Dziwne, trudniejsze pytania cz. II Flashcards
Nowotwory złośliwe w Polsce:
A)
są przyczyną największej liczby zgonów
B)
są pierwszą przyczyną umieralności u osób w wieku 20–64 lat
C)
są rozpoznawane u około 50 tysięcy osób rocznie
D)
prawdziwe są odpowiedzi A i B
E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B i C
B)
są pierwszą przyczyną umieralności u osób w wieku 20–64 lat
37%
Super! W grupie wiekowej 20–64 lata to właśnie nowotwory złośliwe są najczęstszą przyczyną umieralności. Niezależnie od wieku, najczęstszą przyczyną są choroby układu sercowo–naczyniowego. Rocznie diagnozuje się około 150 tys. zachorowań (w 2018 roku było to 167,5 tys. zachorowań).
Przy wyborze leczenia chemicznego raka płuca znaczenie mają:
1. stan kliniczny chorego
2. stopień zaawansowania choroby
3. uszkodzenia narządowe
4. typ histologiczny raka płuca
5. rodzinny wywiad nowotworowy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 5
B)
2
C)
1, 2, 3, 4
D)
3
E)
wszystkie wymienione
C)
1, 2, 3, 4
72%
Świetnie! Wywiad rodzinny chorób nowotworowych nie jest brany pod uwagę przy planowaniu chemioterapii. Natomiast stan ogólny, wydolność fizyczna, zaawansowanie nowotworu oraz badanie histopatologiczne to ważne elementy kwalifikacji do chemioterapii.
Która z wymienionych chorób nie ma związku z obecnością polipów w jelicie grubym?
A)
zespół Gardnera
B)
zespół Peutza-Jeghersa-Touraine’a
C)
dziedziczny rak jelita grubego (HNPCC)
D)
polipowatość rodzinna jelita grubego
E)
rozsiana polipowatość młodzieńcza
C)
dziedziczny rak jelita grubego (HNPCC)
52%
Brawo! Zespół Lyncha charakteryzuje się zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka jelita grubego, ale nie na podłożu występowania polipów. Wyróżniamy dwa typy tego zespołu: Lynch I – zwiększone ryzyko wystąpienia tylko raka jelita grubego, Lynch II – predysponuje do raka: jelita grubego, endometrium, jajników, żołądka, przewodów żółciowych i dróg moczowych.
Obecność w badaniu endoskopowym przewodu pokarmowego mnogich polipów gruczolakowatych oraz współistniejące włókniaki tkanek miękkich ramion i podudzi nasuwają podejrzenie:
A)
zespołu Gardnera
B)
zespołu Peutza-Jeghersa
C)
zespołu Turcota
D)
polipowatości młodzieńczej
E)
młodzieńczej rodzinnej polipowatości gruczolakowatej
A)
zespołu Gardnera
44%
Świetnie! Zespół Gardnera jest spowodowany mutacją genu APC. W jego przebiegu występują kostniaki, włókniaki, torbiele naskórkowe, przebarwienia siatkówki oraz łagodna forma rodzinnej polipowatości, tj. liczne polipy gruczolakowe w jelicie grubym.
Wskaż zdanie fałszywe w odniesieniu do zespołu Lyncha:
A)
jest najczęstszą przyczyną uwarunkowanego genetycznie raka jelita grubego
B)
jest w większości przypadków związany z polipowatością rodzinną
C)
zazwyczaj rozwija się w prawej części okrężnicy
D)
wiąże się z rozwojem innych nowotworów złośliwych, np. raka endometrium, układu
moczowego, pokarmowego
E)
w rozpoznaniu pomocne są kryteria amsterdamskie II, obejmujące m.in. wywiad
rodzinny
B)
jest w większości przypadków związany z polipowatością rodzinną
73%
Świetnie! Zespół Lyncha jest zespołem dziedzicznej predyspozycji do nowotworów, głównie jelita grubego niezwiązanego z polipowatością HNPCC). Zespół polipowatości rodzinnej (FAP) to inny zespół uwarunkowany genetycznie.
TNM w raku jelita grubego
pytania z CEM o T1 i T4
T1
guz nacieka warstwę podśluzową
T2
guz nacieka błonę mięśniową
T3
guz przekracza błonę mięśniową, naciekając okoliczne tkanki
T4
guz nacieka otrzewną, inne narządy lub struktury albo do nich przylega
Do szpitalnego oddziału ratunkowego zgłosiła się 68-letnia pacjentka z rozpoznanym
przed 3 laty rakiem sutka prawego z przerzutami do kręgosłupa i żeber. Głównym
powodem zgłoszenia się był ból brzucha utrzymujący się od kilku dni. Dodatkowo
pacjentka podaje występowanie wielomoczu, zaparcia, uczucia kołatania serca.
Przyczyną wymienionych powyżej objawów jest:
A)
hiperkaliemia
B)
hipokaliemia
C)
hiperkalcemia
D)
hipokalcemia
E)
hiponatremia
C)
hiperkalcemia
73%
Rewelacja! Ta pacjentka prezentuje objawy hiperkalcemii, która może występować nawet u 20–30% pacjentów w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej i jest wynikiem przerzutów do kości.
Stwierdzenie podwyższonego stężenia antygenu swoistego dla prostaty (PSA):
A)
upoważnia do rozpoznania raka gruczołu krokowego
B)
jest wskazaniem do wykonania przezodbytniczej ultrasonografii z biopsją cienkoigłową
C)
jest wskazaniem do wykonania przezodbytniczej ultrasonografii z pobraniem wycinków do badania histologicznego
D)
jest wskazaniem do wykonania badania magnetycznego rezonansu miednicy
E)
jest wskazaniem do wykonania badania pozytonowej tomografii emisyjnej
D)
jest wskazaniem do wykonania badania magnetycznego rezonansu miednicy
11%
Dobrze! Rekomendacje ESMO z 2020 r. wskazują, że w przypadku podwyższonego stężenia PSA należy powtórzyć jego oznaczenie. Jeżeli będzie zwiększone, zaleca się wykonanie MR, a w następnej kolejności biopsji . Autorzy informują również, że celowana biopsja przezkroczowa pozwala na wykrycie większej liczby klinicznie istotnych raków prostaty w porównaniu do biopsji przezodbytniczej, z tego względu powinno się ją wybierać w pierwszej kolejności.
Pomiar stężenia PSA możesz zaproponować mężczyznom w wieku:
> 50 lat,
45 lat w przypadku dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku raka prostaty,
45 lat pochodzenia afroamerykańskiego,
40 lat u nosicieli mutacji genów BRCA1/2.
Wczesny rak żołądka to:
A)
nowotwór złośliwy żołądka przekraczający ściany żołądka, z przerzutami do węzłów
chłonnych, ale bez przerzutów do narządów odległych
B)
nowotwór złośliwy przekraczający błonę podśluzową, ale nieprzekraczający ściany żołądka
C)
nowotwór złośliwy żołądka z cechą T2 wg klasyfikacji TNM
D)
nowotwór złośliwy obejmujący błonę śluzową i podśluzową, ale nienaciekający błony
mięśniowej żołądka
E)
nowotwór złośliwy żołądka rozpoznany u pacjenta <50. rż.
D)
nowotwór złośliwy obejmujący błonę śluzową i podśluzową, ale nienaciekający błony
mięśniowej żołądka
79%
Znakomicie. Rak wczesny to rak który nie przekroczył jeszcze granicy między błoną podśluzową a mięśniówką.
Mianem wczesnego raka żołądka określa się:
A)
zmianę ograniczoną tylko do nabłonka
B)
zmianę ograniczoną tylko do błony śluzowej bez przerzutów w węzłach chłonnych
C)
zmianę ograniczoną tylko do błony śluzowej niezależnie od obecności przerzutów w
węzłach chłonnych
D)
zmianę ograniczoną do błony śluzowej i warstwy podśluzowej niezależnie od
obecności przerzutów w węzłach chłonnych
E)
zmianę ograniczoną tylko do błony śluzowej i warstwy podśluzowej bez obecności
przerzutów w węzłach chłonnych
D)
zmianę ograniczoną do błony śluzowej i warstwy podśluzowej niezależnie od
obecności przerzutów w węzłach chłonnych
46%
Doskonale. Rak wczesny to rak nieprzekraczający warstwy podśluzowej, niezależnie od obecności przerzutów do węzłów chłonnych.
Wskaż prawdziwe stwierdzenie/a dotyczące gruczolakoraka trzustki:
najczęściej wywodzi się z komórek zrazikowych trzustki;
operacja Whipple’a jest metodą z wyboru w leczeniu resekcyjnego raka głowy trzustki
w jego przebiegu może dochodzić do tzw. wędrującego zakrzepowego zapalenia żył;
może rozwijać się na podłożu wewnętrzprzewodowego brodawkowatego nowotworu śluzowego (IPMN);
objaw Courvoisiera jest charakterystyczny dla raka trzonu trzustki.
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 4
B)
2, 5
C)
2, 3, 4
D)
1, 3, 4, 5
E)
tylko 2
C)
2, 3, 4
71%
Wyśmienicie! W przypadku resekcyjnego raka trzustki operacją z wyboru jest pankreatoduodenektomia metodą Whipple’a. Podczas niej usuwa się: głowę trzustki, dwunastnicę, część odźwiernikową żołądka, pęcherzyk żółciowy oraz dystalną część przewodu żółciowego wspólnego. Operacja ta jest przeprowadzana głównie w celu leczenia guzów okolicy głowy trzustki. W przebiegu raka trzustki może dochodzić do wędrującego zakrzepowego zapalenia żył, czyli zespołu Trousseau. Rak trzustki może rozwijać się na podłożu wewnątrzprzewodowego brodawkowatego nowotworu śluzowego (IPMN). IPMN to najczęstszy torbielowaty nowotwór trzustki. Resekcja chirurgiczna tego guza jest zalecana w sytuacji, gdy zajmie on przewód główny trzustkowy, a także u pacjentów z wysokim ryzykiem transformacji złośliwej lub u pacjentów objawowych - ponieważ ryzyko transformacji złośliwej IPMN wynosi 50–92% .
Najczęstszym nowotworem złośliwym tarczycy jest rak:
A)
rdzeniasty
B)
brodawkowaty
C)
pęcherzykowy
D)
anaplastyczny
E)
sygnetowatokomórkowy
B)
brodawkowaty
75%
Brawo! Rak typu brodawkowego stanowi 70% nowotworów złośliwych tarczycy.
Drugim co do częstości występowania rakiem tarczycy jest rak:
A)
brodawkowaty
B)
anaplastyczny
C)
pęcherzykowy
D)
rdzeniasty
E)
wielkokomórkowy
C)
pęcherzykowy
67%
Świetnie! Rak pęcherzykowy stanowi 10% nowotworów złośliwych tarczycy i jest drugim (po raku brodawkowatym) najczęstszym nowotworem tego narządu.
Alfa-fetoproteina jest wskaźnikiem laboratoryjnym:
A)
guza stromalnego przewodu pokarmowego (GIST)
B)
raka płodowego nerek
C)
mięsaka żołądka
D)
raka wątrobowokomórkowego
E)
wyspiaka trzustki
D)
raka wątrobowokomórkowego
89%
Świetnie! AFP (α-fetoproteina) jest markerem używanym w diagnozowaniu i monitorowaniu skuteczności leczenia głównie nowotworów zarodkowych nienasieniakowych i raka wątrobowokomórkowego.
Naczyniak wątroby:
A)
u większości chorych przebiega bezobjawowo, a wykrywany jest przypadkiem w
trakcie badań obrazowych
B)
kiedy zostanie wykryty, zawsze wymaga leczenia operacyjnego, z uwagi na możliwe
powikłania krwotoczne
C)
najczęściej daje niespecyficzne objawy bólowe lokalizujące się pod prawym łukiem
żebrowym, występujące zwykle po spożyciu posiłku
D)
prawdziwe są odpowiedzi A, B
E)
prawdziwe są odpowiedzi B, C
A)
u większości chorych przebiega bezobjawowo, a wykrywany jest przypadkiem w
trakcie badań obrazowych
76%
Zgadza się! Naczyniaki rzadko powodują objawy, ponieważ najczęściej osiągają zbyt małe rozmiary by być ich przyczyną. Czasami jednak duży naczyniak może powodować dolegliwości takie jak np. pobolewania, powiększenie brzucha czy krwawienia, a w skrajnych przypadkach, gdy dojdzie w nim do przecieku tętniczo-żylnego, może powodować nawet niewydolność krążenia.
U 54-letniego mężczyzny nadużywającego alkoholu tomografia komputerowa wykazała nierówności konturu wątrobowego i powiększoną śledzionę oraz w prawym płacie wątroby zmianę ogniskową o średnicy 3,5 cm. Zmiana ta wzmacniała się silniej od reszty wątroby w fazie tętniczej badania oraz wypłukiwała się z kontrastu w fazie żylnej badania. Radiolog zasugerował rozpoznanie gruczolaka wątroby. Stężenie alfafetoproteiny wynosi 14 ng/ml (norma <5 ng/ml). Wskaż dalsze postępowanie:
A)
wykonanie biopsji celowanej (ocena histopatologiczna)
B)
zmiana jest naczyniakiem wątroby i nie wymaga dalszych badań
C)
skierowanie pacjenta do chirurga w celu resekcji prawego płata wątroby
D)
wykonanie kolejnego badania TK lub MRI po 3 miesiącach
E)
rozpoznanie raka wątrobowokomórkowego i wybór odpowiedniej formy leczenia
E)
rozpoznanie raka wątrobowokomórkowego i wybór odpowiedniej formy leczenia
34%
Świetnie! Nierówny brzeg wątroby i powiększenie śledziony to cechy marskości wątroby. Uwidocznienie nowej zmiany ogniskowej w wątrobie u takiego pacjenta powinno sugerować rozpoznanie raka wątrobowokomórkowego (HCC). Wzmocnienie kontrastu w fazie tętniczej i szybkie wypłukanie w fazie żylnej jest typowym obrazem HCC w badaniach obrazowych i pozwala na postawienie diagnozy w przypadku guzów o wielkości ≥1 cm w marskiej wątrobie (w innym wypadku konieczne byłoby zwykle badania patomorfologiczne). Swoiste dla raka wątrobowokomórkowego jest stężenie AFP >200 ng/ml, jednak nie każdy nowotwór wątroby wydziela AFP (u 40% osób stężenie jest prawidłowe).
Rak endometrium stanowi obecnie najczęstszy nowotwór żeńskich narządów płciowych w krajach rozwiniętych. Wśród niżej wymienionych wskaż cechy charakterystyczne dla podtypu I raka endometrium:
estrogenozależność (dodatni stan receptorowy E+ i P+)
agresywny przebieg, częste przerzuty
najczęściej występują mutacje PTEN, K-ras, niestabilność mikrosatelitarna
najczęstszy typ histopatologiczny to rak endometrioidalny endometrium
najczęściej występują mutacje p53, HER2/neu, p16
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 5
B)
2, 4, 5
C)
3, 4
D)
1, 3, 4
E)
tylko 1
D)
1, 3, 4
60%
Dobrze! Rak endometrium typu I rozwija się na podłożu rozrosty z atypią lub endometrialnej neoplazji wewnątrznabłonkowej i jest rakiem estrogenozależnym. Cechuje się dodatnią ekspresją receptorów dla estrogenu i progesteronu. Najczęstszymi zmianami genetycznymi w tym typie raka są mutacje PTEN i K-ras oraz niestabilność mikrosatelitarna. Rokowanie jest dobre, często jest rozpoznawany we wczesnym stadium zaawansowania.
Wskaż leki hormonalne stosowane w terapii uzupełniającej raka trzonu macicy:
A)
estrogeny
B)
selektywne modulatory receptora estrogenowego
C)
progestageny
D)
selektywne modulatory receptora progesteronowego
E)
androgeny
C)
progestageny
43%
Jest to odpowiedź prawidłowa wg klucza CEM.
Poszukując prawidłowej odpowiedzi na to pytanie można dotrzeć do źródeł, według których w hormonoterapii raka endometrium – spośród wymienionych w dystraktorach – zastosowanie mają progestageny.
Według niektórych źródeł natomiast możliwe jest zastosowanie zarówno progestagenów, jak i tamoksyfenu (selektywny modulator receptora estrogenowego).
Jaki odsetek pacjentek z rozpoznanym rakiem jajnika jest nosicielem mutacji germinalnej BRCA1/BRCA2?
A)
1%
2%
B)
5%
9%
C)
10%
42%
D)
30%
35%
E)
50%
C)
10%
42%
Świetnie! Szacuje się, że ok. 10–14% przypadków raka jajnika jest związanych z mutacjami germinalnymi genu BRCA1 lub BRCA2.
Q
Wskaż, które czynniki wpływają na zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka jajnika i uważane są za czynniki działające ochronnie:
wielorodność
dwuskładnikowa hormonalna tabletka antykoncepcyjna
hormonalna stymulacja owulacji
punkcja jajników w procedurze zapłodnienia pozaustrojowego
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
tylko 2
B)
1, 2
C)
1, 2, 3
D)
wszystkie wymienione
E)
żadna z wymienionych
B)
1, 2
64%
Rewelacja! Doustna antykoncepcja hormonalna oraz liczne ciąże, ze względu na zmniejszenie liczby owulacji w życiu pacjentki, a zatem ograniczenie uszkodzeń nabłonka, obniżają ryzyko wystąpienia raka jajnika.
Do nowotworów jajnika produkujących hormony steroidowe zalicza się:
otoczkowiaka
potworniaka dojrzałego
raka endometrioidalnego
ziarniszczaka
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
1, 4
C)
2, 3
D)
2, 4
E)
3, 4
B)
1, 4
55%
Świetnie! Niektóre nowotwory jajnika produkują hormony steroidowe. Ziarniszczak może uwalniać zarówno estradiol, jak i testosteron. Otoczkowiak zazwyczaj jest nieczynny hormonalnie, ale może produkować estrogeny. Oba należą do nowotworów gonadalnych jajnika.
Wskaż cechy kliniczne nowotworów germinalnych jajnika:
występują głównie u młodych kobiet
występują głównie u kobiet w późnej menopauzie
mogą być diagnozowane na podstawie wzrostu poziomu CA-125, CEA, CA 15-3 we krwi
mogą być diagnozowane na podstawie wzrostu poziomu LDH, AFP, hCG we krwi
są wrażliwe na chemioterapię
są leczone wyłącznie metodami chirurgicznymi
są zawsze nowotworami złośliwymi
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 4, 7
B)
3, 4, 6
C)
2, 4, 6, 7
D)
1, 4, 5
E)
2, 3, 7
D)
1, 4, 5
55%
Świetnie! Nowotwory germinalne występują najczęściej u młodych kobiet i nastoletnich dziewcząt, chociaż mogą
pojawić się także u kobiet po menopauzie. Zazwyczaj są zmianami złośliwymi – wyjątkiem jest potworniak dojrzały.
Niektóre wydzielają substancje takie jak AFP, hCG i LDH, dzięki czemu oznaczanie ich stężenia służy diagnostyce tych
nowotworów. W leczeniu wykorzystuje się zabieg chirurgiczny oraz uzupełniającą chemioterapię ze względu na
znaczną wrażliwość nowotworów germinalnych na tę metodę terapeutyczną.
Q
Wskaż cechy charakterystyczne dla ziarniszczaka:
występuje najczęściej obustronnie
jest nowotworem germinalnym
wydziela estrogeny i inhibinę
bardzo często towarzyszy mu wodobrzusze
najczęściej występuje przed pokwitaniem
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 4
B)
2, 4, 5
C)
tylko 3
D)
1, 3, 5
E)
2, 3, 5
C)
tylko 3
39%
Dobrze! Ziarniszczak jest nowotworm wydzielającym:
estrogeny - są przyczyną nieregularnych lub obfitych miesiączek oraz nieprawidłowych krwawień, a u dziewczynek przedwczesnego dojrzewania płciowego,
inhibiny – oznaczenie stężenia może służyć monitorowaniu leczenia i wykrywaniu nawrotów.
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące czynników ryzyka zachorowania na raka jajnika:
A)
w Polsce częściej spotykana jest mutacja BRCA2 niż BRCA1
B)
u nosicielek mutacji BRCA1, ryzyko zachorowania jest wyższe niż u nosicielek BRCA2
C)
u nosicielek mutacji BRCA1 ryzyko zachorowania jest podobne jak u nosicielek BRCA2
D)
rodzinne występowanie raka piersi nie zwiększa ryzyka zachorowania
E)
długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej zwiększa ryzyko zachorowania
B)
u nosicielek mutacji BRCA1, ryzyko zachorowania jest wyższe niż u nosicielek BRCA2
52%
Świetnie! Mutacja genu BRCA1 wiąże się z 50–80% ryzykiem rozwoju raka sutka oraz ok. 40% ryzykiem rozwoju raka jajnika. W przypadku mutacji genu BRCA2 ryzyko wynosi 30–60% dla raka sutka i 10–30% dla raka jajnika.
Cechą charakterystyczną guzów granicznych jajnika jest:
A)
brak destrukcyjnego nacieku podścieliska
B)
ograniczenie występowania wyłącznie do jajników
C)
rokowanie porównywalne jak w raku jajnika
D)
brak metod skutecznego leczenia
E)
występowanie wyłącznie u kobiet po menopauzie
A)
brak destrukcyjnego nacieku podścieliska
76%
Brawo! Charakterystyczną cechą guzów granicznych jest właśnie brak destrukcyjnego naciekania podścieliska, co je odróżnia od nowotworów złośliwych. Inną typową cechą tej grupy guzów jest szerzenie się w obrębie otrzewnej w postaci implantów, które mogą być nieinwazyjne lub inwazyjne.
U 35-letniej kobiety, wieloródki, nieobciążonej czynnikami ryzyka, której 3 ostatnie wyniki badania cytologicznego były prawidłowe, kolejne badanie cytologiczne wystarczy zlecić:
A)
za 3 miesiące
B)
za 6 miesięcy
C)
z rok
D)
za 3 lata
E)
jedynie gdy wystąpią objawy, takie jak np. upławy, krwawienia kontaktowe
D)
za 3 lata
75%
Ekstra! W Polsce program profilaktyczny raka szyjki macicy jest skierowany do kobiet w wieku 25–59 lat. Jeśli nie występują istotne czynniki ryzyka raka (np. zakażenie onkogennym wirusem HPV, zakażenie HIV, immunosupresja, CIN w przeszłości), to badanie wykonuje się co 3 lata i tak też należałoby zalecić pacjentce.
U 28-letniej pacjentki w badaniu cytologicznym uzyskano wynik ASC-H. Pacjentka nie była w ciąży, nie była szczepiona przeciwko HPV. Postępowaniem zalecanym w tym przypadku będzie:
A)
kolposkopia
B)
diagnostyczno-terapeutyczna konizacja szyjki macicy
C)
genotypowanie HPV
D)
ocena biomarkerów p16/Ki67
E)
powtórzenie cytologii za 6 msc
A)
kolposkopia
50%
Świetnie! Rozpoznanie ASC-H lub HSIL jest wskazaniem do wykonania kolposkopii z biopsją.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące zaśniadu groniastego:
A)
zaśniad groniasty całkowity posiada kariotyp diploidalny, a materiał genetyczny całkowicie pochodzi od ojca
B)
zaśniad groniasty częściowy jest najczęściej triploidalny
C)
podstawowym badaniem diagnostycznym w rozpoznaniu zaśniadu groniastego jest badanie USG
D)
pierwszym objawem klinicznym zaśniadu groniastego jest zwykle krwawienie z macicy
E)
do częstych objawów klinicznych należą nadmierne wymioty oraz objawy niedoczynności tarczycy u ciężarnej
E)
do częstych objawów klinicznych należą nadmierne wymioty oraz objawy niedoczynności tarczycy u ciężarnej
46%
Świetnie! Gonadotropina kosmówkowa jest wydzielana przez syncytiotrofoblast, a także komórki rozrostowe i nowotworowe trofoblastu. HCG wykazuje czynność tyreotropową, co w czasie prawidłowo przebiegającej ciąży ma na celu zapewnienie dostępności hormonów tarczycy dla płodu. W chorobie trofoblastycznej stężenie HCG jest znacznie zwiększone (proporcjonalnie do liczby i aktywności komórek), tarczyca jest stymulowana do syntezy hormonów (co prowadzi do wystąpienia objawów nadczynności tarczycy, a nie jej niedoczynności). Nasilone nudności i wymioty również częściej pojawiają się w obecności zaśniadu groniastego.
„Guz ten może wystąpić przed pokwitaniem, ale charakterystyczny szczyt zachorowań przypada na okres rozrodczy. Łatwo pęka co może dawać objawy otrzewnowe i konieczność operacji w trybie pilnym. U kobiet po menopauzie może powodować nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych. Leczenie operacyjne nie gwarantuje pełnego wyleczenia bowiem wznowy mogą wystąpić nawet po 30 latach od pierwotnego rozpoznania”. Powyższy opis charakteryzuje:
A)
raka jajnika
B)
mięsaka
C)
zaśniad groniasty
D)
rozrodczaka
E)
ziarniszczaka
E)
ziarniszczaka
41%
Świetnie! Ziarniszczak to nowotwór gonadalny jajnika, który zazwyczaj pojawia się w wieku rozrodczym (ok. 5% występuje przed pokwitaniem). Są to nowotwory, które łatwo pękają, co powoduje pojawienie się objawów otrzewnowych, wymagających natychmiastowego postępowania operacyjnego. Ziarniszczak może wydzielać estrogeny (i inhibinę), które prowadzą do rozrostu endometrium objawiającego się jako krwawienia pomenopauzalne. Podstawą leczenia jest operacja. Cechą charakterystyczną tych guzów jest występowanie nawrotów nawet po wielu latach, co wymaga długoletniej obserwacji.
Nieprawidłowości hematologiczne są powszechnymi objawami ostrej białaczki limfoblastycznej u dzieci. W morfologii krwi można stwierdzić:
niedokrwistość
małopłytkowość
niską liczbę białych krwinek
prawidłową liczbę białych krwinek
wysoką liczbę białych krwinek
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
wszystkie wymienione
B)
1, 2, 3
C)
1, 2, 4
D)
1, 2, 5
E)
1, 5
D)
1, 2, 5
51%
CEM uznało tę odpowiedź za prawidłową. W naszej opinii jest to błędna odpowiedź, ponieważ pytanie dotyczy ogólnie nieprawidłowości, które można stwierdzić w przebiegu ostrej białaczki limfoblastycznej, a nie tych występujących najczęściej. W większości przypadków rzeczywiście stwierdza się leukocytozę, niedokrwistość i małopłytkowość, ale każde z wymienionych odchyleń może wystąpić w tej chorobie.
Jakie rodzaje uszkodzenia nerek występują w przebiegu szpiczaka plazmocytowego?
1. amyloidoza AL
2. ogniskowe segmentalne twardnienie kłębuszków nerkowych FSGS
3. choroba złogów immunoglobulin monoklonalnych
4. nefropatia wałeczkowa
5. nefropatia błoniasta
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3, 5
B)
1, 3, 4
C)
1, 2, 3, 5
D)
2, 4, 5
E)
3, 4
B)
1, 3, 4
44%
Doskonale! Dla szpiczaka mnogiego charakterystyczne są:
nefropatia wałeczkowa – przewlekłe cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek spowodowane przez obecność wałeczków zbudowanych ze złogów łańcuchów lekkich immunoglobulin i białka Tamma-Hosffalla oraz w wyniku nefrotoksycznego działania łańcuchów lekkich,
amyloidoza AL (inaczej amyloidowa łańcuchów lekkich immunoglobulin lub amyloidoza pierwotna) – glomerulopatia wynikająca z odkładania się nierozpuszczalnego amyloidu (zbudowany z fragmentów monoklonalnych łańcuchów lekkich immunoglobulin) w obrębie kłębuszków; w obrazie klinicznym występuje zespół nerczycowy oraz objawy zajęcia innych narządów. Amyloidoza AL jest jedną z chorób złogów immunoglobulin monoklonalnych (postać nowotworu z komórek plazmatycznych), które w 65% towarzyszą szpiczakowi plazmocytowemu.
Innymi przyczynami uszkodzenia nerek w przebiegu szpiczaka plazmocytowego są:
hiperkalcemia i hiperkalciuria (przyczyny przednerkowego AKI w wyniku hipowolemii oraz śródmiąższowego zapalenia nerek),
hiperurykemia (odkładanie kryształów moczanu wewnątrz i wokół cewek zbiorczych).
Nefropatia błoniasta i ogniskowe segmentowe stwardnienie kłębuszków (FSGS) zasadniczo nie rozwijają się w przebiegu szpiczaka plazmocytowego.
Wynik badania morfologii krwi: WBC 126,2 G/L, LY 33,61 G/L, MO 82,95 G/L, NE 9,62 G/L, RBC 3,82 T/L, HGB 10,8
g/dL, MCV 84,6 fL, PLT 48 G/L sugeruje rozpoznanie:
A)
przewlekłej białaczki limfocytowej
B)
przewlekłej białaczki szpikowej
C)
ostrej białaczki szpikowej
D)
czerwienicy prawdziwej
E)
odczynu poinfekcyjnego
C)
ostrej białaczki szpikowej
37%
Fenomenalnie! Liczne odchylenia łącznie z wyjściową leukocytozą >100 000/μl, towarzyszącą niedokrwistością, małopłytkowością, monocytozą (tu w badaniach automatycznych często zliczane są blasty białaczkowe) czynią rozpoznanie ostrej białaczki szpikowej najbardziej prawdopodobnym. Cechą charakterystyczną jest tzw. przerwa białaczkowa, która oznacza współistnienie we krwi obwodowej blastycznych form leukocytów z nielicznymi dojrzałymi granulocytami (brak jest form pośrednich, co odróżnia białaczkę od odczynu białaczkowego np. w przebiegu infekcji).
Główne cechy zespołu WAGR to:
A)
wrodzony brak rogówek, guz Wilmsa, wady rozwojowe układu moczowego,
upośledzenie umysłowe
B)
wrodzony brak tęczówek, guz wątroby, wady rozwojowe układu moczowego,
upośledzenie umysłowe
C)
wrodzony brak tęczówek, guz Wilmsa, wady rozwojowe układu moczowego,
upośledzenie umysłowe
D)
wrodzony brak rogówek, guz Wilmsa, wady rozwojowe układu pokarmowego,
upośledzenie umysłowe
E)
wrodzony brak tęczówek, guz gałki ocznej, wady rozwojowe układu moczowego,
upośledzenie umysłowe
C)
wrodzony brak tęczówek, guz Wilmsa, wady rozwojowe układu moczowego,
upośledzenie umysłowe
53%
Tak! Skrót WAGR możemy rozwinąć jako: Wilms’ tumor (guz Wilmsa – nephroblastoma), Aniridia (brak tęczówki), Genitourinary malformations (wady wrodzone układu moczowo-płciowego), mental Retardation (upośledzenie umysłowe).
Wynik badania morfologii krwi: WBC 51,2 G/L, LY 2,1 G/L, MO 5,0 G/L,NE 43,2 G/L,
EO 0,4 G/L, BA 0,5 G/L, RBC 4,1 T/L, Hgb 12,8 g/dL, MCV 88 fL, PLT 335 G/L sugeruje
rozpoznanie:
A)
przewlekłej białaczki limfocytowej
B)
ostrej białaczki szpikowej
C)
ostrej białaczki limfoblastycznej
D)
czerwienicy prawdziwej
E)
przewlekłej białaczki szpikowej
E)
przewlekłej białaczki szpikowej
9%
Dobrze! W przebiegu przewlekłej białaczki szpikowej obserwuje się leukocytozę neutrofilową z przesunięciem obrazu odsetkowego granulocytów w lewo w rozmazie (we krwi pojawiają się komórki prekursorowe linii neutrofilopoetycznej na wszystkich etapach rozwoju).
W przeciwieństwie do dzieci starszych i nastolatków, u dzieci do 5. roku życia najczęściej występują:
A)
ostra białaczka limfoblastyczna, raki, chłoniaki
B)
ostra białaczka limfoblastyczna, guzy mózgu, guzy kości
C)
ostra białaczka limfoblastyczna, neuroblastoma, guz Wilmsa
D)
retinoblastoma, guzy mózgu, guzy kości
E)
retinoblastoma, raki, chłoniaki
C)
ostra białaczka limfoblastyczna, neuroblastoma, guz Wilmsa
78%
Niesamowicie! Białaczki są najczęstszym nowotworem wieku dziecięcego. W przypadku ALL najwięcej przypadków zachorowań występuje u dzieci między 3. a 6. rż.
Guz Wilmsa jest najczęstszym nowotworem złośliwym nerek u dzieci, które stanowią 6% nowotworów wieku dziecięcego. Większość guzów pojawia się u dzieci do 7. rż. (90%), a połowa − do 3. rż.
Neuroblastoma natomiast stanowi ok. 7% nowotworów wieku dziecięcego. 50% przypadków jest rozpoznawanych u dzieci <2. rż., a 79% przed ukończeniem 4. rż.
Wskaż objawy kliniczne guza Wilmsa (nephroblastoma):
guz w brzuchu
krwiomocz
bóle brzucha
jadłowstręt
nadciśnienie
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 2, 3, 5
C)
1, 3, 4, 5
D)
2, 5
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
58%
Ekstra! Najczęstszym objawem guza Wilmsa (nephroblastoma) jest duży guz w jamie brzusznej, zwykle wykrywany przypadkowo. Często obserwuje się również krwiomocz. Natomiast do rzadszych objawów tego nowotworu zaliczamy: bóle brzucha, jadłowstręt, niedokrwistość oraz nadciśnienie.
Wskaż objawy kliniczne neuroblastoma (nerwiak zarodkowy współczulny):
bladość
ubytek masy ciała
bóle kości
wytrzeszcz gałek ocznych
powiększenie szyjnych węzłów chłonnych
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 2, 3, 5
C)
3, 5
D)
2, 3, 5
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
67%
Doskonale! U większości chorych pierwszym objawem jest guz w brzuchu. Często stwierdza się również: bladość, ubytek masy ciała, powiększenie wątroby, bóle kości, utykanie. Natomiast rzadziej obserwuje się: niedowład kończyn dolnych, powiększenie szyjnych węzłów chłonnych, wytrzeszcz gałek ocznych, wylewy wokół oczu (krwiaki okularowe), guzki skórne.
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące nadnerczy:
incydentaloma zawsze wymaga leczenia operacyjnego
badaniem z wyboru w diagnostyce obrazowej nadnerczy jest USG
guzów nadnerczy nie należy operować laparoskopowo
guz chromochłonny nadnercza rozwija się z komórek kory nadnercza
zespół Conna najczęściej związany jest z łagodnym gruczolakiem kłębkowej warstwy
nadnercza
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 3
C)
2, 4, 5
D)
1
E)
5
E)
5
55%
Super! Najczęstszą przyczyną hiperaldosteronizmu pierwotnego jest nadmiernie produkujący guz nadnercza – gruczolak nadnerczy zlokalizowany w warstwie kłębkowej (zespół Conna). Powoduje on produkcje dużej ilości aldosteronu.
Nowotwory o nieznanym umiejscowieniu pierwotnym:
1. stanowią 3–10% wszystkich nowotworów złośliwych
2. nie powinny być poddawane szczegółowej diagnostyce, ponieważ jedynie w około 5% przypadków można zidentyfikować pierwotną zmianę
3. najczęściej mają utkanie raka gruczołowego
4. są częstsze u kobiet
5. mogą być wskazaniem do wykonania badania pozytonowej tomografii emisyjnej
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
1, 3
C)
1, 3, 5
D)
2, 3, 4
E)
2, 4
C)
1, 3, 5
69%
Gratulacje! Nowotwory o nieznanym umiejscowieniu pierwotnym (cancer of unknown primary site – CUP) są rzadko występującymi nowotworami złośliwymi i stanowią ok 3-10 % nowotworów u obu płci. Dzięki współczesnej diagnostyce można zlokalizować ognisko pierwotne u około 20–50% osób, u których wcześniej nowotwór zakwalifikowano jako CUP.
Nowotwory te w większości przypadków mają utkanie raka gruczołowego (50–60% rak wysoko- lub średniozróżnicowany, ok. 30% rak niskozróżnicowany lub niezróżnicowany), w 5–10% raka płaskonabłonkowego, a w 5% innego nowotworu złośliwego, w ok. 1% – neuroendokrynnego.
Czasami wskazane jest wykonanie PET u chorych z nowotworem o nieznanym umiejscowieniu pierwotnym, szczególnie u pacjentów z przerzutami do węzłów chłonnych szyi lub rakiem płaskonabłonkowym.
Nowotwór o nieznanym umiejscowieniu pierwotnym:
A)
stanowi 30% wszystkich nowotworów złośliwych
B)
w przynajmniej połowie przypadków ma budowę gruczolakoraka
C)
powinien być rozpoznawany z wykorzystaniem immunohistochemii
D)
prawdziwe są odpowiedzi B i C
E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B i C
D)
prawdziwe są odpowiedzi B i C
54%
Gratulacje! Nowotwory o nieznanym umiejscowieniu pierwotnym (cancer of unknown primary site – CUP) są rzadko występującymi nowotworami złośliwymi i stanowią ok. 3–10% wszystkich nowotworów złośliwych. Dzięki współczesnej diagnostyce można zlokalizować ognisko pierwotne u około 20–50% osób, u których wcześniej nowotwór zakwalifikowano jako CUP.
Nowotwory te w większości przypadków mają utkanie raka gruczołowego (50–60% rak wysoko- lub średniozróżnicowany, ok. 30% rak niskozróżnicowany lub niezróżnicowany), w 5–10% raka płaskonabłonkowego, a w 5% innego nowotworu złośliwego, w ok. 1% – neuroendokrynnego.
Czasami wskazane jest wykonanie PET u chorych z nowotworem o nieznanym umiejscowieniu pierwotnym, szczególnie u pacjentów z przerzutami do węzłów chłonnych szyi lub rakiem płaskonabłonkowym.
Podstawową metodą w diagnostyce tych nowotworów jest badanie immunocytochemiczne lub immunohistochemiczne.
Do cytostatyków o szczególnie wysokim potencjale kardiotoksycznym, mogącym
prowadzić do zastoinowej niewydolności krążenia, należy:
A)
L-asparaginaza
B)
dakarbazyna
C)
doksorubicyna
D)
karboplatyna
E)
metotreksat
C)
doksorubicyna
77%
Brawo! Antracykliny, np. doksorubicyna wykazują silne działanie kardiotoksyczne.
Typowe leczenie chorych z zespołem tzw. ostrego rozpadu nowotworu obejmuje:
A)
nawadnianie i forsowanie diurezy
B)
stosowanie allopurynolu
C)
stosowanie glikokortykosteroidów
D)
prawdziwe są odpowiedzi A i B
E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B, C
D)
prawdziwe są odpowiedzi A i B
50%
Świetnie! W leczeniu zespołu rozpadu guza należy podawać pacjentowi płyny (najlepiej zbilansowane krystaloidy) oraz diuretyki po to, aby utrzymać diurezę (3 l/m2/24 h) w celu usunięcia kumulującego się w organizmie kwasu moczowego, potasu i fosforu. W wyniku rozpadu komórek nowotworowych uwolniony zostaje kwas moczowy. W celu zmniejszenia jego stężenia należy zastosować allopurynol (inhibitor oksydazy ksantynowej) lub rasburykazę (rekombinowana oksydaza moczanowa). Jeżeli pojawi się ostre uszkodzenie nerek, możliwe, że będzie konieczność zastosowania leczenia nerkozastępczego.
W klasyfikacji TNM dotyczącej nowotworów opis T3N2M0 oznacza:
A)
nowotwór mało zaawansowany, ograniczony do jednego narządu
B)
nowotwór średnio zaawansowany ograniczony do dwóch narządów
C)
nowotwór zaawansowany miejscowo z przerzutami do okolicznych węzłów chłonnych
D)
nowotwór bardziej zaawansowany miejscowo z liczniejszymi przerzutami do regionalnych węzłów chłonnych
E)
nowotwór rozsiany (uogólniona choroba nowotworowa), naciekający sąsiednie struktury, z przerzutami odległymi
D)
nowotwór bardziej zaawansowany miejscowo z liczniejszymi przerzutami do regionalnych węzłów chłonnych
60%
Tak jest! Ten opis odpowiada klasyfikacji T3N2M0. Cecha T3 oznacza, że nowotwór nie nacieka jeszcze narządów sąsiednich, ale jest już miejscowo zaawansowany, Cecha N2 oznacza, że są obecne liczne przerzuty w węzłach chłonnych, natomiast M0 świadczy o tym, że nie stwierdza się przerzutów odległych. Wyróżnia się następujące stopnie zaawansowania nowotworów w oparciu o klasyfikację TNM :
stopień I (T1M0N0) – nowotwór mało zaawansowany, ograniczony do jednego narządu,
stopień II (T2N1M0) – nowotwór zaawansowany miejscowo z przerzutami do okolicznych węzłów chłonnych,
stopień III (T3N2M0) – nowotwór bardziej zaawansowany miejscowo z liczniejszymi przerzutami do regionalnych węzłów chłonnych,
stopień IV (T4N3M1) – nowotwór rozsiany (uogólniona choroba nowotworowa), naciekający sąsiednie struktury z przerzutami odległymi.
Q
Guz włóknisty powłok współistniejący z zespołem Gardnera występujący u młodych kobiet w wieku rozrodczym to najprawdopodobniej:
A)
fibrosarcoma
B)
międzybłoniak otrzewnej
C)
stary zwłókniały krwiak powłok
D)
przepuklina nieodprowadzalna
E)
desmoid
E)
desmoid
65%
Guzy desmoidalne są charakterystycznym objawem zespołu Gardnera. Udokumentowano związek ich występowania nie tylko z tym zespołem, ale także z klasyczną postacią FAP. Wywodzą się one z komórek tkanki mięśniowo-ścięgnistej lub powięzi i są nowotworami łagodnymi. Cechują się jednak miejscową złośliwością: nie mają torebki, naciekają sąsiadujące struktury, powodują trudności z rozróżnieniem ich marginesów od zdrowej tkanki. Typowo dają także częste wznowy miejscowe. Wykazano związek między stężeniem estrogenów a występowaniem desmoidów - guzy te częściej występują u kobiet w wieku reprodukcyjnym, a niekiedy zanikają po okresie menopauzy.
Mitotan jest stosowany jako leczenie uzupełniające w:
A)
raku trzustki
B)
raku żołądka
C)
czerniaku złośliwym
D)
raku kory nadnercza
E)
raku tarczycy
D)
raku kory nadnercza
57%
W leczeniu uzupełniającym raka nadnerczy stosuje się mitotan. Stanowi on także podstawę leczenia chorych z rozsiewem tego nowotworu.
Do lekarza zgłosił się 42-letni mężczyzna, skarżący się na spadek masy ciała – 15 kg w
ciągu 3 miesięcy, biegunki, zwiększone wydalanie moczu, nawracające infekcje dróg
moczowych oraz nawracające zapalenie błony śluzowej jamy ustnej. W wykonanym
USG brzucha uwidoczniono guza głowy trzustki. Pod kontrolą endoskopowej
ultrasonografii wykonano biopsję guza. Najbardziej prawdopodobnym wynikiem biopsji
będzie:
A)
nowotwór neuroendokrynny trzustki – VIP-oma
B)
nowotwór neuroendokrynny trzustki – glukagonoma
C)
przerzut raka gruczołowego jelita grubego
D)
nowotwór neuroendokrynny trzustki – insulinoma
E)
nowotwór neuroendokrynny trzustki – gastrinoma
B)
nowotwór neuroendokrynny trzustki – glukagonoma
39%
Świetnie! Glukagonoma to nowotwór neuroendokrynny wywodzący się z komórek α trzustki, wydzielający glukagon. Zwykle lokalizuje się w ogonie trzustki (50%), rzadziej w jej głowie (22%) lub dwunastnicy. Do objawów należą:
cukrzyca – glukagon zwiększa uwalnianie glukozy, a do objawów niewyrównanej hiperglikemii mogą należeć infekcje dróg moczowych czy wielomocz,
spadek masy ciała,
zapalenie błony śluzowej jamy ustnej,
biegunka,
niedokrwistość normobarwliwa,
pełzający rumień nekrotyczny (objaw najbardziej charakterystyczny).
Q
Badanie histopatologiczne BAC guza powłok jamy brzusznej u młodej kobiety w wieku rozrodczym wykazało desmoid. Wskaż najwłaściwszą opcję leczenia:
A)
wycięcie guza z szerokim marginesem zdrowych tkanek
B)
obserwacja i ponowne badanie
C)
wycięcie ograniczone do guza
D)
pobranie wycinka w trakcie biopsji otwartej
E)
wycięcie guza z niewielkim marginesem tkanek zdrowych
A)
wycięcie guza z szerokim marginesem zdrowych tkanek
42%
Znakomicie! Guzy desmoidalne, wywodzące się z komórek tkanki mięśniowo-ścięgnistej lub powięzi, są nowotworami łagodnymi. Cechują się jednak miejscową złośliwością: nie mają torebki, naciekają sąsiadujące struktury, powodują trudności z rozróżnieniem ich marginesów od zdrowej tkanki. Typowo dają także częste wznowy miejscowe. Z tego powodu najbardziej rozsądnym postępowaniem jest wycięcie guza desmoidalnego z szerokim marginesem zdrowych tkanek.
Lekarz nie ma obowiązku odnotowania w dokumentacji medycznej:
A)
okoliczności odmowy wnioskowanej przez pacjenta konsultacji z innym lekarzem
B)
faktu odmowy obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych
C)
okoliczności wykonania świadczenia zdrowotnego bez zgody dorosłego pacjenta, który wymagał niezwłocznej pomocy lekarskiej
D)
okoliczności wykonania zabiegu operacyjnego u osoby małoletniej bez zgody przedstawiciela ustawowego pacjenta bądź zgody właściwego sądu opiekuńczego, gdy zwłoka spowodowana postępowaniem w sprawie uzyskania zgody groziłaby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia
E)
faktu udzielenia informacji córce nieprzytomnego pacjenta
E)
faktu udzielenia informacji córce nieprzytomnego pacjenta
Czy w Kodeksie Etyki Lekarskiej (KEL) znajduje się unormowanie regulujące powinności lekarza w
sprawie szczepień ochronnych?
A)
w KEL nie ma żadnego stwierdzenia, które można byłoby odnieść do szczepień ochronnych
B)
tak, lekarz ma obowiązek prowadzenia szczepień ochronnych dla dobra społeczeństwa, nawet
wbrew woli pacjenta
C)
jest unormowanie pośrednie, z którego wynika, że powołaniem lekarza jest również zapobieganie
chorobom
D)
tak, lekarz działając zgodnie ze swoim powołaniem zapobiegania chorobom może zaszczepić
dziecko wbrew woli rodziców
E)
prawdziwe są odpowiedzi B i D
C)
jest unormowanie pośrednie, z którego wynika, że powołaniem lekarza jest również zapobieganie
chorobom
66%
Super! KEL mówi o tym, że powołaniem lekarza, oprócz ochrony zdrowia i życia ludzkiego, leczenia i niesienia ulgi w cierpieniu jest również zapobieganie chorobom. Wspomina również o tym, że działanie takie wymaga zgody pacjenta, za wyjątkiem sytuacji, w których dochodzi do „zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób”.
Zgodnie z zasadami etyki lekarskiej, wykonując czynności medyczne, lekarz:
A)
ma pełną swobodę wyboru w zakresie metod postępowania, które uzna za najskuteczniejsze
B)
ma obowiązek wykonać tylko te z nich, które są zgodne z jego światopoglądem
C)
ma obowiązek wykonywać tylko te czynności wobec pacjenta, które mieszczą się w zakresie świadczeń gwarantowanych ze środków publicznych
D)
ma swobodę wyboru w zakresie metod postępowania, które uzna za najskuteczniejsze w zakresie ograniczonym wyłącznie aktualną wiedzą medyczną albo wyłącznie preferencjami pacjenta
E)
ma swobodę wyboru w zakresie metod postępowania, które uzna za najskuteczniejsze w zakresie ograniczonym aktualną wiedzą medyczną i rzeczywistymi potrzebami pacjenta
E)
ma swobodę wyboru w zakresie metod postępowania, które uzna za najskuteczniejsze w zakresie ograniczonym aktualną wiedzą medyczną i rzeczywistymi potrzebami pacjenta`
Lekarz ma wykonać transfer jądra komórki jajowej do cytoplazmy komórki jajowej innej kobiety, tak
aby w wyniku zapłodnienia in vitro urodziło się dziecko wolne od wad związanych z dziedziczeniem
mitochondrialnym. Zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej jest to:
A)
czyn godny pochwały
B)
dopuszczalne, tylko jeżeli ryzyko wad wrodzonych jest duże
C)
zabronione, ponieważ nie wolno przeprowadzać eksperymentów na embrionach ludzkich
D)
zabronione, ponieważ wywołałby dziedziczne zmiany genetyczne u człowieka
E)
Kodeks Etyki Lekarskiej nie odnosi się do tego problemu
D)
zabronione, ponieważ wywołałby dziedziczne zmiany genetyczne u człowieka
38%
Brawo! Interwencja ta spowoduje dziedziczoną w linii żeńskiej zmianę genomu mitochondrialnego, zaś KEL zabrania lekarzom brania udziału w takich przedsięwzięciach.
Zabieg ten porusza jeszcze jedno zagadnienie poruszone w Kodeksie – eksperymenty na zarodkach. Dla przypomnienia, KEL:
zabrania przeprowadzania eksperymentów badawczych na embrionach,
zezwala na eksperymenty lecznicze na embrionach, jeśli „spodziewane korzyści zdrowotne w sposób istotny przekraczają ryzyko zdrowotne embrionów nie poddanych eksperymentowi leczniczemu”.
W myśl ustawy o działalności leczniczej sekcja zwłok co do zasady jest
przeprowadzana po upływie co najmniej:
A)
6 godzin od stwierdzenia zgonu
B)
12 godzin od stwierdzenia zgonu
C)
24 godzin od stwierdzenia zgonu
D)
12 godzin od wystawienia aktu zgonu
E)
24 godzin od wystawienia karty zgonu
B)
12 godzin od stwierdzenia zgonu
56%
Zgadza się. Sekcji zwłok nie można przeprowadzić przed upływem 12 godzin od stwierdzenia
zgonu. Wyjątkiem od tej reguły są sytuacje, w których zachodzi potrzeba pobrania ze zwłok
komórek, tkanek lub narządów.
Zespół Ratownictwa Medycznego, w skład którego wchodzi lekarz, został wezwany do 32-letniego
mężczyzny, który pozostawał pod wpływem tzw. dopalaczy. Środek ten spowodował duży poziom
agresji u pacjenta. Pod jakimi warunkami możliwe jest zastosowanie wobec takiego mężczyzny
przymusu bezpośredniego?
można stosować przymus tylko wówczas, gdy lekarz zdiagnozuje, że osoba taka cierpi na
chorobę psychiczną
lekarz może użyć przymusu, jeśli uzyska uprzednią zgodę lekarza specjalisty w dziedzinie
psychiatrii, wyznaczonego przez marszałka województwa
swoim zachowaniem pacjent stwarza zagrożenie dla swego życia lub zdrowia
możliwe jest jedynie zastosowanie przymusu polegającego na przytrzymaniu lub
unieruchomieniu, lekarz nie może zaś podać przymusowo leków
przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego lekarz powinien uprzedzić o tym zamiarze
pacjenta
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3, 5
B)
2, 3
C)
3, 4, 5
D)
1, 2, 4
E)
3, 5
E)
3, 5
61%
Super! Gwałtowne niszczenie i uszkadzanie przedmiotów znajdujących się w otoczeniu pacjenta jest dodatkową okolicznością, poza dopuszczaniem się zamachu przeciwko zdrowiu lub życiu swojemu lub innych osób, uzasadniającą użycie przymusu bezpośredniego.
Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego należy uprzedzić o tym osobę, której ma on dotyczyć. Ponadto każdy przypadek zastosowania lub uprzedzenia o możliwości zastosowania przymusu bezpośredniego odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
Lekarzowi zaproponowano zawarcie umowy o pracę w szpitalu. Pracodawca
poinformował lekarza, że będzie on zatrudniony w tzw. równoważnym czasie pracy.
Rozkład ten polega na tym, że:
norma dobowa czasu pracy może być podwyższona do 12 godzin
norma dobowa czasu pracy może być podwyższona do 18 godzin
norma tygodniowa zostaje wydłużona do 48 godzin
zasadniczo okres rozliczeniowy zostaje skrócony do 1 miesiąca
zasadniczo okres rozliczeniowy zostaje wydłużony do 6 miesięcy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 4
C)
3, 5
D)
2, 5
E)
1, 4
A
E)
1, 4
37%
Dobrze! Czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym nie może przekraczać 7 h 35 min na dobę i przeciętnie 37 h 55 min na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Jednakże w przypadku zastosowania systemu równoważnego czasu pracy, dopuszczalne jest przedłużenie czasu pracy do 12 h na dobę, przy zachowaniu stałego przeciętnego tygodniowego czasu pracy, wynoszącego 37 h 55 min. Wydłużenie czasu pracy nie dotyczy jednak pracownic w ciąży i pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 (jeśli nie wyrażą na to zgody), których wymiar czasu pracy nie może przekraczać 8 h.
Przy zastosowaniu systemu równoważnego czasu pracy, okres rozliczeniowy, dla którego oblicza się przeciętny tygodniowy czas pracy, nie może być dłuższy niż 1 miesiąc, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach – 4 miesiące.
Kto może wystąpić do wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych z wnioskiem o ustalenie zdarzenia medycznego?
A)
osoba bliska pacjentowi, w sytuacji gdy doszło do zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta
B)
spadkobiercy pacjenta, w przypadku śmierci pacjenta
C)
każdy członek rodziny pacjenta, w przypadku śmierci pacjenta
D)
osoba bliska pacjentowi, w przypadku śmierci pacjenta
E)
opiekun faktyczny, w sytuacji gdy doszło do zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta
B)
spadkobiercy pacjenta, w przypadku śmierci pacjenta
Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji jest traktowane na równi z orzeczeniem o:
A)
częściowej niezdolności do pracy
5%
B)
całkowitej niezdolności do pracy
55%
C)
lekkim stopniu niepełnosprawności
2%
D)
średnim stopniu niepełnosprawności
2%
E)
znacznym stopniu niepełnosprawności
E)
znacznym stopniu niepełnosprawności
33%
Dobrze! Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Tak samo traktowane jest orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. Reguluje to art. 5 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Niezdolność do pracy, zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, orzeka się:
A)
na okres nie dłuższy niż 10 lat, chyba że zgodnie z wiedzą medyczną nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu – wówczas na okres 15 lat
18%
B)
na okres nie dłuższy niż 8 lat, chyba że zgodnie z wiedzą medyczną nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu – wówczas na okres 10 lat
3%
C)
na okres nie dłuższy niż 5 lat, chyba że zgodnie z wiedzą medyczną nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu – wówczas na okres dłuższy niż 5 lat
74%
D)
każdorazowo na okres 10 lat
1%
E)
każdorazowo na okres 15 lat
C)
na okres nie dłuższy niż 5 lat, chyba że zgodnie z wiedzą medyczną nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu – wówczas na okres dłuższy niż 5 lat
74%
Dobrze! Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat. W sytuacji, w której zgodnie z wiedzą medyczną nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu, niezdolność do pracy można orzec na okres dłuższy niż 5 lat. Reguluje to art. 13 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Które z niżej wymienionych świadczeń nie przysługuje osobom ubezpieczonym z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa?
Świadczenia pieniężne z tytułu choroby i macierzyństwa są wypłacane z funduszu chorobowego.
Zgłoś zastrzeżenie
A)
zasiłek chorobowy
5%
B)
świadczenie rehabilitacyjne
18%
C)
zasiłek wyrównawczy
34%
D)
zasiłek opiekuńczy
7%
E)
zasiłek pielęgnacyjny
E)
zasiłek pielęgnacyjny
33%
Brawo! Zasiłek pielęgnacyjny jest wypłacany z budżetu państwa, a dokładniej przez ośrodki pomocy społecznej wyznaczone przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (jak np. MOPS). Wszystkie inne zasiłki wymienione w tym pytaniu są wypłacane z funduszu chorobowego.
Pamiętaj aby nie mylić zasiłku pielęgnacyjnego z dodatkiem albo świadczeniem pielęgnacyjnym. Dodatek i świadczenie są wypłacane przez ZUS z funduszu rentowego.
Osoby poniżej 16. rż. zaliczane będą do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną z powodu wady wrodzonej lub uszkodzenia organizmu o przewidywanym okresie trwania powyżej:
A)
3 miesiący
2%
B)
6 miesięcy
12%
C)
9 miesięcy
2%
D)
12 miesięcy
77%
E)
15 miesięcy
D)
12 miesięcy
77%
Doskonale, osoby do ukończenia 16 roku życia uznaje się za niepełnosprawne, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o szacowanym czasie trwania >12 miesięcy z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, co powoduje konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.
Przy orzekaniu o niezdolności do pracy dla lekarzy orzekających w ZUS nie mają mocy wiążącej:
Zwróć uwagę, że np. powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności orzekają o stopniach niepełnosprawności. Jednak do stwierdzenia znacznego stopnia niepełnosprawności konieczne jest orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydawane przez lekarzy orzeczników ZUS.
Zgłoś zastrzeżenie
A)
decyzje organu PIS stwierdzające chorobę zawodową
8%
B)
ustalenia starosty o braku możliwości przekwalifikowania zawodowego
19%
C)
prawomocne ustalenia dotyczące uznania zdarzeń jako wypadku przy pracy
3%
D)
orzeczenia lekarzy medycyny pracy
55%
E)
orzeczenia Wojskowych Komisji Lekarskich dotyczące ustalenia istnienia związku pomiędzy stwierdzonymi zranieniami i kontuzjami, a działaniami wojennymi
D)
orzeczenia lekarzy medycyny pracy
55%
Bardzo dobrze! Orzeczenia lekarza medycyny pracy nie mają mocy wiążącej dla lekarza orzecznika ZUS przy orzekaniu o niezdolności do pracy. Czasami dochodzi do sytuacji, kiedy lekarz medycyny pracy uznaje obywatela za niezdolnego do pracy i nie pozwala mu podjąć pracy, a lekarz orzekający w ZUS-ie uznaje, że osoba taka jest zdolna do pracy i nie przyznaje temu obywatelowi renty.
Jeżeli nastąpiła śmierć ubezpieczonego, związek pomiędzy śmiercią a wypadkiem przy pracy ustala:
A)
lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS
82%
B)
lekarz orzecznik NFZ lub komisja lekarska NFZ
3%
C)
lekarz POZ
1%
D)
lekarz specjalista medycyny pracy
4%
E)
komisja lekarska działająca przy izbach lekarskich
A)
lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS
82%
Super! Lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS orzekają o związku wypadku z wykonywaniem pracy. W przypadku stwierdzenia takiego związku członkom rodziny ubezpieczonego przysługuje jednorazowe odszkodowanie pod warunkiem, że ubezpieczony był uprawniony do renty z tytułu ubezpieczenia wypadkowego.
Zgodnie z Ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje:
Świadczenie to nie przysługuje z tytułu samego faktu wystąpienia wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Przysługuje ono dopiero, gdy wystąpią długotrwałe lub trwałe skutki wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Zgłoś zastrzeżenie
A)
renta z tytułu niezdolności do pracy
41%
B)
zasiłek chorobowy
5%
C)
renta szkoleniowa
1%
D)
jednorazowe odszkodowanie
50%
E)
zasiłek pielęgnacyjny
D)
jednorazowe odszkodowanie
50%
Gratulacje! Jednorazowe odszkodowanie przysługuje osobie ubezpieczonej, która wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
Znacząca poprawa stanu zdrowia i dobrostanu ludności. Zmniejszenie nierówności w
dostępie do zdrowia. Wzmocnienie pozycji zdrowia publicznego. Zapewnienie
systemów ochrony zdrowia zorientowanych na pacjenta, które są powszechne, równe,
trwałe i wysokiej jakości. To strategiczne ramy polityki regionalnej UE na rzecz zdrowia
publicznego, opracowane przez:
A)
Stowarzyszenie Szkół Zdrowia Publicznego Regionu Europejskiego ASPHER w
postaci Europejskiej Agencji Akredytacji Zdrowia Publicznego
3%
B)
Światową Organizację Zdrowia, w dokumencie Karta Ottawska Promocji Zdrowia
27%
C)
Europejski Komitet Regionalny WHO jako dokument pt. „Zdrowie 2020. Europejska
polityka wspierająca działania rządów i społeczeństw na rzecz zdrowia i dobrostanu
człowieka
37%
D)
Europejskie Stowarzyszenie Zdrowia Publicznego EUPHA (European Public Health
Association)
8%
E)
Radę Europejską w 1992 roku w dokumencie pt. „Traktat z Maastricht o Unii
Europejskiej”.
C)
Europejski Komitet Regionalny WHO jako dokument pt. „Zdrowie 2020. Europejska
polityka wspierająca działania rządów i społeczeństw na rzecz zdrowia i dobrostanu
człowieka
37%
Brawo! We wrześniu 2012 Europejski Komitet Regionalny WHO opracował nowe strategiczne ramy polityki regionalnej o nazwie „Zdrowie 2020”. Do dwóch celów strategicznych zawartych w nich należą:
poprawa stanu zdrowia całego społeczeństwa i zmniejszenie nierówności w zdrowiu
,
poprawa przywództwa i partycypacji społecznej w zarządzaniu zdrowiem
.
Pierwszą wyraźną podstawą prawną do działań Unii Europejskiej w zakresie zdrowia publicznego stanowi traktat:
Pierwszy dokument określający działania Unii Europejskiej w dziedzinie zdrowia publicznego jest zarazem dokumentem powołującym do życia Unię Europejską
Zgłoś zastrzeżenie
A)
z Lizbony
20%
B)
z Amsterdamu
10%
C)
z Nicei
11%
D)
z Maastricht
52%
E)
z Rzymu
D)
z Maastricht
52%
Brawo! Już w traktacie z Maastricht znalazły się zapisy dotyczące współdziałania Unii w zapobieganiu chorobom (zwłaszcza epidemiom) oraz uzależnieniu od narkotyków poprzez wspieranie badań nad ich przyczynami, drogami rozprzestrzeniania i metodami zapobiegania im.
W populacyjnym badaniu przesiewowym w kierunku raka sutka wykorzystano metodę
mammografii, której czułość wynosiła 90%, a swoistość wynosiła 95%. W wyniku
wykorzystania tego testu przesiewowego można szacować, że w zbadanej populacji:
Swoistość testu oznacza jego „zdolność” do niewykrywania choroby u zdrowych pacjentów, zaś czułość – zdolność do jej wykrywania u chorych.
Zgłoś zastrzeżenie
A)
u 5% kobiet objętych badaniem uzyskano fałszywie dodatni wynik
53%
B)
u 10% kobiet objętych badaniem uzyskano prawdziwie dodatni wynik
6%
C)
u 10% kobiet objętych badaniem uzyskano prawdziwie ujemny wynik
8%
D)
u 95% kobiet objętych badaniem uzyskano prawdziwie dodatni wynik
17%
E)
u 90% kobiet objętych badaniem uzyskano prawdziwie ujemny wynik
A)
u 5% kobiet objętych badaniem uzyskano fałszywie dodatni wynik
53%
Super! Swoistość jest ilorazem liczby wyników prawdziwie ujemnych do liczby pacjentów z wynikami prawdziwie ujemnymi i fałszywie dodatnimi (czyli wszystkich zdrowych).
W danej populacji krajowej masa ciała kobiet w wieku 19-25 lat wykazuje rozkład
normalny i wynosi średnio 55 kg. Odchylenie standardowe wynosi 5,5 kg. Kobiet, które
w tej populacji ważą mniej niż 49,5 kg jest:
W przypadku rozkładu normalnego, ok. 68,3% pola pod krzywą znajduje się w odległości jednego odchylenia standardowego od wartości średniej.
Zgłoś zastrzeżenie
A)
5%
32%
B)
10%
17%
C)
15%
10%
D)
16%
29%
E)
32%
D)
16%
29%
Brawo! Skoro ok. 68% „pola pod wykresem” (czyli liczebności populacji) znajduje się w odległości 1 odchylenia standardowego od wartości średniej (55 kg), to 68% tej populacji kobiet mieści się w przedziale masy ciała od 49,5 do 60,5 kg. Z tego wynika, że 32% tej populacji waży <49,5 lub >60,5 kg. Rozkład normalny jest symetryczny względem wartości średniej – wobec tego <49,5 kg będzie ważyło ok. 16% analizowanej populacji kobiet.
Rejestr zgonów z powodu choroby zawodowej prowadzony jest przez:
A)
Urząd Stanu Cywilnego
14%
B)
Główny Urząd Statystyczny
58%
C)
Narodowy Fundusz Zdrowia
4%
D)
Wojewódzkie Centra Zdrowia Publicznego
7%
E)
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
B)
Główny Urząd Statystyczny
58%
GUS rejestruje zgony z uwzględnieniem podziału według przyczyn podanych w karcie zgonu. Zgodnie z Kodeksem pracy, rejestr podejrzewanych lub stwierdzonych chorób zawodowych powinien prowadzić pracodawca. Powinien on również przesłać zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej do Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi oraz do właściwego państwowego inspektora sanitarnego. Instytucje te prowadzą własne rejestry chorób zawodowych i ich skutków.
Zasady dokumentowania chorób zawodowych reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób
