Psychiatria

Question 1

Gdy osoba dorosła funkcjonuje na poziomie dojrzałości społecznej dziecka w wieku 10 lat, to najprawdopodobniej:

A)
ma niepełnosprawność w stopniu głębokim

B)
ma niepełnosprawność w stopniu znacznym

C)
ma niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym

D)
ma niepełnosprawność w stopniu lekkim

E)
jest na pograniczu normy intelektualnej

Answer 1

C)
ma niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym

36%
Bardzo dobrze! Osoba z
niepełnosprawnością

w stopniu umiarkowanym funkcjonuje na poziomie dojrzałości społecznej dziecka 10-letniego. Natomiast jej ogólny poziom rozwoju umysłowego odpowiada poziomowi dziecka 8-letniego. Są to elementy Skali Inteligencji Wechslera dla Dorosłych, Wersji Zrewidowanej (WAIS-R), którą przedstawiamy w tabeli poniżej.

Question 2

Doznania zmysłowe określane jako lokalizowane w nieadekwatnej przestrzeni dla określonego zmysłu, w której nie mogą być obecne, określane są jako:

A)
halucynacje

B)
pareidolie

C)
pseudohalucynacje

D)
iluzje

E)
parahalucynacje

Answer 2

C)
pseudohalucynacje

53%
Dobrze! Pseudohalucynacje, czyli omamy rzekome, są to doznania zmysłowe, które powstają bez udziału odpowiadającego bodźca i są rzutowane w nieadekwatnej lub nierealnej przestrzeni. Towarzyszy im nieprawidłowy, niekorygowalny sąd realizujący . Najczęściej są to pseudohalucynacje słuchowe, np. pod postacią “głosów” obecnych w głowie lub w innych częściach ciała. Są typowe dla psychoz ze spektrum
schizofrenii

.

Question 3

Objaw polegający na tym, że pacjent czyta z niezapisanej kartki, to co sugeruje mu badający, określa się jako:

A)
objaw Reichardta

B)
objaw Aschaffenburga

C)
objaw nawlekania nitki

D)
objaw Liepmanna

E)
omam hipnagogiczny

Answer 3

A)
objaw Reichardta

49%
Gratulacje! Objaw Reichardta, czyli tzw. objaw czystej kartki, polega na tym, że pacjent pod wpływem sugestii lekarza czyta tekst z pustej, niezapisanej kartki. Spotykany jest w przypadku
majaczenia

alkoholowego. Do innych, charakterystycznych objawów delirium tremens należą także:

objaw Aschaffenburga - polega na tym, że pacjent rozmawia przez wyłączony telefon pod wpływem sugestii lekarza,
objaw Liepmanna - polega na wywołaniu omamów wzrokowych podczas lekkiego ucisku gałek ocznych pacjenta,
objaw nawlekania nitki - polega na tym, że pacjent nawleka nieistniejącą nitkę do nieistniejącej również igły pod wpływem sugestii z zewnątrz.

Question 4

Ślad pamięciowy bez poczucia jego wtórności określany jest jako:

A)
ekmnezja

B)
iluzja pamięci

C)
kryptomnezja

D)
złudzenie utożsamiające

E)
konfabulacja

Answer 4

C)
kryptomnezja

46%
Super! Kryptomnezja jest jakościowym zaburzeniem pamięci, a dokładniej należy do allomnezji, czyli wspomnień zniekształconych. Kryptomnezja jest prawdziwym, ale nieuświadomionym wspomnieniem, które osoba postrzega jako przeżywane aktualnie po raz pierwszy, bez rozpoznania jego wtórności. Przykładem może być tu nieumyślny plagiat, kiedy autor przypisuje sobie cudze dzieło, a zapomniał o styczności z nim. Jako kryptomnezje traktuje się również zjawisko glosolalii, czyli mówienia językiem, którego w subiektywnym przekonaniu dana osoba nie zna.

Question 5

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące iluzji:

A)
są synonimem omamów rzekomych

B)
należą do zaburzeń spostrzegania

C)
sąd realizujący i klasyfikujący jest prawidłowy

D)
prawdziwe są odpowiedzi B, C

E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B, C

Answer 5

B)
należą do zaburzeń spostrzegania

62%
Iluzje (złudzenia) są zaburzeniami spostrzegania.

Question 6

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące omamów hipnagogicznych:

A)
często dotyczą sytuacji z minionego dnia

B)
mogą przejść w marzenia senne

C)
pojawiają się podczas zasypiania

D)
są stanem fizjologicznym

E)
są wyłącznie wyobrażeniami wzrokowymi

Answer 6

E)
są wyłącznie wyobrażeniami wzrokowymi

75%
Bardzo dobrze! Omamy (inaczej halucynacje) hipnagogiczne to zaburzenia spostrzegania, które powstają bez istnienia realnego bodźca. Występują w momencie zasypiania, często dotyczą wydarzeń, które miały miejsce w ciągu dnia i mogą przejść w marzenia senne. Uznaje się je za zjawisko fizjologiczne. Wyróżniamy omamy hipnagogiczne wzrokowe, słuchowe i kinestetyczne, co oznacza, że to twierdzenie jest fałszywe.

Question 7

Rodzaj zaburzeń spostrzegania, wobec których chorzy zachowują krytycyzm, to:

A)
halucynacje

B)
pseudohalucynacje

C)
parahalucynacje

D)
omamy rzekome

E)
omamy cenestetyczne

Answer 7

C)
parahalucynacje = halucynoidy

58%
Ekstra! Parahalucynacje należą do zaburzeń spostrzegania i są fałszywymi spostrzeżeniami zmysłowymi, które charakteryzują się tym, że w odróżnieniu od omamów pacjent podchodzi do nich krytycznie – wie, że to, co widzi/słyszy/czuje, nie istnieje. Typowo pojawiają się w przypadku uszkodzenia OUN.

Question 8

Do zaburzeń treści myślenia należą:

urojenia zgodne z nastrojem
urojenia niezgodne z nastrojem
idee nadwartościowe
myślenie magiczne
mutyzm
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2, 3, 4

B)
1, 3, 4

C)
2, 3, 4

D)
1, 2, 3

E)
3, 4, 5

Answer 8

D)
1, 2, 3

22%
Doskonale! Do zaburzeń treści myślenia zaliczamy urojenia (niezależnie od tego, czy są zgodne, czy niezgodne z nastrojem), idee nadwartościowe, automatyzmy psychiczne i myśli natrętne.

Question 9

Przykładem zaburzeń treści myślenia syntymicznych z zespołem depresyjnym są
urojenia:

A)
nihilistyczne

B)
prześladowcze

C)
zazdrości

D)
oddziaływania

E)
posłannicze

Answer 9

A)
nihilistyczne

80%
Super! Zespół depresyjny charakteryzuje się obniżeniem nastroju, poczuciem beznadziejności, myśleniem katastroficznym i negatywnym nastawieniem do przyszłości i do własnej osoby. W związku z tym urojeniami syntymiczymi w jego przebiegu będą urojenia nihilistyczne, czyli fałszywe przekonania o nieistnieniu fragmentów ciała lub nawet całego człowieka bądź świata. Typowo występują one w przebiegu ciężkich epizodów depresyjnych.

Question 10

Sytuację, w której dotychczas sprawnie przebiegający wątek wypowiedzi ulega nagłemu zatrzymaniu, nazywa się:

A)
zahamowaniem myślenia

B)
otamowaniem myślenia

C)
rozkojarzeniem

D)
sałatą słowną

E)
inkoherencją myślenia

Answer 10

B)
otamowaniem myślenia

58%
Super! Otamowanie (inaczej blokada, zatamowanie) myślenia należy do zaburzeń jego toku. Występuje, gdy dotychczasowo prawidłowy tok wypowiedzi nagle się zatrzymuje. Typowo pojawia się w schizofrenii.

Question 11

Mantyzm to:

A)
całkowite zatrzymanie wątku myślowego, który dotychczas przebiegał w sposób spowolniony

B)
brak reakcji słownej, mimo poleceń i zachęt skierowanych do chorego

C)
poczucie uciążliwego nadmiaru spontanicznie pojawiających się kolejnych wątków i tematów myślenia, zwykle zakłócających je i wyrażających się w ograniczeniu płynności, jasności, zawartości wypowiedzi

D)
uporczywe powtarzanie tej samej czynności

E)
powtarzanie słów, zgłosek, nietworzących sensownej całości, a połączonych jedynie podobieństwem brzmienia

Answer 11

C)
poczucie uciążliwego nadmiaru spontanicznie pojawiających się kolejnych wątków i tematów myślenia, zwykle zakłócających je i wyrażających się w ograniczeniu płynności, jasności, zawartości wypowiedzi

48%
Rewelacyjnie! Mantyzm, nazywany też natłokiem myśli, to zaburzenie toku myślenia polegające na uciążliwym uczuciu spontanicznie pojawiających się kolejnych myśli i wątków myślowych, co zakłóca płynność wypowiedzi, która staje się nieskładna i chaotyczna. Pojawia się często w schizofrenii. Zdarza się, że natłok myśli nie jest odzwierciedlany w wypowiedzi chorego.

Question 12

Struktura urojenia, w którym wypowiadane treści są niekonsekwentne, intensywnie wysycone emocjonalnie, chory ma również poczucie aktywnego udziału odpowiada urojeniom:

A)
prostym

B)
paranoicznym

C)
paranoidalnym

D)
onirycznym

E)
inkoherentnym

Answer 12

D)
onirycznym

29%
Wspaniale! Urojenia oniryczne to urojenia intensywnie wysycone emocjonalnie, w których chory ma wrażenie brania aktywnego udziału. Wypowiadane przez pacjenta treści są niekonsekwentne i często dotyczą katastrof, końca świata, wojny, itp. Przypominają marzenia senne. Urojenia oniryczne mogą występować w
schizofrenii

, zazwyczaj takiej z objawami katatonicznymi, w której kontakt z pacjentem jest ograniczony, a on sam żyje w „alternatywnej rzeczywistości” złożonej z żywych omamów. Mogą także występować w
epilepsji

,
majaczeniu

w przebiegu chorób somatycznych, zatruciach, a rzadko nawet na skutek
udaru mózgu

.

Question 13

Stan zafałszowania pamięci polegający na zachowaniu w pamięci zdarzeń z przeszłości i przeżywaniu ich jako aktualnych zdarzeń nazywany jest:

A)
iluzją pamięci

B)
kryptomnezją

C)
konfabulacją

D)
ekmnezją

E)
wspomnieniem ejdetycznym

Answer 13

D)
ekmnezją

38%
Fenomenalnie! Ekmnezja jest ilościowym zaburzeniem pamięci i polega na przeżywaniu zdarzeń z przeszłości jako teraźniejszych. Z ekmnezją możemy się spotkać w zespołach dysocjacyjnych, konwersyjnych, amnestycznych, w zaburzeniach świadomości i otępieniach, a także u osób poddawanych hipnozie.

Question 14

Do allomnezji należą

iluzje pamięci
kryptomnezje
omamy pamięci
złudy utożsamiające
ekmnezje
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2, 4

B)
1, 3, 4

C)
2, 3, 4

D)
1, 2, 5

E)
3, 4, 5

Answer 14

A)
1, 2, 4

46%
Dobrze! Wśród allomnezji wyróżniamy:

złudzenia (iluzje) pamięciowe
,
kryptomnezje,
złudzenia utożsamiające.

Question 15

Jakościowe zaburzenia pamięci, polegające na odtwarzaniu z zasobów pamięci informacji, które postrzegane są jako teraźniejsze, nowe, to:

A)
złudzenia pamięciowe

B)
kryptomnezje

C)
dysmnezje

D)
omamy pamięciowe

E)
pseudomnezje

Answer 15

B)
kryptomnezje

45%
Wspaniale! Kryptomnezje należą do jakościowych zaburzeń pamięci o typie allomnezji, czyli wspomnień zniekształconych. W ich przypadku przeżyte w przeszłości zdarzenia są uznawane za teraźniejsze, nigdy nieprzeżywane. Przykładami są nieuświadomiony plagiat i glosolalia, czyli taki stan, w którym pacjent zaczyna używać języka, którego we własnym mniemaniu do tej pory nie znał, a tak naprawdę kiedyś już się go nauczył.

Question 16

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące pseudomnezji
:

są to inaczej wspomnienia rzekome
obejmują konfabulacje
obejmują omamy pamięciowe
są to inaczej złudzenia pamięciowe utożsamiające
są to inaczej allomnezje
obejmują kryptomnezje
Prawidłowa odpowiedź to
:

A)
1, 2, 3

B)
1, 2, 6

C)
2, 3, 4

D)
2, 3, 5

E)
1, 3, 6

Answer 16

A)
1, 2, 3

44%
Rewelacja! Pseudomnezje to inaczej wspomnienia rzekome. Zaliczamy do nich zarówno konfabulacje, jak i omamy pamięciowe.

Question 17

Wskaż fałszywe stwierdzenie:

A)
pacjent wypowiadający konfabulacje jest podatny na sugestie

B)
wysycenie emocjonalne u pacjenta wypowiadającego konfabulacje jest atymiczne, paratymiczne lub katatymiczne

C)
treść konfabulacji jest niezmienna

D)
wysycenie emocjonalne u pacjenta wypowiadającego omamy pamięci jest syntymiczne

E)
konfabulacje i omamy pamięci należą do pseudomnezji

Answer 17

C)
treść konfabulacji jest niezmienna

57%
Bardzo dobrze! Konfabulacje mogą być modyfikowane przez pacjenta pod wpływem sugestii otoczenia.

Question 18

Do jakościowych zaburzeń aktywności ruchowej nie należą:

A)
katalepsja

B)
katapleksja

C)
echopraksja

D)
automatyzm nakazowy

E)
posturyzmy

Answer 18

D)
automatyzm nakazowy

47%
Super! Automatyzm nakazowy (automatyczna uległość) należy co prawda do zaburzeń jakościowych, ale nie aktywności ruchowej, tylko do aktywności złożonej. Jest to automatyczne, bezmyślne poddawanie się poleceniom, nawet tym absurdalnym.

Question 19

Nagła utrata napięcia mięśniowego, doprowadzająca do upadku, bez utraty przytomności to:

A)
katatonia

B)
katapleksja

C)
katalepsja

D)
katatymia

E)
konwersja

Answer 19

B)
katapleksja

66%
Wyśmienicie! Katapleksja to nagła utrata napięcia mięśniowego, która prowadzi do upadku. Jest typowa dla narkolepsji. Należy do jakościowych zaburzeń aktywności ruchowej.

Question 20

Przyjmowanie niezwykłych, dziwacznych, często niewygodnych pozycji ciała, np. w wygięciu, skłonie to:

A)
manieryzmu ruchowe

B)
echopraksja

C)
katapleksja

D)
stereotypie ruchowe

E)
posturyzmy

Answer 20

E)
posturyzmy

73%
Doskonale! Posturyzmy to nietypowe, dziwaczne i najczęściej niewygodne pozycje ciała. Są to jakościowe zaburzenia aktywności ruchowej.

Question 21

Agitacja to:

A)
typ wolno płynącego, uogólnionego lęku

B)
świadome wyolbrzymianie istniejących objawów

C)
świadome relacjonowanie objawów, które w rzeczywistości nie występują

D)
nadmierna aktywność ruchowa połączona z uczuciem wewnętrznego napięcia

E)
nagły zryw w przebiegu osłupienia katatonicznego

Answer 21

D)
nadmierna aktywność ruchowa połączona z uczuciem wewnętrznego napięcia

66%
Rewelacyjnie! Agitacja, czyli pobudzenie ruchowe, polega na wzmożeniu aktywności ruchowej, któremu towarzyszy uczucie napięcia. Należy do ilościowych zaburzeń aktywności ruchowej. Najczęściej działania chorego w tym stanie są niezborne, pozbawione konkretnego celu, często wielokrotnie powtarzane. Wzmożenie aktywności o niewielkim nasileniu określamy mianem niepokoju ruchowego.

Question 22

Które z wymienionych objawów, poza obniżonym nastrojem, należą do podstawowych objawów zespołu depresyjnego?

zaburzenia koncentracji uwagi
zmniejszenie energii lub zwiększona męczliwość
anhedonia lub utrata zainteresowań
zaburzenia snu i łaknienia
lęk
nieuzasadnione poczucie winy
myśli rezygnacyjne lub samobójcze
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2

B)
3, 4

C)
5, 7

D)
2, 3

E)
4, 6

Answer 22

D)
2, 3

53%
Rewelacja! Objawami osiowymi zespołu depresyjnego są obniżenie nastroju, zmniejszenie energii lub zwiększona męczliwość i anhedonia (znaczne ograniczenie lub brak odczuwania przyjemności). Poza tym można zaobserwować m.in. zaburzenia koncentracji, snu i apetytu, pobudzenie lub zahamowanie ruchowe, myśli i tendencje samobójcze, zaburzenia poznawcze, nieuzasadnione poczucie winy, a także bardzo często lęk.

Question 23

Do zaburzeń treści myślenia występujących w przebiegu zespołu maniakalnego zalicza się:

A)
gonitwę myśli

B)
natłok myśli

C)
urojenia nihilistyczne

D)
urojenia wielkościowe

E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B, D

Answer 23

D)
urojenia wielkościowe

21%
Wyśmienicie! Urojenia wielkościowe są typowym objawem manii z objawami psychotycznymi. Polegają one na przekonaniu o posiadaniu ponadprzeciętnych cech, o byciu wybitną jednostką, lepszą od innych. Ich szczególnym rodzajem są urojenia posłannictwa, w których przypadku chory wierzy w to, że ma w życiu do spełnienia szczególną rolę, swego rodzaju misję, która będzie miała znaczenie dla losów świata.

Question 24

Wskaż najbardziej charakterystyczne dla zespołu paranoidalnego zaburzenia treści myślenia:

A)
odsłonięcia myśli

B)
trucia

C)
zazdrości

D)
hipochondryczne

E)
ksobne

Answer 24

A)
odsłonięcia myśli

49%
Super! Urojenia odsłonięcia to przekonanie, że myśli pacjenta są słyszane przez otoczenie. Jest to teoretycznie niemożliwe zjawisko, a właśnie to cechuje urojenia występujące w zespole paranoidalnym.

Question 25

Przykładem zespołu paranoicznego jest zespół:

A)
Capgrasa

B)
Otella

C)
Cotarda

D)
Korsakowa

E)
Gansera

Answer 25

B)
Otella

70%
Wyśmienicie! Zespół Otella to przewlekła psychoza alkoholowa, inaczej określana jako paranoja alkoholowa czy też alkoholowy obłęd zazdrości. Wynika z wieloletniego, intensywnego nadużywania alkoholu i polega na występowaniu urojeń zazdrości, czyli przekonania o byciu zdradzanym przez partnera. Teoretycznie może się to wydarzyć, więc zaliczamy go do zespołów paranoicznych, w których spotykamy się właśnie z tego typu zaburzeniami.

Question 26

Usystematyzowany, wewnętrznie spójny i logiczny system urojeniowy to:

A)
zespół paranoidalny

B)
zespół paranoiczny

C)
zespół Gansera

D)
zespół Ekboma

E)
żaden z powyższych

Answer 26

B)
zespół paranoiczny

73%
Dobrze! Zespoły paranoiczne mogą wystepować na przykład w przebiegu uporczywych zaburzen urojeniowych.

Question 27

Mężczyzna lat 23 relacjonuje, że od kilkunastu tygodni „słyszy w głowie głos, który komentuje to, co mężczyzna robi, i każe mu popełnić samobójstwo”. Objaw ten jest najbardziej charakterystyczny dla zespołu:

A)
depresyjnego

B)
paranoidalnego

C)
paranoicznego

D)
uzależnienia od alkoholu

E)
katatonicznego

Answer 27

B)
paranoidalnego

73%
Rewelacyjnie! Zespół paranoidalny (inaczej urojeniowo-omamowy) to zespół, na który składają się nieusystematyzowane urojenia i halucynacje lub pseudohalucynacje. W pytaniu co prawda nie mamy wzmianki na temat urojeń, ale podobnie jak pseudohalucynacje, należą one do objawów pierwszorzędowych według Schneidera i są bardzo charakterystyczne dla zespołu paranoidalnego w przebiegu schizofrenii.

Question 28

Katalepsja jest przykładem:

A)
ilościowych zaburzeń aktywności ruchowej

B)
jakościowych zaburzeń aktywności ruchowej

C)
ilościowych zaburzeń pamięci

D)
jakościowych zaburzeń pamięci

E)
jakościowych zaburzeń świadomości

Answer 28

B)
jakościowych zaburzeń aktywności ruchowej

61%
Ekstra! Katalepsja należy do jakościowych zaburzeń aktywności ruchowej. Nazywana jest inaczej giętkością woskowatą i polega na możliwości długotrwałego utrzymania ciała lub jego części w ułożeniu nadanym przez inną osobę. Towarzyszy jej zwiększone napięcie mięśniowe. U osób zdrowych może występować pod wpływem hipnozy.

Question 29

Katalepsja jest objawem należącym do grupy zaburzeń:

A)
nastroju

B)
kontroli impulsów

C)
aktywności ruchowej

D)
świadomości

E)
woli i aktywności złożonej

Answer 29

C)
aktywności ruchowej

95%
Dobrze! Katalepsja to typ parakinezy polegający na znacznym zwiększeniu napięcia mięśniowego. Może mieć charakter plastyczny (wówczas dochodzi do zastygania i giętkości woskowej) albo znacznie rzadziej sztywny (wówczas następuje deskowane usztywnienie tułowia i kończyn).

Question 30

Mutyzm należy do zaburzeń:

A)
treści myślenia

B)
spostrzegania

C)
pamięci

D)
toku myślenia

E)
emocji

Answer 30

D)
toku myślenia

73%
Wspaniale! Mutyzm należy do zaburzeń toku myślenia. Jest to całkowity brak reakcji słownych pomimo zachęt kierowanych przez otoczenie i braku fizjologicznych przeszkód do komunikacji werbalnej. Wyróżnia się mutyzm wybiórczy, który polega na braku kontaktu słownego tylko w określonych sytuacjach lub tylko z określonymi osobami. Mutyzm, w odróżnieniu od alogii, nie wynika ze zubożenia myślenia. Do zaburzeń toku myślenia zaliczamy także jego spowolnienie, otamowanie, słowotok, perseweracje, echolalię, werbigeracje, uskokowość, drobiazgowość i mantyzm.

Question 31

Życzeniowe przekształcanie przeżyć, zachowań, oczekiwań na przyszłość pod wpływem nastawień emocjonalnych, które zwykle nie są odzwierciedleniem rzeczywistości, to:

A)
syntymia

B)
katatymia

C)
hipotymia

D)
atymia

E)
hipertymia

Answer 31

B)
katatymia

54%
Brawo! Katatymia to życzeniowe przekształcanie przeżyć, do którego dochodzi pod wpływem „nastawiania się” na zajście danego zdarzenia, np. odczuwanie wibrowania telefonu w trakcie oczekiwania na ważną rozmowę. Może pojawiać się czasami u zdrowych osób, jednak wtedy zachowany jest krytycyzm. Katatymia jako objaw psychopatologiczny bywa obserwowana w schizofrenii, zaburzeniach afektywnych czy nerwicowych.

Question 32

W skład tzw. triady depresyjnej Becka wchodzą następujące przekonania pacjenta:

nic mi się w życiu nie udało
świat jest zagrażający
jestem zbyt wrażliwy
mam ciągle kłopoty z pamięcią
nic dobrego mnie już nie spotka
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2, 3, 4

B)
1, 3, 4

C)
2, 3, 4

D)
1, 2, 5

E)
3, 4, 5

Answer 32

D)
1, 2, 5

71%
Dobrze! Nieprawidłowe schematy poznawcze składające się na triadę Becka zakładają negatywną ocenę samego
siebie, przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Można by to opisać trzema twierdzeniami: „Nic mi się w życiu nie
udało”, „Świat jest zagrażający” i „Nic dobrego mnie już nie spotka”.

Question 33

Kryterium czasowe rozpoznania dystymii u dzieci wynosi:

A)
2 lata

B)
1 rok

C)
6 miesięcy

D)
1 miesiąc

E)
2 tygodnie

Answer 33

B)
1 rok

69%
Dobrze! U osób dorosłych dystymię można rozpoznać, jeśli objawy utrzymują się przez minimum 2 lata, natomiast u dzieci minimum rok.

Question 34

Do głównych objawów depresji atypowej należą:

A)
nadmierna senność, utrata apetytu

B)
reaktywność nastroju, wzmożone łaknienie

C)
dobowe wahania nastroju, spadek masy ciała

D)
wzmożone łaknienie, niepokój psychoruchowy

E)
gorsze samopoczucie wieczorem, skrócenie snu

Answer 34

B)
reaktywność nastroju, wzmożone łaknienie

44%
Wyśmienicie! Depresja atypowa charakteryzuje się występowaniem objawów przeciwnych do tych obserwowanych standardowo. W jej przypadku obserwujemy wzmożenie apetytu, nadmierną senność, pogorszenie nastroju w godzinach wieczornych, a także reaktywność nastroju, czyli jego polepszenie w odpowiedzi na miłe zdarzenie.

Question 35

Epizod depresyjny można rozpoznać, jeśli objawy utrzymują się co najmniej:

A)
1 tydzień

B)
2 tygodnie

C)
1 miesiąc

D)
2 miesiące

E)
6 miesięcy

Answer 35

B)
2 tygodnie

80%
Świetnie! Kryterium czasowe rozpoznania epizodu depresyjnego to utrzymywanie się objawów przez min. 2 tygodnie.

Question 36

Jednym z objawów, które często towarzyszą depresji i znacząco pogarszają jej przebieg, jest uporczywy ból. Zastosowanie których z poniższych leków przeciwdepresyjnych należy rozważyć w opisanej sytuacji klinicznej?

duloksetyny
trazodonu
agomelatyny
wenlafaksyny
milnacipranu
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
tylko 2

B)
tylko 4

C)
3, 5

D)
1, 2, 4

E)
1, 4, 5

Answer 36

E)
1, 4, 5

30%
Świetnie! U pacjenta z depresją i bólem możesz zastosować:

inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI): wenlafaksyna, duloksetyna, milnacipran,
trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD): amitryptylina
.
Duloksetyna, milnacipran i amitryptylina są zarejestrowane również w leczeniu bólu neuropatycznego.

Question 37

Pacjentka lat 56, zgłosiła się do psychiatry z powodu apatii, anhedonii, myśli rezygnacyjnych, obniżonego apetytu, utrzymujących się od około 2 miesięcy. Pacjentka dotychczas nieleczona psychiatrycznie, jest pod opieką internisty z powodu nadciśnienia tętniczego. Psychiatra postawił wstępne rozpoznanie epizodu depresyjnego umiarkowanego. Który lek powinien zalecić pacjentce?

A)
alprazolam − małe dawki 3 razy dziennie regularnie, ewentualnie w przypadku podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego dodatkowa dawka

B)
olanzapina − małe dawki, w początkowej fazie leczenia poprawi apetyt

C)
escitalopram − lek z grupy SSRI, stosowany w leczeniu depresji

D)
wenlafaksyna − lek z grupy SNRI, stosowany w leczeniu depresji

E)
leczenie skojarzone A i D

Answer 37

C)
escitalopram − lek z grupy SSRI, stosowany w leczeniu depresji

58%
Super! Escitalopram to lek przeciwdepresyjny należący do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Farmaceutyki z tej grupy uznajemy za leki I rzutu w leczeniu zespołów depresyjnych. Jego wpływ na wartości ciśnienia tętniczego jest znikomy – ewentualnie przy przedawkowaniu może dojść do jego spadku lub podwyższenia, ale należy to do rzadkości, dlatego śmiało możemy zastosować go u tej pacjentki.

Question 38

Pacjent zgłaszający się do lekarza z rozpoznaniem choroby afektywnej dwubiegunowej typu II może znajdować się w każdym z wymienionych stanów, z wyjątkiem:

A)
hipomanii

B)
głębokiej depresji

C)
subdepresji

D)
manii psychotycznej

E)
eutymii

Answer 38

D)
manii psychotycznej

43%
Dobrze! Pacjent z ChAD typu II doświadcza epizodów depresji oraz hipomanii. W przebiegu choroby dominują
epizody depresyjne, a objawy maniakalne nie osiągają nasilenia takiego jak w ChAD I, są łagodne i trwają do 3
tygodni.

Question 39

Kryterium czasowe rozpoznania cyklotymii u osób dorosłych wynosi:

A)
2 lata

B)
1 rok

C)
6 miesięcy

D)
1 miesiąc

E)
2 tygodnie

Answer 39

A)
2 lata

50%
Doskonale! Cyklotymia oznacza przewlekłe (trwające min. 2 lata), fluktuujące zaburzenia nastroju z zaznaczonymi okresami jego wzmożenia i obniżenia, jednak nie na tyle nasilonymi, aby można było postawić konkretną diagnozę.

Question 40

Aby rozpoznać chorobę afektywną dwubiegunową (ChAD) typu II potrzebne jest wystąpienie co najmniej dwóch epizodów zaburzeń nastroju, w tym co najmniej jednego epizodu hipomanii, która trwa co najmniej:

A)
4 dni

B)
7 dni

C)
14 dni

D)
28 dni

E)
2 miesiące

Answer 40

A)
4 dni

65%
Rewelacyjnie! Epizod hipomaniakalny wg ICD-10 możemy rozpoznać, gdy przez minimum 4 dni u pacjenta występuje nastrój podwyższony w stopniu nietypowym dla niego i dodatkowo obserwuje się minimum 3 objawy (które znacząco wpływają na funkcjonowanie chorego) z następujących: zwiększona aktywność fizyczna lub niepokój fizyczny, zwiększona rozmowność, odwracalność uwagi, trudności w koncentracji, zmniejszona potrzeba snu, wzrost popędu seksualnego, nieprzemyślane wydatki lub inne lekkomyślne zachowania, zmniejszenie dystansu i łatwiejsze nawiązywanie kontaktów międzyludzkich.

Question 41

W psychiatrii termin „mania” oznacza:

A)
synonim podejrzliwości, nieufności, „teorii spiskowych” („mania prześladowcza”)

B)
myśli wielkościowe („mania wielkościowa”)

C)
synonim choroby psychicznej, obłędu

D)
zespół objawów psychopatologicznych, charakteryzujących się m.in. wzmożonym napędem i nastrojem, występujący m.in. w przebiegu zaburzeń afektywnych

E)
synonim kompulsywnych zachowań (np. „mania mycia rąk”)

Answer 41

D)
zespół objawów psychopatologicznych, charakteryzujących się m.in. wzmożonym napędem i nastrojem, występujący m.in. w przebiegu zaburzeń afektywnych

95%
Brawo! Typ podwyższenia nastroju, który cechuje się dużą równomiernością i nasileniem. Zazwyczaj towarzyszy mu podwyższona samoocena, zawyżona ocena przeszłości (na przykład własnych dokonań) i przyszłości (optymizmem, entuzjazmem, bezkrytycyzmem). Przekonania te mogą przy znacznym nasileniu nastroju maniakalnego nabierać cech urojeniowych (na przykład urojeń wielkościowych). Jeżeli nastrojowi maniakalnemu towarzyszy zwiększona drażliwość i skłonność do agresji to mówi się o manii gniewnej.

Question 42

Do kryteriów epizodu maniakalnego nie należy:

A)
myślenie katastroficzne

B)
gonitwa myśli

C)
zmniejszona potrzeba snu

D)
postawa wielkościowa

E)
rozpraszalność uwagi

Answer 42

A)
myślenie katastroficzne

92%
Dobrze!

Question 43

Epizod depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej częściej niż w przebiegu zaburzeń depresyjnych nawracających charakteryzuje się:

A)
nadmierną sennością

B)
młodym wiekiem wystąpienia pierwszego epizodu

C)
obecnością objawów psychotycznych

D)
opornością na leczenie za pomocą leków przeciwdepresyjnych

E)
wszystkimi wymienionymi

Answer 43

E)
wszystkimi wymienionymi

71%
Wyśmienicie! Depresja w przebiegu ChAD charakteryzuje się tymi samymi cechami co w przypadku ChAJ, jednak częściej spotykamy tutaj epizody depresyjne: o wczesnym początku (<25. rż.), o charakterze psychotycznym, atypowe, oporne na leczenie, poporodowe, często nawracające, z towarzyszącą drażliwością, z szybko narastającymi i szybko ustępującymi objawami – przeciągu dni lub nawet godzin.

Question 44

Do podstawowych leków stosowanych w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej należą:

lamotrygina
karbamazepina
topiramat
sulpiryd
lit
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2, 3

B)
1, 2, 5

C)
2, 3

D)
3, 4

E)
4, 5

Answer 44

B)
1, 2, 5

82%
Dobrze! Lamotrygina, karbamazepina i lit są lekami normotymicznymi, które stosujemy w celu zapobiegania nawrotom ChAD. Innymi lekami stabilizującymi nastrój są atypowe leki przeciwpsychotyczne (kwetiapina, olanzapina, arypiprazol, risperidon).

Question 45

Do leków normotymicznych, stosowanych w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej, nie należy:

A)
kwas walproinowy

B)
karbamazepina

C)
kwetiapina

D)
olanzapina

E)
riwastygmina

Answer 45

E)
riwastygmina

72%
Super! Riwastygmina należy do inhibitorów acetylocholinesterazy i jest stosowana w leczeniu otępień. Nie należy do normotymików.

Question 46

W czasie leczenia preparatami litu:

A)
monitorowania wymaga funkcja tarczycy i nerek

B)
monitorowania wymaga funkcja przytarczyc

C)
należy regularnie wykonywać EKG

D)
monitorowania wymaga poziom trójglicerydów

E)
należy regularnie oznaczać morfologię z rozmazem

Answer 46

A)
monitorowania wymaga funkcja tarczycy i nerek

84%
Dobrze! Do działań niepożądanych litu należą zaburzenia czynności tarczycy i nerek. Niedoczynność tarczycy może
wystąpić u 10% pacjentów, dlatego pamiętaj o okresowej kontroli TSH. U części osób rozwija się też wole tarczycy.

Ze względu na eliminację litu przez nerki, powinieneś kontrolować funkcję nerek, ponieważ w przypadku pogorszenia jej funkcji może dojść do kumulacji tego leku i zatrucia organizmu. Pamiętaj, że okienko terapeutyczne w przypadku litu jest bardzo wąskie, dlatego nawet niewielkie wzrosty jego stężenia we krwi mogą być dla organizmu toksyczne. Także długotrwała terapia litem nie pozostaje bez wpływu na nerki – jednym z powikłań jest wystąpienie nefropatii kanalikowo-miąższowej.

Question 47

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zatrucia litem:

lit jest wiązany przez węgiel aktywowany, więc jego podawanie jest uzasadnione
płukanie żołądka w przypadku zatrucia litem ma uzasadnienie, jeżeli minęła mniej niż
1 godzina od przyjęcia leku
niewydolność nerek w następstwie zatrucia litem ma wyłącznie charakter nerkowy
lit szybko wchłania się i szybko jest usuwany z tkanek
forsowna diureza z alkalizacją moczu pozwalają na eliminację litu
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2

B)
1, 3

C)
2, 3

D)
4, 5

E)
2, 5

Answer 47

E)
2, 5

50%
Super! Ostre zatrucie solami litu powoduje ostre uszkodzenie nerek w mechanizmie:

przednerkowym – wywołuje odwodnienie,
nerkowym – prowadzi do uszkodzenia kanalików nerkowych.
W celu dekontaminacji zaleca się płukanie żołądka (do 1 h od przyjęcia leku). Węgiel aktywowany nie wiąże litu, dlatego to zatrucie jest przeciwwskazaniem do zastosowania węgla. Swoistego antidotum nie ma, stosuje się więc leczenie objawowe, przede wszystkim wyrównanie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. W przypadku ciężkiego zatrucia istnieją wskazania do hemodializy.

Czasem zalecana jest alkalizacja moczu podczas forsowania diurezy poprzez podanie wodorowęglanu sodu, ponieważ im bardziej zasadowe pH moczu, tym większa jest rozpuszczalność w nim litu.

Question 48

Do leczenia epizodu depresyjnego w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych powinno się zastosować w pierwszej kolejności:

A)
fluoksetynę

B)
haloperydol

C)
doksepinę

D)
kwas walproinowy

E)
lamotryginę

Answer 48

E)
lamotryginę

55%
Rewelacyjnie! Lamotrygina należy do leków przeciwdrgawkowych, ale jednocześnie do normotymików II generacji i obok soli litu i kwetiapiny wykazuje działanie przeciwdepresyjne. W związku z tym, że właśnie leki normotymiczne są lekami z wyboru w przypadku epizodów depresyjnych w ChAD, gdyż stosowanie leków przeciwdepresyjnych wiąże się z ryzykiem przejścia stanu w manię, to właśnie lamotrygina jest lekiem z wyboru w tym przypadku.

Question 49

Którego leku nie stosuje się w epizodzie maniakalnym?

A)
karbamazepiny

B)
arypiprazolu

C)
lamotryginy

D)
olanzapiny

E)
wenlafaksyny

Answer 49

E)
wenlafaksyny

63%
Dobrze! Wenlafaksyna jest lekiem przeciwdepresyjnym, selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI). W przypadku pacjentów z ChAD leków przeciwdepresyjnych nie powinno się stosować w epizodzie depresyjnym (mogą spowodować zamianę fazy depresyjnej na maniakalną), a jeśli byłoby to konieczne, to zawsze w połączeniu z lekiem normotymicznym.

W epizodzie manii stosuje się:

leki przeciwpsychotyczne: haloperidol, arypiprazol, olanzapina, zuklopentikson, risperidon, kwetiapina,
benzodiazepiny,
leki normotymiczne: sole litu, kwas walproinowy, karbamazepina, lamotrygina .

Question 50

Do lekarza rodzinnego zgłosiła się 33-letnia chora, która leczy się u psychiatry z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej. Od 2 miesięcy zażywa olanzapinę 10 mg na dobę. Nie chorowała na inne choroby przewlekłe. Powodem wizyty jest przyrost wagi o 5 kg (waga: 82 kg, wzrost: 175 cm, BMI: 26,8 kg/m2). Jaki minimalny zestaw badań laboratoryjnych jest zalecany w celu monitorowania leczenia olanzapiną?

TSH, fT3, fT4
kreatynina
glikemia
bilirubina
elektrolity
kinaza fosfokreatynowa
lipidogram
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 5

B)
2, 5

C)
2, 6

D)
3, 7

E)
4, 6

Answer 50

D)
3, 7

73%
Dobrze! Stosowanie niektórych lekow przeciwpsychotycznych, przede wszystkim II generacji, wiąże się ze wzrostem masy ciała i rozwojem zespołu metabolicznego. W przypadku osób z nadwagą lub otyłością zaleca się m.in.:

kontrolę glikemii i lipidogramu co 3 mies.,
pomiar obwodu talii i BMI co 1 mies.,
wybór leku i mniejszym ryzyku wywołania zaburzeń metabolicznych (np. arypiprazol, amisulpryd).

Question 51

U 30-letniego chorego z rozpoznaniem choroby afektywnej dwubiegunowej zalecono jeden z leków zapobiegających nawrotom choroby. Po kilku dniach zażywania leku wystąpiły poliuria oraz drżenie kończyn górnych. Objawy te sugerują, że najprawdopodobniej zastosowano:

A)
karbamazepinę

B)
kwas walproinowy

C)
lamotryginę

D)
okskarbamazepinę

E)
sole litu

Answer 51

E)
sole litu

65%
Świetnie! Poliuria i drżenie rąk to niektóre z najczęstszych objawów ubocznych stosowania soli litu. Innymi objawami niepożądanymi są: polidypsja, suchość w jamie ustnej, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, leukocytoza, zaburzenia czynności tarczycy, przyrost masy ciała.

Question 52

Ryzyko zachorowania na schizofrenię u monozygotycznego bliźniaka pacjenta ze schizofrenią wynosi:

A)
20%

B)
30%

C)
50%

D)
70%

E)
80%

Answer 52

C)
50%

59%
Dobrze! To jest poprawna odpowiedź.

20% to ryzyko zachorowania na schizofrenię u bliźniaka dizygotycznego

Question 53

Do objawów charakterystycznych schizofrenii nie należy(-ą):

A)
echo myśli

B)
urojenia oddziaływania

C)
halucynoidy

D)
pseudohalucynacje

E)
rozkojarzenia

Answer 53

C)
halucynoidy

67%
Rewelacyjnie! Halucynoidy, czyli parahalucynacje, to objawy podobne do omamów, jednak pacjent podchodzi do nich krytycznie, wie, że to, co widzi/słyszy/czuje, nie istnieje. Typowo pojawiają się w przypadku uszkodzenia OUN. Należą do zaburzeń psychosensorycznych. Nie są charakterystyczne dla schizofrenii i nie występują w kryteriach diagnostycznych.

Question 54

Do objawów osiowych schizofrenii opisanych przez Bleuler’a nie należy:

A)
ambiwalencja

B)
urojenia odsłonięcia

C)
autyzm

D)
sztywność emocjonalna

E)
rozkojarzenie myślenia

Answer 54

B)
urojenia odsłonięcia

60%
Super! Objawy osiowe wg Bleuler’a określamy jako 4 A, do których należą:

objawy „ambi-”:
ambiwalencję,
ambisentencję,
ambitendencję,
autyzm
afekt blady,
asocjację zaburzoną.
Natomiast urojenia odsłonięcia zaliczamy do objawów pierwszorzędowych według Schneidera.

Question 55

Do objawów pozytywnych schizofrenii należy/należą:

A)
abulia

B)
wycofanie społeczne

C)
zubożenie wypowiedzi

D)
apatia

E)
zachowania katatoniczne

Answer 55

E)
zachowania katatoniczne

66%
Dobrze! Zachowania katatoniczne są objawami pozytywnymi schizofrenii.

Question 56

Do objawów pozytywnych schizofrenii należą:

halucynacje
obniżony nastrój
anhedonia
ambiwalencja
urojenia
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2

B)
wszystkie wymienione

C)
1, 5

D)
2, 5

E)
3, 4

Answer 56

C)
1, 5

91%
To jest dobra odpowiedź! Halucynacje i urojenia to klasyczne przykłady objawów pozytywnych schizofrenii. Innymi objawami zaliczanymi do tej grupy są omamy rzekome oraz objawy katatoniczne. Omamy lub omamy rzekome najczęściej przyjmują formę głosów dyskutujących lub komentujących. Często także mogą być związane z echem myśli. Natomiast najbardziej charakterystycznym dla schizofrenii urojeniami są urojenia odsłonięcia myśli, nasyłania myśli, oddziaływania oraz spostrzeżenia urojeniowe.

Question 57

Objawy negatywne w schizofrenii obejmują:

A)
urojenia nihilistyczne

B)
omamy

C)
zubożenie wypowiedzi

D)
pseudohalucynacje

E)
formalne zaburzenia myślenia

Answer 57

C)
zubożenie wypowiedzi

72%
Super! Zubożenie wypowiedzi należy do negatywnych objawów schizofrenii według podziału Timothy’ego Crow’a. Oprócz tego do tej grupy zaliczamy sztywność emocjonalną, apatię, anhedonię i ambiwalencję oraz według niektórych opracowań także objawy obniżonego nastroju (depresyjne) i zaburzenia funkcji poznawczych.

Question 58

Objawy negatywne schizofrenii obejmują:

A)
urojenia nihilistyczne

B)
omamy

C)
sztywność emocjonalną

D)
prawdziwe są odpowiedzi A, C

E)
formalne zaburzenia myślenia

Answer 58

C)
sztywność emocjonalną

69%
Sztywność emocjonalna jest objawem negatywnym schizofrenii.
Wg obecnie zalecanego podręcznika Psychiatria pod red. P. Gałeckiego i A. Szulc (Edra Urban&Partner, wydanie I, 2018, str. 161) formalne zaburzenia myślenia to objawy dezorganizacji, należące do objawów negatywnych. Zgodnie z tym źródłem poprawnymi odpowiedziami są C i E.

Question 59

Lekiem, którego nie stosuje się w leczeniu objawów psychotycznych w przebiegu schizofrenii, jest:

A)
arypiprazol

B)
haloperidol

C)
olanzapina

D)
rysperydon

E)
trazodon

Answer 59

E)
trazodon

58%
Wyśmienicie! Spośród wymienionych leków haloperidol należy do klasycznych leków przeciwpsychotycznych, a olanzapina, risperidon i arypiprazol reprezentują grupę leków atypowych. Wszystkie są więc stosowane w zaburzeniach psychotycznych w schizofrenii. Trazodon natomiast to inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i antagonista jej receptora (SARI), zaliczany do leków przeciwdepresyjnych.

Question 60

Lekiem, który można podawać w iniekcjach długo działających w schizofrenii, jest:

A)
chlorprotiksen

B)
tiapryd

C)
haloperidol

D)
klozapina

E)
amisulpryd

Answer 60

C)
haloperidol

50%
Dobrze! Leki przeciwpsychotyczne w postaci o przedłużonym działaniu są stosowane domięśniowo. Jednym z nich jest haloperidol, który można podawać co 2–4 tyg.

Question 61

Najczęstszy przebieg schizofrenii to:

A)
pojedynczy epizod psychotyczny z pełnym powrotem do zdrowia

B)
przebieg chroniczny z szybką deterioracją funkcjonalną

C)
przebieg prosty, ze stopniowym narastaniem objawów

D)
przebieg falujący, z okresami zaostrzeń choroby i remisji

E)
kilka epizodów psychotycznych w ciągu życia, pojawiających się w sytuacjach stresowych

Answer 61

D)
przebieg falujący, z okresami zaostrzeń choroby i remisji

71%
Dobrze! Taki typ przebiegu schizofrenii jest najczęstszy i występuje u 50-64% pacjentów.

Question 62

Największe ryzyko pojawienia się zespołu metabolicznego u pacjentów ze schizofrenią występuje u osób przyjmujących:

A)
olanzapinę

B)
arypiprazol

C)
zyprazydon

D)
lurazydon

E)
karyprazynę

Answer 62

A)
olanzapinę

90%
Rewelacja! Przyrost masy ciała jest objawem związanym z antagonistycznym działaniem leków przeciwpsychotycznych na rec. 5-HT, a także H1 i α1. Otyłość trzewna jest czynnikiem, który odpowiada za rozwój pozostałych składowych zespołu metabolicznego .

Siła oddziaływania olanzapiny względem różnych receptorów jest największa dla rec. 5-HT2A i 5-HT2C. Największe ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego występuje w trakcie stosowania klozapiny, kwetiapiny i właśnie olanzapiny.
Dla amisulprydu, rysperidony i sertindolu ryzyko to jest umiarkowane, a najmniejsze dla arypiprazolu i ziprazidonu.

Question 63

U 27-letniego mężczyzny postawiono rozpoznanie schizofrenii paranoidalnej. Badania laboratoryjne wykazały następujące odchylenia od normy: glikemia na czczo 110 mg/dl, cholesterol całkowity 245 mg/dl, trójglicerydy 223 mg/dl. Obwód w pasie 110 cm, BMI −29 kg/m2. Biorąc pod uwagę powyższe dane, który z wymienionych leków przeciwpsychotycznych byłby najlepszym wyborem dla chorego?

A)
arypiprazolu

B)
rysperidonu

C)
klozapiny

D)
olanzapiny

E)
kwetiapiny

Answer 63

A)
arypiprazolu

46%
Dobrze! Arypiprazol, tak jak pozostałe wymienione leki, jest lekiem przeciwpsychotycznym II generacji. Ich stosowanie tych leków wiąże się z przyrostem masy ciała i rozwojem zespołu metabolicznego. Jednak arypiprazol charakteryzuje się mniejszym ryzykiem przyrostu masy ciała i dlatego można go zastosować u tego pacjenta w pierwszej kolejności.

Question 64

Pacjent, lat 58, trafił do szpitala psychiatrycznego po interwencji policji. Żona pacjenta wezwała policję, ponieważ mąż był agresywny wobec niej oraz ich sąsiada. Pacjent jest bardzo zazdrosny o swoją żonę. Śledzi ją, nie pozwala jej spotykać się ze znajomymi, kontroluje. Groził sąsiadowi, a nawet swojemu bratu, twierdząc, że są kochankami żony. Pacjent nadużywa alkoholu od 25 lat. Najbardziej prawdopodobną diagnozą jest zespół:

A)
Fregoliego

B)
Capgrasa

C)
Cotarda

D)
Otella

E)
Gansera

Answer 64

D)
Otella

94%
Świetnie! Zespół Otella to często występujący u mężczyzn uzależnionych od alkoholu zespół psychopatologiczny charakeryzujących się występowaniem urojeń zazdrości.

Question 65

67-letnia kobieta mieszka samotnie w niewielkim mieszkaniu w bloku. Od około 2 lat wchodzi w konflikty ze swoimi sąsiadami. Pacjentka wygraża sąsiadom, stuka w rury oraz w sufit. Uważa, że sąsiedzi wpuszczają do jej mieszkania trujący gaz. Często wzywa policję z prośbą o interwencję. Skarży się na sąsiadów, na nieudolność policji,
wygraża pracownikom administracji osiedla. Kobieta nigdy wcześniej nie leczyła się psychiatrycznie. Wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie:

A)
schizofrenia

B)
zaburzenia schizotypowe

C)
uporczywe zaburzenia urojeniowe

D)
ostra i przemijająca psychoza

E)
zaburzenia schizoafektywne

Answer 65

C)
uporczywe zaburzenia urojeniowe

65%
Dokładnie tak! Dla uporczywych zaburzeń urojeniowych typowym objawem jest występowanie spójnego systemu urojeniowego. Treść urojeń dotyczy w tym przypadku wydarzeń możliwych do zaistnienia i kulturowo dostosowanych. Poza tym zaburzenia te są przewlekłe, trwają minimum 3 miesiące i często pacjenci poza tym, że są skoncentrowani na urojonych „faktach”, funkcjonują całkiem prawidłowo i nie obserwuje się innych objawów.

Question 66

Specyficzna fobia, w której dochodzi do mobilizacji układu przywspółczulnego, to:

A)
ergofobia

B)
erytrofobia

C)
homichlofobia

D)
koitofobia

E)
hemofobia

Answer 66

E)
hemofobia

56%
Dobrze! Hemofobia to lęk przed widokiem krwi i jedyna z fobii, w której dochodzi do mobilizacji układu przywspółczulnego. Doprowadza to do omdlenia.

Question 67

Nyktofobia to lęk przed:

A)
ciemnością

B)
myszami, szczurami

C)
wężami

D)
brudem

E)
zmianami

Answer 67

A)
ciemnością

68%
Wyśmienicie! Pojęcie nyktofobii pochodzi z języka greckiego, w którym nyktós oznacza noc, a phóbos strach. W związku z tym tak właśnie nazywamy lęk przed ciemnością.

Question 68

Kryterium czasowe rozpoznania zaburzeń lękowych uogólnionych wynosi:

A)
2 tygodnie

B)
miesiąc

C)
3 miesiące

D)
6 miesięcy

E)
1 rok

Answer 68

D)
6 miesięcy

46%
Dobrze! Konieczne jest utrzymywanie się objawów przez minimum 6 miesięcy.

Question 69

Lekiem stosowanym do szybkiego, krótkoterminowego, doraźnego opanowywania zaburzeń lękowych jest:

A)
wenlafaksyna

B)
sertralina

C)
alprazolam

D)
kwetiapina

E)
lamotrygina

Answer 69

C)
alprazolam

90%
Dobrze! Jako benzodiazepina o pośrednim czasie działania świetnie nadaje się do początkowej fazy leczenia zaburzeń lękowych i nerwicowych. Należy jednak przy tym pamiętać, że nie powinno się stosować jej dłużej niż 2-6 tygodni do czasu aż swoje działanie ujawnią inne leki - na przykład inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. W przeciwnym razie może rozwinąć się uzależenienie. Trzeba przy tym pamiętać, aby benzodiazepiny odstawiać stopniowo w celu uniknięcia objawów odstawiennych. Jeżeli z jakiegoś powodu nie jest to możliwe, to w celu ograniczenia ryzyka rozwinięcia się uzależniania powinno sie stopniowo przejść na benzodiazepiny o dłuższym czasie działania.

Question 70

Postępowaniem objawowym z wyboru w przypadku wystąpienia zespołu lęku napadowego będzie podanie:

A)
diazepamu dożylnie

B)
haloperydolu domięśniowo

C)
alprazolamu krótko działającego doustnie

D)
wenlafaksyny doustnie

E)
paroksetyny doustnie

Answer 70

C)
alprazolamu krótko działającego doustnie

65%
Wyśmienicie! Objawowo zespół lęku napadowego leczymy, stosując leki anksjolityczne (przeciwlękowe) z grupy benzodiazepin. Alprazolam należy do tej grupy i podajemy go w formie doustnej ze względu na ryzyko zaburzeń oddychania w przypadku drogi dożylnej. Dodatkowo można zastosować β-adrenolityk (np. propranolol), który pomoże w redukcji objawów somatycznych, np. tachykardii. Szybko działające benzodiazepiny pacjent powinien zażywać jednak tylko doraźnie, ze względu na ryzyko uzależnienia. W przewlekłej terapii zespołu lęku napadowego zalecane są leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI lub SNRI.

Question 70

Pacjent odczuwa lęk podczas wystąpień publicznych − obawia się przede wszystkim oceny ze strony innych ludzi. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:

A)
fobia społeczna

B)
lęk paniczny

C)
lęk uogólniony

D)
agorafobia

E)
lęk paniczny z agorafobią

Answer 70

A)
fobia społeczna

68%
Dobrze! Obawa przed oceną przez innych ludzi w związku z np. wystąpieniami publicznymi to charakterystyczna cecha fobii społecznej.

Question 71

35-letnia kobieta od kilku lat leczy się u lekarza rodzinnego z powodu licznych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (wzdęcia, nudności, czasami ból), częstego oddawania moczu, okresowego uczucia duszności, które nie jest związane z wysiłkiem. Dolegliwości te występują w różnych konstelacjach i nasileniu, prawie przez cały czas i nie mają związku z wydarzeniami życiowymi. Nie podejrzewa u siebie żadnej konkretnej choroby, ale funkcjonuje coraz gorzej. Pacjentka była konsultowana przez gastroenterologa i kardiologa, którzy po wykonaniu niezbędnych badań nie stwierdzili choroby. Stosowała różne leki p-bólowe, rozkurczowe oraz środki dostępne w aptekach bez recepty, ale nie zaobserwowała poprawy. Opisane dolegliwości odpowiadają kryteriom diagnostycznym:

A)
zaburzeń hipochondrycznych

B)
zaburzeń somatyzacyjnych

C)
bólu psychogennego

D)
neurastenii

E)
mieszanych zaburzeń konwersyjnych

Answer 71

B)
zaburzeń somatyzacyjnych

68%
Dobrze! Skargi na dolegliwości somatyczne o zmiennym nasileniu, niepowiązane z wydarzeniami życiowymi , to cecha typowa dla zaburzeń somatyzacyjnych. Pacjenci są skupieni na objawach, a nie konkretnej chorobie.

Question 72

Hipowitaminoza B1 jest często obserwowana w przebiegu:

A)
zespołu Korsakowa

B)
otępienia czołowo-skroniowego

C)
zespołu majaczeniowego

D)
zespołu depresyjnego

E)
ostrych przemijających zaburzeniach psychotycznych

Answer 72

A)
zespołu Korsakowa

90%
Wyśmienicie! Niedobór tiaminy, czyli witaminy B1, prowadzi do psychozy Korsakowa, czyli alkoholowego zespołu amnestycznego, w którego przebiegu obserwujemy defekt pamięci świeżej na tyle nasilony, że wpływa na codzienne życie, oraz zmniejszoną zdolność przypominania sobie zdarzeń z przeszłości. Charakterystyczne jest też to, że pacjenci z tym zespołem wypełniają luki pamięciowe konfabulacjami, czyli wydarzeniami, które tak naprawdę nie miały miejsca, ale których nie możemy uznać za kłamstwa – pacjent jest przekonany co do ich prawdziwości. Poza tym niedobór tiaminy może być przyczyną encefalopatii Wernickego, która objawia się głównie cechami polineuropatii obwodowej, zaburzeniami poznawczymi, patologiami w zakresie nerwów czaszkowych, głównie n. III, i zaburzeniami świadomości. Obie te jednostki chorobowe najczęściej dotyczą osób uzależnionych od alkoholu.

Question 73

Osobowość to:

A)
zespół względnie trwałych cech, dyspozycji, właściwości człowieka nadających względną spójność jego zachowaniu

B)
przypisywanie sobie lub innym osobom wyolbrzymionych cech lub właściwości negatywnych

C)
zespół genów decydujących o zachowaniu i właściwościach człowieka

D)
zdolność do myślenia abstrakcyjnego

E)
zdolność do myślenia krytycznego w stosunku do dorosłych, jak i siebie samego

Answer 73

A)
zespół względnie trwałych cech, dyspozycji, właściwości człowieka nadających względną spójność jego zachowaniu

97%
Dokładnie tak! Osobowość możemy opisywać jako w miarę stały zespół cech, dyspozycji i właściwości charakterystycznych dla danej osoby, które warunkują wzorce zachowań przez nią prezentowanych i nadają względną spójność jego zachowaniu.

Question 74

Osobowość człowieka jest złożoną strukturą. Wg klasyfikacji ICD-10 wyróżnia się
specyficzne postaci jej zaburzeń, oprócz osobowości:

A)
paranoicznej

B)
schizoidalnej

C)
dyssocjalnej

D)
niezależnej

E)
lękliwej

Answer 74

D)
niezależnej

84%
Super! Osobowość niezależna nie występuje w klasyfikacji ICD-10 zaburzeń osobowości. Występuje natomiast osobowość zależna, a także: schizoidalna, paranoiczna, histrioniczna, dyssocjalna, chwiejna emocjonalnie, lękliwa i anankastyczna.

Question 75

Podstawą terapii u osób z zaburzeniami osobowości jest:

A)
psychoterapia

B)
regularne stosowanie leków z grupy SSRI

C)
regularne stosowanie leków z grupy SNRI

D)
hospitalizacja w oddziale zamkniętym

E)
żadna z powyższych

Answer 75

A)
psychoterapia

96%
Rewelacyjnie! Podstawową metodą i jedyną przyczynową w przypadku zaburzeń osobowości jest psychoterapia, w której głównym elementem terapeutycznym jest relacja pacjent–terapeuta i rozmowa. Za najbardziej skuteczną i najczęściej stosowaną uznaje się długoterminową indywidualną psychoterapię dynamiczną (zorientowaną psychoanalitycznie). W niektórych przypadkach do psychoterapii dołącza się farmakoterapię.

Question 76

Tendencja do izolowania się, wycofanie emocjonalne, zdystansowanie, brak potrzeby wchodzenia w bliskie relacje z innymi ludźmi, brak lub znikoma liczba działań służących przyjemności, to cechy:

A)
osobowości schizoidalnej

B)
osobowości paranoicznej

C)
zaburzeń schizotypowych

D)
osobowości unikającej

E)
osobowości dyssocjalnej

Answer 76

A)
osobowości schizoidalnej

36%
Wspaniale! Opis ten dotyczy osobowości schizoidalnej, która obrazowana jest metaforą: „Możesz pukać, ale nikogo i tak nie zastaniesz”. Jej typowe cechy to: izolowanie się, wycofanie emocjonalne, zdystansowanie, brak potrzeby nawiązywania i utrzymywania relacji międzyludzkich, samotniczy tryb życia, zamknięcie w swoim wewnętrznym świecie, brak dążenia do przyjemności, anhedonia, niezainteresowanie obszarem seksualności, obojętność zarówno na pochwały, jak i na krytykę, chłód emocjonalny, obojętność wobec norm społecznych.

Question 77

Wzorzec zachowań zdominowany oderwaniem od relacji międzyludzkich i ograniczonym wyrażaniem emocji w kontaktach interpersonalnych. Powyższy opis odnosi się do zaburzeń osobowości:

A)
paranoicznej

B)
schizoidalnej

C)
dyssocjalnej

D)
borderline

E)
anankastycznej

Answer 77

B)
schizoidalnej

66%
Dobrze! Osobowość schizoidalna jest podobna do zaburzenia schizotypowego, od którego odróżnia ją przede wszystkim brak występowania myślenia magicznego, bladego afektu oraz skłonności do derealizacji, omamów o niewielkim nasileniu oraz depersonalizacji. W mniejszym stopniu zwiększa także ryzyko zachorowania na schizofrenię, za to w podobnym do osobowości paranoicznej.

Question 78

Sugestywność, płytka chwiejna uczuciowość, teatralność i przesadny wyraz emocjonalny, skoncentrowanie na atrakcyjności fizycznej to cechy charakterystyczne dla osobowości:

A)
dyssocjalnej

B)
paranoicznej

C)
borderline

D)
histrionicznej

E)
anankastycznej

Answer 78

D)
histrionicznej

60%
Wyśmienicie! To właśnie w przypadku histrionicznej osobowości obserwujemy płytką i chwiejną uczuciowość, sugestywność, teatralność i nadmierne koncentrowanie się na atrakcyjności fizycznej. Dodatkowo występują: silna potrzeba akceptacji, doceniania i bycia w centrum zainteresowania, zachowania kokieteryjne i uwodzicielskie oraz łatwe uleganie wpływom otoczenia. Metaforą opisującą to zaburzenie jest: „Skup na mnie całą swoją uwagę”.

Question 79

Cechy ojca są dominującym czynnikiem ryzyka wystąpienia osobowości:

A)
histrionicznej

B)
paranoicznej

C)
chwiejnej emocjonalnie

D)
dyssocjalnej

E)
schizoidalnej

Answer 79

D)
dyssocjalnej

58%
Super! Wydaje się, że najwięcej danych dotyczących etiologii i możliwych czynników ryzyka jest znanych w przypadku dyssocjalnego zaburzenia osobowości i są to: ojciec prezentujący cechy dyssocjalne, patologicznie funkcjonująca rodzina, patologiczna grupa rówieśnicza, ubóstwo, przeludnienie, nadużywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, zaburzenia zachowania w dzieciństwie i okresie dojrzewania. Zaburzenie antyspołeczne występuje znaczniej częściej wśród mężczyzn niż kobiet – według niektórych danych nawet 10-krotnie częściej.

Question 80

Podczas badania psychiatrycznego 25-letniego mężczyzny skierowanego po nadużyciu leków i alkoholu, ustalono, że jego dotychczasowe zachowanie charakteryzuje się występowaniem: niestabilności emocjonalnej, uczucia wewnętrznej pustki, skłonności do zachowań autodestrukcyjnych oraz niestabilnymi związkami emocjonalnymi. Takie cechy najbardziej odpowiadają kryteriom diagnostycznym zaburzeń osobowości:

A)
borderline (z pogranicza)

B)
dyssocjalnych

C)
histrionicznych

D)
narcystycznych

E)
typu osobowości zależnej

Answer 80

A)
borderline (z pogranicza)

83%
Świetnie! Charakterystyczne cechy osobowości chwiejnej emocjonalnie typu borderline to:

chwiejność emocjonalna,
zachowania autodestrukcyjne,
wchodzenie w burzliwe związki, dążenie do uniknięcia odrzucenia,
impulsywność,
niskie poczucie własnej wartości, uczucie pustki wewnętrznej, lęk.

Question 81

28-letni pacjent zgłasza się do lekarza psychiatry i podaje, że od okresu liceum w jego zachowaniu dominują: nadmierne wątpliwości i ostrożność, perfekcjonizm przeszkadzający w wypełnianiu zadań, nadmierna pedanteria i uległość wobec konwencji społecznych, sztywność i upór. Pacjent najprawdopodobniej ma dominujące cechy osobowości:

A)
lękliwej

B)
zależnej

C)
histrionicznej

D)
anankastycznej

E)
chwiejnej emocjonalnie

Answer 81

D)
anankastycznej

81%
Doskonale! Osobowość anankastyczną można rozpoznać u pacjenta, który spełnia kryteria ogólne zaburzeń osobowości oraz u którego występują ≥4 cechy z niżej wymienionych (są to kryteria rozpoznania tego zaburzenia osobowości wg ICD-10):

nadmierne przeżywanie wątpliwości i nadmierna ostrożność,
koncentracja na szczegółach, regulaminach, inwentaryzowaniu, porządkowaniu,
organizowaniu lub schematach postępowania,
perfekcjonizm przeszkadzający w wypełnianiu zadań,
nadmierna sumienność i skrupulatność,
nadmierna koncentracja na produktywności wykluczająca przyjemność i związki
międzyludzkie,
nadmierna pedanteria i uległość wobec konwencji społecznych,
sztywność i upór,
nieracjonalne przypuszczanie, że inni dokładnie podporządkują swą aktywność sposobom działania pacjenta albo nieracjonalna niechęć do przyzwalania innym
na działanie.

Question 82

Do czynników wpływających na rozwój anorexia nervosa nie należą:

A)
czynniki genetyczne

B)
czynniki osobowościowe

C)
swoiste relacje rodzinne

D)
choroby somatyczne

E)
czynniki kulturowe

Answer 82

D)
choroby somatyczne

45%
Brawo! Choroby somatyczne nie są uznawane za czynnik wpływający na rozwój jadłowstrętu psychicznego. Rolę w tym procesie odgrywają natomiast czynniki osobowościowe (osoby z cechami anankastycznymi są szczególnie narażone na pojawienie się tego zaburzenia), czynniki rodzinne (schorzenie to pojawia się częściej w rodzinach: o zatartych granicach międzypokoleniowych, w których niedopuszczalne jest wyrażanie negatywnych emocji, nadopiekuńczych, nieelastycznych i nieumiejących radzić sobie z konfliktami), czynniki genetyczne [wśród krewnych 1. stopnia prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę wynosi 5–7% (natomiast <1% w populacji ogólnej), wśród bliźniąt dwujajowych – 5%, a jednojajowych – aż 55%], czynniki społeczno-kulturowe, poznawcze (niedostateczna umiejętność zmian nastawienia, przypisywanie nadmiernego znaczenia masie ciała i odżywianiu, nieumiejętność radzenia sobie z emocjami) oraz różnego rodzaju czynniki biologiczne (np. dysfunkcje w szlakach wazopresyny i oksytocyny).

Question 83

Wskaż kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego:

A)
spadek wagi lub, u dzieci, brak przybytku wagi prowadzący do masy ciała o co najmniej 5% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu, wraz z towarzyszącymi objawami depresyjnymi

B)
spadek wagi lub, u dzieci, brak przybytku wagi prowadzący do masy ciała o co najmniej 10% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu, wraz z towarzyszącymi objawami depresyjnymi

C)
spadek wagi lub, u dzieci, brak przybytku wagi prowadzący do masy ciała o co najmniej 10% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu; nie muszą być obecne zaburzenia nastroju

D)
spadek wagi lub, u dzieci, brak przybytku wagi prowadzący do masy ciała o co najmniej 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu, wraz z towarzyszącymi objawami depresyjnymi

E)
spadek wagi lub, u dzieci, brak przybytku wagi prowadzący do masy ciała o co najmniej 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu; nie muszą być obecne zaburzenia nastroju

Answer 83

E)
spadek wagi lub, u dzieci, brak przybytku wagi prowadzący do masy ciała o co najmniej 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu; nie muszą być obecne zaburzenia nastroju

44%
Rewelacyjnie! Według kryteriów diagnostycznych ICD-10 do rozpoznania jadłowstrętu psychicznego konieczne jest stwierdzenie spadku masy ciała (u dzieci brak przyrostu) powodującego, że jest ona mniejsza o co najmniej 15% od prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku. Spadek ten musi wynikać z unikania „tuczącego” jedzenia, co pacjent sam sobie narzuca. Do rozpoznania należy także ustalić, że chory ocenia siebie jako osobę otyłą i obawia się przytycia oraz że występują zaburzenia endokrynne w postaci utraty miesiączki u kobiet, a u mężczyzn – spadku libido. Jak widać, zaburzenia nastroju nie są zawarte w kryteriach diagnostycznych, choć mogą się pojawić w przebiegu choroby.

Question 84

Do objawów somatycznych anoreksji należy:

A)
brak miesiączki

B)
meszek na ciele

C)
osteoporoza

D)
bradykardia

E)
każdy z wymienionych

Answer 84

E)
każdy z wymienionych

92%
Dokładnie! Do objawów somatycznych w przypadku jadłowstrętu psychicznego zalicza się: osłabienie, suchą, pokrytą meszkiem skórę, zaburzenia elektrolitowe (np. hipokaliemię), zaburzenia hormonalne (np. brak miesiączki, zaburzenia funkcji tarczycy), osteoporozę, zaburzenia rytmu serca, bradykardię, hipotensję, omdlenia, zawroty głowy, wzdęcia i bóle brzucha, niedokrwistość, atrofię mózgu (jest ona na początku odwracalna).

Question 85

Do powikłań somatycznych jadłowstrętu psychicznego nie zalicza się:

A)
osteoporozy

B)
hiperkaliemii

C)
bradykardii

D)
niedokrwistości

E)
zaburzeń miesiączkowania

Answer 85

B)
hiperkaliemii

79%
Dobrze! To jest poprawna odpowiedź. W przebiegu jadłowstrętu psychicznego jako konsekwencja niedoborów żywieniowych może występować hipokaliemia, a nie hiperkaliemia.

Question 86

Bulimia najrzadziej współwystępuje z:

A)
depresją

B)
osobowością anankastyczną

C)
osobowością chwiejną emocjonalnie typu borderline

D)
uzależnieniami

E)
zaburzeniami lękowymi

Answer 86

B)
osobowością anankastyczną

41%
Dobrze! Osobowość anankastyczna może predysponować do rozwoju anoreksji, a nie bulimii. Osoby z tym zaburzeniem osobowości mają tendencją do nadmiernego kontrowania swojej ekspresji emocjonalnej, zachowań oraz popędów. Dodatkowo wkładają ogromny wysiłek w dostosowanie się do rozmaitych norm społecznych, co predysponuje do anoreksji. Za to bulimia jest związana z nadmierną impulsywnością. Z tego powodu osobowość anankastyczna i ta choroba nie mają ze sobą zbyt wiele wspólnego.

Question 87

Najczęściej stosowanym lekiem w leczeniu bulimii psychicznej z towarzyszącymi objawami depresji jest:

A)
olanzapina

B)
mirtazapina

C)
fluoksetyna

D)
klozapina

E)
diazepam

Answer 87

C)
fluoksetyna

65%
Dobrze! Fluoksetyna jest głównym lekiem stosowanym do leczenia objawów depresyjnych w przebiegu bulimii. Wykazuje skuteczność w ograniczaniu napadów żarłoczności i wymuszania przeczyszczania się. Jest także dopuszczona do stosowania u dzieci u młodzieży, w których to grupach często występują zaburzenia odżywiania.

Question 88

Faza snu, w trakcie której obserwuje się zniesienie napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych oraz występują marzenia senne, to faza/stadium:

A)
czuwania

B)
REM

C)
NREM, stadium N1

D)
NREM, stadium N2

E)
NREM, stadium N3

Answer 88

B)
REM

62%
Bardzo dobrze! Faza REM to faza, która pojawia się po 90–100 minutach snu i jej długość wzrasta wraz z czasem trwania snu. Charakteryzuje się występowaniem obniżenia napięcia mięśniowego, szybkich ruchów gałek ocznych, przyspieszeniem akcji serca, nieregularnością oddechów, a przede wszystkim pojawianiem się marzeń sennych.

Question 89

Parasomnie nie obejmują:

A)
somnambulizmu

B)
koszmarów sennych

C)
nocnego bruksizmu

D)
narkolepsji

E)
lęków nocnych

Answer 89

D)
narkolepsji

44%
Super! Narkolepsja jest zaliczana do nieorganicznych zaburzeń snu, ale w porównaniu do innych wymienionych należy do dyssomnii, czyli zaburzeń snu związanych z nieprawidłową jakością, ilością czy porą snu. Polega ona na nadmiernej senności, która manifestuje się nagłym zapadaniem w sen nawet w sytuacjach pełnej aktywności. Jej objawem patognomonicznym jest katapleksja, czyli nagły spadek napięcia mięśniowego, który może dotyczyć wszystkich mięśni poprzecznie prążkowanych – wtedy prowadzi do upadku, lub tylko niektórych, powodując np. opadanie głowy. Świadomość jest w tym przypadku zachowana.

Question 90

Do grupy dyssomnii nie należy:

A)
narkolepsja

B)
zespół niespokojnych nóg

C)
hipersomnia

D)
somnambulizm

E)
pierwotna bezsenność

Answer 90

D)
somnambulizm

41%
Bardzo dobrze! Somnambulizm, czyli sennowłóctwo, a potocznie lunatykowanie, należy do parasomni, czyli nieorganicznych zaburzeń snu, które obejmują zaburzenia dotyczące nietypowych objawów występujących w konkretnych fazach snu. W tym przypadku w fazie NREM pacjent wstaje z łóżka i chodzi bezcelowo, czemu towarzyszą zaburzenie świadomości i ograniczenie reakcji na bodźce. Najczęściej chory nie pamięta po obudzeniu, że lunatykowanie miało miejsce. Do dyssomnii, które dotyczą jakości, ilości lub pory snu, zaliczamy natomiast pierwotną bezsenność, pierwotną nadmierną senność (hipersomnię), narkolepsję, zaburzenia snu związane z nocną dysfunkcją oddechową (np. obturacyjny bezdech senny), zaburzenia rytmu snu i czuwania (np. zespół opóźnionej fazy snu) oraz inne swoiste dyssomnie, np. zespół niespokojnych nóg.

Question 91

Kryterium czasowe rozpoznania insomnii to utrzymywanie się objawów powyżej:

A)
jednego tygodnia

B)
dwóch tygodni

C)
jednego miesiąca

D)
sześciu miesięcy

E)
jednego roku

Answer 91

C)
jednego miesiąca

57%
Bardzo dobrze! Do rozpoznania bezsenności (insomnii) pierwotnej przewlekłej wg ICD-10 objawy muszą trwać dłużej niż 4 tygodnie. Bezsenność przygodna trwa kilka dni, a krótkotrwała do 3–4 tygodni.

Question 92

Podstawą leczenia nieorganicznych zaburzeń snu jest edukacja na temat higieny snu. Wskaż fałszywe zalecenie:

A)
należy chodzić spać i wstawać o stałej porze, niezależnie od dnia tygodnia

B)
należy unikać większych posiłków bezpośrednio przed snem

C)
nie należy starać się zasnąć za wszelką cenę

D)
należy odbyć 20-30 minutową drzemkę w ciągu dnia

E)
przed pójściem spać nie należy pić dużych ilości płynów

Answer 92

D)
należy odbyć 20-30 minutową drzemkę w ciągu dnia

79%
Doskonale! Jedną z zasad prawidłowej higieny snu jest niespanie w dzień. Do innych zalicza się:

należy iść spać, gdy odczuwamy senność,
w miejscu do spania powinno być cicho, ciemno, chłodno i wygodnie,
należy chodzić spać i wstawać o stałej porze, niezależnie od dnia tygodnia,
należy wstawać w momencie, gdy czujemy się wypoczęci, nie powinno się polegiwać w łóżku,
łóżko nie powinno być miejscem do innych czynności takich jak: czytanie, oglądanie telewizora, słuchanie radia, jedzenie, prowadzenie intensywnych rozważań na różne tematy,
nie powinno się sypiać gdzie indziej w domu niż w łóżku,
należy “zamknąć” dzień na jakiś czas przed pójściem spać, czyli nie wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych co najmniej 3h przed snem, nie jeść większych posiłków do 2h przed snem, nie pić dużo płynów, unikać kawy, herbaty, alkoholu, papierosów,
niezasypianie za wszelką cenę.

Question 93

Zmiany patologiczne w korze skroniowej i ciemieniowej oraz w układzie limbicznym, zmienne nasilenie zaburzeń funkcji poznawczych, zaburzenia spostrzegania, parkinsonizm, upadki, omdlenia, zespół depresyjny, nadwrażliwość na neuroleptyki. Powyższy opis odpowiada otępieniu:

A)
czołowo-skroniowemu

B)
z ciałami Lewy’ego

C)
w chorobie Parkinsona

D)
naczyniopochodnemu

E)
w chorobie Alzheimera

Answer 93

B)
z ciałami Lewy’ego

80%
Wspaniale! W przypadku otępienia z ciałami Lewy’ego objawami podstawowymi są: fluktuujące zaburzenia poznawcze, parkinsonizm (najczęściej przeważa wzrost napięcia mięśniowego, a nie drżenia) i omamy wzrokowe, objawy dodatkowe to: upadki, omdlenia, zawroty głowy, nadwrażliwość na neuroleptyki przejawiająca się nasilonymi objawami pozapiramidowymi, usystematyzowane urojenia, omamy inne niż wzrokowe, depresja, zaburzenia snu związane z fazą REM oraz hipotensja ortostatyczna.

Question 94

Do testów przesiewowych przydatnych w diagnostyce zaburzeń poznawczych należy:

A)
skala Becka

B)
skala MADRS

C)
MMPI

D)
MMSE

E)
skala HAMA-A

Answer 94

D)
MMSE

82%
Dobrze! MMSE czyli Mini–Mental State Examination to krótka skala służąca do przesiewu pod kątem otępienia.

Question 95

MMSE (Mini Mental State Examination) i TRZ (test rysowania zegara) to rekomendowane testy przesiewowe w kierunku:

A)
niepełnosprawności umysłowej

B)
zaburzeń rozwoju umiejętności szkolnych

C)
zaburzeń osobowości

D)
autyzmu

E)
otępienia

Answer 95

E)
otępienia

94%
Brawo! W diagnostyce otępień przydatne są testy przesiewowe, do których należą: test MMSE (uzyskanie poniżej 24 punktów na 30 maksymalnych sugeruje otępienie, natomiast wynik 24–26 może wskazywać na MCI (mild cognitive impairment), czyli łagodne zaburzenia funkcji poznawczych, bada on wiele obszarów, które mogą być zaburzone w przypadku otępienia, jego czułość wynosi 87–90%, jednak nigdy na tej podstawie nie można ustalić ostatecznego rozpoznania), test rysowania zegara (prosimy pacjenta o narysowanie tarczy zegara, wpisanie w nią cyfr i wskazówek tak, by wskazywały zadaną przez nas godzinę) i Montrealski Test do Oceny Funkcji Poznawczych (MoCA, który stanowi alternatywę dla 2 poprzednich, jest czulszy do diagnostyki łagodnego otępienia).

Question 96

Najkrótszy spodziewany okres przeżycia od rozpoznania dotyczy pacjentów cierpiących na:

A)
otępienie w chorobie Alzheimera

B)
otępienie naczyniowe

C)
otępienie z ciałami Lewy’ego

D)
otępienie czołowo-skroniowe

E)
otępienie w chorobie Parkinsona

Answer 96

B)
otępienie naczyniowe

30%
Otępienie naczyniopochodne to niejednorodna grupa jednostek chorobowych. Wspólną ich cechą jest związek czasowy wystąpienia otępienia z naczyniowymi zmianami strukturalnymi mózgu. Najczęstsza postać- otępienie podkorowe ma jednak przebieg powolny ze stopniowo rozwijającymi się objawami. W podręczniku Psychiatria pod red. prof. Gałeckiego możemy przeczytać, że:

Średni czas trwania otępienia naczyniowego jest znacznie krótszy od AD i wynosi około 5 lat.

Taki wynik uzyskano również w tej pracy: [LINK].
“Otępienie naczyniowe cechuje się najwyższym bezwzględnym współczynnikiem umieralności.”

Question 97

Lekiem stosowanym w terapii choroby Alzheimera jest:

A)
sertralina

B)
sulpiryd

C)
donepezil

D)
piracetam

E)
lorazepam

Answer 97

C)
donepezil

61%
Wyśmienicie! W chorobie Alzheimera stosuje się m.in. leki zwiększające przekaźnictwo cholinergiczne, do których należą: donepezil (selektywny i odwracalny inhibitor acetylocholinesterazy), galantamina (odwracalny, kompetycyjny inhibitor acetylocholinesterazy) i rywastygmina (inhibitor acetylocholinesterazy i butyrylocholinesterazy). Leki te, hamując enzym rozkładający acetylocholinę, powodują, że jej poziom wzrasta. Poza tym pacjenci mogą zażywać memantynę, czyli lek zmniejszający przekaźnictwo glutaminergiczne – niekompetycyjnego antagonistę receptora NMDA, a także leki wspomagające (skuteczność nie została udowodniona w przypadku wyciągu z miłorzębu japońskiego, piracetamu, winpocetyny, selegiliny, nicergoliny, prekursora choliny – gliatiliny i cerebrolizyny) , głównie poprawiające przepływ krwi w mózgu oraz objawowo neuroleptyki (preferencyjnie atypowe), SSRI, leki przeciwdrgawkowe, doraźnie – benzodiazepiny i hydroksyzynę.

Question 98

Do preparatów o udowodnionej skuteczności w terapii otępienia w przebiegu choroby Alzheimera należą:

rywastygmina
alfosceran choliny
piracetam
donepezyl
memantyna
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2, 4

B)
1, 4, 5

C)
2, 3, 4

D)
1, 2, 5

E)
3, 4, 5

Answer 98

B)
1, 4, 5

81%
Dobrze! W leczeniu choroby Alzheimera stosuje się:

antagonistę rec. NMDA – memantynę,
inhibitory acetylocholinoesteazy – donepezil i galantamina,
inhibitor acetylocholinoesterazy i buturylocholinoesterazy – rywastygmina.
Lekami o niepotwierdzonej skuteczności w leczeniu choroby Alzheimera są:

piracetam,
winpocetyna,
selegilina,
nicergolina,
wyciąg z milorzębu japońskiego,
prepursory choliny (np. alfosceran choliny),
cerebrolizyna.

Question 99

Do leków stosowanych w leczeniu otępienia w chorobie Alzheimera należą:

mianseryna
mirtazapina
memantyna
rywastygmina
duloksetyna
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2, 3

B)
1, 4, 5

C)
3, 4

D)
4, 5

E)
wszystkie wymienione

Answer 99

C)
3, 4

77%
Brawo! Memantyna, jako antagonista receptorów NMDA, zmniejsza przekaźnictwo glutaminergiczne, a rywastygmina, jako inhibitor acetylocholinesterazy i butyrylocholinesterazy, zwiększa przekaźnictwo cholinergiczne w OUN, w związku z czym oba leki są stosowane w leczeniu choroby Alzheimera. Do inhibitorów acetylocholinesterazy wykorzystywanych w terapii zaliczamy też donepezil i galantaminę.

Question 100

Dla otępienia z ciałkami Lewy’ego charakterystyczne są:

omdlenia
nadwrażliwość na neuroleptyki
objawy zespołu parkinsonowskiego
urojenia trucia
halucynacje wzrokowe
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2, 5

B)
1, 2, 3, 5

C)
wszystkie wymienione

D)
1, 2, 3

E)
4, 5

Answer 100

B)
1, 2, 3, 5

45%
Rewelacyjnie! Objawami osiowymi otępienia z ciałami Lewy’ego są:

fluktuujące zaburzenia poznawcze,
objawy zespołu parkinsonowskiego (najczęściej przeważa wzrost napięcia mięśniowego, a nie drżenia; pojawiają się po wystąpieniu zaburzeń funkcji poznawczych),
powtarzające się, wyraźne i szczegółowe halucynacje wzrokowe.
Nadwrażliwość na neuroleptyki przejawiająca się nasilonymi objawami pozapiramidowym jest objawem sugerującym rozpoznanie.
Objawami dodatkowymi, wspomagającymi rozpoznanie, są m.in.:

upadki i omdlenia,
usystematyzowane urojenia,
omamy inne niż wzrokowe,
depresja,
hipotensja ortostatyczna.
Urojenia trucia klasyfikowane są do urojeń usystematyzowanych, a więc mają strukturę paranoiczną. W otępieniu z ciałami Lewy’ego najczęściej występują urojenia o strukturze paranoidalnej 

Wg wcześniej zalecanego podręcznika (Psychiatria pod red. M. Jaremy, str. 345) najbardziej charakterystycznymi objawami są:

parkinsonizm,
fluktuacje funkcji poznawczych,
halucynacje wzrokowe.

Question 101

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące zespołów otępiennych:

A)
memantyna jest zarejestrowana do leczenia otępienia w chorobie Alzheimera o lekkim i umiarkowanym nasileniu

B)
ze względu na nadwrażliwość na inhibitory cholinoesterazy w otępieniu z ciałami Lewy’ego zaleca się stosowanie memantyny

C)
w otępieniu czołowo-skroniowym, w przeciwieństwie do choroby Alzheimera, typowe jest występowanie objawów neurologicznych

D)
w otępieniu z ciałami Lewy’ego maksymalny odstęp czasowy między wystąpieniem parkinsonizmu i objawów otępienia wynosi 6 miesięcy

E)
haloperidol jest lekiem I rzutu w leczeniu otępienia z ciałami Lewy’ego z obecnymi halucynacjami wzrokowymi

Answer 101

C)
w otępieniu czołowo-skroniowym, w przeciwieństwie do choroby Alzheimera, typowe jest występowanie objawów neurologicznych

29%
Super! W otępieniu czołowo-skroniowym, czyli chorobie Picka, na początku obserwujemy głównie zaburzenia zachowania, zmiany osobowości i zaburzenia językowe, a także objawy neurologiczne, które w przypadku choroby Alzheimera pojawiają się w późnych stadiach zaawansowania.

Question 102

Jedynym zaburzeniem preferencji seksualnych (parafilią), które występuje równie często u kobiet, jak i u mężczyzn jest:

A)
fetyszyzm

B)
masochizm

C)
sadyzm

D)
ekshibicjonizm

E)
oglądactwo

Answer 102

B)
masochizm

31%
Dobrze! Masochizm to jedyna parafilia, która występuje równie często u kobiet i mężczyzn. Pozostałe występują istotnie częściej u mężczyzn.

Question 103

Do zaburzeń preferencji seksualnych nie należy:

A)
pedofilia

B)
sadomasochizm

C)
transwestytyzm fetyszystyczny

D)
transwestytyzm o typie podwójnej roli

E)
ekshibicjonizm

Answer 103

D)
transwestytyzm o typie podwójnej roli

43%
Brawo! Transwestytyzm o typie podwójnej roli należy do zaburzeń identyfikacji płciowej, a nie do zaburzeń preferencji seksualnych, do których zaliczamy: fetyszyzm, transwestytyzm fetyszystyczny, ekshibicjonizm, oglądactwo, pedofilię, sadomasochizm, złożone, inne i nieokreślone zaburzenia preferencji seksualnych. Transwestytyzm o typie podwójnej roli polega na zakładaniu ubrań dedykowanych płci przeciwnej, które nie wiąże się z osiągnięciem podniecenia seksualnego, a osoba jego doświadczająca nie pragnie zmiany płci.

Question 104

Hebefilia jest podtypem:

A)
fetyszyzmu

B)
ekshibicjonizmu

C)
pedofilii

D)
sadomasochizmu

E)
transwesytyzmu

Answer 104

C)
pedofilii

44%
Dobrze! Pedofilia to preferencja seksualna względem dzieci, które zazwyczaj są w wieku przed pokwitaniem.
Natomiast hebefilia to preferencja w stosunku do dzieci starszych, które osiągnęły dojrzałość płciową.

Question 105

Potrzeba noszenia ubrań płci przeciwnej, głównie po to, aby osiągnąć podniecenie seksualne i mieć wygląd osoby płci przeciwnej, nosi nazwę:

A)
fetyszyzmu

B)
skoptofilii

C)
transwestytyzmu fetyszystycznego

D)
frotteryzmu

E)
transseksualizmu

Answer 105

C)
transwestytyzmu fetyszystycznego

88%
Dobrze! Transwestytyzm fetyszystyczny należy do zaburzeń preferencji seksualnych. Osoba z tym zaburzeniem zakłada ubrania, aby uzyskać wygląd osoby płci przeciwnej oraz uzyskać podniecenie seksualne.

Question 106

Który stan chorobowy może być przyczyną majaczenia u pacjenta w podeszłym wieku?

A)
zapalenie płuc

B)
zapalenie układu moczowego

C)
niewydolność nerek

D)
żaden z wymienionych

E)
wszystkie wymienione

Answer 106

E)
wszystkie wymienione

94%
Rewelacyjnie! Generalnie uznaje się, że majaczenie jest wynikiem nałożenia się na siebie kilku czynników sprzyjających, wśród których, oprócz podeszłego wieku, podstawowymi są: choroby somatyczne, leki (głównie polipragmazja, czyli przyjmowanie kilku leków jednocześnie), stres, odwodnienie, zaburzenia jonowe, substancje psychoaktywne i stany gorączkowe. Do chorób somatycznych zaliczamy też zapalenie płuc, zapalenie układu moczowego oraz niewydolność nerek, ale także niewydolność wątroby, posocznicę, chorobę niedokrwienną serca czy udar mózgu.

Question 107

Do objawów charakterystycznych dla zespołu majaczenia nie należy:

A)
zaburzenie cyklu sen–czuwanie

B)
podwyższona aktywność psychoruchowa

C)
anhedonia

D)
upośledzenie pamięci świeżej

E)
nieprawidłowa orientacja allopsychiczna

Answer 107

C)
anhedonia

85%
Dobrze! Anhedonia, czyli nieumiejętność cieszenia się życiem i brak odczuwania przyjemności z czynności, które do tej pory ją wzbudzały, to objaw typowy dla depresji. W majaczeniu spośród zaburzeń nastroju spotykamy się raczej z chwiejnością emocjonalną.

Question 108

Do objawów majaczenia drżennego nie należy/nie należą:

A)
objaw białej kartki

B)
omamy cenestetyczne

C)
urojenia dziania się

D)
bradykardia

E)
wzrost ciśnienia krwi

Answer 108

D)
bradykardia

73%
Wspaniale! W związku z tym, że jednym z objawów majaczenia drżennego, wymienianym także w kryteriach diagnostycznych ICD-10, jest nadaktywność układu autonomicznego, która wyraża się m.in. w tachykardii, symptom przeciwny, czyli bradykardia, nie może należeć do typowych objawów delirium tremens.

Question 109

Objaw charakterystyczny dla majaczenia alkoholowego, w którym u chorego wywołuje się omamy wzrokowe poprzez delikatny ucisk gałek ocznych, nazywany jest objawem:

A)
Bella

B)
Reichardta

C)
Aschaffenburga

D)
Liepmanna

E)
Cullena

Answer 109

D)
Liepmanna

49%
Brawo! Jednym z objawów majaczenia alkoholowego jest właśnie objaw Liepmanna, czyli możliwość wywołania omamów wzrokowych poprzez uciśnięcie gałek ocznych. Poza tym do jego objawów zaliczamy zaburzenia świadomości w postaci dezorientacji w czasie i miejscu, omamy i iluzje (głównie wzrokowe, dotykowe i słuchowe), silne drżenie mięśniowe, urojenia („dziania się”, prześladowcze), podniecenie psychoruchowe, trudności z zaśnięciem lub odwrócony rytm snu i czuwania, nadaktywność układu autonomicznego, a także objaw białej kartki, czyli inaczej objaw Reichardta, polegający na tym, że pacjent czyta z niezapisanej kartki lub z sufitu pod wpływem sugestii osoby przeprowadzającej badanie.

Question 110

Głównym objawem w halucynozie alkoholowej są:

A)
urojenia zazdrości

B)
halucynacje wzrokowe

C)
omamy słuchowe

D)
pseudohalucynacje słuchowe

E)
urojenia prześladowcze

Answer 110

C)
omamy słuchowe

25%
Dobrze! Typowym objawem halucynozy alkoholowej, która należy do przewlekłych psychoz alkoholowych, są omamy (inaczej halucynacje) słuchowe. Zwykle pacjent słyszy głosy, które rozmawiają o nim najczęściej na temat jego uzależnienia, oskarżając go, oceniając, a także broniąc. Efektem ich doświadczania może być pojawienie się urojeń prześladowczych.

Question 111

O silnym uzależnieniu od nikotyny świadczy uzyskanie w kwestionariuszu Fagerströma:

A)
1 punktu

B)
3 punktów

C)
5 punktów

D)
7 punktów

E)
12 punktów

Answer 111

D)
7 punktów

72%
Brawo! W tym teście uzyskanie 0–3 punktów oznacza uzależnienie słabe, 4–6 średnie, a 7–10 silne.

Question 112

Lekarz rodzinny przeprowadził test Fagerströma u osoby palącej papierosy od 3 lat.
Wynik testu 3 pkt oznacza:

A)
brak motywacji do zaprzestania palenia

B)
wysoki stopień motywacji do zaprzestania palenia

C)
słaby stopień uzależnienia od nikotyny

D)
silny stopień uzależnienia od nikotyny

E)
potrzebę wsparcia leczenia farmakologicznego poradą psychologa

Answer 112

C)
słaby stopień uzależnienia od nikotyny

66%
Dobrze! Siłę uzależnienia od nikotyny bada się testem Fagerströma i uzyskanie 0–3 punktów oznacza uzależnienie słabe, 4–6 średnie, a 7–10 silne.

Question 113

Minimalna interwencja przeciwnikotynowa to:

A)
zasada 3 × P

B)
zasada 4 × P

C)
zasada 5 × P

D)
interwencja Fagerströma

E)
rozpoczęcie leczenia od zastosowania nikotynowej terapii zastępczej

Answer 113

C)
zasada 5 × P

68%
Dobrze! Minimalna terapia nikotynowa – czy też minimalna interwencja nikotynowa – to podstawowa metoda poradnictwa antynikotynowego, która powinna być wykorzystywana przez każdego lekarza, który ma do czynienia z pacjentem palącym tytoń. Nazywana jest zasadą 5×P, ponieważ zawiera następujące wskazówki : pytaj, poradź, pamiętaj, pomagaj, planuj.

Question 114

Skuteczność minimalnej interwencji antynikotynowej (zasada 5xP), określana jako
całkowite zaprzestanie palenia przez rok, wynosi około:

A)
1–3%

B)
3–5%

C)
5–10%

D)
10–15%

E)
15-20%

Answer 114

C)
5–10%

51%
Dobrze! Zastosowanie interwencji 5×P powoduje, że 5–10% pacjentów uzależnionych od nikotyny utrzymuje
abstynencję przez min. 1 rok.

Question 115

Do kryteriów rozpoznawania zespołu uzależnienia od alkoholu wg WHO nie należy:

A)
głód alkoholu

B)
utrata kontroli nad piciem

C)
wzrost tolerancji na alkohol

D)
narastające zaniedbywanie przyjemności i zainteresowań

E)
wcześniejsze zachowanie antyspołeczne

Answer 115

E)
wcześniejsze zachowanie antyspołeczne

87%
Dobrze! Zachowania antyspołeczne w przeszłości nie należą do objawów alkoholizmu, mogą jedynie sprzyjać jego wystąpieniu.

Question 116

Leczenie nasilonych objawów alkoholowego zespołu abstynencyjnego polega na:

nawadnianiu pacjenta
uzupełnianiu niedoborów elektrolitowych i witaminowych
stosowaniu leków z grupy benzodiazepin
stosowaniu leków z grupy SSRI
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 2

B)
1, 2, 3

C)
wszystkie wymienione

D)
3, 4

E)
tylko 1

Answer 116

B)
1, 2, 3

66%
Dobrze! W leczeniu majaczenia alkoholowego stosuje się:

benzodiazepiny w maksymalnych dawkach (doustnie, w razie braku możliwości – domięśniowo),
neuroleptyki w przypadku braku skuteczności benzodiazepin (utrzymywanie się omamów, pobudzenia),
witaminę B1 i B6,
leki przeciwdrgawkowe w przypadku podejrzenia padaczki alkoholowej,
płynoterapię dożylną, uzupełnienie elektrolitów.

Question 117

Bóle mięśni, dysforia, pobudzenie psychoruchowe, łzawienie, zwiększona potliwość, „gęsia skórka”, to niektóre z objawów abstynencyjnych występujące po odstawieniu:

A)
kanabinoli

B)
benzodiazepin

C)
kokainy

D)
alkoholu

E)
heroiny

Answer 117

E)
heroiny

43%
Tak! Heroina jest przedstawicielem grupy opioidów. Zespół odstawienny w przypadku tych substancji pojawia się po 6–12 h od zażycia ostatniej dawki. Druga i 3. doba to moment największego nasilenia objawów. Występują objawy zwiastunowe w postaci niepokoju, pobudzenia i lęku. Objawy odstawienne natomiast to tachykardia, drażliwość, dysforia, napady złości, dreszcze, wzmożona potliwość z „gęsią skórką”, rozszerzenie źrenic, łzawienie, objawy grypopodobne (w tym bóle mięśniowe), biegunka, wymioty i ziewanie.

Question 118

Do leków stosowanych doraźnie w napadzie paniki należy:

A)
fluoksetyna

B)
wenlafaksyna

C)
alprazolam

D)
aripiprazol

E)
klorazepat

Answer 118

C)
alprazolam

83%
Świetnie! Szybko działające benzodiazepiny są lekami z wyboru do przerywania napadów paniki. Warto jednak pamietać, że nie powinno się ich stosować dłużej niż 4-6 tygodni ze względu na ryzyko wystąpiena objawów uzależnienia. Do tego czasu powinny jednak zadziałać już inne leki o działu przeciwlękowym, takie jak SSRI.

Question 119

Do selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny nie należy:

A)
sertralina

B)
fluoksetyna

C)
fluwoksamina

D)
wortioksetyna

E)
paroksetyna

Answer 119

D)
wortioksetyna

52%
Dobrze! Wortioksetyna to lek przeciwdepresyjny nowej generacji: hamuje aktywność transportera serotoniny oraz moduluje aktywność receptorów serotoninergicznych. Jest częściowym agonistą 5-HT1A oraz 5-HT1B oraz antagonistą receptorów 5-HT3, 5-HT1D oraz 5-HT7. W mniejszym stopniu wpływa także na inne receptory oraz pośrednio wpływa także na przekaźnictwo noradrenergiczne oraz dopaminergiczne.

Do SSRI należą:

fluoksetyna,
fluwoksamina,
sertralina,
paroksetyna,
citalopram,
escitalopram.

Question 120

Do grupy leków inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI nie należy:

A)
paroksetyna

B)
wortioksetyna

C)
sertralina

D)
fluwoksamina

E)
escitalopram

Answer 120

B)
wortioksetyna

82%
Bardzo dobrze! Wortioksetyna mimo tego, że w niektórych, starszych źródłach była zaliczana do SSRI obecnie jest uznawana za lek z grupy modulatorów i stymulatorów serotoniny. Innym lekiem z tej grupy jest wilazodon.

Question 121

Do najczęstszych objawów ubocznych leków z grupy SSRI należą:

A)
zaburzenia poznawcze

B)
objawy stenokardialne

C)
zawroty głowy

D)
nudności, biegunki, bezsenność

E)
myśli samobójcze

Answer 121

D)
nudności, biegunki, bezsenność

74%
Dobrze! Objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, utrata apetytu, biegunka) oraz niepokój i bezsenność to jedne z najczęstszych objawów niepożądanych SSRI.

Question 122

Do objawów ubocznych leczenia zespołu napięcia przedmiesiączkowego selektywnymi modulatorami zwrotnego wychwytu serotoniny należy:

A)
hirsutyzm

B)
łysienie

C)
nieprawidłowe krwawienie z macicy

D)
zahamowanie jajeczkowania

E)
zmniejszenie libido

Answer 122

E)
zmniejszenie libido

90%
Super! Jednym ze skutków ubocznych stosowania leków z grupy SSRI jest zmniejszenie libido. Poza tym można zaobserwować zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, brak apetytu, dyskomfort w jamie brzusznej, niepokój (po fluoksetynie), bezsenność lub nasiloną senność (na początku stosowania), inne zaburzenia seksualne: zaburzenia wytrysku i orgazmu, zmiany masy ciała , objawy pozapiramidowe (głównie po citalopramie i escitalopramie) oraz najpoważniejsze powikłanie ich stosowania, czyli zespół serotoninowy.

Question 123

Przykładem leku o działaniu serotoninergicznym i noradrenergicznym (SNRI) jest:

A)
fluoksetyna

B)
reboksetyna

C)
kwetiapina

D)
trazodon

E)
wenlafaksyna

Answer 123

E)
wenlafaksyna

74%
Wyśmienicie! Wenlafaksyna, obok duloksetyny i milnacipranu, należy do leków przeciwdepresyjnych z grupy SNRI, czyli inhibitorów wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny. Uznawana jest za jeden z najskuteczniejszych przeciwdepresantów. Szczególnie skuteczna w przypadku epizodów depresyjnych z towarzyszącym spowolnieniem psychoruchowym czy też w leczeniu depresji przebiegającej z bólem.

Question 124

Najczęstszym objawem niepożądanym związanym ze stosowaniem klozapiny jest/są:

A)
zespół metaboliczny

B)
zespół parkinsonowski

C)
zaburzenia rytmu serca

D)
leukopenia

E)
hiperprolaktynemia

Answer 124

C) raczej to, bo tachykardia jest pierwsza wymieniana w ChPL
zaburzenia rytmu serca

12%
Poważne zaburzenia rytmu serca są powikłaniem, które może wystąpić w trakcie stosowania klozapiny, jednak zdarza się to rzadko. Za to dość często może wystąpić tachykardia.

D) wg lepoleku
leukopenia

52%
Pytanie kontrowersyjne. Każde z wymienionych powikłań może wystąpić przy stosowaniu klozapiny. Żaden z zalecanych przez CEM podręczników nie precyzuje jednak, który zdarza się najczęściej. W piśmiennictwie objawy hematologiczne są wymieniane jako najczęstsze objawy niepożądane po stosowaniu klozapiny, stąd nasza odpowiedź. Należy pamiętać, że leukopenia nie równa się agranulocytozie. Naszą odpowiedź oparliśmy między innymi ten artykuł [LINK], w którym autor wskazał, że najczęściej wymienianymi powikłaniami po leczeniu klozapiną są powikłania hematologiczne.

Question 125

W przypadku leczenia chorych na schizofrenię klozapiną niezbędne jest monitorowanie:

A)
stężenia kreatyniny

B)
stężenia hormonów tarczycy

C)
elektrolitów (Na i K)

D)
gamma-glutamylotranspeptydazy (GGTP)

E)
morfologii i rozmazu

Answer 125

E)
morfologii i rozmazu

91%
Dobrze! Ciężkim powikłaniem stosowania klozapiny jest agranulocytoza, dlatego podczas jej stosowania zaleca się kontrolę morfologii krwi obwodowej z rozmazem.

Question 126

Mimowolne ruchy w zakresie kończyn, mięśni mimicznych, niewystępujące w czasie snu, nasilające się pod wpływem emocji, będące objawem ubocznym działania leków przeciwpsychotycznych to:

A)
akatyzja

B)
dyskinezy

C)
dystonie

D)
parestezje

E)
bradykineza

Answer 126

B)
dyskinezy

65%
Dokładnie tak! Dyskinezy to jedne z pozapiramidowych skutków ubocznych, które mogą pojawić się w czasie stosowania leków przeciwpsychotycznych. Dyskinezy to mimowolne ruchy różnych części ciała, głównie zlokalizowane w obrębie twarzy – dotyczą najczęściej języka, warg i żuchwy. Często obserwowane są także w obrębie kończyn. Nie występują w czasie snu i nasilają się pod wpływem emocji. Wyróżniamy ich postać wczesną i późną. Określenie „późne” dotyczy tych pojawiających się w wyniku dłuższego stosowania neuroleptyków (>6 miesięcy). Dyskinezy mają przewlekły charakter. Występują u 20% pacjentów, częściej u kobiet, przy współwystępowaniu otępienia i w przypadku zażywania leków przeciwparkinsonowskich w przeszłości. Częstość występowania wzrasta również wraz z wiekiem pacjenta.

Question 127

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące złośliwego zespołu neuroleptycznego:

A)
występuje 2 razy częściej u mężczyzn niż u kobiet

B)
charakteryzuje się wzrostem stężenia fosfokinazy kreatynowej powyżej 1000 j./l przy jednoczesnym zmniejszeniu aktywności transaminaz

C)
powikłaniem zespołu mogą być zaburzenia rytmu serca, łącznie z nagłym zatrzymaniem krążenia

D)
do obrazu klinicznego zespołu należą wzmożenie napięcia mięśniowego i zaburzenia świadomości

E)
w badaniach laboratoryjnych można stwierdzić mioglobinurię

Answer 127

B)
charakteryzuje się wzrostem stężenia fosfokinazy kreatynowej powyżej 1000 j./l przy jednoczesnym zmniejszeniu aktywności transaminaz

59%
Rewelacyjnie! W przebiegu złośliwego zespołu neuroleptycznego (ZZN) dochodzi do rabdomiolizy, więc obserwuje się charakterystyczne dla niej zaburzenia w badaniach laboratoryjnych. Jednym z nich jest podwyższenie stężenia fosfokinazy kreatynowej (CPK), jednak już wartości >400 j.m./l sugerują ZZN. Poza tym obserwujemy wzrost poziomu AST, LDH, hiperkaliemię, pojawia się mioglobina w surowicy i w moczu oraz można zaobserwować zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w postaci kwasicy metabolicznej.

Question 128

Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące złośliwego zespołu neuroleptycznego:

A)
wiąże się z nasileniem przekaźnictwa dopaminergicznego

B)
występuje z częstością 0,02–3% osób leczonych neuroleptykami

C)
częściej występuje u kobiet

D)
przejawia się hipotermią

E)
jest następstwem niewydolności nerek

Answer 128

B)
występuje z częstością 0,02–3% osób leczonych neuroleptykami

68%
Brawo! Złośliwy zespół neroleptyczny jest rzadkim powikłaniem, jednak bardzo niebezpiecznym dla życia pacjenta. W przypadku jego wystąpienia trzeba natychmiast odstawić neuroleptyki i wdrożyć leczenie agonistami receptorów dopaminowych. W przypadku pobudzenia pacjenta można także zastosować benzodiazepny.

Question 129

U pacjentki lat 25, chorującej na schizofrenię, po zastosowanej farmakoterapii doszło do zatrzymania miesiączki. Pacjentka najprawdopodobniej przyjmuje:

A)
olanzapinę

B)
kwetiapinę

C)
zyprazydon

D)
rysperydon

E)
arypiprazol

Answer 129

D)
rysperydon

31%
Dobrze! Jednym z powikłań stosowania risperidonu jest hiperprolaktynemia. Prolaktyna oddziałuje hamująco na oś podwzgórze-przysadka-jajnik, zmniejsza się wydzielanie gonadotropin i w
efekcie zatrzymana zostaje funkcja jajników. Do innych objawów, które mogą wystąpić u tej pacjentki w związku z
nadmiarem prolaktyny jest mlekotok i osłabienie libido.

Question 130

U pacjentki lat 25, chorującej na schizofrenię, po zastosowanej farmakoterapii doszło do akatyzji. Pacjentka najprawdopodobniej przyjmuje:

A)
olanzapinę

B)
kwetiapinę

C)
klozapol

D)
amisulpryd

E)
arypiprazol

Answer 130

E)
arypiprazol

28%
Dobrze! Akatyzja należy do objawów pozapiramidowych, których ryzyko jest większe w przypadku stosowania klasycznych leków przeciwpsychotycznych. Wszystkie wyżej wymienione są lekami atypowymi.
W tabeli na str. 198 w podręczniku Psychiatria pod red. P. Gałeckiego i A. Szulc (wydanie I, 2018) znajdziesz leki stosowane w zapobieganiu nawrotom ChAD i ich objawy uboczne. Akatyzja jest wymieniona przy arypiprazolu oraz risperidonie.

Czynnikiem ryzyka wystąpienia objawów pozapiramidowych jest m.in. siła powinowactwa leku do rec. D2. Silne powinowactwo mają amisulpryd (+++) i arypiprazol (+++). Kwetiapina i klozapina mają słabe powinowactwo (+), a olanzapina średnie (++). Arypiprazol cechuje się dodatkowo częściowym agonistą rec. D2 i w odróżnieniu od amisulprydu jest także antagonistą rec. 5-HT2A, częściowym agonistą rec. 5-HT1A. U niektórych chorych wykazuje efekt aktywizujący, powoduje pobudzenie lub właśnie akatyzję.

Question 131

Który z wymienionych leków należy do inhibitorów cholinesterazy?

A)
kwetiapina

B)
memantyna

C)
doksepina

D)
rywastygmina

E)
karbamazepina

Answer 131

D)
rywastygmina

76%
Świetnie! Do inhibitorów acetylocholinoesterazy należą:

rywastygmina,
donepezil,
galantamina.
Są to leki stosowane w leczeniu otępienia, np. w chorobie Alzheimera.

Question 132

Lekiem normotymicznym nie jest:

A)
lit

B)
olanzapina

C)
karbamazepina

D)
lamotrygina

E)
haloperidol

Answer 132

E)
haloperidol

60%
Świetnie! Jako leki normotymiczne są stosowane atypowe leki przeciwpsychotyczne (klozapina, olanzapina, kwetiapina, arypiprazol, risperidon). Haloperidol jest klasycznym lekiem przeciwpsychotycznym i nie wykazuje takiego działania.

Question 133

U kobiet stosujących doustną antykoncepcję hormonalną należy wziąć pod uwagę jej interakcje z lekami normotymicznymi. Jako leki bezpieczne, nieobniżające osoczowego stężenia hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych, zarekomendować można:

lit
walproinian
karbamazepinę
leki przeciwpsychotyczne II generacji
lamotryginę
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 3, 4

B)
2, 4, 5

C)
1, 2, 4, 5

D)
1, 3, 4, 5

E)
2, 3, 4, 5

Answer 133

C)
1, 2, 4, 5

30%
Dobrze! Karbamazepina zmniejsza skuteczność środków antykoncepcyjnych. Pozostałe leki nie wpływają na jej skuteczność.

Question 134

U pacjenta z depresją i padaczką nie należy stosować:

A)
tianeptyny

B)
bupropionu

C)
moklobemidu

D)
mirtazapiny

E)
trazodonu

Answer 134

B)
bupropionu

34%
Dobrze! To jest poprawna odpowiedź. Bupropion chemicznie zaliczany jest do grupy fenyloetyloamin, między innymi z takimi substancjami jak amfetamina czy metylofenidat. Innym poza depresją wskazaniem do stosowania bupropionu jest zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, w którym stosuje się także amfetaminę i metylofenidat. Leki te są inhibitorami wychwytu zwrotnego dopaminy oraz noradrenaliny. Takie ich działanie na układ dopaminergiczny może przyczyniać się do obniżenia progu drgawkowego i dlatego nie powinny być stosowane u chorych na padaczkę.

Question 135

Który z wymienionych leków nie jest stosowany w leczeniu przedwczesnego wytrysku?

A)
klomipramina

B)
sertralina

C)
fluoksetyna

D)
dapoksetyna

E)
wszystkie powyższe są stosowane

Answer 135

E)
wszystkie powyższe są stosowane

45%
Świetnie! W leczeniu przedwczesnego wytrysku najczęściej stosuje się dapoksetynę , która jest jedynym lekiem zarejestrowanym do leczenie tego schorzenia. Oprócz tego leku możesz zastosować również: klomipraminę , sertralinę albo paroksetynę .

Pamiętaj! Nie stosuj tych leków u pacjentów z przedwczesnym wytryskiem i zaburzeniem wzwodu prącia, ponieważ mogą one nasilić tę drugą dolegliwość.

Question 136

Do objawów zespołu serotoninowego nie należy:

A)
hipertermia

B)
zmniejszone napięcie mięśniowe

C)
splątanie

D)
występowanie nudności i wymiotów

E)
nadmierne pocenie się

Answer 136

B)
zmniejszone napięcie mięśniowe

70%
Dobrze! W zespole serotoninowym obserwuje się wzmożone napięcie mięśniowe, wygórowanie odruchów ścięgnistych, mioklonie, drżenie mięśniowe.

Question 137

Duże ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego, wymagające monitorowania pacjenta w tym kierunku, związane jest ze stosowaniem w terapii:

A)
sertraliny

B)
paroksetyny

C)
risperidonu

D)
olanzapiny

E)
mianseryny

Answer 137

D)
olanzapiny

82%
Bardzo dobrze! Olanzapina należy do neuroleptyków atypowych, a głównym problemem klinicznym, z jakim należy się liczyć w trakcie terapii tymi lekami, jest ryzyko pojawienia się zaburzeń metabolicznych przede wszystkim w postaci zespołu metabolicznego. Wynika to z ich wpływu na transmisję serotoninergiczną. Efektem tego jest zwiększenie apetytu, a w efekcie – masy ciała, co prowadzi ostatecznie do następujących zaburzeń: wzrostu obwodu talii, hipertrójglicerydemii, hipercholesterolemii, hiperglikemii i nadciśnienia tętniczego. Największe ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego występuje w trakcie stosowania klozapiny, kwetiapiny i właśnie olanzapiny, a najmniejsze – w przypadku risperidonu.

Question 138

Lekiem, którego stosowanie wiąże się z najniższym ryzykiem metabolicznym jest:

A)
kwetiapina

B)
olanzapina

C)
haloperidol

D)
sulpiryd

E)
arypiprazol

Answer 138

E)
arypiprazol

62%
Dobrze! To poprawna odpowiedź. Stosowanie arypiprazolu wiąże się z najmniejszym ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego, ale także innych metabolicznych działań niepożądanych, takich jak choćby hiperprolaktynemia, spośród wszystkich neuroleptyków.

Question 139

Według FDA z największym ryzykiem teratogennym w trakcie ciąży wiąże się stosowanie:

A)
sertraliny

B)
paroksetyny

C)
mianseryny

D)
trazodonu

E)
escitalopramu

Answer 139

B)
paroksetyny

33%
Świetnie! Lekami I wyboru w leczeniu depresji w ciąży i w okresie karmienia piersią są SSRI. Jednak nie należy stosować paroksetyny, ponieważ stosowana w I trymestrze ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia wad serca u płodu (wady przegrody międzyprzesionkowej/międzykomorowej) . Inne leki przeciwdepresyjne również mogą wywołać powikłania u płodu/noworodka. Pozostałe leki wymienione w pytaniu posiadają kategorię C .

Question 140

Sedacja, wzrost masy ciała, hipotonia to najistotniejsze objawy uboczne:

A)
olanzapiny

B)
rysperydonu

C)
kwetiapiny

D)
amisulprydu

E)
arypiprazolu

Answer 140

C)
kwetiapiny

23%
Świetnie! W przypadku kwetiapiny bardzo częstym skutkiem ubocznym jest sedacja, a częstym – wzrost masy ciała (jest ona neuroleptykiem atypowym, który obok klozapiny i olanzapiny generuje największe ryzyko zespołu metabolicznego) i hipotonia, głównie ortostatyczna.

W podręczniku Psychiatria pod red. M. Jaremy w tabeli na str. 111−114 przedstawiono w kolumnie 3. naistotniejsze objawy uboczne leków przeciwpsychotycznych:

olanzapina – sedacja wzrost masy ciała,
risperydon – objawy pozapiramidowe, hiperprolaktynemia,
kwetiapina – sedacja, wzrost masy ciała, hipotonia,
amisulpryd – hiperprolaktynemia,
arypiprazol - niepokój, bezsenność.

Question 141

Które z wymienionych połączeń leków jest najbardziej niebezpieczne?

A)
escitalopram z kwetiapiną

B)
lamotrygina z sertraliną

C)
bupropion z citalopramem

D)
moklobemid z klomipraminą

E)
agomelatyna z wenlafaksyną

Answer 141

D)
moklobemid z klomipraminą

47%
Bardzo dobrze! Moklobemid jest lekiem przeciwdepresyjnym, przedstawicielem odwracalnych inhibitorów monoaminooksydazy, głównie typu A. Powoduje w związku z tym wzrost poziomu serotoniny, noradrenaliny i dopaminy w OUN, gdyż hamuje ich metabolizm. Klomipramina natomiast należy do trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TLPD), które działają w różnych mechanizmach, m.in. hamują wychwyt zwrotny noradrenaliny i serotoniny. W związku z tym, że oba leki wywołują zwiększenie poziomu serotoniny w OUN, takie połączenie jest szczególnie niebezpieczne, gdyż wiąże się z dużym ryzykiem wygenerowania zespołu serotoninowego. Obserwuje się w jego przypadku objawy psychiczne (pobudzenie, hipomanię, splątanie, śpiączkę), wegetatywne (wzrost temperatury nawet powyżej 41 stopni Celsjusza, tachykardię, biegunkę, wzmożoną potliwość) i somatyczne (wzmożone odruchy ścięgniste, mioklonie, sztywność mięśniowa, drżenia). Należy odstawić wszystkie leki o działaniu serotoninergicznym (zaliczamy tutaj m.in. SSRI, TLPD, inhibitory MAO, opioidy i psychostymulanty) i podać benzodiazepiny

Question 142

Psychoterapia może w różnym stopniu współuczestniczyć w leczeniu farmakologicznym następujących schorzeń:

A)
zaburzeń lękowych, depresji, zaburzeń osobowości, psychoz

B)
depresji, psychoz

C)
zaburzeń lękowych, psychoz

D)
zaburzeń osobowości, psychoz

E)
zaburzeń lękowych, depresji, zaburzeń osobowości

Answer 142

B)
depresji, psychoz

11%
W przypadku zaburzeń nastroju i schizofrenii psychoterapia jest elementem leczenia, które zwykle rozpoczyna się od farmakoterapii, a po złagodzeniu objawów włącza się inne oddziaływania (psychoterapia, psychoedukacja itd).

Question 143

Wskazaniem do terapii elektrowstrząsami jest

A)
epizod depresji ciężki lekooporny

B)
schizofrenia u kobiet ciężarnych

C)
osobowość dyssocjalna

D)
prawdziwe są odpowiedzi A, B

E)
A + B + C

Answer 143

D)
prawdziwe są odpowiedzi A, B

65%
Super! Wskazaniami do stosowania elektrowstrząsów są ciężkie lekooporne epizody depresyjne w przebiegu ChAJ, ChAD (a także w schizofrenii lub zaburzeniach schizoafektywnych), przede wszystkim z objawami psychotycznymi i tendencjami samobójczymi, ciężkie lekooporne epizody maniakalne w ChAD, lekooporna schizofrenia, schizofrenia u kobiet w ciąży, schizofrenia u pacjentów, którzy przeżyli złośliwy zespół neuroleptyczny i ostra katatonia.

Question 144

Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące problematyki samobójstw:

A)
mężczyźni rzadziej niż kobiety dokonują skutecznych samobójstw

B)
kobiety częściej niż mężczyźni podejmują próby samobójcze stosując leki

C)
alkohol znacznie podnosi ryzyko samobójstwa

D)
zaburzenia depresyjne i zaburzenia osobowości są najczęstszą diagnozą psychiatryczną u młodzieży po próbie samobójczej

E)
niski poziom wykształcenia jest jednym z czynników społeczno-demograficznych zachowań samobójczych

Answer 144

A)
mężczyźni rzadziej niż kobiety dokonują skutecznych samobójstw

81%
To poprawna odpowiedź. W związku z tym, że mężczyźni częściej wybierają metody samobójcze o większym stopniu letalności, jak np. użycie broni palnej czy powieszenie, to ich próby samobójcze są bardziej skuteczne, a nie kobiet.

Question 145

Lekiem wykazującym istotne działanie zapobiegające występowaniu tendencji samobójczych jest/są:

A)
olanzapina

B)
kwetiapina

C)
walproiniany

D)
lamotrygina

E)
sole litu

Answer 145

E)
sole litu

65%
Super! Sole litu mają udowodnione działanie zapobiegające tendencjom samobójczym w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Jest to najstarszy lek normotymiczny, należący do I generacji tych farmaceutyków. W monoterapii lit stosowany jest raczej wyłącznie w hipomanii. Działa zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce manii oraz depresji, potencjalizuje także działanie leków przeciwdepresyjnych oraz wykazuje właściwości immunomodulacyjne, przeciwwirusowe (zwłaszcza przeciw HCV) i neuroprotekcyjne. Innym lekiem o potwierdzonym działaniu zapobiegającym zachowaniom samobójczym jest klozapina w przypadku schizofrenii i zaburzeń schizoafektywnych. Co do leków przeciwdepresyjnych, póki co nie zostało to naukowo potwierdzone, aczkolwiek jest bardzo prawdopodobne.

Question 146

Wskaż dostępne leki, zarejestrowane w Polsce w leczeniu ADHD u dzieci:

A)
atomoksetyna, paroksetyna, olanzapina

B)
bupropion, metylfenidat, karbamazepina

C)
atomoksetyna, s-ketamina, rysperydon

D)
atomoksetyna, metylfenidat

E)
żadne z powyższych − jedyną skuteczną metodą leczenia jest psychoterapia

Answer 146

D)
atomoksetyna, metylfenidat

52%
Super! Atomoksetyna to inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny, natomiast metylofenidat należy do psychostymulantów i inhibitorów wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy. Lekiem I wyboru jest metylofenidat, a atomoksetynę stosuje się w przypadku jego nieskuteczności. Zalecana jest monoterapia. Generalnie farmakoterapia jest metodą leczniczą w sytuacji, gdy działania psychoterapeutyczne (głównie terapia poznawczo-behawioralna) nie przynoszą oczekiwanych efektów.

Question 147

Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące ADHD:

typowo rozpoznaje się do 3. rż.
częściej występuje u chłopców
charakteryzuje się deficytem uwagi, nadruchliwością, impulsywnością
charakteryzuje się zaburzeniami komunikacji, interakcji społecznych, zachowania i zabawy
czynniki genetyczne odgrywają znaczącą rolę
niepełnosprawność intelektualna dotyczy 65−88% procent osób dotkniętych ADHD
towarzyszą zaburzenia rozwoju mowy
Prawidłowa odpowiedź to:

A)
1, 3, 5

B)
1, 2, 4, 7

C)
2, 3, 6

D)
1, 4, 5, 7

E)
2, 3, 5

Answer 147

E)
2, 3, 5

54%
Super! Według różnych źródeł stosunek liczby chorujących chłopców do liczby dziewczynek wynosi od 2:1 do nawet 10:1. Do rozpoznania konieczne jest stwierdzenie zaburzeń koncentracji uwagi, nadruchliwości i impulsywności. Ocenia się, że czynniki genetyczne mogą pełnić rolę w patogenezie ADHD w nawet 80–90% przypadków. Znaczenie mają także czynniki epigenetyczne w postaci palenia papierosów przez matkę w ciąży, spożywania przez nią alkoholu czy leków, urazów okołoporodowych, ekspozycji na ołów oraz bardzo małej masy urodzeniowej (<1500 g).

Question 148

Obszar mózgu odpowiedzialny za konsolidację pamięci to:

A)
kora przedczołowa

B)
hipokamp

C)
międzymózgowie

D)
ciało migdałowate

E)
zwoje podstawy

Answer 148

B)
hipokamp

74%
Dobrze! Hipokamp jest miejscem, w którym dochodzi do konsolidacji pamięci długotrwałej.

Question 149

Strukturą pierwotną umysłu, która utożsamiana jest z popędowością, generującą silne potrzeby i emocje, która dąży do natychmiastowego zaspokojenia dającego poczucie gratyfikacji, jest

A)
id

B)
superego

C)
świadomość

D)
przedświadomość

E)
ego

Answer 149

A)
id

53%
Gratulacje! Id to struktura osobowości, obejmująca nieświadome mechanizmy kierujące człowiekiem, podporządkowane instynktowi i popędom.

Question 150

Dysfunkcjonalne zachowanie, euforia, wrażenie większej energii, nadmierna czujność, wyższościowe przekonania, kłótliwość, agresywność, powtarzane, stereotypowe zachowania, iluzje słuchowe, wzrokowe, nastawienie urojeniowe. Ponadto występowanie przynajmniej jednego z następujących objawów: zaburzenia rytmu serca, podwyższone ciśnienie tętnicze, potliwość, dreszcze, nudności, wymioty, rozszerzone źrenice, osłabienie siły mięśniowej. Powyższy opis odpowiada:

A)
schizofrenii w fazie zaostrzenia

B)
zaburzeniom afektywnym dwubiegunowym, epizod maniakalny

C)
zaburzeniom afektywnym dwubiegunowym, epizod mieszany

D)
przedawkowaniu psychostymulantów (amfetaminy)

E)
zespołowi abstynencyjnemu poalkoholowemu

Answer 150

D)
przedawkowaniu psychostymulantów (amfetaminy)

48%
Brawo! Opisane objawy występują po zażyciu substancji psychoaktywnych. Wywołują one stan euforii, dlatego po jednym zażyciu pojawia się ochota na kolejne. Stan ten wynika głównie ze zwiększenia przekaźnictwa dopaminergicznego w mózgu. Wymienione objawy ze strony układu oddechowego mogą wystąpić po niektórych substancjach, ale np. po opioidach źrenice zwężają się, a nie rozszerzają, ale odpowiedź ta mimo wszystko jest „najbardziej prawidłowa”.

Question 151

Organiczny, niespecyficzny zespół mózgowy, zazwyczaj o ostrym początku, przebiegający z zaburzeniami przytomności, głównie wahaniami świadomości, a także zaburzeniami innych czynności psychologicznych jak uwaga, spostrzeganie, myślenie, pamięć, funkcje psychomotoryczne, rytmy dobowe. Powyższy opis odpowiada objawom zespołu:

A)
otępiennego

B)
depresyjnego

C)
majaczeniowego

D)
paranoidalnego

E)
maniakalnego

Answer 151

C)
majaczeniowego

48%
Bardzo dobrze! Majaczenie (delirium), inaczej nazywane zespołem majaczeniowym, zaliczane jest do kategorii zaburzeń psychicznych organicznych, włącznie z zespołami objawowymi. Oznacza to, że obserwowane symptomy wynikają ze schorzenia mózgu, jego urazu lub innych czynników zaburzających funkcjonowanie OUN. Jest to stan ostry, przemijający i odwracalny, który charakteryzuje się przede wszystkim zaburzeniami świadomości, uwagi, rozumienia i aktywności ruchowej. Typowa jest zmiana rytmów dobowych – zwiększona aktywność w porze nocnej, a mniejsza w dzień. Objawy generalnie nasilają się wieczorem i nocą. Mogą występować zaburzenia spostrzegania – iluzje (częściej) i omamy, głównie wzrokowe.

Question 152

Wskaż minimalne kryterium czasowe utrzymywania się objawów, konieczne do rozpoznania wymienionego zaburzenia psychicznego:

A)
4 tygodnie dla epizodu depresyjnego

B)
7 dni dla zespołu maniakalnego

C)
2 miesiące dla zaburzeń lękowych uogólnionych

D)
A + B

E)
A + B + C

Answer 152

B)
7 dni dla zespołu maniakalnego

55%
Bardzo dobrze! Do rozpoznania epizodu maniakalnego stan podwyższonego nastroju musi trwać minimum 7 dni, natomiast w hipomanii kryterium to wynosi 4 dni.

Question 153

Które z zaburzeń okresu okołoporodowego najczęściej nie wymaga podejmowania leczenia?

A)
depresja poporodowa

B)
depresja w okresie ciąży

C)
“baby blues”

D)
OCD

E)
uogólnione zaburzenia lękowe

Answer 153

C)
“baby blues”

66%
Ekstra! Baby blues, czyli smutek poporodowy (przygnębienie poporodowe), to łagodna postać zaburzeń związanych z połogiem. Jest to często obserwowane zjawisko (dotyczy ok. 50–80% kobiet) pojawiające się kilka dni po porodzie i trwające do 2 tygodni (maksymalnie do miesiąca). Matka może doświadczać objawów takich jak: płaczliwość, smutek, wahania nastroju, drażliwość. Ze względu na samoistne ustępowanie objawów stan ten nie wymaga leczenia.

Question 154

Wśród zaburzeń psychicznych największe ryzyko śmiertelności wiąże się z:

A)
epizodem depresyjnym

B)
schizofrenią

C)
chorobą afektywną dwubiegunową

D)
anoreksją

E)
otępieniem w chorobie Alzheimera

Answer 154

D)
anoreksją

54%
Tak, to jest poprawna odpowiedź! Zgodnie z podręcznikiem Psychiatria Piotra Gałeckiego jadłowstręt psychiczny charakteryzuje się najwyższą śmiertelnością spośród zaburzeń psychicznych. Zgony związane z tym zaburzeniem wynikają zarówno z samobójstw jak i ciężkich zaburzeń somatycznych, przede wszystkim kardiologicznych.

Brakuje jednoznacznych danych dotyczących procentowego ryzyka śmierci w przebiegu anoreksji, jednak większość podawanych liczb plasuje się powyżej dolnej granicy zakresu przytaczanego w kontekście ryzyka w chorobie afektywnej dwubiegunowej (15%), zaburzeniach depresyjnych (15%) czy schizofrenii (10%) i jest szacowana na 18-20%. Z całą jednak pewnością jadłowstręt psychiczny cechuje się najwyższą śmiertelnością z przyczyn innych niż samobójstwo.

Question 155

Spośród zaburzeń psychicznych u młodzieży największa śmiertelność występuje w przypadku:

A)
szkodliwego używania alkoholu

B)
zaburzeń lękowych

C)
zaburzeń osobowości

D)
jadłowstrętu psychicznego

E)
schizofrenii

Answer 155

D)
jadłowstrętu psychicznego

55%
Dobrze! Jadłowstręt psychiczny to zaburzenie psychiczne, które cechuje się największą śmiertelnością. 10−20% pacjentów umiera z powodu powikłań somatycznych lub samobójstwa.

Question 156

5-letnia pacjentka hospitalizowana kilkanaście razy w różnych oddziałach
pediatrycznych z powodu nietypowych objawów czeka na diagnozę. Ostre objawy
ustąpiły u dziewczynki w trakcie nieobecności matki w oddziale. Wyniki licznych
wykonanych dotychczas badań są sprzeczne i zupełnie nie tłumaczą dolegliwości
dziecka. Zaniepokojona matka prosi o powtórzenie badań krwi i wykonanie
dodatkowych badań obrazowych. Powyższe spostrzeżenia mogą wskazywać na:

A)
zespół stresu pourazowego

B)
zaburzenia psychosomatyczne

C)
chorobę indukowaną (zespół Münchhausena)

D)
przemoc fizyczną/seksualną wobec dziecka

E)
trudną sytuację rodzinną dziecka (np. reakcja na rozwód rodziców)

Answer 156

C)
chorobę indukowaną (zespół Münchhausena)

60%
Doskonale! Zespół Münchausena per procuram, czyli zastępczy zespół Münchausena czy też przeniesiony zespół Münchausena, to szczególny rodzaj tego zespołu, który polega na wywoływaniu objawów chorobowych u dziecka przez jego rodziców lub opiekunów. Symptomy te są na tyle nasilone, że wymagają interwencji medycznej. W opisanym przypadku wyraźne jest to, że w momencie oddalenia się matki stan dziewczynki poprawia się, a wyniki badań nie wskazują na konkretną jednostkę chorobową. Co więcej, matka prezentuje się jako bardzo troskliwa i zaniepokojona stanem dziecka osoba, dzięki czemu skupia na sobie uwagę otoczenia i to jest właśnie głównym celem, jaki pacjenci z tym zespołem chcą osiągnąć.

Question 157

49-letnia kobieta przyszła do apteki i prosi o wydanie bez recepty opakowania leku, który pomoże jej usnąć w nocy i ukoić nadwyrężone „trudną sytuacją rodzinną” nerwy. Obiecuje doniesienie recepty w ciągu kilku dni, gdy tylko jej lekarz wróci z wakacji oraz zaprzecza by nadużywała leków nasennych lub uspokajających. Na odmowę kobieta reaguje wzburzeniem, płaczem i coraz intensywniejszym domaganiem się leku, prosząc o wydanie „chociaż kilku tabletek Relanium”. Najprawdopodobniej kobieta ta cierpi na:

A)
zaburzenia lękowe uogólnione

B)
nieorganiczne zaburzenia snu

C)
zespół uzależnienia od środków o działaniu nasennym i uspokajającym

D)
epizod depresji umiarkowany

E)
chorobę afektywną dwubiegunową

Answer 157

C)
zespół uzależnienia od środków o działaniu nasennym i uspokajającym

77%
Wspaniale! Pacjentka najprawdopodobniej jest uzależniona od substancji nasennych i uspokajających. Prezentuje
silną potrzebę przyjęcia substancji – zgłosiła się do apteki, pomimo braku kontaktu z lekarzem, który byłby w stanie
ocenić jej stan psychiczny i zadecydować o przepisaniu leków. Łatwo zareagowała płaczem i krzykiem, a objawy
lękowe, które sugerowała, mogłyby się pojawić na skutek zaprzestania przyjmowania anksjolityków.

Question 158

Zespół ratownictwa medycznego został wezwany do pacjentki lat 16 z powodu zasłabnięcia. W badaniu stwierdzono: tętno 45/min, RR 90/50 mm Hg, w EKG − komorowe zaburzenia rytmu, Na+ 135 mmol/l, K+ 3 mmol/l; wzrost 165 cm, waga 35 kg. Zespół ratownictwa powinien:

A)
przetransportować pacjentkę do oddziału psychiatrycznego

B)
przetransportować pacjentkę do oddziału pediatrycznego

C)
przetransportować pacjentkę do szpitalnego oddziału ratunkowego

D)
pozostawić pacjentkę w domu i zalecić wizytę u lekarza POZ

E)
pozostawić pacjentkę w domu i zalecić wizytę u lekarza w PZP

Answer 158

C)
przetransportować pacjentkę do szpitalnego oddziału ratunkowego

68%
Pacjentka znajduje się w stanie zagrożenia życia, ponieważ z powodu zaburzeń elektrolitowych i zaburzeń ze strony układu krążenia jest zagrożona wystąpieniem nagłego zgonu sercowego! Niedobór potasu sprzyja wydłużeniu odcinka QT, a to może spowodować wystąpienie wielokształtnego częstoskurczu komorowego typu torsade de pointes i migotania komór. Powinna jak najszybciej znaleźć się w oddziale SOR, gdzie powinna być monitorowana i odpowiednio leczona (płynoterapia dożylna z suplementacją potasu).

Obraz kliniczny tej pacjentki może wskazywać na to, że cierpi na jadłowstręt psychiczny. Niedożywienie, niskie ciśnienie tętnicze krwi, bradykardia, hipokaliemia i zaburzenia rytmu serca to powikłania anoreksji.

Question 159

Zespół ratownictwa medycznego został wezwany do pacjentki lat 71 z powodu zasłabnięcia. W badaniu stwierdzono: tętno 85/min, HR 100/60 mm Hg, w EKG − w normie, sód: 130 mmol/l, potas: 3 mmol/l, wzrost 165 cm, waga 65 kg. Zaburzona orientacja allopsychiczna, prawidłowa autopsychiczna, halucynuje słuchowo, podatna na sugestię. Zespół ratownictwa powinien:

A)
przetransportować pacjentkę do oddziału psychiatrycznego

B)
przetransportować pacjentkę do oddziału internistycznego

C)
przetransportować pacjentkę do szpitalnego oddziału ratunkowego

D)
pozostawić pacjentkę w domu i zalecić wizytę u lekarza POZ

E)
pozostawić pacjentkę w domu i zalecić wizytę u lekarza w PZP

Answer 159

C)
przetransportować pacjentkę do szpitalnego oddziału ratunkowego

56%
Dobrze! W powyższym przypadku możemy rozpoznać majaczenie wynikające prawdopodobnie z hiponatremii i hipokaliemii. Jest to zespół zaburzeń świadomości wynikający z zaburzenia funkcjonowania OUN, występuje często w chorobach somatycznych u osób w podeszłym wieku. Jest to zespół zaburzeń świadomości, w którym występują:

zaburzenie orientacji allopsychicznej z zachowaniem orientacji autopsychicznej,

omamy wzrokowe, słuchowe lub cenestetyczne oraz urojeniowa interpretacja omamów; halucynacje często nasilają się godzinach wieczornych i nocą,

podatność na sugestię.
Majaczenie jest stanem zagrożenia życia. Konieczne jest leczenie przyczynowe, a więc wyrównanie zaburzeń elektrolitowych. Jedynym rodzajem majaczenia, które można i powinno się leczyć na oddziale psychiatrycznym jest majaczenie alkoholowe.