odraslo doba i starenje

Question 1

odraslo doba i starenje

Answer 1

zapostavljene teme jer su promene u ovom dobu manje uočljive i teško ih je okarakterisati kao progresivne.

Question 2

do interesovanja za odraslo doba i starenje

Answer 2

došlo usled:
1. društvenih promena - urbanizacija i plaćeni rad smanjili su značaj i udeo starih u
društvenom životu
2. produžavanja životnog veka – stari ljudi ne mogu da brinu o sebi 3. ekonomske krize u kojima su stari izvor soc. problema.

Question 3

teorije o razvoju u odraslom dobu

Answer 3

1. Kada ljudska jedinka dostigne fiz. zrelost dalji R se odvija silazim tokom -> biološko stanovište
   —–> predstavnici: Frojd (genitalna faza) i Pijaže (stadijum formalnih operacija)
2. celoživotni razvoj (uticaj soc. i kulturnih faktora je presudan)
   —–> predstavik: Erikson

Question 4

R faze po Eriksonu

Answer 4

1. sticanja poverenja (1.g)
2. sticanja autonomije (2-3g)
3. sticanja incijative (4-5 g)
4. usvajanja odgovornosti (7-12 g)
5. formiranja identiteta (adolescenija i mladalaštvo)
6. intimnosti (rano odraslo doba)
7. reprodukcije (zrelo odraslo doba)
8. integriteta (starost)

Question 5

VI faza - intimnost vs. izdvojenost; R zadatak

Answer 5

– hrabrost da se postigne intimnost sa drugom osobom; razvijena
seksualnost; ljubav koja se ispoljava kroz brigu o drugome; zasnivanje porodice

suprotno – nespremnost da se ostvari intimnost; ispoljava se kao elitizam; em.hladni odnosi

Question 6

VII faza; staranje vs. zastoj

Answer 6

R zad. – proširenje podorice, prof. karijera; dom. akt. je podučavanje nove generacije; ostvarivanje prof. i stvaralačkih potencijala

suprotno – neuspeh da se zasnuje porodica; zaokupljenost sobom, osećanje poraženosti;
stagnacija; sklonost ka autoritarnosti i nefleksibilnost u mišljenju i P.

Question 7

VIII faza; integritet vs. očajanje

Answer 7

R zad – završetak karijere; životno iskustvo vodi mudrosti; pronalaženje drugih interesovanja.

suprotno – osećanje besmisla života; očajanje zbog umanjenih fiz, zdravstvenih i INT kapaciteta; nespremnost da se suoči sa smrću.

Question 8

koncepcije celoživotnog R

Answer 8

1. pristup životnog toka
2. pristup životnog ciklusa

Question 9

1. pristup životnog toka

Answer 9

važni životni događaji u određenom periodu života donose
DISKONTINUITET (u odnosima, ulogama) i utiču na život jedinke i njenu dobrobit.

Question 10

2. pristup životnog cikulusa

Answer 10

praćenje promena u razl. domenima R kao
rezultat bio, kogn. i soc. promena.

Question 11

mudrost

Answer 11

• oblik mišljenja u zrelom dobu
• uvid i suđenje o složenim i neizvesnim životnim pitanjima
• mišljenje slično ekspertskom, ali je domen u kome se ispoljava
  svakodnevni život
• integracija inteligencije i emocija

Question 12

srednje oraslo doba

Answer 12

Javlja se kao zaseban period u 20. veku zbog:
1. produženja prosečnog životnog veka
2. sindroma praznog gnezda

Question 13

R zad. srednjeg odraslog doba prema Eriksonu

Answer 13

– stvaranje (potomstva, profesionalno stvaranje, umetničko stvaranje).

Question 14

R zad. srednjeg odraslog doba prema Harvigharstu:

Answer 14

1. prilagođavanje na fiziološke promene srednjeg doba
2. postizanje i održavanje uspešnosti u bavljenju svojim zanimanjem
3. prilagođavanje odraslim roditeljima
4. pomaganje deci u adol. da postanu odgovorne i srećne odrasle osobe
5. poštovanje i uvažavanje partnera
6. preuzimanje društ. i građanske odgovornosti
7. akt provođenje slobodnog t

Question 15

životni događaji srednjeg doba

Answer 15

Menopauza – gubitak menstruacije i promene u lučenju polnih hormona

Kriza sredjih godina

Smrt roditelja (dešava se kasnije zbog dužeg životnog veka; suočavanje sa sopstvenim
starenjem i smrtnošću).

Question 16

roditeljski imperativ

Answer 16

kad su deca mala

Question 17

kada deca odrastu dešava se jedna od 2 moguće situacije

Answer 17

sindrom praznog gnezda i sindrom ponovne slobode.

Question 18

istr: roditelji koji su žrtvovali kraijeru zbog dece

Answer 18

teže podnose njihov odlazak, dok
oni koji su bili usredsređeni i na decu i na karijeru lakše podnose odlazak dece i zadovoljniji su.

Question 19

roditeljstvo u kasnim srednjim godinama

Answer 19

roditelji procenjuju kako su njihova deca „ispala“ i kako su oni
obavii roditeljski zad.

istr: roditelji su procenjivali soc. prilagođenst svoje dece (sreća, uspešna veza/brak…) i njihov uspeh (obrazovaje, karijera).

rezultati: roditelji koji svoju decu smatraju soc. prolagođenom u
proseku zadovoljniji.

iznenađujuće: nije utvđena veza između uspeha dece i zadovoljstva
roditelja.

Question 20

kada su roditelji upoređivali svoj uspeh i soc. prilagođenost u tim god. sa uspehom i soc. prilag. svoje dece

Answer 20

roditelji koji procenjuju da su njihova deca bolje soc.prolagođena od njih u tim godinama manje zadovoljni (to se objašnjava
kao uticaj na samopoštpovanje).

roditelji koji su procenjivali uspeh svoje dece kao bolji od svog su bili zadovoljniji (potvrda verovanja o američkom snu).

Question 21

sendvič generacija

Answer 21

osobe u srednjim god. koje su u isto vreme i roditelji i deca.

pored roditeljstva, još 1 važan zad. -> staranje o svojim ostareim roditeljima; uglavnom su to ženska deca.

Question 22

oblici nege starijih osoba su:

Answer 22

em. podrška (druženje, razgovor),
neposredne usluge (kupovina, prevoz, spremanje obroka…), posredovanje između starije
osobe i ustanove koje se bave starima, pružanje novčane pomoći, primanje roditelja u svoj dom.

Question 23

napor koji podnosi osoba koja brine o starijoj osobi

Answer 23

em. ulaganje, ograničenje t i slobode, sukobi u vlastitoj porodici i na poslu (zbog stresa).

+ posledice kao što su osećanje samopoštovanja i svesti da se roditeljima „vraća dug“.

Question 24

starost

Answer 24

teško je utvrditi početak; okvirna podela:

• mladi-stari (65-77/80 g)
• stari-stari (75/80-90 g)
• najstariji-stari (85/90+ g)

Question 25

kognitivne promene u starosti

Answer 25

1. fluidna INT - pod presudnim uticajem genetskih F i ne vezuje se za neku specif. veštinu. -> značajno opada nakon 30. g.
2. kristalizovana INT - pod uticajem iskustva, školovanja i vezana je za
   posebne veštine. -> raste do 60. g, a zatim sporo opada, tek nakon
   značajnijih bio propadanja. (Primer: prisećanje info. iz daleke prošlosti,
   sposobnost razumevanja teksta…)

Question 26

soc. faktori utiču na

Answer 26

kogn. i biologiju.

Question 27

soc. događaji kao što su
penzionisanje, gubitak supružnika ili smeštaj u starački dom

Answer 27

mogu ubrzati starenje i propadanje bio. i INT SB.

Question 28

smeštaj u dom za stare, naročito značajan, jer:

Answer 28

1. suočavanje sa novom i nepoznatom okolinom vodi osećaju gubitka kontorle, a na kraju i odustajanju od života
2. nezavisnost u starosti redukuje soc. kontakte, zavisnost je način prevazilaženja soc. izolovanosti.

Question 29

R zad. doba starosti prema Eriksonu

Answer 29

integritet (integracija prethodnih iskustava – mudrost, prihvatanje opadanja sopstvenih kapaciteta, pronalaženje novih interesovanja).

Question 30

R zad. doba starosti prema Harvigharstu:

Answer 30

1. prilagođavanje na opadanje telesne snage i narušavanje zdravlja.
2. prilagođavanje na penziju i smanjenje finansijskih prihoda.
3. prilagođavanje na smrt partnera.
4. uspostavljanje jasne povezanosti sa ljudima iz iste uzrasne grupe.
5. usvajanje i prilagođavanje društ. uloga na fleksibilan način.
6. spostavljanje zadovoljavajuće fizičke okoline za život.

Question 31

zavisnost i strahovi starijih osoba

Answer 31

1. finansijska zavisnost
2. fizička (telesna) zavisnost
3. emocionalna zavisnost

Question 32

1. finansijska zavisnost

Answer 32

• strah da će biti opljačkani.
• strah da če se nešto desiti sa penzijom, strah od inflacije.
• strah od bolesti zbog troškova lečenja ili neadkevatnog medicinskog zbrinjavanja.

Question 33

2. fizička (telesna) zavisnost

Answer 33

• zdravlje.

Question 34

3. emoc. zavisnost.

Answer 34

• em. potrebe su zadovoljene u braku, ali se situacija menja kada partner umre.
• penzija smanjuje soc.kontakte.

em. Rk. na soc. izolovanost je usamljenost (jedan od najvećih
strahova).