Þunglyndislyf

Question 1

meginflokkar þunglyndislyfja (4)

Answer 1

þrí- og fjórhringlaga lyf
MAO hemlar
SSRI lyf
SNRI lyf

Question 2

hvað segir monoamínkenningin

Answer 2

að þunglyndi tengist röskun í serotonin og noradrenalín boðefnakerfunum

Question 3

hvernig tengist cortisol þunglyndi?

Answer 3

of mikil losun á cortisoli í þunglyndi

þunglyndir hafa meira cortisol í blóði og hafa lækkaða svörun á dexamethasone prófi

Question 4

mest notuðu þunglyndislyfin í dag eru SSRI lyf.

þau eru einnig notuð við

Answer 4

kvíðaröskunum

Question 5

nefndu nokkur SSRI lyf

Answer 5

fluoxetin
paroxetin
sertraline
citalopram

Question 6

pharmacokinetic SSRI lyfja

Answer 6

há próteinbinding (80-100%)
mism t1/2 (fluoxetin 72 klst, paroxetin 20 klst)
má taka með mat

Question 7

ábendingar fyrir SSRI lyf

Answer 7

þunglyndi (tekur 2-4 vikur að fá svörun

kvíðaraskanir (alm, panic, félagsf, OCD, PTSD)

Question 8

aukaverkanir SSRI lyfja

Answer 8

50% fá engar aukaverkanir
títra upp
almennar aukaverkanir ganga yfirleitt yfir á 7-10 dögum

Question 9

SSRI lyf verka á hvaða átröskun

Answer 9

lotugræðgi

ath hefur ekki virkað í anorexíu

Question 10

langtímaaukaverkanir SSRI lyfja

Answer 10

kyndeyfð
aukin matarlyst
aukin svitamyndun

Question 11

hvaða lyf er notað í meðgönguþunglyndi þegar lyfja er þörf?

Answer 11

sertraline

Question 12

fráhvarfseinkenni SSRI lyfja?

Answer 12

ef skyndilega hætt
-sérstakl. þau sem hafa stuttan t1/2 (paroxetine)
hættulítið eeeeen óþægilegt

Question 13

milliverkanir SSRI við önnur lyf

Answer 13

hamla virkni ákv CYP450 ensíma (hækka blóðþéttni TCA lyfja?)
má ekki gefa með gömlu MAOi
geta aukið þéttni warfarin og digitalis

Question 14

þrí og fjórhringlaga lyf

-bygging

Answer 14

ýmist þrír eða fjórir bensenhringir með mism hliðarkeðjum
-mism verkun fer eftir hliðarkeðjunum

verka á fjölda viðtaka

Question 15

þríhringlaga lyf (nöfn)

Answer 15

imipramine
clomipramine
trimipramine
amitryptiline
nortyptiline
-meiri áhrif á þunglyndi

Question 16

fjórhringlaga

Answer 16

doxepin
maprotiline
mianserine
-þau hafa svefnmyndandi áhrif (trufla ekki REM)

Question 17

secondary amín (tengist tveimur C-hópum hafa meiri áhrif á

+lyf

Answer 17

Noradrenalín endurupptöku

nortryptiline

Question 18

Tertier amín hafa meiri áhrif á

Answer 18

serotonin endurupptöku

clomipramine

Question 19

þríhringlaga lyf

-pharmacokinetic

Answer 19

frásogast vel frá görn
t1/2 um 24 klst
brotið niður í lifur af CYP2D6 og CYP3A4 (actífir metabolítar)
mikill einstaklingsmunur í hraða niðurbrots (erfðafræði)

Question 20

ábendingar þríhringlaga lyfja

Answer 20

þunglyndi (alvarlegt)
kvíðaraskanir (tertíer amín)
ADHD (secunder amín)
svefntruflanir
taugaverkir
fyrirbyggja mígreni

Question 21

frábendingar þrí- og fjórhringlaga lyf

Answer 21

gláka

BPH

Question 22

SNRI lyf (nöfn)

Answer 22

venlafaxin

duloxetin (+taugaverkir)

Question 23

Bupropion

Answer 23

hindrar endurupptöku Nor og Dópamín

ekki áhrif á matarlys eða kynhvöt

Question 24

Zyban

Answer 24

sama og buprobrion

-dregur úr nikótínlöngu

Question 25

Mirtazapine

Answer 25

presynaptískur alpha antagonisti (aukin losun serótóníns og noradrenalín)
þunglyndi, kvíðastillandi, svefnleysi

Question 26

MAO inhibitor

Answer 26

auka magn monoamína í cytoplasma

Question 27

MAO-A
MAO-B
brjóta niður hvaða amín?

Answer 27

serótónín/nor

dópamín

Question 28

Moclobemid

Answer 28

nýrri MAOI
-sérhæfðir og reversible MAOhamlar

félagsfælni

Question 29

hvað má ekki borða ef maður er á eldri MAOhemil

Answer 29

tyramine free diet (það veldur hækkuðum BP

Question 30

ábendingar MAOI

Answer 30

þunglyndi (atypisk depression
kvíðaraskanir
langvinnir verkir

Question 31

SSRI lyf virka við

Answer 31

þunglyndi
kvíðaraskanir
bulimia

Question 32

atomoxetine

• virkni
• not

Answer 32

• hindrar endurupptöku Nor

- ADHD

Question 33

þríhringlaga lyf trufla REM svefn

Answer 33

ósatt, þau trufla hann ekki en benzó, barbituröt, Z-lyf gera það!

Question 34

hver er munurinn á SSRI og SNRI lyfjum

Answer 34

SSRI => minni aukaverkanir, minni eiturhætta, ekki cardiotoxic
SNRI => virka fyrr, ódýrari, ekki lystaraukandi

Question 35

Mirtazapine

• virkni og hvaða boðefni losna
• not
• aukaverkanir

Answer 35

• presynaptískur alpha-antagonisti => eykst losun serotonin og noradrenalín
• þunglyndi, kvíði, svefnleysi
• aukin matarlyst, ekki kyndeyfð

Question 36

þunglyndir hafa lækkaða svörun á dexamethasone prófi

Answer 36

satt!