Medische beeldvorming schouder & elleboog Flashcards
1
Q
indicaties voor RX bij schouder
A
- eerste keuze
- AC-gewricht
- artrose
- luxaties
- fracturen - andere
- arthrtitis
- CPPD
- pseudojicht
2
Q
indicaties voor echo bij schouder
A
- rotator cuff
- ruptuur
- PSH peri-artritis scapulohumerallis
–> calcificiërende tendinitis - andere
- bicepspees
- cyste
3
Q
indicaties voor artrografie bij schouder
A
- combinatie met andere beeldvorming
- bijna altijd
- artro-CT
- artro-MR - labrumletsels
- voor-onderrand & luxaties
- SLAP letsel - rotator cuff schouder
- vooral pre-operatief
- uitgebreideheid van scheuren in kaart brengen
4
Q
indicaties voor CT & MRI bij schouder
A
- CT
- complexe fracturen = 3D & MPR multi planaire reconstructies
- pre-operatief = prothese op maat
- sternoclaviculair - MRI
- denervatie
- myositis
- tumoren
- combinatie met artrografie = labrumletsels
- MRI van belang door radioprotectie
5
Q
RX incidenties van schouder gordel
A
- glenohumeraal
- VA-opname = neutraal, exo- & endorotatie
- axiale opname
- Y-view
- abductie-elevatie
- transtoracaal - AC-gewricht = met & zonder belasting
- sternoclaviculair
- extra
- coronaal beeld = frontaal
- ander beeld mogelijk door andere oriëntatie van RX-buis
6
Q
osteologie van scapula
A
- scapula
- gewrichtsopp met humerus = cavitas glenoidalis
- tuberculum supraglenoidale = aanhecting CLB caput longum biceps
- spina scapula die verbind naar acromion - insicura scapulae = n/a/v suprascapularis
- innervatie supra- & infraspinatus
- gevuld met vet = T1-beeld
7
Q
osteologie van humerus
A
- collum anatomicum
- collum aan kop van humerus
- aanhecting kapsel
- van infra-mediaal naar supero-lateraal - collum chirurgicum
- collum onder tuberculum majus
- meeste fracturen op deze collum
- ook van infra-mediaal naar supero-lateraal - tuberculum
- majus met anterior supraspinatus aanhecting & posterior infraspinatus
- sulcus intertubercularis met CLB pees
- minus - sulcus n. radialis
- n. radialis & a. brachialis
- vaak complicatie bij fracturen - tuberositas deltoidea = mediodiafysiar = in midden van diafyse
8
Q
verschillende oriëntaties van VA-opname
A
- tuberculum minus
- makkelijkste manier van oriënteren
- zichtbaar als witte streep
- neutraal = tuberculum minus in midden van humerus
- exorotatie = laterale rand
- endorotatie = mediale rand aan gewrichtsopp.
–> soms extreme endorotatie door hand op rug te leggen - tuberculum majus
- neutraal = laterale rand
- exorotatie = niet zichtbaar
- endorotatie = volledig zichtbaar
9
Q
andere incidenties schouder
A
- axiale opname
- RX-plaat op de schouder
- arm in abductie
- vanuit voeten naar beeld kijken
- clavicula gebruiken voor orientatie - Y-view
- 3/4 ventraal tegen plaat staan
- scapula loodrecht op plaat = minder superpositie
- naamgeving door Y gevormd met corpus, arcomion & proc. coracoideus - elevatie
- minder frequent
- humerus boven horizontale niveau - transthoracaal
- RX buis aan heterolaterale kant van onderzoek
- plaat aan zijkant die onderzoekt wordt
- kanteling van humerus bij fracturen in kaart brengen
–> van belang voor therapie
10
Q
AC-gewricht
A
- acromioclaviculair gewricht
- extremitas acromialis van clavicla iets meer craniaal
- onderrand heeft wel goede alingement
- schuin = op VA-niet zichtbaar
–> licht schuine incidentie nodig - vorm van gewricht
- afh van positie van patiënt
- hyperlordose of rechtop = andere orientatie - incidenties
- on belast = uiteindes zijn afgelijnd
- belast = 5kg aan pols fixeren
–> anders ook belasting op schouder
- mag het niet vastnemen!
- stress op AC-ligament - pathologie
- AC-luxatie
- AC-artrose
11
Q
clavicula artrose
A
- kenmerken = in alle gewrichten
- osteofyten vooral craniaal
- subchondrale verdikking = sclerose
- subchondrale geoden
- vernauwing van gewrichtspleet
- niet altijd samen & wisselende vormen van ernst - AC-artrose
- frequent 60+j
- zorgt voor last & pijnopstoten - SC-gewricht
- luxatie = heel zwaar trauma
- artrose kan ook
12
Q
acromioclaviculaire luxatie
A
- ernst
- fase A = geen mooi alginement
- fase B = subluxatie uitgesproken trapvorming
- fase C = luxatie
- fase E = diastase = afstand tussen acromion & kop - lig. coracoclaviculare
- bestaat uit lig. conoideum & lig. trapezoideum
- beperkt luxatie
- vaak beschadigd samen met AC-lig - pianotoetsteken
- alle lig. zijn gescheurd = clavicula is indrukbaar & springt terug
- lig. coracoclaviculare
- AC-lig
- kapsel
13
Q
clavicula
A
- clavicula
- moeilijk te evalueren
- corticale onregelmatigheid = fractuur
–> vaak samen met ribbenfracturen
- mediodiafysaire fractuur is meest frequent - tijdsbeeld van fractuur
- scherpe periostale callus = nieuw
- stompe periostale callus = oud = pseudartrose
14
Q
groeilijnen op de humerus
A
- algmeen
- aanwezig zolang persoon groeit
- vaak verward met breuken - groeischijf mediale epifyse
- gebruiken voor leeftijdsbepaling
- verschijnen rond 16-17j
- minimum 11-12j & maximumum 19j
- vergroeien rond 23-25j
- maximum 30j
- indien vergroeit = zeker 20+j
15
Q
omartrhose
A
- artrose van glenohumeraal gewricht
- humerus = latijn
- om = grieks - kenmerken
- zowel kop als cavitas
- osteofyten kunnen groot worden
- geoden pas bij gevorderde OA - subluxatie humerus craniaal
- minder ruimte in subacromiale ruimte
- oorzaak = schade of ruptuur van rotatorcuff pezen
- gevolg = decentrage van de kop
- zal voor versnelde artrose zorgen - DD bij schade rotatorcuff pezen
- exorotatie = kleine ruimte wijst op supraspinatus scheur
–> meest frequent
- endorotatie = kleine ruimte wijst op infraspinatus scheur
16
Q
MRI beeld
A
- algemeen
- T1 = fast food = vet wit
- T2 = long drink = water wit - weefsels
- bot = witter dan spieren door beenmerg
- spieren = erg zwart
- spieren die witter zijn = vettige degeneratie door denervatie
–> vb: supra & infraspinatus na n. supraspinatus - beelden
- coronaal = frontaal
- sagittaal
- schuin sagittaal = schuin ventraal op schouder
–> Y-view krijgen
17
Q
functie rotator cuff spieren
A
- functie
- supraspinatus = abductie & elevatie
–> passage in subacromiale ruimte
- infraspinatus = exorotatie
- subscapulair = endorotatie
- teres minor - biomechanica
- spieren trekken kop in cavitas
- labrum zorgt voor extra stabilisatie
18
Q
schouderluxatie
A
- locatie
- antero-inferieur meest frequent
- posterior = endorotatie & epilepsie
- luxatio erecta = elevatie arm - oorzaak = val
- judo = schouderworp
- fietsen = val overstuur - beeldvomring
- RX = overlapping zichtbaar
- humerus = anterior & inferior van scapula
–> antero-inferior luxatie
- rotatie naar exorotatie = tuberculum minus lateraal
19
Q
schouderluxatie complicaties
A
- complicaties weke delen
- kapselscheur
- labrumscheur - complicaties bot
- Hill-Sachs letsel
- Bankart letsel - Hill-Sachs letsel = indeukingsfractuur
- na reductie antero-inferior luxatie
- anterior caudale boort glenoid beukt tegen postero-lateraal & craniaal deel humerus
–> ook avulsie van labrum op deze plaats
- depressie op humerus kop
- contrast vloeistof kan hier infiltreren - beenderig Bankart letsel
- ook deel van bot komt los
- bijkomend labrum = Hill-Sachs
- op RX lijkt het op caudale osteofyt
20
Q
labrumletsel
A
- functie
- fibreuze band rond cavitas glenoidalis
- steunzone voor humeruskop
- vergrotten van contact met vlakke cavitas - labrumscheur/avulsie
- labrum komt los van bot
- instabiliteit = aanleiding voor nieuwe luxatie op zelfde plaats - kliniek
- slecht genezen & recidiveren
- opsporen best artro-CT & artro-MRI
21
Q
andere vormen van schouderluxaties
A
- luxatio erecta
- arm is in elevatie positie gefixeerd
- klassiek dronken vallen & vallen van trap
- probleem = fixatie die moeilijk te reduceren is
- complicatie = plexus brachialis letsel - posterior schouderluxatie
- minst voorkomend
- probleem diagnose
- atypische pijn
- geen abductie & exorotatie mogelijk - RX van posterior schouderluxatie
- beperkte overlapping met minder verplaatsing
- arm in endorotatie gefixeerd door humerus achter gelenoid = tuberculum minus mediaal - oorzaak van posterior schouderluxatie
- klassiek = bilateraal na epilepsie & electrocutie
- endorotatoren zijn sterker als exorotatoren
22
Q
fracturen
A
- scapula
- hematoom na fractuur scapula letsel
- compressie van plexus brachialis
- ook sectie door scherpe randen breuk - humerus
- sectie van n. radialis & a. brachialis mogelijk
- vooral bij scherpe randen & mediodiafysair
23
Q
evaluatie letsels van rotatorcuff
A
- beeldvorming
- eerste keuze = echografie
- tweede keuze = artrografie MRI of CT - echo van rotatorcuff
- voordeel door dynamisch beeld = verschillende posities
- pezen bedekt door deltoideus
- moeilijke evaluatie - echo van andere structuren
- gewrichtspleet
- bursa subacromiosubdeltoidea
24
Q
letsels van rotator cuff
A
- impingment subacromiaal spoor
- door scherpe rand acromion
- degeneratieve aanbouw
- langzaam openscheuren van pees - echografische kenmerken ruptuur
- volledige afwezigheid = naakte humerus kop bij volledige scheur
- focale/discrete hypo-echogene zone door vocht
- volledige dikte scheur = pees randen dwars treffen
- pariele dikte scheur = intratendineus
–> beter met artrografie
25
Q
artrografie van rotatorcuff letsel
A
- beeld
- contrast inspuiten in onderste kapsel recessus
- peesschede van CLB staat in verbinding met kapsel
- recessus axillaris = heel breed door elevatie ROM
- lijn collum anatomicum wordt zichtbaar
- craniale begrenzin door supraspinalis
- donkere driehoeken = labrum - pathologie
- scheur van rotatorcuff spieren
- craniale begrenzing valt weg
- lek naar subacromiale ruimte & bursa
–> contast bursa = scheur rotatorcuff - grootte & positie van scheur evalueren
- supraspinatus = veel lekkage
- infraspiantus = beperkt
- ondervlakte = intratendineuze scheur = niet volledige ruptuur
–> niet tot bursa = moeilijk op echo
26
Q
PSH
A
- peri-artritis scapulo-humeralis
- calcificaties in rotator cuff
- vooral naar insertie
- eerder klinisch beeld
–> correcte naam = calcifierende tendinopathie
- tov. calcificatie onstaan erosies - spieren
- vooral in supraspinatus
- onderscheid spier door endo/exorotatie beeld
–> insertie voorste of achterste deel tuberculum majus - beeldvomring
- RX
- CT
- echo = schaalvormige structuur met slagschaduw (hypo-echogeen) door weerkaatsing - therapie
- needling = herhaald prikken
- gevolg = focaal defect op CT
–> licht grijzer dan zwarte pees
27
Q
echografische kenmerken van tendinitis
A
- hoofdkenmerken
- pees verbreed = zwelling
–> referentie andere schouder
- inhomogeen
- onduidelijke aflijning - andere kenmerken
- intratendineuze cysten
- intratendineuze spleten
- calcificaties
28
Q
bicepspees
A
- anatomie
- in sulcus intertubercularis
- bedekt door subscapularis - tenosynovitis
- peesschede
- pees normaal maar hypo-echogeen errond = vocht - tendintitis = pees
- ruptuur & luxatie
- empty groove sign = geen pees in sulcus
- bij luxatie zal pees meer mediaal liggen
29
Q
SLAP-letsel
A
- SLAP
- superior
- labrum
- anterior naar posterior gescheurd - artro-CT
- groot belang
- bovenste driehoek CT heeft geen connectie met cavitas
- lek van contrast - onstaan
- elevatie & werpbewegingen
- volleybal & basketbal
30
Q
osteologie van elleboog
A
- humerus ventraal
- lateraal = capitulum humeri
- lateraal boven capitulum = fossa radialis
- mediaal = trochlea humeri
- centraal boven trochlea = fossa coronoidea gevuld met vet = donker op RX
- epicondylus lateralis & medialis - humerus dorsaal
- fossa olecrani
- belangerijk voor extensie = olecranon van ulna - ulna
- olecranon
- ventraal proc. coronoideus
- proximaal radio-ulnair gewricht
- net onder gewrichtsopp = zone van translucentie (minder bot) zonder pathologisch te zijn - radius
- collum = locus minoris resistentie
–> vaak breuken op dit punt
- meer caudaal = tuberositas bicipitis brachii
31
Q
RX van elleboog
A
- RX opnames
- klassieke VA & profiel
- ook 3/4 schuine opnames
- focus voor bepaalde zones - artrografie
- flexie & extensie evaluatie
- brede reccessus ventraal & drosaal voor ROM
- retraheren van recessus = firbose = rigiditeit
32
Q
groeischijven elleboog
A
- algemeen groeischijven
- samen met linker handpols = leeftijdsbepaling
- meerdere kernen kunnen op zelfde locatie ontwikkelen ≠ fractuur - ontstaan groeischijven
- eerst = capitulum
- tweede = epicondylitus medialis
- derde = trochlea
- vierde = epicondylitus lateralis - latere groeischijven
- groeikernen worden groter
- radiuskop groeikern
- trochlea groeikern
33
Q
luxatie van de elleboog
A
- types
- kan zowel radius, ulna of beide zijn
- radius = pulled elbow
- luxatie elleboog - subluxatie radius
- overlap van cortex
- vergrootte gewrichtspleet radius & ulna
- kanteling van kop
- kan leiden tot vroegtijdige artrose
–> net zoals alle traumatische gebeurtenissen - luxatie elleboog
- posterior dislocatie beide voorarm beenderen
- verplaatsing naar radiaal
34
Q
stand afwijkingen van elleboog
A
- cubitus valgus
- te uitgesproken valgus van de elleboog
- radiale deviatie groter dan fysiologische valgus
- hoek van humerus tov. ulna - pronation douloureuse = pulled elbow
- vooral bij kinderen
- typische houding = immobilisatie in pronatie met pijn
- subluxatie van radius
- reductie door supinatie & druk op radius kop - pulled elbow op RX
- normaal radius & ulna evenwijdig met elkaar
- assen van beenderen kruisen
35
Q
hydrops in elleboog
A
- algemeen
- aspecifiek kenmerk = meerdere oorzaken
- normaal minimaal = kapsel ligt bijna tegen bot - oorzaken
- artrose opstoot
- artritis
- fractuur
- gewrichtsmuis
- bursitis
36
Q
fat pad elleboog
A
- fat pad
- in fossa coronoideus
- ook een vet ophoping in fossa olecrani - beeld
- normaal = mooi afgelijnd op T1
- fat pad sign = opzetting bij vochtuitstorting van gewricht
- vetkwab wordt naar boven & naar voor geduwd
- bij nog meer vocht = ook dorsale vetpad van olecranon weggeduwd van gewricht - diagnose
- alarmteken van moeilijk zichtbare pathologie
- vooral fracturen
37
Q
fracturen van elleboog
A
- radius collum
- kanteling van kop
- densificatie rond collom op RX
- overlap van cortex - radius kop
- belang van 3/4 opnames
- breuk moet parallel met richting liggen anders niet zien
- mogelijke trapvorming = impactie fractuur - humerus
- normaal groeischijf capitulum in verlengde van voorzijde diafyse
- door fractuur kan dit dislocatie geven
38
Q
PAO
A
- peri-articulaire ossificatie
- heterotope ossificatie
- verlamming
- brandwonden
- post-traumatisch vb: fracturen
- te hevige mobilisaties = spierscheurtjes - ontstaan
- omvorming van bindweefsel tot kraakbeenmatrix
- kraakbeenmatrix wordt bot
- overbrugging van gewrichten is mogelijk = beenbrug
- immobiliteit tot gevolg indien ter hoogte van gewricht
39
Q
orthopedische pathologie elleboog
A
- artrose
- niet frequent
- versneld door traumatische gebeurtenissen
- klassieke kenmerken
- zware artrose CT nodig door te uitgebreide aantasting - ziekte van Panner
- AVN capitulum humeri
- verminderde densiteit die mooi afgelijnd is rond capitulum
- gevolg = inzakking van cortex
- bij valgiserende werpsporten vb: basebal
- recidiverende microtraumata
- MRI sneller dan RX
40
Q
gewrichtsmuizen elleboog
A
- oorzaken
- trauma
- afgebroken osteofyt
- osteochondritits dissecans
- SOCM synoviale osteochondromatose - hinder
- locatie bepaald as/sympatomatishc
- tussen gewrichtsopp. grote hinder vb: blokkage
- kan ook tussen radius, ulna & humerus liggen
–> minder hinder
41
Q
osteochondritits dissecans & SOCM
A
- osteochondritits dissecans
- stuk bot dat los ligt onder kraakbeen
- pas later na kraakbeen ook loskomt = in gewricht - SOCM synoviale osteochondromatose
- zeldzaam
- KB-fragmentjes vormen zicht in synovium
- typisch multipele fragmenten
–> wisselende grote & loxalisatie
- ook mogelijk in knie, heup & schouder
42
Q
olecranon burstitis
A
- oorzaak
- trauma of frictie
- infectie
- RA
- jicht - differenitaal diagnose = synovium verdikking = infectie of RA
43
Q
epicondylitis lateralis
A
- tenniselleboog
- extensor carpi radialis longus = opgezet met wittere kleur
- oedeem
- inflmmatie
- epicondylitis medialis = golfers elleboog - diagnose
- klinisch
- echo
- MR = zeer zeldaam gebruikt - complicaties
- partiele scheur = intern witte kleur
- verkalking - verklalking
- door microscheurtjes
- vergevorderde fase
- erg proximaal aan insertie
–> distaler = calcifiërende tendinitis die zeldzamer is
44
Q
olecranon spoor
A
- algemeen
- posterior & craniaal van olecranon
- tendostose = in verlengde van triceps pees - acutaliteit
- acuut = wazig afgelijnd
- chronisch = scherp afgelijnd
45
Q
andere niet frequente pathologiën
A
- bicepsruptuur
- vooral echo evaluatie
- retractie van spierbuik = Popeye arm - denervatie
- spieren in kaart brengen op MRI
- T2 = wit beeld door oedeem in vroege fase
- T1 = wit beeld vettige atrofie in late fase
- ook mogelijk door op MRI verloop van zenuw te beoordelen - compressie syndroom n. ulnaris
- osteofyt rond n. ulnaris
- bij artrose
- irritatie van n. ulnaris - processus supracondylaris
- groter & verder van gewricht dan osteofyt
- normale deviante
