Ch. odkleszczowe Flashcards
Choroby odkleszczowe - lista
- borelioza z Lyme
- kleszczowe zapalenie mózgu
- babeszjoza
- anaplazmoza granulocytarna
Borelioza z Lyme - definicja
Choroba przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes, wywołana przez krętki Borrelia
Ryzyko wystąpienia objawów miejscowych po pokłuciu przez kleszcza
11%
Ryzyko zachorowania na boreliozę po jednorazowym pokłuciu przez kleszcza
1-2%, wzrasta do 5% gdy był w skórze 4 dni, i do 5,5% gdy był już napity
Co głównie zajmuje borelioza?
skórę
serce
ukł. nerwowy
stawy (ukł. ruchu)
Chorobotwórcze krętki Borrelia
Borrelia afzelii
Borrelia garinii
Borrelia burgdorferi
Borrelia bavariensis
Stadia boreliozy
- Borelioza wczesna:
- zlokalizowana
- rozsiana - Borelioza późna
Borelioza wczesna zlokalizowana - co obejmuje?
Rumień wędrujący (erythema migrans)
Chłoniak limfocytowy skóry (borrelial lymphoma)
Borelioza wczesna rozsiana - co obejmuje?
Rumień wędrujący mnogi
Neuroborelioza:
- ZOMR
- zap. mózgu, RK, korzeni nerwowych, nerwów obwodowych
Boreliozowe ostre zap. stawów (Lyme arthritis)
Ostre zap. m. sercowego (Lyme carditis)
Inne
Borelioza późna - co obejmuje
Neuroborelioza:
- zap. mózgu i rdzenia (encephalomyelitis)
- ZOMR i mózgu (meningoencephalitis)
- neuropatie obwodowe
Boreliozowe zap. stawów (Lyme arthritis)
Przewlekłe zanikowe zap. skóry kończyn (acrodermatis chronica atrophicans)
Rumień wędrujący - kiedy występuje? U ilu %?
3-30 dni od pokłucia u 80%
Rumień wędrujący - jak wygląda?
Czerwona plamka/grudka powiększająca się ku obwodowi, często osiągająca pierścieniowaty kształt z jasnym środkiem, o średnicy >5cm
mogą być nieregularne, z wybroczynami lub pęcherzykami
Rumień wędrujący - co mu towarzyszy?
U 10-30% mogą być objawy ogólne (gorączka, bóle mięśni, stawów, głowy, limfadenopatia, sztywność karku)
Rzadko świąd, ból, parestezje w mscu zmiany skórnej
Czy rumień wędrujący zanika sam?
Nie leczony antybiotykami cofa się spontanicznie w kilka dni - 8 tyg. (średnio w 4 tyg.)
Rumień wędrujący - gdzie się najczęściej lokalizuje?
(tam gdzie był kleszczor)
U dorosłych - kończyny, tułów
Dzieci - głowa i szyja
Rozpoznanie rumienia wędrującego
kliniczne (charakterystyczny rumień >5cm + pokłucie w wywiadzie)
Rumień wędrujący a zmiany po pokłuciu przez owady
Te drugie: pojawiają się natychmiast po pokłuciu, bardzo nasilone i ustępują szybko bez antybiotyków
Leczenie rumienia wędrującego w ciąży i u karmiących piersią
b-laktam: amoksycylina p.o. (skuteczna, bez powikłań)
alternatywa: i.v. penicylina G lub ceftriakson; azytromycyna jak uczulenie na penicylinę
Leczenie rumienia wędrującego
wczesna antybiotykoterapia konieczna - wyleczenie zapobiega rozwojowi późnych manifestacji boreliozy
doksycyklina / amoksycylina /cefuroksym 14-28 dni
azytromycyna 5-10 dni
Diagnostyka różnicowa rumienia wędrującego
Pokrzywka, wysypki polekowe, rumień obrączkowaty, rumień zakaźny, kontaktowe zap. skóry, zmiany grzybicze
Rumień mnogi to dowód na…
spirochetemię, nie liczne pokłucia
Rumień mnogi - leczenie
Jak wędrujący (doksycyklina/amoksycylina/cefuroksym/ ew. azytromycyna) jak nie zajmuje ukł. nerwowego czy innych narządów
Rumień wędrujący nietypowy - co robić?
Diagnostyke seriologiczna, ew. molekularna wycinka skórnego
Chłoniak limfocytowy skóry (borelioza) - jak wygląda?
Sinoczerwony niebolesny guzek, może być na płatku ucha, małżowinie usznej, brodawkce sutkowej lub mosznie
Chłoniak limfocytowy skóry (borelioza) - kiedy się pojawia?
W ciągu 2 miesięcy od zakażenia
Chłoniak limfocytowy skóry (borelioza) - częściej u dorosłych czy dzieci?
Dzieci
Chłoniak limfocytowy skóry (borelioza) - czy ustępuje?
Może ustąpić samoistnie, ale nieleczony antybiotykami może utrzymywać się lub nawracać
Leczony antybiotykami ustępuje w ciągu 28 dni
Chłoniak limfocytowy skóry (borelioza) - czy robić badania?
Tak, to wymaga potwierdzenia badaniami serologicznymi:
IgM obecne
IgG narastają
Jak są niejednoznaczne → wycinek skórny (1 na histpat, 1 na PCR (DNA Borrelia))
Chłoniak limfocytowy skóry (borelioza) - leczenie - co, kiedy?
antybio natychmiast jeżeli obraz kliniczny jest jednoznaczny
doksycyklina lub amoksycylina lub cefuroksym 14-28 dni
Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (borelioza) - jak wygląda?
Czerwona/sinoczerwona zmiana na skórze dystalnych cz. kończyn (też na twarzy i tułowiu)
Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (borelioza) - kiedy się pojawia?
kilka-kilkanaście lat po zakażeniu (śr. 10 lat)
Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (borelioza) - objawy towarzyszące
może być polineuropatia - bóle, świąd, parestezje
Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (borelioza) - najczęstsza etiologia
B. afzelii
rzadziej: B. burgdorferi sensu stricto i garinii
Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (borelioza) - jakie badania robić?
Trzeba potwierdzić obecność p/c IgG!! (ich brak wyklucza to rozpoznanie)
+wycinek zmiany na histpat i PCR (DNA Borrelia)
Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (borelioza) - leczenie
doksycylina p.o. amoksycylina p.o. cefuroksym p.o. ceftriakson i.v. 14-21 dni
Lyme carditis - kiedy występuje?
Wczesna faza: śr. 21 dnia od początku zakażenia (1 tydz. - 7mcy)
Lyme carditis - która płeć częściej?
M
Przewlekłe zanikowe zap. skóry (borelioza) - która płeć częściej?
K
Lyme carditis - cechy charakterystyczne (objawy)
- ostry początek choroby
- zaburzenia przewodnictwa p-k (blok I stopnia, II stopnia i całkowity)
- blok odnóg pęczka Hisa
- blok wiązek układu bodźco-przewodzącego
Rzadziej: zapalenie m. sercowego, osierdzia, łagodna niewyd. serca, przewlekła zastoinowa kardiomiopatia
Lyme carditis - efekty leczenia
antybio:
-blok p-k cofa się w tydzień
-inne zab. przewodnictwa w 6 tygodni
-
Lyme carditis - łagodne czy ciężkie?
najczęściej łagodne, u >90% chorych zaburzenia cofają się po leczeniu
Lyme carditis - jakie badania robić?
Trzeba potwierdzić w serologii (najczęściej IgM, narastanie IgG)
Lyme carditis - leczenie
doksycyklina, amoksycylina, ceftriakson
28-30 dni
Lyme carditis - kto wymaga hospitalizacji?
- blok p-k
- objawy (duszność, ból w KP, epizody zasłabnięcia)
Lyme arthritis - w których stadiach boreliozy?
- we wczesnym rozsianym
- w późnym
Lyme arthritis - jaka etiologia?
B. burgdorferi