Onkologia Flashcards
Wskaż najczęstszą lokalizację przerzutów nowotworowych:
A)
mózg
B)
płuca
C)
wątroba
D)
kości
E)
skóra
C)
wątroba
59%
Pytanie kontrowersyjne. To pytanie wielokrotnie się powtarza na egzaminie i za każdym razem było unieważniane przez CEM, jednak w tej sesji to właśnie ta odpowiedź była punktowana. Literatura zalecana do egzaminu LEK podaje niestety rozbieżne informacje:
w Internie Szczeklika 2022, Piotr Gajewski, Andrzej Szczeklik, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2022 widnieje informacja, że “ze względu na drenaż krwi wrotnej wątroba jest najczęstszym miejscem przerzutów nowotworów z innych narządów”;
w podręczniku W. Noszczyk (red.): Chirurgia. Repetytorium, Warszawa 2019, Wydawnictwo Lekarskie PZWL znajdują się rozbieżne informacje, ponieważ w dziale “Chirurgia nowotworów” wątroba jest wymieniana pierwsza wśród najczęstszych narządów, w których powstają przerzuty, natomiast w dziale “Choroby nowotworowe płuc” jest napisane, że płuca to najczęstsze miejsce przerzutów nowotworowych z innych narządów.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące dziedzicznego, niepolipowatego raka jelita grubego (HNPCC, zespół Lyncha):
A)
charakterystyczny jest wczesny wiek zachorowania, zwykle ok. 40.-50. r.ż
B)
częściej występuje u mężczyzn
C)
charakteryzuje się częstszą lokalizacją w prawej części okrężnicy
D)
charakteryzuje się częstszym występowaniem jednocześnie dwóch guzów w okrężnicy (rak synchroniczny)
E)
charakteryzuje się pojawieniem się kolejnych raków w pozostawionej (po wcześniejszym wycięciu z powodu raka) części okrężnicy (rak metachroniczny).
B)
częściej występuje u mężczyzn
34%
Brawo! Zespół Lyncha występuje z taką samą częstością u mężczyzn jak i u kobiet.
Nowotwory złośliwe w Polsce:
A)
są przyczyną największej liczby zgonów
B)
są pierwszą przyczyną umieralności u osób w wieku 20–64 lat
C)
są rozpoznawane u około 50 tysięcy osób rocznie
D)
prawdziwe są odpowiedzi A i B
E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B i C
B)
są pierwszą przyczyną umieralności u osób w wieku 20–64 lat
37%
Super! W grupie wiekowej 20–64 lata to właśnie nowotwory złośliwe są najczęstszą przyczyną umieralności. Niezależnie od wieku, najczęstszą przyczyną są choroby układu sercowo–naczyniowego. Rocznie diagnozuje się około 150 tys. zachorowań (w 2018 roku było to 167,5 tys. zachorowań).
W okresie ostatnich 5 lat (2010–2014) najczęściej występującym nowotworem złośliwym w populacji polskich kobiet był rak:
A)
piersi
B)
endometrium
C)
szyjki macicy
D)
jajnika
E)
płuca
A)
piersi
80%
Świetnie! Najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet był i jest rak sutka.
Najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów u kobiet jest w Polsce:
A)
rak płuca
B)
rak piersi
C)
rak szyjki macicy
D)
rak jajnika
E)
rak okrężnicy
A)
rak płuca
72%
Gratulacje! Rak płuca jest najczęstszą przyczyną zgonów na nowotwory złośliwe wśród kobiet . Jest on również główną przyczyną zgonów na chorobę nowotworową wśród mężczyzn .
Rak płuca w Polsce:
A)
jest najczęstszym nowotworem złośliwym u mężczyzn
B)
jest najczęstszą przyczyną nowotworowych zgonów u mężczyzn
C)
jest najczęstszą przyczyną nowotworowych zgonów u kobiet
D)
prawdziwe są odpowiedzi B i C
E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B i C
D)
prawdziwe są odpowiedzi B i C
54%
Świetnie! Rak płuca znajduje się na 2. miejscu pod względem liczby zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn (16,1% nowotworów złośliwych w 2018 r.). Odpowiada za największą liczbę zgonów z powodu nowotworów złośliwych u obu płci (28,2% u mężczyzn i 17,6% u kobiet).
Bronchoskopia u osoby z podejrzeniem raka płuca:
1. jest jednym z podstawowych badań
2. powinna dotyczyć wyłącznie zmian położonych obwodowo
3. może być połączona z pobraniem materiału tkankowego do badania histologicznego
4. umożliwia pobranie materiału do badania cytologicznego
5. może być wykonana wyłącznie u osób z prawidłowymi wskaźnikami wydolności oddechowej
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
1, 3, 4
C)
2, 4, 5
D)
1, 2, 5
E)
wszystkie wymienione
B)
1, 3, 4
66%
Gratulacje! Bronchofiberoskopia jest jednym z podstawowych badań wykonywanych w celu potwierdzenia rozpoznania raka płuca, oceny miejscowego naciekania guza oraz pobrania materiału tkankowego i cytologicznego, głównie przy przywnękowej lokalizacji guza. Przeciwwskazaniem do wykonania bronchoskopii jest ciężka niewydolność oddechowa, ciężka niewydolność serca, zawał serca w ciągu ostatnich 2 tygodni lub niestabilna dławica piersiowa, ciężkie zaburzenia rytmu, zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym, liczba płytek <20 000/µl.
Przy wyborze leczenia chemicznego raka płuca znaczenie mają:
1. stan kliniczny chorego
2. stopień zaawansowania choroby
3. uszkodzenia narządowe
4. typ histologiczny raka płuca
5. rodzinny wywiad nowotworowy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 5
B)
2
C)
1, 2, 3, 4
D)
3
E)
wszystkie wymienione
C)
1, 2, 3, 4
72%
Świetnie! Wywiad rodzinny chorób nowotworowych nie jest brany pod uwagę przy planowaniu chemioterapii. Natomiast stan ogólny, wydolność fizyczna, zaawansowanie nowotworu oraz badanie histopatologiczne to ważne elementy kwalifikacji do chemioterapii.
W leczeniu chorych na drobnokomórkowego raka płuca najmniejsze zastosowanie ma:
A)
chemioterapia
B)
radioterapia
C)
radiochemioterapia
D)
leczenie chirurgiczne
E)
B + D
D)
leczenie chirurgiczne
67%
Leczenie chirurgiczne jest podejmowane bardzo rzadko, ponieważ jest ono możliwe tylko w przypadku bardzo małego zaawansowania nowotworu, zazwyczaj rozpoznanego przez przypadek.
Rak płuca:
A)
jest w Polsce najczęstszą przyczyną zgonów na nowotwory u kobiet
B)
u około 50% chorych ma związek z paleniem tytoniu
C)
najczęściej ma utkanie raka drobnokomórkowego
D)
B + C
E)
A + B + C
A)
jest w Polsce najczęstszą przyczyną zgonów na nowotwory u kobiet
63%
Dobrze! Rak płuca odpowiada za największy odsetek zgonów z powodu chorób nowotworowych wśród kobiet (17,4%) i mężczyzn (28,4%).
Czynne palenie tytoniu odpowiada za rozwój ok. 90% raków płuca u mężczyzn i ok. 80% raków płuca u kobiet.
Najczęstszym typem histologicznym jest rak gruczołowy (ok. 40%). Inne typy raka płuca występują rzadziej:
rak płaskonabłonkowy (ok. 30%),
rak wielkokomórkowy (<10%),
rak drobnokomórkowy (ok. 15%),
inne (<5%).
Pod względem histologicznym najczęstszym nowotworem płuc jest:
A)
rak wielkokomórkowy
B)
rak drobnokomórkowy
C)
gruczolakorak
D)
rak płaskonabłonkowy
E)
rak podstawnokomórkowy
C) albo to
gruczolakorak
70%
Gdyby pytanie dotyczyło tylko kobiet to miałbyś rację, niestety u mężczyzn i u wszystkich ludzi łącznie rak ten zajmuje drugie miejsce spośród wszystkich raków płuca.
albo
D)
rak płaskonabłonkowy
21%
Częstość występowania określonych typów morfologicznych u chorych zdiagnozowanych w latach 2014-2016 zgłoszonych do KRN wygląda następująco:
Rak jelita grubego najczęściej lokalizuje się w:
A)
kątnicy
B)
wstępnicy
C)
poprzecznicy
D)
zstępnicy
E)
esicy i odbytnicy
E)
esicy i odbytnicy
81%
Gratulacje! Rak jelita grubego najczęściej lokalizuje się w esicy i odbytnicy (ok. 65%).
Rak jelita grubego najczęściej lokalizuje się w obrębie:
A)
kątnicy
B)
zagięcia wątrobowego i śledzionowego
C)
zstępnicy
D)
esicy
E)
odbytnicy
E)
odbytnicy
68%
Doskonale! Rak jelita grubego najczęściej, bo aż w 30–50%, jest zlokalizowany w odbytnicy. Wynika z tego, że większość raków jest dosłownie na wyciągnięcie palca, dlatego tak ważne jest badanie per rectum u pacjentów ze zmianą rytmów wypróżnień, widoczną krwią w stolcu, ołówkowatymi stolcami i niedokrwistością z niedoboru żelaza u mężczyzn po 50 roku życia i u kobiet po menopauzie.
Czynnikiem nie mającym wpływu (korzystnego lub niekorzystnego) na występowanie
raka jelita grubego jest:
A)
palenie papierosów
B)
wiek >50. rż.
C)
stosowanie aspiryny
D)
otyłość
E)
terapia inhibitorami konwertazy angiotensyny lub antagonistami receptora angiotensyny
E)
terapia inhibitorami konwertazy angiotensyny lub antagonistami receptora angiotensyny
79%
Terapia ACEI lub sartanami nie zwiększa ani nie zmniejsza ryzyka zachorowania na raka jelita grubego.
Którą z wymienionych poniżej zmian jelita grubego charakteryzuje największe ryzyko
przemiany nowotworowej?
A)
gruczolak mieszany
B)
gruczolak cewkowy
C)
gruczolak kosmkowy
D)
polip hiperplastyczny
E)
polip młodzieńczy
C)
gruczolak kosmkowy
74%
Zgadza się! Gruczolak kosmkowy, jak wszystkie gruczolaki, jest polipem o charakterze nowotworowym. Wyróżnia się on tym, że najczęściej ze wszystkich ulega transformacji do nowotworu złośliwego.
Która z wymienionych chorób nie ma związku z obecnością polipów w jelicie grubym?
A)
zespół Gardnera
B)
zespół Peutza-Jeghersa-Touraine’a
C)
dziedziczny rak jelita grubego (HNPCC)
D)
polipowatość rodzinna jelita grubego
E)
rozsiana polipowatość młodzieńcza
C)
dziedziczny rak jelita grubego (HNPCC)
52%
Brawo! Zespół Lyncha charakteryzuje się zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka jelita grubego, ale nie na podłożu występowania polipów. Wyróżniamy dwa typy tego zespołu: Lynch I – zwiększone ryzyko wystąpienia tylko raka jelita grubego, Lynch II – predysponuje do raka: jelita grubego, endometrium, jajników, żołądka, przewodów żółciowych i dróg moczowych.
Obecność w badaniu endoskopowym przewodu pokarmowego mnogich polipów gruczolakowatych oraz współistniejące włókniaki tkanek miękkich ramion i podudzi nasuwają podejrzenie:
A)
zespołu Gardnera
B)
zespołu Peutza-Jeghersa
C)
zespołu Turcota
D)
polipowatości młodzieńczej
E)
młodzieńczej rodzinnej polipowatości gruczolakowatej
A)
zespołu Gardnera
44%
Świetnie! Zespół Gardnera jest spowodowany mutacją genu APC. W jego przebiegu występują kostniaki, włókniaki, torbiele naskórkowe, przebarwienia siatkówki oraz łagodna forma rodzinnej polipowatości, tj. liczne polipy gruczolakowe w jelicie grubym.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące rodzinnej polipowatości gruczolakowatej
(FAP):
A)
dziedziczenie jest autosomalne i dominujące, mutacja dotyczy genu APC
B)
jedynym leczeniem chirurgicznym jest proktokolektomia z końcową ileostomią
C)
u niektórych pacjentów wykonuje się kolektomię z zespoleniem ileorektalnym
D)
występuje zwiększona zachorowalność na raka brodawkowatego tarczycy
E)
w jamie brzusznej tworzą się guzy desmoidalne
B)
jedynym leczeniem chirurgicznym jest proktokolektomia z końcową ileostomią
41%
Świetnie! Ze względu na bardzo wysokie ryzyko wystąpienia raka jelita grubego pacjentom z FAP zaleca się profilaktyczne usunięcie jelita grubego. Jednoznacznie nie określono, która metoda jest najlepsza. Stosuje się następujące metody:
proktokolektomia z wytworzeniem zbiornika z jelita krętego (pouch) i zespoleniem krętniczo-odbytowym,
kolektomia z zespoleniem krętniczo-odbytniczym (istnieje ryzyko rozwoju raka w pozostawionej odbytnicy, dlatego konieczne są częste kontrole rektoskopowe).
W profilaktyce raka jelita grubego w przebiegu rodzinnej polipowatości gruczolakowatej
stosowane są:
A)
inhibitory lipooksygenaz
B)
inhibitory cyklooksygenaz
C)
diety wysokobiałkowe
D)
glikokortykosteroidy
E)
diety ubogowęglowodanowe
B)
inhibitory cyklooksygenaz
64%
Brawo! Inhibitory cyklooksygenaz (np. kwas acetylisalicylowy) stosowanie przez wiele lat, mniejszają ryzyko rozwoju raka jelita grubego. Jednak ze względu na działania niepożądane nie jest to zalecane postępowanie profilaktyczne. Przede wszystkim obowiązuje wykonanie profilaktycznej kolektomii.
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące zespołu Lyncha (dziedziczny niepolipowaty rak jelita grubego):
dziedziczy się w sposób autosomalny, dominujący
jedną z jego odmian jest zespół Gardnera
rozpoznanie opiera się na kryteriach amsterdamskich
wiek zachorowania przypada zwykle na 20–30. rż.
częściej występuje rak nadnercza
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 3
C)
2, 4, 5
D)
tylko 1
E)
tylko 3
A)
1, 3
57%
Dobrze! Zespół Lyncha jest spowodowany mutacją genów MMR biorących udział w naprawie DNA (najczęściej gen MLH1 i MSH2). Mutacja jest dziedziczona autosomalnie dominująco. Kryteria amsterdamskie są pomocne w rozpoznaniu tego zespołu.
Kryteria amsterdamskie II:
wystąpienie raka jelita grubego lub innego nowotworu znajdującego się w zakresie zespoły Lyncha u co najmniej 3 krewnych (potwierdzone histologicznie)
wystąpienie raka jelita grubego w co najmniej 2 pokolejniach,
co najmniej 1 zachorowanie na nowotwór jelita grubego przed 50. rż.
wykluczenie zespołu polipowatości rodzinnej (FAP).
Wskaż zdanie fałszywe w odniesieniu do zespołu Lyncha:
A)
jest najczęstszą przyczyną uwarunkowanego genetycznie raka jelita grubego
B)
jest w większości przypadków związany z polipowatością rodzinną
C)
zazwyczaj rozwija się w prawej części okrężnicy
D)
wiąże się z rozwojem innych nowotworów złośliwych, np. raka endometrium, układu
moczowego, pokarmowego
E)
w rozpoznaniu pomocne są kryteria amsterdamskie II, obejmujące m.in. wywiad
rodzinny
B)
jest w większości przypadków związany z polipowatością rodzinną
73%
Świetnie! Zespół Lyncha jest zespołem dziedzicznej predyspozycji do nowotworów, głównie jelita grubego niezwiązanego z polipowatością HNPCC). Zespół polipowatości rodzinnej (FAP) to inny zespół uwarunkowany genetycznie.
W zespole Lynch 1 typowe jest występowanie następujących nowotworów:
A)
rak jelita grubego, rak endometrium, rak jajnika
B)
rak jelita grubego, rak żołądka, rak jelita cienkiego
C)
rak jelita grubego, rak sutka, rak tarczycy
D)
rak tarczycy, rak przytarczyc, siatkówczak
E)
rak jelita grubego
E)
rak jelita grubego
60%
Brawo! Wyróżniamy dwa rodzaje zespołu Lyncha. W typie I zwiększone jest tylko ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. W zespole Lynch II zwiększona jest predyspozycja do rozwoju raka: jelita grubego, jelita cienkiego, endometrium, jajników, żołądka, przewodów żółciowych, dróg moczowych, mózgu.
Które z wymienionych objawów wskazują na konieczność diagnostyki w kierunku raka
odbytnicy?
smoliste stolce
krwawienie podczas oddawania stolca
zmiana rytmu wypróżnień
świąd odbytu
wysoka leukocytoza
oddawanie „ołówkowatych” stolców
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 5, 6
B)
2, 3, 4
C)
1, 2, 6
D)
2, 3, 6
E)
1, 3, 4
D)
2, 3, 6
64%
Świetnie! Krwawienie podczas defekacji, zmiana rytmu wypróżnień oraz oddawanie “ołówkowatych” stolców są objawami sugerującymi raka odbytnicy. Innymi objawami są: ból w odbytnicy, bolesne parcie na stolec, uczucie niepełnego wypróżnienia oraz nietrzymanie gazów i stolca.
Smoliste stolce są objawem krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Świąd odbytu ma różne przyczyny, m.in. choroby odbytu (żylaki odbytu, szczelina odbytu), zakażenia skóry okolicy odbytu, owsica (często u dzieci).
Wysoka leukocytoza (tzw. odczyn białaczkowy, czyli liczba leukocytów >50 000/μl niespowodowana nowotworem układu krwiotwórczego lub limfatycznego) towarzyszy zakażeniom (np. bakteryjne zapalenie płuc, ZOMR, gruźlica), niektóre nowotwory, które uwalniają czynnik wzrostu granulocytów (np. rak drobnokomórkowy płuc, rak jajnika, czerniak), inne stany zapalne (np. martwica tkanek, zapalenie mięśni, ostry krwotok).
W klasyfikacji TNM raka jelita grubego cecha T1 oznacza naciekanie
A)
błony śluzowej
B)
błony podśluzowej
C)
błony mięśniowej
D)
błony surowiczej
E)
sąsiednich narządów
B)
błony podśluzowej
41%
Świetnie! Cecha T1 w klasyfikacji TNM raka jelita grubego oznacza naciekanie błony podśluzowej.
W klasyfikacji TNM raka jelita grubego cecha T4 oznacza naciekanie:
A)
błony śluzowej
B)
błony podśluzowej
C)
błony mięśniowej
D)
błony surowiczej
E)
sąsiednich narządów
E)
sąsiednich narządów
83%
Świetnie! Stadium T4 to naciekanie na powierzchnię otrzewnej trzewnej (T4a) albo bezpośrednie naciekanie innych narządów lub struktur przylegających (T4b) .
Badaniem określanym jako „złoty standard” do przedoperacyjnej oceny miejscowego zaawansowania gruczolakoraka odbytnicy jest:
A)
USG transrektalne
B)
dwufazowa TK jamy brzusznej i miednicy mniejszej
C)
rezonans magnetyczny miednicy mniejszej
D)
rektosigmoideoskopia
E)
PET-TK jamy brzusznej i miednicy mniejszej
C)
rezonans magnetyczny miednicy mniejszej
30%
Brawo! Przed operacją resekcji gruczolakoraka odbytnicy należy wykonać badanie rezonansu magnetycznego miednicy mniejszej, ponieważ pozwala ono na dokładne określenie głębokości naciekania mesorectum, a także na dokładne wykrycie obecności przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych. Dzięki temu można odpowiednio zaplanować najbardziej optymalne postępowanie lecznicze.
Do przyszpitalnej poradni zgłosiła się 73-letnia pacjentka, która 3 lata wcześniej była operowana z powodu raka odbytnicy. Ma przy sobie dwa ostatnie wyniki oznaczenia stężenia CEA: pierwszy wynosił 8,45 ng/ml, kolejny wykonany po 3 miesiącach wynosił 19,39 ng/ml (norma: <5,0 ng/ml). W wykonanym dwufazowym TK jamy brzusznej i klatki piersiowej oraz w kolonoskopii nie stwierdzono patologii. Wskaż, na które badanie należy skierować chorą:
A)
USG transrektalne
B)
rezonans magnetyczny miednicy mniejszej
C)
PET-TK
D)
laparoskopię diagnostyczną
E)
badanie CEA za 3 miesiące
C)
PET-TK
51%
Bardzo dobrze! Zwiększenie stężenia antygenu rakowo-płodowego po operacji nowotworu złośliwego świadczy o wznowie nowotworu lub obecności przerzutów nowotworowych. Prawidłowy wynik kolonoskopii z dużym prawdopodobieństwem wyklucza wznowę nowotworu, a wykonane TK jamy brzusznej i klatki piersiowej - przerzuty w tych okolicach. Dlatego w tej sytuacji najlepiej wykonać PET-TK - badanie to uwidoczni przerzuty obecne w całym ciele, a ponadto wykazuje wyższą czułość i swoistość niż zwykła tomografia komputerowa.
W przypadku rozpoznanego raka kątnicy w stadium T3 zalecanym zabiegiem jest:
A)
endoskopowa mukozektomia
B)
hemikolektomia prawostronna
C)
resekcja kątnicy z appendektomią
D)
zespolenie omijające krętniczo-poprzecznicze
E)
operacja Hartmanna
B)
hemikolektomia prawostronna
66%
Gratulacje! Prawostronna hemikolektomia jest metodą operacyjnego leczenia guzów kątnicy i wstępnicy.
W przypadku gruczolakoraka zlokalizowanego w esicy możliwe jest wykonanie:
A)
laparoskopii, resekcji esicy
B)
operacji Hartmanna przez laparotomię
C)
resekcji esicy przez laparotomię
D)
laparoskopii, operacji Hartmanna
E)
wszystkich wymienionych
E)
wszystkich wymienionych
61%
Brawo! W przypadku lokalizacji gruczolakoraka w esicy można wykonać:
resekcję esicy ,
poszerzoną hemikolektomię lewostronną (lokalizacja na granicy okrężnicy zstępującej i esicy),
resekcję esicy z bliższą częścią odbytnicy (lokalizacja w dalszej części odbytnicy w pobliżu przejścia esiczo-odbytniczego).
Zabiegi resekcyjne mogą być przeprowadzone laparoskopowo oraz przez laparotomię. Po usunięciu części jelita wykonuje się zespolenie pozostałych części. W przypadku operacji ze wskazań nagłych (np. perforacja jelita w przebiegu nowotworu) wykonuje się operację Hartmanna, która polega na usunięciu zmienionej części jelita, wyłonieniu bliższego odcinka na zewnętrzną powierzchnię brzucha (kolostomia końcowa) i zamknięciu dalszego końca jelita. Operacja Hartmanna może być też zastosowana w przypadku nieresekcyjnego guza, aby zapobiec wystąpieniu niedrożności.
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące raka okrężnicy:
A)
podstawą rozpoznania jest biopsja endoskopowa z badaniem histopatologicznym
B)
rzadko daje przerzuty do wątroby i jest najczęstszą przyczyną niedrożności
przewodu pokarmowego
C)
rozwija się najczęściej na podłożu zmian polipowatych
D)
prawdziwe są odpowiedzi A i C
E)
prawdziwe są odpowiedzi A, B, C
D)
prawdziwe są odpowiedzi A i C
82%
Super! To poprawna odpowiedź. Polip jest to uwypuklenie błony śluzowej w kierunku światła jelita. Rak jelita grubego najczęściej rozwija się na podłożu polipa gruczolakowego – 90% przypadków. Właśnie dlatego badania przesiewowe, polegające na wykrywaniu i usuwaniu polipów podczas badania kolonoskopowego, powodują spadek zapadalności na ten nowotwór nawet o 90%. Przy podejrzeniu raka okrężnicy również wykonujemy kolonoskopię w celu obejrzenia jelita grubego oraz pobrania wycinków ze zmiany, które później przekazywane są do badania histopatologicznego.
Która z poniższych cech nie przemawia za rozwojem czerniaka ze znamienia
barwnikowego?
A)
powiększenie się rozmiarów znamienia
B)
krwawienie
C)
równomierny rozkład barwnika w przebarwieniu
D)
odczyn zapalny w obrębie znamienia
E)
owrzodzenie w obrębie zmiany barwnikowej
C)
równomierny rozkład barwnika w przebarwieniu
94%
Dobrze! Jednolite zabarwienie zmiany wskazuje na jej łagodny charakter.
Natomiast cechami znamienia, które mogą sugerować powstanie czerniaka, są:
odczyn zapalny,
świąd,
krwawienie, owrzodzenie,
powiększenie się zmiany,
nierównomierne zabarwienie.
A – asymetria
B – brzegi (nierówne)
C – kolor (nierównomierny)
D – dynamika lub średnica >5 mm
E – ewolucja, elewacja
W której części gruczołu piersiowego najczęściej lokalizuje się rak tego narządu?
A)
okolica zabrodawkowa
B)
kwadrant górny wewnętrzny
C)
kwadrant dolny zewnętrzny
D)
kwadrant dolny wewnętrzny
E)
kwadrant górny zewnętrzny
E)
kwadrant górny zewnętrzny
82%
Bardzo dobrze! Górny zewnętrzny kwadrant jest miejscem lokalizacji ok. 55% raków piersi.
Czynnikiem ryzyka raka piersi nie jest:
A)
wiek po 35. rż.
B)
regularne spożywanie alkoholu
C)
otyłość
D)
późne rozpoczęcie miesiączkowania i wczesne wejście w okres menopauzy
E)
stosowanie hormonoterapii zastępczej, w tym doustnych środków
antykoncepcyjnych
D)
późne rozpoczęcie miesiączkowania i wczesne wejście w okres menopauzy
58%
Świetnie! To wczesna pierwsza miesiączka oraz późna menopauza zwiększają ryzyko raka sutka.
Względne przeciwwskazanie do leczenia oszczędzającego w raku piersi stanowi:
A)
średnica guza powyżej 3 cm
B)
brak zgody chorej na zastosowanie leczenia oszczędzającego
C)
obustronny jednoczesny rak piersi
D)
przeciwwskazania do napromieniania
E)
rak piersi u mężczyzn
C)
obustronny jednoczesny rak piersi
31%
Pytanie kontrowersyjne. Wszystkie wymienione przeciwwskazania znajdziemy w podręczniku Chirurgia pod red. Wojciecha Noszczyka (wydawnictwo PZWL, wydanie I 2005). Obustronny jednoczesny rak piersi jest względnym przeciwwskazaniem do leczenia oszczędzającego . Innym przeciwwskazaniem względnym jest stan po neoadjuwantowej chemioterapii.
Przeciwwskazania bezwzględne to:
brak zgody na leczenie oszczędzające,
średnica guza >3 cm,
przeciwwskazania do napromieniania,
rak piersi u mężczyzny,
guz położony centralnie, zabrodawkowo,
rak wieloogniskowy lub wielośrodkowy (w różnych kwadrantach),
rozległe obszary mikrozwapnień w mammografii,
nawrót miejscowy po leczeniu oszczędzającym,
ciąża,
niemożliwy do uzyskania dobry efekt kosmetyczny,
brak możliwości do systematycznej obserwacji po leczeniu.
25-letnia kobieta w samobadaniu piersi wykryła guzek piersi prawej wielkości około 2 cm × 1 cm znajdujący się w górnym bocznym kwadrancie, który zweryfikowano w biopsji
jako rak przewodowy sutka. W związku ze spływem chłonki drogą Rotha u pacjentki
można spodziewać się przerzutów w węzłach chłonnych:
A)
pierwszego piętra węzłów pachowych
B)
drugiego piętra węzłów pachowych
C)
trzeciego piętra węzłów pachowych
D)
pierwszego i drugiego piętra węzłów pachowych
E)
drugiego i trzeciego piętra węzłów pachowych
E)
drugiego i trzeciego piętra węzłów pachowych
28%
Super! Przerzuty raka sutka szerzą się drogą limfatyczną kilkoma drogami. Główną drogą (drogą pachową) chłonka spływa z bocznych kwadrantów i wypustki gruczołowej do węzłów pachowych, ułożonych w 3 piętra (w zależności od lokalizacji względem mięśnia piersiowego mniejszego:
piętro I – bocznie od mięśnia,
piętro II – pod mięśniem,
piętro III – przyśrodkowo od mięśnia.
Przerzuty zajmują kolejno piętra niższe, a potem wyższe.
Oczywiście w medycynie nie ma zasady “zawsze”, dlatego możesz się spotkać z sytuacją, kiedy zajęte jest piętro II i III, a piętro I jest wolne, jednak taka sytuacja nie zdarza się zbyt często (<5%). Jest to właśnie droga Rottera (międzymięśniowa), którą chłonka spływa z górnych segmentów i części centralnej sutka do węzłów II i III piętra, z pominięciem piętra I. Najprawdobniej właśnie o drogę Rottera chodziło autorowi pytania, ponieważ żaden z podręczników nie wymienia drogi Rotha.
Drogą międzyżebrową przednią chłonka spływa z przyśrodkowych kwadrantów piersi do węzłów mostkowych, które leżą wzdłuż naczyń piersiowych wewnętrznych.
Drogą międzyżebrową tylną chłonka spływa z bocznych segmentów sutka do węzłów międzyżebrowych tylnych.
Do szpitalnego oddziału ratunkowego zgłosiła się 68-letnia pacjentka z rozpoznanym
przed 3 laty rakiem sutka prawego z przerzutami do kręgosłupa i żeber. Głównym
powodem zgłoszenia się był ból brzucha utrzymujący się od kilku dni. Dodatkowo
pacjentka podaje występowanie wielomoczu, zaparcia, uczucia kołatania serca.
Przyczyną wymienionych powyżej objawów jest:
A)
hiperkaliemia
B)
hipokaliemia
C)
hiperkalcemia
D)
hipokalcemia
E)
hiponatremia
C)
hiperkalcemia
73%
Rewelacja! Ta pacjentka prezentuje objawy hiperkalcemii, która może występować nawet u 20–30% pacjentów w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej i jest wynikiem przerzutów do kości.
Do lekarza w przychodni POZ zgłosiła się 55-letnia kobieta, informując, że w obrębie prawej piersi wyczuwa guzowatą zmianę wielkości ok. 3 cm. Właściwym postępowaniem lekarza w tym przypadku jest:
A)
badanie przedmiotowe i zlecenie skriningowej mammografii (pacjentka po 50. roku życia)
B)
badanie przedmiotowe i zalecenie biopsji guza
C)
założenie karty DiLO (karta diagnostyki i leczenia onkologicznego) i skierowanie pacjentki do poradni onkologicznej
D)
zlecenie badania USG piersi
E)
zlecenie badania MRI (rezonans magnetyczny) piersi w trybie pilnym
C)
założenie karty DiLO (karta diagnostyki i leczenia onkologicznego) i skierowanie pacjentki do poradni onkologicznej
46%
Wspaniale! Pacjentka z polecenia ma czynnik ryzyka wystąpienia raka sutka, jakim jest wiek >50. rż. Wyczuwalna zmiana guzowata w piersi powinna budzić niepokój onkologiczny i skłaniać do przeprowadzenia pełnej diagnostyki onkologicznej. Najłatwiej będzie to wykonać w poradni onkologicznej. Wystawienie karty DiLO pozwala przyspieszyć cały proces. Lekarz POZ nie ma takich możliwości, aby samodzielnie przeprowadzić całą diagnostykę.
Stwierdzenie podwyższonego stężenia antygenu swoistego dla prostaty (PSA):
A)
upoważnia do rozpoznania raka gruczołu krokowego
B)
jest wskazaniem do wykonania przezodbytniczej ultrasonografii z biopsją cienkoigłową
C)
jest wskazaniem do wykonania przezodbytniczej ultrasonografii z pobraniem wycinków do badania histologicznego
D)
jest wskazaniem do wykonania badania magnetycznego rezonansu miednicy
E)
jest wskazaniem do wykonania badania pozytonowej tomografii emisyjnej
D)
jest wskazaniem do wykonania badania magnetycznego rezonansu miednicy
11%
Dobrze! Rekomendacje ESMO z 2020 r. wskazują, że w przypadku podwyższonego stężenia PSA należy powtórzyć jego oznaczenie. Jeżeli będzie zwiększone, zaleca się wykonanie MR, a w następnej kolejności biopsji . Autorzy informują również, że celowana biopsja przezkroczowa pozwala na wykrycie większej liczby klinicznie istotnych raków prostaty w porównaniu do biopsji przezodbytniczej, z tego względu powinno się ją wybierać w pierwszej kolejności.
Pomiar stężenia PSA możesz zaproponować mężczyznom w wieku:
> 50 lat,
45 lat w przypadku dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku raka prostaty,
45 lat pochodzenia afroamerykańskiego,
40 lat u nosicieli mutacji genów BRCA1/2.
Wczesny rak żołądka to:
A)
nowotwór złośliwy żołądka przekraczający ściany żołądka, z przerzutami do węzłów
chłonnych, ale bez przerzutów do narządów odległych
B)
nowotwór złośliwy przekraczający błonę podśluzową, ale nieprzekraczający ściany żołądka
C)
nowotwór złośliwy żołądka z cechą T2 wg klasyfikacji TNM
D)
nowotwór złośliwy obejmujący błonę śluzową i podśluzową, ale nienaciekający błony
mięśniowej żołądka
E)
nowotwór złośliwy żołądka rozpoznany u pacjenta <50. rż.
D)
nowotwór złośliwy obejmujący błonę śluzową i podśluzową, ale nienaciekający błony
mięśniowej żołądka
79%
Znakomicie. Rak wczesny to rak który nie przekroczył jeszcze granicy między błoną podśluzową a mięśniówką.
Mianem wczesnego raka żołądka określa się:
A)
zmianę ograniczoną tylko do nabłonka
B)
zmianę ograniczoną tylko do błony śluzowej bez przerzutów w węzłach chłonnych
C)
zmianę ograniczoną tylko do błony śluzowej niezależnie od obecności przerzutów w
węzłach chłonnych
D)
zmianę ograniczoną do błony śluzowej i warstwy podśluzowej niezależnie od
obecności przerzutów w węzłach chłonnych
E)
zmianę ograniczoną tylko do błony śluzowej i warstwy podśluzowej bez obecności
przerzutów w węzłach chłonnych
D)
zmianę ograniczoną do błony śluzowej i warstwy podśluzowej niezależnie od
obecności przerzutów w węzłach chłonnych
46%
Doskonale. Rak wczesny to rak nieprzekraczający warstwy podśluzowej, niezależnie od obecności przerzutów do węzłów chłonnych.
I stopień klasyfikacji morfologicznej wg Bormanna oznacza zaawansowanego raka
żołądka w postaci:
A)
polipowatego guza bez owrzodzenia
B)
owrzodziałego guza o uniesionych brzegach
C)
guza z owrzodzeniem, którego brzegi są mało widoczne
D)
raka rozlanego (linitis plastica)
E)
klasyfikacja Bormanna dotyczy wczesnego raka żołądka
A)
polipowatego guza bez owrzodzenia
70%
Dobrze! Polipowaty egzofityczny guz bez owrzodzenia to stopień I w klasyfikacji Bormanna.
Gastrektomia totalna jest jedną z metod leczenia operacyjnego raka żołądka.
Wykonanie tego zabiegu wymaga odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Jakie
zespolenia wykonuje się podczas tej operacji?
A)
przełykowo-dwunastnicze i jelitowo-jelitowe
B)
przełykowo-jelitowe i jelitowo-jelitowe
C)
żołądkowo-jelitowe i jelitowo-jelitowe
D)
jedynie jelitowo-jelitowe
E)
przełykowo-poprzecznicze i jelitowo-jelitowe
B)
przełykowo-jelitowe i jelitowo-jelitowe
53%
Świetnie! Po całkowitym wycięciu żołądka odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego odbywa się sposobem Roux-Y, czyli przez zastosowanie zespolenia przełykowo-jelitowego oraz jelitowo-jelitowego.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące guzów stromalnych – GIST (gastrointestinal
stromal tumors):
A)
dużą rolę w ich etiopatogenezie odgrywają zaburzenia genetyczne
B)
w przewodzie pokarmowym najczęściej lokalizują się w żołądku
C)
leczeniem pierwszego rzutu jest ich chirurgiczne wycięcie
D)
są pochodzenia nabłonkowego
E)
leczeniem uzupełniającym jest chemioterapia z użyciem imatynibu
D)
są pochodzenia nabłonkowego
64%
Brawo! Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego nazywamy rakami. Natomiast nowotwory GIST wywodzą się z komórek śródmiąższowych Cajala i są zaliczane do mięsaków.
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące raka żołądka:
A)
kobiety chorują dwa razy częściej niż mężczyźni
B)
metaplazja jelitowa nie zwiększa ryzyka zachorowania
C)
wczesny rak żołądka z definicji nie daje przerzutów do węzłów chłonnych
D)
leczenie polega przede wszystkim na chemio- i radioterapii
E)
zakażenie Helicobacter pylori pięciokrotnie zwiększa ryzyko zachorowania
E)
zakażenie Helicobacter pylori pięciokrotnie zwiększa ryzyko zachorowania
62%
Zakażenie Helicobacter pylori zwiększa ryzyko raka żołądka, według różnych źródeł 2–6-krotnie.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące nowotworu neuroendokrynnego żołądka:
A)
może wystąpić na podłożu zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka
B)
może wystąpić w przebiegu zespołu Zollinger-Ellisona
C)
wystąpienie „zespołu rakowiaka” świadczy o dużym zaawansowaniu choroby (przerzuty)
D)
do rozpoznania wystarczające jest stwierdzenie ponad dwukrotnie podwyższonego stężenia chromograniny A we krwi
E)
sporadyczny nowotwór (typ 3) jest związany z najgorszym rokowaniem z powodu skłonności do rozsiewu
D)
do rozpoznania wystarczające jest stwierdzenie ponad dwukrotnie podwyższonego stężenia chromograniny A we krwi
55%
Dobrze! Rozpoznanie nowotworu neuroendokrynnego żołądka ustala się na podstawie badania histopatologicznego. Stężenie chromograniny może być podwyższone, ale jest to marker nieswoisty, którego stężenie wzrasta w przypadku innych nowotworów neuroendokrynnych, w zespole MEN1, w niewydolności nerek i innych stanach .
Do poradni zgłosił się 56-letni chory z rozpoznanym w badaniu histopatologicznym gruczolakorakiem trzonu żołądka. Które badanie należy zlecić w celu oceny miejscowego zaawansowania choroby (ocena stagingu)?
A)
USG jamy brzusznej
B)
laparoskopię diagnostyczną
C)
paracentezę
D)
TK jamy brzusznej
E)
PET
D)
TK jamy brzusznej
67%
Dobrze! W celu oceny stagingu, czyli miejscowego zaawansowania choroby, należy wykonać tomografię komputerową jamy brzusznej. Pozwala ona na uzyskanie pełnego obrazu nowotworu - jego naciekania, rozsiewu otrzewnowego i obecności przerzutów.
Rak żołądka jest gruczolakorakiem rozwijającym się na podłożu zmian patologicznych w błonie śluzowej żołądka: dysplazji i metaplazji. Wskaż czynniki ryzyka rozwoju raka żołądka:
A)
zespół metaboliczny, cukrzyca, zakażenie Clostridium difficile i Helicobacter pylori
B)
dieta bogata w świeże owoce, dieta bogatosolna, palenie tytoniu, płeć męska
C)
nadmierne spożywanie mocnego alkoholu, zakażenie Helicobacter pylori
D)
kikut żołądka, polipy żołądka
E)
palenie tytoniu, płeć męska, zakażenie Helicobacter pylori, przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej, wrzód trawienny żołądka, kikut żołądka po resekcji, polipy żołądka
E)
palenie tytoniu, płeć męska, zakażenie Helicobacter pylori, przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej, wrzód trawienny żołądka, kikut żołądka po resekcji, polipy żołądka
90%
Ekstra! Wszystkie wymienione sytuacje w tym podpunkcie należą do czynników ryzyka rozwoju raka żołądka.
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące rozsiewu raka żołądka:
A)
rak żołądka rzadko daje przerzuty do węzłów chłonnych
B)
limfadenektomia w operacjach z intencją wyleczenia nie odgrywa zasadniczej roli, ponieważ przerzuty do węzłów chłonnych występują rzadko
C)
przerzuty w zaawansowanym raku żołądka najczęściej występują do płuc
D)
guz Krukenberga nie ma związku z rakiem żołądka
E)
we wczesnym raku żołądka przerzuty do węzłów chłonnych są rzadkie, jednak mogą być obecne, kiedy naciek sięga błony podśluzowej
E)
we wczesnym raku żołądka przerzuty do węzłów chłonnych są rzadkie, jednak mogą być obecne, kiedy naciek sięga błony podśluzowej
63%
Ekstra! Rak wczesny to taki, którego naciek nie przekracza warstwy błony podśluzowej, bez względu na obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych.
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące leczenia chirurgicznego zaawansowanego raka żołądka:
A)
podstawowym sposobem leczenia raka żołądka jest całkowite lub prawie całkowite wycięcie żołądka połączone z limfadenektomią D2
B)
do rekonstrukcji przewodu pokarmowego, po gastrektomii, najczęściej stosuje się metodę wstawki jelitowej zastępującej żołądek
C)
zawsze należy wykonać omentektomię i splenektomię
D)
usunięcie węzłów chłonnych nie jest konieczne
E)
zawsze należy usunąć śledzionę
A)
podstawowym sposobem leczenia raka żołądka jest całkowite lub prawie całkowite wycięcie żołądka połączone z limfadenektomią D2
84%
Masz rację! Podstawowym sposobem leczenia zaawansowanego raka żołądka jest gastrektomia, połączona z limfadenektomią, najlepiej typu D2. W przypadku skrajnych lokalizacji raka w bliższej lub dalszej części żołądka dopuszcza się jego częściowe wycięcie z zachowaniem mniejszych marginesów.
U 65-letniego palacza tytoniu wystąpił makroskopowy krwiomocz, bez towarzyszącego bólu, a w badaniu USG stwierdzono litą zmianę (guz), średnicy ponad 4 cm w biegunie lewej nerki. Jakie powinno być postępowanie?
1. obserwacja zmiany w badaniu USG powtarzanym co 6 miesięcy
2. badanie ogólne moczu i cytologia moczu
3. ocena czynności nerek, morfologia krwi, fosfataza zasadowa, stężenie wapnia
4. badanie TK jamy brzusznej i miednicy oraz klatki piersiowej dla oceny stopnia zaawansowania procesu nowotworowego
5. nefrektomia częściowa lub radykalna w zależności od zaawansowania choroby
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
tylko 1
B)
1, 2
C)
1, 2, 3
D)
2, 3, 4
E)
2, 3, 4, 5
E)
2, 3, 4, 5
80%
Brawo! Bezbólowy krwiomocz może być objawem raka nerkowokomórkowego. Nawet 60% guzków nerki jest rozpoznawanych przypadkowo podczas USG jamy brzusznej. W celu oceny stopnia zaawansowania guza nerki powinieneś wykonać TK jamy brzusznej i miednicy, a w ramach poszukiwania przerzutów – RTG/TK klatki piersiowej oraz TK mózgowia.
W badaniach laboratoryjnych możesz stwierdzić:
niedokrwistość lub czerwienicę (dlatego zleć ocenę morfologii krwi),
hiperkalcemię i zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej (wskazują na obecność przerzutów do kości lub pobudzenie aktywności osteoklastów przez czynniki produkowane przez komórki nowotworowe),
zwiększenie stężenia kreatyniny i mocznika w przypadku zniszczenia znacznej części miąższu nerki,
krwinkomocz lub krwiomocz, obecność komórek nowotworowych w badaniu cytologicznym moczu.
Jeżeli na podstawie badań obrazowych nie będziesz mógł jednoznacznie stwierdzić, że guz jest zmianą łagodną, powinieneś skierować pacjenta na zabieg operacyjny (nefrektomia lub usunięcie guza). Postępowanie chirurgiczne jest również podstawową metodą leczenia nowotworu, zwykle jest to nefrektomia radykalna. Usunięcie guza możesz zastosować:
w ramach leczenia paliatywnego,
w przypadku wskazań do zachowania nerki,
jeżeli guz ma wielkość do 4 cm i jest zlokalizowany w obrębie górnego/dolnego bieguna nerki bądź obwodowo w jej środkowej części.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące epidemiologii raka trzustki:
A)
do czynników etiologicznych należą dieta z wysoką zawartością tłuszczu i białka
oraz palenie papierosów
B)
najczęściej guz rozwija się w trzonie trzustki
C)
ok. 10–30% chorych jest potencjalnymi kandydatami do resekcji leczniczej
(pankreatoduodenektomii)
D)
wskaźnik przeżyć 5-letnich jest niski (<10%)
E)
niedrożność dwunastnicy powodowana przez nowotwór występuje u około 10%
chorych
B)
najczęściej guz rozwija się w trzonie trzustki
92%
Dobrze! Rak przewodowy trzustki najczęściej lokalizuje się w głowie – 70% przypadków, rzadziej w trzonie – 20% oraz ogonie – 10%.
Rak trzustki może być związany z:
A)
palenie papierosów
B)
otyłość
C)
cukrzyca
D)
prawidłowe odpowiedzi są A i B
E)
prawidłowe są odpowiedzi A, B i C
E)
prawidłowe są odpowiedzi A, B i C
95%
Świetnie! Czynnikami ryzyka raka trzustki są:
palenie tytoniu – ryzyko rośnie wraz z liczbą wypalanych papierosów; wskazuje się na rakotwórcze działanie nitrozoamin dymu tytoniowego,
otyłość – wzrost BMI o 5 kg/m2 zwiększa ryzyko o ok. 10%; czynnikiem sprzyjającym nowotworzeniu są hiperinsulinemia i insulinooporność
cukrzyca – może być jednocześnie jednym z objawów tego nowotworu.
Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia raka trzustki nie należy:
A)
otyłość
B)
cukrzyca insulinozależna
C)
stała ekspozycja na aluminium
D)
palenie tytoniu
E)
ostre zapalenie trzustki
E)
ostre zapalenie trzustki
68%
Brawo! Ostre zapalenie trzustki nie jest czynnikiem ryzyka wystąpienia raka trzustki.
Natomiast
przewlekłe zapalenie trzustki
zwiększa ok. 20-krotnie ryzyko zachorowania na ten nowotwór.
Czynniki ryzyka wystąpienia raka trzustki są wymienione poniżej, z wyjątkiem:
A)
palenia tytoniu
B)
otyłości
C)
przewlekłego zapalenia trzustki
D)
cukrzycy
E)
grupy krwi “0”
E)
grupy krwi “0”
72%
Świetnie! Grupa krwi inna niż „0” jest czynnikiem ryzyka raka trzustki i zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tego nowotworu mniej więcej dwukrotnie. Jeżeli jesteśmy już przy grupie krwi, pamiętaj również, że grupa krwi A zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia raka żołądka.
Pozostałe wymienione stany (palenie tytoniu, otyłość, przewlekłe zapalenie trzustki i cukrzyca) są czynnikami ryzyka raka trzustki.
W przypadku stwierdzenia nieresekcyjnego guza głowy trzustki, powodującego
żółtaczkę mechaniczną oraz niedrożność dwunastnicy, optymalnym paliatywnym
postępowaniem operacyjnym będzie:
A)
wykonanie zespoleń omijających żołądkowo-jelitowego, jelitowo-jelitowego oraz
przewodowo- lub pęcherzykowo-jelitowego
B)
wykonanie cholecystostomii
C)
założenie gastrostomii odżywczej
D)
podjęcie próby nieradykalnej resekcji guza
E)
jedynie laparotomia zwiadowcza
A)
wykonanie zespoleń omijających żołądkowo-jelitowego, jelitowo-jelitowego oraz
przewodowo- lub pęcherzykowo-jelitowego
91%
Świetnie! Wykonanie zespolenia żołądkowo-jelitowego i pęcherzykowo- lub przewodowo-jelitowego jest skutecznym postępowaniem w przypadku niedrożności dróg żółciowych oraz dwunastnicy w przebiegu raka głowy trzustki.
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące raka trzustki:
- laparoskopia jest przeciwwskazana w leczeniu operacyjnym
- żółtaczka może być jednym z pierwszych objawów i może świadczyć o ucisku na
drogi żółciowe - najczęstszą lokalizacją jest głowa trzustki
- wyleczalność szacuje się na poziomie 50%
- częściej chorują kobiety
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 3
C)
2, 4, 5
D)
tylko 1
E)
tylko 3
B)
2, 3
90%
Dobrze! Rak trzustki to nowotwór agresywny o szybkim wzroście. Pierwszym objawem może być żółtaczka, która częściej występuje, gdy nowotwór jest zlokalizowany w głowie trzustki i wynika z zamknięcia przewodu żółciowego wspólnego). W 65% przypadków rak trzustki lokalizuje się właśnie w głowie.
Pamiętaj! Charakterystyczna dla raka trzustki jest bezbólowa żółtaczka z towarzyszącym świądem skóry.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące raka trzustki:
A)
ponad 95% przypadków raka trzustki stanowi rak przewodowy, najczęściej
zlokalizowany w obrębie trzonu
B)
pierwszym objawem raka trzustki może być żółtaczka mechaniczna
C)
w momencie rozpoznania u około 15–30% chorych udaje się wykonać operację
resekcyjną
D)
podstawową metodą operacyjnego leczenia raka trzonu trzustki jest obwodowa
resekcja trzustki
E)
najczęściej stosowaną metodą oceny stopnia zaawansowania nowotworu jest ocena
oparta na klasyfikacji TNM
A)
ponad 95% przypadków raka trzustki stanowi rak przewodowy, najczęściej
zlokalizowany w obrębie trzonu
85%
Brawo! Rak przewodowy trzustki w 20% jest zlokalizowany w trzonie (70% – głowa trzustki, 10% – ogon trzustki).
Wskaż prawdziwe stwierdzenie/a dotyczące gruczolakoraka trzustki:
najczęściej wywodzi się z komórek zrazikowych trzustki;
operacja Whipple’a jest metodą z wyboru w leczeniu resekcyjnego raka głowy trzustki
w jego przebiegu może dochodzić do tzw. wędrującego zakrzepowego zapalenia żył;
może rozwijać się na podłożu wewnętrzprzewodowego brodawkowatego nowotworu śluzowego (IPMN);
objaw Courvoisiera jest charakterystyczny dla raka trzonu trzustki.
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 4
B)
2, 5
C)
2, 3, 4
D)
1, 3, 4, 5
E)
tylko 2
C)
2, 3, 4
71%
Wyśmienicie! W przypadku resekcyjnego raka trzustki operacją z wyboru jest pankreatoduodenektomia metodą Whipple’a. Podczas niej usuwa się: głowę trzustki, dwunastnicę, część odźwiernikową żołądka, pęcherzyk żółciowy oraz dystalną część przewodu żółciowego wspólnego. Operacja ta jest przeprowadzana głównie w celu leczenia guzów okolicy głowy trzustki. W przebiegu raka trzustki może dochodzić do wędrującego zakrzepowego zapalenia żył, czyli zespołu Trousseau. Rak trzustki może rozwijać się na podłożu wewnątrzprzewodowego brodawkowatego nowotworu śluzowego (IPMN). IPMN to najczęstszy torbielowaty nowotwór trzustki. Resekcja chirurgiczna tego guza jest zalecana w sytuacji, gdy zajmie on przewód główny trzustkowy, a także u pacjentów z wysokim ryzykiem transformacji złośliwej lub u pacjentów objawowych - ponieważ ryzyko transformacji złośliwej IPMN wynosi 50–92% .
Tereny endemicznego niedoboru jodu charakteryzują się zwiększoną częstością
występowania raka:
A)
brodawkowatego
B)
anaplastycznego
C)
pęcherzykowego
D)
rdzeniastego
E)
brodawkowatego oraz pęcherzykowego
C)
pęcherzykowego
46%
Świetnie! Niedobór jodu predysponuje do wystąpienia raka tarczycy typu pęcherzykowego.
Najczęstszym nowotworem złośliwym tarczycy jest rak:
A)
rdzeniasty
B)
brodawkowaty
C)
pęcherzykowy
D)
anaplastyczny
E)
sygnetowatokomórkowy
B)
brodawkowaty
75%
Brawo! Rak typu brodawkowego stanowi 70% nowotworów złośliwych tarczycy.
Drugim co do częstości występowania rakiem tarczycy jest rak:
A)
brodawkowaty
B)
anaplastyczny
C)
pęcherzykowy
D)
rdzeniasty
E)
wielkokomórkowy
C)
pęcherzykowy
67%
Świetnie! Rak pęcherzykowy stanowi 10% nowotworów złośliwych tarczycy i jest drugim (po raku brodawkowatym) najczęstszym nowotworem tego narządu.
Najczęstszym powikłaniem po operacji tarczycy jest:
A)
obustronne porażenie nerwów krtaniowych wstecznych
B)
pooperacyjna hipokalcemia
C)
krwawienie do rany pooperacyjnej
D)
bliznowiec
E)
przełom tarczycowy
B)
pooperacyjna hipokalcemia
52%
Brawo! Podczas operacji tarczycy najczęściej dochodzi do uszkodzenia lub wycięcia gruczołów przytarczycznych. Powoduje to spadek stężenia parathormonu w organizmie, co prowadzi do spadku stężenia wapnia i pojawienia się objawów tężyczki. Powikłanie to występuje u 3–10% pacjentów po operacjach tarczycy.
Najczęstszym powikłaniem po wycięciu tarczycy jest:
A)
krwawienie pooperacyjne
B)
niedoczynność przytarczyc
C)
uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego
D)
zakażenie miejsca operowanego
E)
wznowa wola
B)
niedoczynność przytarczyc
90%
Dobrze! Niedoczynność przytarczyc jest najczęstszym powikłaniem operacji tarczycy i występuje u 3−10% osób. Wynika z przypadkowej resekcji tych gruczołów i zwykle jest przemijająca. Powoduje hipokalcemię, której objawem jest m.in. tężyczka.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące raka tarczycy:
A)
raki brodawkowate rzadko występują po 40. roku życia, rzadko powodują przerzuty
odległe
B)
rak pęcherzykowy występuje najczęściej u osób w wieku 30–50. rż., szerzy się
głównie drogą krwionośną
C)
rak anaplastyczny nie nacieka otaczających tkanek, rzadko przerzutuje do płuc
D)
rak rdzeniasty wydziela kalcytoninę
E)
rak rdzeniasty może występować jako część zespołu MEN II
C)
rak anaplastyczny nie nacieka otaczających tkanek, rzadko przerzutuje do płuc
73%
Dobrze! Rak anaplastyczny jest rakiem o złym rokowaniu . Charakteryzuje się on dużą agresywnością, bardzo szybko możemy stwierdzić naciekanie okolicznych tkanek oraz przerzuty odległe, głównie do płuc. Na szczęście jest to rzadko występujący nowotwór.
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące raka tarczycy:
rak anaplastyczny jest najrzadszym, ale najbardziej złośliwym z raków tarczycy
najczęstszym nowotworem tarczycy jest rak wywodzący się z komórek typu C
uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego jest klasycznym powikłaniem po operacji występującym u 1-2% chorych po subtotalnej resekcji
wyleczalność w raku pęcherzykowym jest najwyższa i wynosi 90%
standardowym badaniem w ocenie zmian w obrębie gruczołu tarczowego jest scyntygrafia
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
1, 3
C)
3, 4
D)
1, 3, 4
E)
4, 5
B)
1, 3
46%
Tak jest! Rak anaplastyczny jest najrzadszym, ale najbardziej złośliwym z raków tarczycy. Typowy jest dla niego szybki wzrost, naciekanie sąsiednich struktur na szyi oraz wczesny rozsiew drogą chłonną i krwionośną. Rokowanie jest złe, a większość przypadków w momencie rozpoznania jest już nieoperacyjna. Natomiast uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego stanowi klasyczne powikłanie po operacjach tarczycy, które zdarza się u ok. 1-2% chorych po subtotalnych operacjach z powodu wola i u 2-7% po całkowitych resekcjach tarczycy z powodu raka.
Najczęstszy nowotwór złośliwy stwierdzany w wątrobie to:
A)
rak wątrobowokomórkowy (HCC)
B)
cholangiocarcinoma (CCC)
C)
ogniskowy rozrost guzkowy (FNH)
D)
przerzut z raka jelita grubego
E)
cystadenocarcinoma
D)
przerzut z raka jelita grubego
67%
Brawo! Nowotwory wtórne wątroby (przerzuty) występują w wątrobie 20 razy częściej niż pierwotne, a 1/3 z nich stanowią przerzuty raka jelita grubego.
W przypadku guza wątroby stwierdzonego przypadkowo w badaniu USG i podejrzenia
przerzutu nowotworowego niezbędnym jest wykonanie w pierwszej kolejności:
A)
dokładnego wywiadu lekarskiego, TK jamy brzusznej z kontrastem, badania
endoskopowego górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego
B)
dokładnego wywiadu lekarskiego i biopsji gruboigłowej guza w celu badania
tkankowego
C)
dokładnego wywiadu lekarskiego i wykonanie jak najszybciej badania PET-TK
D)
dokładnego wywiadu lekarskiego, TK jamy brzusznej z kontrastem i podjęcie pilnej
decyzji o laparotomii i resekcji wątroby z guzem
E)
wszystkie powyższe stwierdzenia są fałszywe
A)
dokładnego wywiadu lekarskiego, TK jamy brzusznej z kontrastem, badania
endoskopowego górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego
75%
Gratulacje! Ponieważ najwięcej przerzutów w wątrobie stanowią nowotwory narządów, których krew spływa żyłą wrotną do wątroby (nowotwory przewodu pokarmowego stanowią 50% nowotworów wtórnych wątroby), powinieneś podczas diagnostyki skupić się na szukaniu ognisk pierwotnych z tych właśnie miejsc, dlatego istotne będzie wykonanie panendoskopii i kolonoskopii oraz TK klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy (w celu poszukiwania przerzutów poza wątrobą).
Biopsję guza w wątrobie wykonaj, gdy poszukiwanie ogniska pierwotnego zakończyło się niepowodzeniem, guza nie można wyciąć, a badanie histopatologiczne jest konieczne do rozpoczęcia chemioterapii.
Alfa-fetoproteina jest wskaźnikiem laboratoryjnym:
A)
guza stromalnego przewodu pokarmowego (GIST)
B)
raka płodowego nerek
C)
mięsaka żołądka
D)
raka wątrobowokomórkowego
E)
wyspiaka trzustki
D)
raka wątrobowokomórkowego
89%
Świetnie! AFP (α-fetoproteina) jest markerem używanym w diagnozowaniu i monitorowaniu skuteczności leczenia głównie nowotworów zarodkowych nienasieniakowych i raka wątrobowokomórkowego.
Naczyniak wątroby:
A)
u większości chorych przebiega bezobjawowo, a wykrywany jest przypadkiem w
trakcie badań obrazowych
B)
kiedy zostanie wykryty, zawsze wymaga leczenia operacyjnego, z uwagi na możliwe
powikłania krwotoczne
C)
najczęściej daje niespecyficzne objawy bólowe lokalizujące się pod prawym łukiem
żebrowym, występujące zwykle po spożyciu posiłku
D)
prawdziwe są odpowiedzi A, B
E)
prawdziwe są odpowiedzi B, C
A)
u większości chorych przebiega bezobjawowo, a wykrywany jest przypadkiem w
trakcie badań obrazowych
76%
Zgadza się! Naczyniaki rzadko powodują objawy, ponieważ najczęściej osiągają zbyt małe rozmiary by być ich przyczyną. Czasami jednak duży naczyniak może powodować dolegliwości takie jak np. pobolewania, powiększenie brzucha czy krwawienia, a w skrajnych przypadkach, gdy dojdzie w nim do przecieku tętniczo-żylnego, może powodować nawet niewydolność krążenia.
Najczęstsze źródło przerzutów w wątrobie stanowi rak:
A)
prostaty
B)
jelita grubego
C)
nerki
D)
tarczycy
E)
przytarczyc
B)
jelita grubego
96%
Świetnie! 1/3 wszystkich przerzutów do wątroby stanowią przerzuty raka jelita grubego.
Najczęstszym źródłem przerzutów w wątrobie jest:
A)
rak jelita grubego
B)
rak trzustki
C)
rak pęcherzyka żółciowego
D)
rak żołądka
E)
rak płuc
A)
rak jelita grubego
97%
Bombastycznie! Rak jelita grubego jest nowotworem najczęściej przerzutującym do wątroby i stanowi między 25 a 30% wszystkich przerzutów. Na drugim miejscu plasuje się rak płuca a na trzecim rak sutka.
U 54-letniego mężczyzny nadużywającego alkoholu tomografia komputerowa wykazała nierówności konturu wątrobowego i powiększoną śledzionę oraz w prawym płacie wątroby zmianę ogniskową o średnicy 3,5 cm. Zmiana ta wzmacniała się silniej od reszty wątroby w fazie tętniczej badania oraz wypłukiwała się z kontrastu w fazie żylnej badania. Radiolog zasugerował rozpoznanie gruczolaka wątroby. Stężenie alfafetoproteiny wynosi 14 ng/ml (norma <5 ng/ml). Wskaż dalsze postępowanie:
A)
wykonanie biopsji celowanej (ocena histopatologiczna)
B)
zmiana jest naczyniakiem wątroby i nie wymaga dalszych badań
C)
skierowanie pacjenta do chirurga w celu resekcji prawego płata wątroby
D)
wykonanie kolejnego badania TK lub MRI po 3 miesiącach
E)
rozpoznanie raka wątrobowokomórkowego i wybór odpowiedniej formy leczenia
E)
rozpoznanie raka wątrobowokomórkowego i wybór odpowiedniej formy leczenia
34%
Świetnie! Nierówny brzeg wątroby i powiększenie śledziony to cechy marskości wątroby. Uwidocznienie nowej zmiany ogniskowej w wątrobie u takiego pacjenta powinno sugerować rozpoznanie raka wątrobowokomórkowego (HCC). Wzmocnienie kontrastu w fazie tętniczej i szybkie wypłukanie w fazie żylnej jest typowym obrazem HCC w badaniach obrazowych i pozwala na postawienie diagnozy w przypadku guzów o wielkości ≥1 cm w marskiej wątrobie (w innym wypadku konieczne byłoby zwykle badania patomorfologiczne). Swoiste dla raka wątrobowokomórkowego jest stężenie AFP >200 ng/ml, jednak nie każdy nowotwór wątroby wydziela AFP (u 40% osób stężenie jest prawidłowe).
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące raka brodawki Vatera:
A)
dominującym objawem klinicznym raka brodawki Vatera jest bezbólowa żółtaczka
mechaniczna
B)
rak brodawki Vatera może powodować tzw. objaw Courvoisiera
C)
odsetek zabiegów resekcyjnych w przypadku raka brodawki Vatera jest istotnie
niższy niż w raku głowy trzustki
D)
wyniki odległe leczenia raka brodawki Vatera są istotnie lepsze niż raka trzustki
E)
częstość jego występowania jest podobna u obu płci
C)
odsetek zabiegów resekcyjnych w przypadku raka brodawki Vatera jest istotnie
niższy niż w raku głowy trzustki
44%
Tak! Ok. 80% raków brodawki większej dwunastnicy kwalifikuje się do leczenia operacyjnego, raków trzustki tylko ok. 30%.
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące raka brodawki Vatera:
A)
jest synonimem raka głowy trzustki
B)
stopień zaawansowania określa się między innymi na podstawie tomografii komputerowej
C)
najczęściej pierwszym objawem jest bezbolesna żółtaczka
D)
we wczesnym stadium może być leczony chirurgicznie (operacja sposobem Whipple\’a)
E)
żadne z powyższych
A)
jest synonimem raka głowy trzustki
85%
Doskonale! Rak brodawki Vatera nie jest synonimem
raka głowy trzustki
i są to dwa różne nowotwory.
Który typ nowotworu przełyku jest powikłaniem achalazji?
A)
rakowiak
B)
rak płaskonabłonkowy
C)
chłoniak
D)
gruczolakorak
E)
mięsaka przełyku
B)
rak płaskonabłonkowy
55%
Dobrze! Achalazja zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego. Nie do końca wiadomo, dlaczego u osób z achalazją częściej występuje rak przełyku – prawdopodobnie wpływa na to rozwijający się przewlekły stan zapalny i ekspozycja na karcynogeny zawarte w pokarmie.
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące raka przełyku:
zalicza się go do nowotworów o dobrym rokowaniu
najczęstszym typem raka przełyku jest adenocarcinoma
jednym z czynników ryzyka wystąpienia raka przełyku jest achalazja
rak przełyku wcześnie nacieka otaczające tkanki i daje przerzuty do węzłów chłonnych
podstawowym sposobem leczenia raka przełyku jest leczenie chirurgiczne
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3, 5
B)
1, 2, 3
C)
1, 2, 5
D)
3, 4
E)
3, 4, 5
E)
3, 4, 5
59%
Rak przełyku jest nowotworem o złym rokowaniu, 5-letnie przeżycie wynosi 5–10%.
90% raków przełyku jest rakiem płaskonabłonkowym, ale obserwuje się spadek liczby zachorowań na tego typu raka, na rzecz gruczolakoraka, który aktualnie stanowi 10% wszystkich zachorowań.
Achalazja jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia raka przełyku (rak płaskonabłonkowy występuje u chorych z achalazją 30 razy częściej).
Rak przełyku wcześnie nacieka otaczające tkanki i daje przerzuty do węzłów chłonnych.
Podstawowym leczeniem raka przełyku jest leczenie chirurgiczne.
Pacjent przetransportowany na szpitalną Izbę Przyjęć w złym stanie ogólnym. Zgłasza dolegliwości bólowe za mostkiem, wysoko gorączkuje. W badaniu przedmiotowym wyczuwalne trzeszczenie skóry na szyi. W wywiadzie zaawansowany rak przełyku. W badaniu CT klatki piersiowej wykazano obecność powietrza w śródpiersiu, wyciek kontrastu w piersiowym odcinku przełyku oraz wysięk płynu w prawej jamie opłucnej. Jakie postępowanie chirurgiczne należy wykonać w tym przypadku?
A)
sonda żołądkowa, zakaz żywienia doustnego, antybiotykoterapia
B)
zszycie przełyku z dostępu przez torakotomię prawostronną
C)
wyłączenie przełyku poprzez wyłonienie na szyi ezofagostomii, drenaż śródpiersia, zamknięcie wpustu żołądka, dalsze żywienie przez gastrostomię odżywczą
D)
resekcja przełyku z zespoleniem żołądkowo-przełykowym w klatce piersiowej
E)
implantacja stentu powlekanego samorozprężalnego z ewentualnym drenażem prawej jamy opłucnej
E)
implantacja stentu powlekanego samorozprężalnego z ewentualnym drenażem prawej jamy opłucnej
32%
Dobrze! W tym przypadku masz do czynienia z perforacją odcinka piersiowego przełyku prowadzącą do odmy śródpiersiowej (ból za mostkiem, obecność powietrza) i odmy podskórnej (trzeszczenia skóry na szyi z powodu przedostania się powierza do tkanek szyi wzdłuż przestrzeni okołooskrzelowo-naczyniowej) oraz obecnością płynu w prawej jamie opłucnowej.
Postępowanie w perforacji odcinka piersiowego jest zależne m.in. od etiologii przedziurawienia oraz od nasilenia zmian zapalnych w śródpiersiu i jamie opłucnej. Należy wstrzymać żywienie doustne i zastosować żywienie pozajelitowe.
Metody leczenia chirurgicznego są następujące:
założenie samorozprężalnej protezy do przełyku metodą endoskopową – w tym przypadku będzie to metoda postępowania u chorego z zaawansowanym (nieoperacyjnym) nowotworem przełyku ,
drenaż śródpiersia ,
antybiotykoterapia – w zapaleniu śródpiersia,
zszycie miejsca przedziurawienia albo usunięcie przełyku z wytworzeniem przetoki przełykowej na szyi i późniejsze odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego za mocą wstawki z żołądka, jelita cienkiego lub grubego – wycięcie przełyku jest możliwe w przypadku raka ograniczonego do ściany przełyku bez przerzutów odległych, a także w przypadku perforacji niespowodowanej przyczyną nowotworową.
Mięśniaki macicy są najczęściej występującymi niezłośliwymi nowotworami macicy. Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące objawów klinicznych powodowanych przez mięśniaki macicy:
A)
obejmują przedłużone, obfite krwawienia miesiączkowe i krwawienia międzymiesiączkowe
B)
obejmują bóle podbrzusza, ucisk na pęcherz moczowy lub odbytnicę
C)
mięśniaki, jeżeli są małe, mogą nie dawać objawów klinicznych
D)
charakterystyczne są uderzenia gorąca
E)
mięśniaki mogą powodować niepłodnośćMięśniaki macicy są najczęściej występującymi niezłośliwymi nowotworami macicy. Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące objawów klinicznych powodowanych przez mięśniaki macicy:
A)
obejmują przedłużone, obfite krwawienia miesiączkowe i krwawienia międzymiesiączkowe
B)
obejmują bóle podbrzusza, ucisk na pęcherz moczowy lub odbytnicę
C)
mięśniaki, jeżeli są małe, mogą nie dawać objawów klinicznych
D)
charakterystyczne są uderzenia gorąca
E)
mięśniaki mogą powodować niepłodność
D)
charakterystyczne są uderzenia gorąca
88%
Świetnie! To zdanie jest fałszywe. Uderzenia gorąca (jako jeden z objawów naczynioruchowych) są objawem typowym dla okresu przekwitania i wynikają z niedoboru estrogenów oraz ze zmian w ilościach neuroprzekaźników w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.
