afektivno vezivanje

Question 1

afekt. vezivanje

Answer 1

ciljem usmeren sistem P, specif. za vrstu.

cilj -> odražavanje blizine i/ili kontakta sa osobom za koju je dete vezano.

Question 2

Bolbi, razvoj afekt. vezivanja tokom odojaštva i ranog detinjstva, 4 faze:

Answer 2

I - 0-3m
II - 3-7m
III 7m-2g
IV 3-4g

Question 3

I faza

Answer 3

0-3m
- dete nema svest o sebi i drugima
- ispoljava osetljivost na soc. D
- upućuje signale (plakanje, osmehivanje, posezanje rukama) koji su neusmereni ili usmereni
ka bilo kojoj odrasloj osobi
-odrasli održavaju kontakt sa detetom

Question 4

II faza

Answer 4

3-7m
- razvijaju se složeniji sistemi P (prekidanje plača, plač kada majka napusti prostoriju, osmehivanje, vokalizacija, privijanje uz majku, istraživanje…)
- izdvaja se jedna osoba (majka)
- dete nije svesno postojanja drugih nezavisno od njegovog iskustva
-sposobno je da inicira interakciju

Question 5

III faza

Answer 5

7m-2g
- SB samostalnog kretanja => veći stepen kontrole nad fizičkom blizinom
- novi obrasci P (fiz. približavanje, praćenje majke, korišćenje majke kao baze sigurnosti prilikom istraživanja i u stresnim situacijama)
- dete shvata da druge osobe postoje nezavisno od njega (nije fun ali jeste fact: svest o
postojanju drugih osoba razvija se pre svesti o postojanju drugih objekata)
- dete je sposobno da svrsishodno organizuje P, usmereno na ostvarenje cilja; aktivno
i svrsishodno koristi i komunikacione signale.

Question 6

IV

Answer 6

3-4g
- podnosi kratku odvojenost od majke
- fiz. kontakt kao oblik interakcije biva zamenjen kontaktom očima i razgovorom
- razume tuđa osoćanja i P
- dete shvata osećanja i celjeve drugih osoba (majke)
- ciljem usmereno partnerstvo – pravljenje zajedničkih planova i ciljeva sa majkom
- dete je svesno kontinuiranog odnosa sa majkom -> fiz. prisustvo manje važno => provodi više vremena sa drugim osobama (vršnjacima)

Question 7

afektivno vezivanje u adolescenciji

Answer 7

R se formalno-opservaciono mišljenje i objektivno preispitivanje odnosa roditelj-dete.

R sve veći broj bliskih odnosa sa vršnjacima.

odnos priparne afektivne vezanosti
i ovih novih veza nisu dovoljno ispitani, ali zna se da RI i odnos sa osobom za koju je osoba afektivno vezana ima značajan, ali ne i presudan uticaj.

Question 8

paradigma osmišljavanja strane situacije

Answer 8

procedura: u prostoriji punoj igračaka nalazi se dete sa majkom; ispituje se uspostavljanje
ravnoteže između 2 sistema – afekt. vezivanje i istr. – odnosno kako se majka, baza sigurnosti koristi za prevazilaženje stresa.

P deteta kada majka odlazi iz prostojije i kada se vraća-> 3
obrasca vezivanja – sigurni (65%), izbegavajući (21%) i ambivalentni(10-14%) (dodat je i 4.
dezorganizovani koji se ne razlikuje kvalitativno od ostalih, već ga odlikuju čudno nepovezano P).

Question 9

sigurni obrazac vezivanja

Answer 9

u prisustvu majke istražuju, koriste je kao sigurnu bazu;

kada majka napusti prostoriju dete prekida istr. i uznemireno je;

po povratku majke dete je oduševljeno, ostvaruje kratak fiz. kontakt i nastavlja istr.

Question 10

izbegavajući obrazac afektivne vezanosti

Answer 10

istr. bez obraćanja pažnje na majku;

u odsustvu majke dete je
blago uznemireno, ali to može
ublažiti prisustvo nepoznate osobe;

po povratku majke dete je
ignoriše i/ili odbija.

Question 11

ambivalentni obrazac afektivne vezanosti

Answer 11

dete je u nepoznatoj situaciji uznemireno i u stalnom kontaktu sa
majkom, a istr. P je slabo;

po odlasku majke vrlo je uznemireno;

po povratku istovremeno traži kontakt sa majkom i odbija je u pokušaju da ga uteši i ne
vraća se na istr.

Question 12

antecedenti afektivne vezanosti

Answer 12

1. osetljivost i responzivnost majke
2. ps. osobine roditelja (niska depresvnost, neuroticizam, agresivnost, anksioznost, visoka socijabilnost, ekstraverzija i autonomija majki)
3. orijentacija na um deteta – tendencija majke da tretira dete kao osobu sa sopstvenim
   umom, a ne stvorenje čije potrebe treba zadovoljiti
4. uviđavnost – SB majke da o motivima u osnovi detetovog P
   razmišlja na + i na dete usmeren način (da vidi stvari iz perspektive deteta)
5. roditeljste reprezentacije prim. afektivne veze (kvalitet njihovih veza u detinjstvu) – autonomni roditelji su osetljiviji za dete
6. kvalitet partnerskog odnosa
7. socioekonomski status – utiče na responzivnos majke
8. temperament (razdražljivost) deteta – može biti u interakciji sa
   stilom majčinstva (deca različito opažaju osetljivost i responzivnost roditelja)
9. kultura – verovanja i vrednosti oblikuju karakt. koje roditelji vrednuju

Question 13

ključna ideja teorije AV

Answer 13

prvi obrazac AV sa majkom prenosi se na kasnije socijalne
odnose.

Moguća objašnjenja:

1. un. radni model
2. R ličnosti i soc. veština

Question 14

zaključak svih istr.

Answer 14

sigurni obrazac vezanosti je najstabilniji i nestabilni životni uslovi, velike žvotne promene i negativni događaji doprinose promeni ka nesigurnim obrascima.

Question 15

AV kao prediktor; sigurni obrazac

Answer 15

u ranom detinjstvu bolji prediktor boljeg soc, em. i k. funkcionisanja kasnije tokom života.

Question 16

etološko/evoluciono objašnjenje AV

Answer 16

sistem ponašanja AV se razvio da bi obezbedio održavanje blizine deteta sa odraslima -> sigurnost i opstanak deteta -> opstanak vrste.

Question 17

moderna evoluciona teorija:

Answer 17

• kritikuje prethodno objašnjenje iz 2 razloga

1. evolucija deluje na nivou gena, ne na nivou vrste
2. cilj evolucije je da obezbedi opstanak gena, a ne jedinke i vrste.

Question 18

model reproduktivnih strategija; moderna evol. teorija

Answer 18

osn. evol. f RI -> dete upozna dostupnost i predvidljivost resursa u sredini, poverenje koje može imati u druge i trajnost bliskih međuljudskih odnosa -> omogući da razvije odgovarajuću reproduktivnu strategiju, optimalnu za date uslove.

različiti obrasci AV su specif. odgovori na specif. uslove, nijedan nije bolji, niti prirodniji za vrstu.

Question 19

prema modelu reproduktivnih strategija; 2 razvoje putanje koje dovode do reproduktivne strategije

Answer 19

1. oportunistička (podizanje kvantiteta potomstva, kratkoročna orijentacija ka partnerskom
   odnosu, i roditeljstvu, veći broj partnera)
2. investirajuća (maksimizacija kvaliteta potomstva, dugoročnija, investirajuća, sa manjm brojem partnera).

Question 20

bihejvioralno-genetički pristup

Answer 20

ispituje:
1. značaj naslednog F za obrasce AV
(=> zanemarljiv)
2. povezanost nasleđa sa karakt. temperamenta i obrascima AV
(razlike u temperamentu ne leže u osnovi obrazaca AV)
3. značaj zajedničke sredine za
R AV (=>značajan)

Question 21

teorije soc. mreže

Answer 21

naglašavaju postojanje i značaj višestrukih AV sa značajnim
drugim osobama (pored majke).

Nije jasno određeno da li su te veze hijer. organizovane, uticajne samo u specif. domenu u kojem se razvijaju ili se integrišu tokom razvoja.

Question 22

teorija grupne socijalizacije

Answer 22

naglašava se kontekstualizacija R – obrasci P specif. su za određeni kontekst (roditelji, vršnjaci) i među njima nema transfera (sigurnost AV nije u samom detetu, već u njegovim odnosima).

Question 23

sociokulturni pristup

Answer 23

ispituje se povezanost između obrazaca AV i autobiografskih
sećanja i ličnih narativa.