało (po 1-2 dniach na kończynach)

Poza twarzą wysypka ma charakter drobnoplamisty, przypominający osutkę w przebiegu płonicy

Zlewa się i ustępuje po 2-3 dniach bez pozostawienia śladu

57
Q

Plamki Forschheimera

A

Pojawienie się czerwonych plamek na podniebieniu miękkim - rzadki objaw różyczki

58
Q

Z. różyczki wrodzonej - objawy (wady wrodzone i uszkodzenia narządów wczesne)

A

Zbiór wad wrodzonych i uszkodzeń narządów w różyczce wrodzonej to z. Gregga:

  • wady serca (PDA, ubytki przegród, zwężenie pnia płucnego)
  • głuchota typu odbiorczego
  • małogłowie
  • ch. narz. wzroku (zaćma, wrodzona jaskra, małoocze, retinopatia)
  • małopłytkowość (i plamica)
  • upośledzenie rozwoju psychoruchowego
  • zap. mózgu i ZOMR
  • hepatosplenomegalia
  • żółtaczka
59
Q

Triada Gregga

A

Zespół wad w różyczce wrodzonej:

  • wady narządu wzroku (zaćma, jaskra, małoocze, retinopatia)
  • głuchota
  • wady serca (PDA, zwęż. t. płucnej, ubytki przegród)
60
Q

Późne objawy różyczki wrodzonej

A

Cukrzyca, niedoczynność tarczycy, głuchota, zab. mowy, niedobór GH, postępujące podostre zapalenie mózgu

61
Q

Rozpoznanie różyczki

A

W oparciu o obraz kliniczny i wywiad epidemiologiczny

Zgłosić do PSSE (podejrzenie lub rozpoznanie różyczki lub z. różyczki wrodzonej)

62
Q

U kogo są przydatne badania umożliwiające wykrycie wirusa różyczki? + jakie to badania

A

U kobiet w ciąży i w przypadku podejrzenia zakażenia wrodzonego

  • serologiczne (ELISA, test wiązania dopełniacza): IgM (obecne od 2-3 dnia choroby przez miesiąc) lub 4x↑IgG w 2-4tyg.
  • hodowla wirusa
  • wykrycie RNA wirusa w PCR (najlepiej: mocz, PMR, wymaz z gardła; można też popłuczyny z nosogardła, krew, kał)
63
Q

Leczenie różyczki

A

Objawowe
Gdy zapalenie stawów - NLPZ

Gdy powikłania ukł. nerwowego i krwiotwórczego - hospitalizacja, leczenie powikłania

Gdy małopłytkowość - prednizon, KKP

Gdy zap. mózgu - leki ↓ICP, GKS, leki p/drgawkowe

64
Q

Rokowanie w różyczce

A

Nabyta - łagodna
Najczęstsze powikłanie to zap. stawów (drobne ręki i nadgarstka, kolanowe)

Wrodzona - poważne rokowanie, zależy od zaawansowania wad

65
Q

Czy przechorowanie różyczki daje odporność?

A

tak, trwałą

66
Q

Zapobieganie różyczce

A
  • żywa atenuowana szczepionka

- leczyć kobiety w ciąży jak mają różyczkę… no i je badać w ogóle…

67
Q

Diagnostyka różyczki u ciężarnej

A

Surowica:

  • IgG w momencie zgłoszenia się pacjentki w ciąży
  • IgM w razie podejrzenia ekspozycji na zakażenie lub wyst. choroby
68
Q

Diagnostyka różyczki u płodu:

A

Hodowla wirusa z płynu owodniowego

Serologia krwi płodowej (ma znaczenie jedynie po 20 tygodniach)

69
Q

Diagnostyka różyczki u noworodka:

A

Stwierdzenie IgM (brak IgG wyklucza rozpoznanie)