Nukleïensure 12 Flashcards
Noem twee verskillende nukleiensure in die sel:
RNA en DNA
Waaruit bestaan die nukleiensure?
Boustene (monomere), genoem nukleotiede
DNA se 4 stikstofbasisse:
- Adenien
- Timien
- Guanien
- Sitosien
RNA se 4 verskillende stikstofbasisse:
- Adenien
- Urasiel (pleks van timien)
- Guanien
- Sitosien
Die verskille tussen RNA en DNA:
DNA:
- Het Timien as stikstofbasis
- Bevat deoksiribose
- Dubbelheliksmolekuul
RNA:
- Het eerder Urasiel as stikstofbasis
- Bevat ribose
- Enkelstringmolekuul
Tydens DNA-replisering verdubbel die DNA-molekuul om 2 identiese replikas te vorm, verduidelik die proses:
- Dubbelheliks draai af
- Swak waterstofbindings tussen die stikstofbasisse breek en 2 DNA-stringe rits los.
- Elke oorspronklike DNA-sting dien as ‘n templaat waarop die komplement gebou word.
- Vry nukleotiede bou ‘n DNA-string op elk van die oorspronklike 2 DNA-stinge deur aan hulle komplementere stikstofbasisse te heg.
- Die resultaat is twee identiese DNA-molekules. Elke molekuul bestaan uit 1 oorspronklike string en een nuwe string.
Waarom is DNA-replisering belangrik?
- Dit verdubbel die genetiese materiaal sodat dit tussen die 2 gevorde dogterselle tydens seldeling verdeel kan word.
- Tydens mitose, het dit die vorming van 2 identiese dogterselle tot gevolg.
Wat gebeur tydens proteïensintese?
Proteïene in elke sel van ‘n organisme word vervaardig om ensieme, hormone en nuwe strukture vir selle te vorm.
Noem 2 hoofprosesse tydens proteïensintese
- Transkripsie
- Translasie
Verduidelik Transkripsie tydens proteïensintese:
- DNA draai los en skei van mekaar
- Een DNA-string dien as ‘n templaat vir die vorming van mRNA (boodskapper-RNA)
- Vry nukleotiedes rangskik volgens die DNA-templaat om mRNA te vorm = transkripsie
- Die mRNA verlaat die kern. Stadium B vind plaas waartydens die mRNA in die sitoplasma aan die ribosoom heg.
Verduidelik die proses van Translasie tydens proteïensintese:
(na transkripsie)
- Elke tRNA bring ‘n spesifieke aminosuur na die mRNA. Hierdie proses word translasie genoem.
- Die aminosure word aanmekaar geheg om ‘n bepaalde proteïen te vorm.
Definieer:
Meiose
Meiose is ‘n soort seldeling waartydens ‘n diploiede sel (somatiese sel) verdeel om 4 nie-identiese haploiede selle te vorm (geslagselle of gamete)
Verduidelik Diploïede selle
Hul het 2 stelle chromosome, waar elke chromosoom ‘n homoloë maat het.
Verduidelik Haploïede selle
Hul het slegs een stel chromosome, die chromosome het dus geen homoloë maat nie.
Verduidelik die proses van Meiose
Meiose is ‘n tipe selverdeling wat gamete of geslagselle (sperm- en eierselle) produseer.
‘n Sel wat meiose ondergaan, verdeel 2 keer, nl. Meiose I en Meiose II
Verduidelik Meiose I
Die aantal selle verdubbel, maar aantal chromosome bly dieselfde.
Verduidelik Meiose II
Daar is nie ‘n vermindering in die aantal chromosome in elke sel nie (soos met Meiose I nie)
Biologiese verbindings wat as puriene geklassifiseer word:
Adenien en Guanien
Biologiese verbindings wat as piramidine geklassifiseer word
Tiamien en sitosien
Die funksie van DNA-polimerase
‘n Ensiem wat die basisse op die sjabloon met die vry nukleotiede verbind deur komplimentêre stikstofhoudende basiskoppeling
Definieer:
Kloning
‘n Proses wat selle en weefsel van ‘n enkele sel kweek deur mitose te stimuleer
Definieer:
Mutasie
‘n Mutasie is ‘n verandering in ‘n organisme se genetiese materiaal.
Dit gebeur gewoonlik wanneer DNA voor selverdeling gekopieer word. 2 tipes: punt- of chromosoommutasies
Definieer:
‘n Puntmutasie
- Die DNA word nie behoorlik voor seldeling gekopieer nie.
- Tydens replikasie kom foute soms met die kopieerproses voor, nuwe chromosome is dus “foutief”.
Definieer:
Chromosoommutasie
Indien ‘n chromosoom breek en nie korrek herstel nie, kan dit tot groot veranderings in die DNA-struktuur lei en baie gene aantas.
Noem 4 tipes chromosoommutasies
- Uitwissing
- Duplisering
- Inversie
- Translokasie
Verduidelik Uitwissing - chromosoommutasie
Van die DNA is verwyder
Verduidelik duplisering - chromosoommutasie
DNA het 2 keer gekopieer en geheg
Of chromosome het nie behoorlik verdeel nie
Verduidelik inversie - chromosoommutasie
Die DNA is verkeerdom gekopieer
Verduidelik translokasie - chromosoommutasie
Waar van die DNA gekopieer en op die verkeerde plek op dieselfde chromosoom, of ‘n ander chromosoom, ingevoeg is.
Waaruit bestaan elke nukleotied?
C— ‘n suiker molekule P.
‘n fosfaat gedeelte N.
‘n stikstof basis
Noem die pirimidiene
Sitosien en timien
Noem die puriene
Adenien en guanien
Hoe word die nukleotiedkettings in dns verbind
Die suikermolekule van een nukleotied word is vasgeheg aan die fosfaatioon van ‘n ander een deur suikerfosfaatbinding
Noem die komplimentêre stikstofbasis pare
- Sitosien & Guanien paar
- Adenien & Timien paar
Noem die tipe bindings tussen komplimentêre basis pare
Swak waterstofbindings
Benoem die vorm van ‘n dns molekuul
Dubbele heliks
Noem die 3 tipes RNS:
- Ribosomale RNS (in ribosome in sitoplasma van sel)
- Boodskapper RNS (in die kern van die sel, later ook in ribosome)
- Oordrag RNS (in die sitoplasma)
Verduidelik die proses van DNS replikasie
- Swak waterstofbindings tussen komplimentêre basispare breek agv ensiem aksie
- 2 enkeldrade vorm
- Vry nukleotides kom saam die rns en dns voor in die kernsap: genoem nukleotied poel
- Elke enkel draad tel vry nukleotiedes op en word weer dubbel
- die twee dubbeldrade is identies
- word gekontroleer deur ensiem DNS polimerase
Verduidelik die proses van oorskruising:
- Homoloë chromosome lê styf teen mekaar
- Een chromatied van elke chromosoom vervleg oor een chromatied van sy homoloog
- Chromosome verdeel sò dat elk ‘n oorspronklike chromatied en een met sy homoloog se genetiese materiaal het
As wat staan die oorkruisingspuntee in die proses van oorkruising bekend?
Chiasmata
Wat het die proses van oorkruising tot gevolg?
- ‘n Skommeling van genetiese materiaal
- Elke chromosoom het genetiese materiaal van beide ouers
- Die selle (gewoonlik gamete) varieer van mekaar, en veroorsaak dus variasie in nakomelinge
Waarom is selle wat deur Meiose gevom is verskillend?
Oorkruising gedurende profase 1 het die omruiling van genetiese materiaal tot gevolg.
Tydens Metafase 1 word chromosome op ‘n lukrake wyse op die ewenaar rangskik.
D.w.s. die chromosome van moederlike en vaderlike oorsprong is nie op ‘n defnitiewe manier verdeel nie, en dus geen patroon om te sê in watter nuwe selle die chromosome gaan beland nie.
