Nier en urogenitaal Flashcards
Perorale kaliumpreparaten: activa, indicatie
activa:
- Kaliumchloride
- Kaliumgluconaat
indicaties:
- Preventie en behandeling van kaliumdepletie veroorzaakt door toegenomen verlies of door verminderde toevoer
- Hypokaliëmie met alkalose: preparaten op basis van kaliumchloride
Belangrijke waardes van hypokaliëmie
mild: <3,5 mmol/L
ernstig: <2,5 mmol/L
Klachten bij hypokeliemie
hartritmestoornissen, spierzwakte, krampen, spierpijn en buikklachten (obstipatie, misselijkheid)
Perorale kaliumpreparaten: CI, ongewenste effecten, interacties, bijzondere voorzorgen
Contra-indicaties
- Ernstige nierinsufficiëntie
- Gelijktijdige toediening van kaliumsparende diuretica
Ongewenste effecten:
- Hyperkaliëmie met risico van levensbedreigende hartritmestoornissen
- Gastro-intestinale stoornissen (frequent).
Interacties:
Verhoogd risico van hyperkaliëmie bij gelijktijdige toediening van andere middelen die hyperkaliëmie geven,
o.a. NSAID’s, heparines, ACE-inhibitoren, sartanen, trimethoprim.
Bijzondere voorzorgen:
Bij nierinsufficiëntie is er risico van hyperkaliëmie; voorzichtig bij ouderen owv gedaalde nierfunctie.
Waardes voor hyperkaliëmie
milde hyperkaliëmie: > 5,5 mmol/L
Ernstige hyperkaliëmie: > 6,6 mmol/L
Effecten van hyperkaliëmie
mild: kan leiden tot ernstige cardiale problemen en neuromusculaire problemen
Ernstig: een levensbedreigende situatie en vereist een dringende aanpak in hospitaalmilieu onder cardiale monitoring.
Welke gm kunnen hyperkaliemie veroorzaken?
ACE-inhibitoren
sartanen
kaliumsparende diuretica kaliumsupplementen
heparines
NSAID’s
Welke gm gebruiken bij hyperkaliemie?
Chelatoren (kayexalate Ca/Na)
kationenwisselaars (Zirkoniumcyclosilicaat, patiromer)
Wat weet je over kationwisselaars?
Zirkoniumcyclosilicaat (Lokelma ®)
Patiromer (Veltassa®)
- wordt niet geresorbeerd
- bevat calcium-sorbitolcomplex, waarbij kalium uitgewisseld wordt tegen een gedeelte van het calcium
- verhoogt de fecale excretie van kalium
kationwisselaars: indicatie, CI, ongewenste effecten
Indicaties: Hyperkaliëmie, vooral bij nierinsufficiëntie.
Contra-indicaties:
- Polystyreensulfonaat, calcium en natrium: obstructief darmlijden; pasgeborenen met verminderde darmmotiliteit
- Polystyreensulfonaat, calcium: ook hyperparathyreoïdie; multipel myeloom; sarcoïdose; gemetastaseerd carcinoom.
Ongewenste effecten:
- Zirkoniumcyclosilicaat: risico van hypokaliëmie, oedeem.
- Polystyreensulfonaat, calcium: risico van hypercalciëmie, gastro-intestinale stoornissen (mogelijks ernstig)
- Polystyreensulfonaat, natrium: risico van hypernatriëmie, gastro-intestinale stoornissen (mogelijks ernstig)
- Patiromer: gastro-intestinale stoornissen en hypomagnesiëmie.
Vasopressine analogen werkingsmechanisme
Hormoon vrijgesteld uit neurohypofyse Interactie met V1-receptoren op vasculaire gladde-spiercellen (fosfatidylinositol)
-> stijging intracellulair Ca2+ -> contractie (vasoconstrictie)
Interactie met V2-receptoren op basale membraan van tubulaire cellen in distale tubuli en ducti colligentes
-> stijging permeabiliteit voor water aan apicale zijde (door verhoging van het aantal “aquaporines”– waterkanalen)
Vasopressine-analogen effect
Vasoconstrictie en bloeddrukstijging via V1-receptoren
Waterresorptie via V2-receptoren
geef een synthetische polypeptiden analogen van vasopressine
desmopressine, terlipressine
Indicatie vasopressine analogen
Desmopressine
- Diabetes insipidus van centrale oorsprong
- Enuresis nocturna bij kinderen ouder dan 7 - 8 jaar, na uitsluiten van organische afwijkingen.
- Lichte vormen van hemofilie A, ziekte van von Willebrand of plaatjesdisfunctie, en preventie en controle van bloedingen, bv. bij chirurgische of tandheelkundige ingreep.
- Nycturie door idiopatische nachtelijke polyurie bij de volwassene.
vasopressine analogen ongewenste effecten
Hoofdpijn, duizeligheid, gastro-intestinale symptomen.
Hemodilutie en hyponatriëmie (met convulsies), vooral bij hoge doses en bij nasale toediening.
=> Nasale toediening is gecontra-indiceerd bij enuresis nocturna vanwege het verhoogde risico van waterretentie en hyponatriëmie in vergelijking met de orale toediening
Terlipressine: ook QT-verlenging
Welke geneesmiddelen worden gebruikt bij jicht?
Colchicine
Xanthine-oxidase-inhibitor
Uricosurica
Rasburicase
Hoe behandel je een jichtaanval?
Het is belangrijk de behandeling van de aanval zo vroeg mogelijk te starten.
- NSAID’s zijn waarschijnlijk de behandeling met de beste risico-batenverhouding.
- Colchicine is ook doeltreffend maar werkt traag en wordt soms slecht verdragen; nauwe therapeutisch- toxische marge.
-Prednisolon of methylprednisolon is een alternatief, zeker bij ernstige of refractaire vormen en bij contra-indicaties voor of slecht verdragen van NSAID’s of colchicine
Colchicine: werkingsmechanisme en effecten
Werkingsmechanisme:
Binding aan microtubulair proteïne (tubuline) depolimerisatie van microtubules
-> gestoorde motiliteit van granulocyten met verminderde infiltratie in de inflammatoire zone (remming inflamatoir proces)
-> verminderde aanwezigheid van pro-inflammatoire enzymes
Inhibitie van de productie en het vrijkomen van een chemotactische factor, die wordt gevormd gedurende de fagocytose van uraatkristallen door leukocyten.
Colchicine gaat inwerken op verschillende niveaus om de inflamatie te blokkeren, tubuline, inflamasoom, secretie en reacties van IL
Weten antiinflamatoir op verschillende niveaus
Effecten:
- Relatief selectief anti-inflammatoir effect bij jicht
- Interferentie met celdeling door verstoring van de vorming van de spoelfiguur
- Colchicine vermindert de inflammatie veroorzaakt door de vorming van urinezuurkristallen in de gewrichten; op zich geen analgetisch effect
Colchicine indicatie
Acute jichtaanval (enkele dagen) → zo snel mogelijk starten
Preventie van jichtaanval bij het begin van een urinezuurverlagende behandeling
Colchicine: ongewenste effecten en CI
Ongewenste effecten: Nausea en diarree (vaak), meer zelden braken.
Contra-indicaties: Ernstige nierinsufficiëntie; ernstige leverinsufficiëntie
Wat doe je ter preventie van jichtaanvallen?
Xanthine-oxidase-inhibitoren
- Allopurinol
- Febuxostat
Allopurinol werkingsmechanisme
Hypoxanthine-analoog dat interfereert met de synthese van urinezuur
Competitieve inhibitie van xanthine-oxidase; allopurinol is zelf een substraat voor dit enzym, en het gevormd product alloxanthine inhibeert ook het xanthine-oxidase op niet-competitieve wijze