Schouder kinesiologie Flashcards
1
Q
gewrichten van de schouder
A
- gewrichten
- acromio-claviculair
- sterno-claviculair
- gleno-humeraal
- scapulo-thoracaal - gewrichtsplooi = axillairy pouch
- overschot aan kapsulair volume = boven 90° abductie kunnen bewegen
- rust = inferior in axilla
- kliniek = verschrompeling leidt tot frozen schoulder (adhesieve capsulitis)
–> vooral verstijven van antero-inferior deel
2
Q
clavicula
A
- voorkomen
- niet in elk dier
- enkel primates, vleermuizen, ambifbieën & reptielen
- alle andere zoogdieren niet - clediocraniale dysplasie
- geboren worden zonder clavicula & breder hoofd
- vragenlijst van ASES, CS & DASH
- uitkomst = normale algemene functies
- enkel kracht & werpen verminderd
3
Q
functionele biomechanica
A
- oriëntatie glenoid
- dieren = vooral naar craniaal
- mensen = vooral naar venraal - infraspinatus
- infraspinatus is belangerijkste
- bij uitval = moeilijke compensatie door andere
- spier voor wegwerpen - andere
- acromion = deltoid beter gebruiken
- clavicula = schouders in retractie fixeren voor betere kracht
4
Q
krachtkoppels van rotator-cuff
A
- transversaal force couple
- ventrale & dorsale kracht
- op humerus zo goed mogelijk in de kom te houden - coronaal force couple
- deltoid trekt schouder naar craniaal
- wordt tegengewerkt door supraspinatus
5
Q
sub-acromiale boog
A
- onderdelen
- proc. coracoideus
- acromnion
- lig. coracoacromialis - bepalende factoren voor subacromiale ruimte
- lig. coracoacromialis
- vorm van acromion
- stand van humerus & scapula
- houding = ruimte wordt kleiner naar 90° elevatie - Bigliani-classificatie = vorm van acromion
- type I = vlak met meer ruimte
- type II = gebogen
- type III = gehoekt met minder ruimte
–> kleinste ruimte tussen humerus & acromion
- weinig gekend verband met pathologie
6
Q
lig. coracoacromialis
A
- lig. coracoacromialis
- geen synoviaal gewricht overspannen
- beschermen van onderliggende pezen & bursa
- verhinderen abnromale craniale translaties humeruskop - pathologie van lig. coracoacromialis
- subacromiale conflicten
- verdikken bij RC-scheuren = ooraak of gevolg?
7
Q
SAPS
A
- SAPS subacromiaal pijn syndroom = subacromiale conflicten
- inklemming weke delen
- RC-pezen
- bicepspees
- bursa - intern of extern
- intern = glenohumeraal
- extern = onder acromion of proc. coracoideus - primair of secundair
- primair = structureel vb: type III acromion
- secundair = functioneel = meeste
8
Q
statische stabilisatoren van schouder
A
- glenoid tov. humeruskop
- 25-33% van de opp
- 75% verticale diameter
- 55% breedte diameter - labrum
- fossa glenoidalis vergroten zonder verlies aan ROM
- door vervormbaarheid = fibreus & kraakbeen
- aanhecting van lig. & BCL pees
- veel variaties in dikte & vorm binnen assymptomatische populatie = diagnose van letsel is soms moeilijk
- ook stabiliteit door negatieve intra-articulaire druk - labrum letsel
- Bankart-letsel = antero-inferior ruptuur na anterior luxatie
–> gevaar voor glenohumerale stabiliteit
- SLAP-letsel = bovenzijde aan oorsprong van biceps
9
Q
rotator interval
A
- rotator cuff interval
- driehoek waarin geen spieren zitten = enkel lig.
- proc. coracoideus
- subscapulair
- suprapinatus - lig. in rotator interval
- lig. coracohumeralis
- lig. superior glenohumeralis
- omarmen bicepspees bij verlaten van schouder - functie interval
- glenohumerale stabiliteit
- beperking overmatige GH-bewegingen
- stabiliteit CLB
10
Q
pathologie van rotator interval
A
- ruptuur van lig
- instabiliteit biceps & glenohumeraal
- sulcus-sign = gootje tussen acromion & dak humerus
- sign is aanwezig in neutrale positie & exorotatie
–> normaal niet meer in exorotatie door aanspannen van lig.
- meer anterior & posterior translaties - aanspanning lig.
- frozen schoulder
- ROM daling anteflexie & exorotatie
11
Q
gekoppelde bewegingen van de clavicula
A
- claviculaire bewegingen
- zadelgewricht = 2 assen gewricht
- aanwezigheid van discus = 3 assen gewricht
- elevatie/depressie
- retractie/protractie
- posterior/anterior axiale rotatie - heffen van arm -> clavicula
- elevatie
- retractie
- posterior rotatie
12
Q
gekoppelde bewegingen van de scapula
A
- scapulaire bewegingen
- opwaartse/neerwaartse rotatie
- posterior (acromion naar acchter) en anterior tilt
- interne/externe rotatie - claviculaire -> scapulaire bewegingen
- elevatie + opwaarse rotatie
- retractie + extere rotatie
- posterior axiale rotatie + posterior tilt & opwaarse rotatie
13
Q
posterior rotatie clavicula -> opwaarste rotaties scapula
A
- posterior rotatie + opwaarste rotatie
- lig. conoideum = clavicula x basis acromion
- onderspanning bij elevatie clavicula & posterior rotatie
- bijdrage tot opwaartse rotatie - gevolg
- 60° opwaarste rotatie scapula door:
- eerste 40° = elevatie van clavicula
- rest kan niet verklaard worden door AC-gewricht want hier is max 10° angulaire bewegelijkkheid
- laatste 20° = posterior axiale rotatie van clavicula - pathologie van lig. conoideum
- clavicula fractuur of acromioclaviculaire luxatie
- onvoldoende gekoppelde beweging = kleinere SA ruimte
- meer risico op klachten
14
Q
functie scapula tijden bewegingen
A
- stabiele basis voor gleno-humerale beweging
- voldoende pro & retractie tijdens functionele bewegingen
- voldoende elevatie van acromion
- tijdens bewegingen boven schouder hoogte
- vermijden van subacromiale conflicten - voorspanning in alle op het schouderblad aanhectende spieren
- schakel in kinetische keten
- eigen aan adl-taken
15
Q
normale beweging van scapula
A
- arm elevatie
- opwaartse rotatie
- posterior tilt
- externe rotatie - houding spieren
- pectoralis minor
- levator scapulae - mover spieren
- trapezius bundels
- serratus anterior
- romboidei
16
Q
levator scapulae & rhomboïdeï
A
- functie
- elevatie
- retractie
- neerwaarste rotatie - activiteit
- eerder posturale functie = tegen Fz in rust
- zelden concentrisch actief bij elevatie - Prime-mover functie = functionele endorotatie
- hand-rug vb: achterzak
- levator scapulae & pectoralis minor zijn krachtenkoppel
- levator scapulae = neerwaartse rotatie maar ook elevatie
- pectoralis minor = neerwaarste rotatie maar ook depressie - kliniek
- spieren zijn vaak hypertoon & verkort
- drukgevoelig aan margo medialis & angulus superior
- continu teveel neerwaartse rotatie
- minder ruimte SA = risico SAPS
17
Q
pectoralis minor
A
- rugzakspier
- ventrale O/I ondanks dorsale scapula = vaak vergeten bij onderzoek
- anterior tilt van scapula
- elevatie scapula door hefboom werking
- moet ontspannen bij elevatie van arm - krachtkoppel met lower trap
- gelosten keten = krukkengang
- depressie van scapula
- co-contractie met lowertrap - klinische relevatie
- hypertonie & verkorting
- pijn & drukgevoligheid aan insertie & spierbruik
- schoudertop is in ruglig hoog van tafel
- anterior tilt = risico SAPS
- compressie neurovasculair = TOS thoracic outlet syndrome
18
Q
subclavius
A
- functie
- hangt eerste rib op aan clavicula
- stabiliseren van SC-gewricht
- secundair = hulpademhalingsspier - kliniek
- hypertonie
- onderzoek combineren met AH-functie
- claviculaire elevatie verhinderen = SAPS
- vernauwing clavicula & eerste rib = TOS
19
Q
deltoideus
A
- functie
- afh van positie schouderblad
- behoud van optimale lengte spier = 60% rustlengte
- 90° abductie zonder beweging scapula = insufficiëntie kracht door te kort
- opwaartse rotatie van schouder is noodzakelijk - krachtkoppels
- contractie deltoideus = ontbinden in rotatie & craniale translatie component
- contractie RC = ontbinden in rotatie & caudale translatie
20
Q
vectoren op schouder
A
- spieractiviteit
- enkel deltoideus = in begin eerste graden heel veel craniale translatie
- enkel RC = weinig translatie maar onvoldoende kracht voor beweging
- samen = realiteit = craniale translatie wordt geminimaliseerd - rotatie positie
- exorotatie zal altijd minder craniale translatie hebben tov. neutraal/endorotatie
- vooral verschil bij 30-90°
- na 90° zullen vectoren allebij stabiliserend zijn - dysfunctie = SAPS
- te zwakke RC = rupturen, tendinopathie & instabiliteit
- te sterke deltoideus = eenzijdig deltoideus trainen
- elevatie in endorotatie = empty can is afgeraden
21
Q
teres major
A
- functie
- adductie = prime mover
- retroflexie
- endorotatie
- GKK scapulaire opwaartse rotatie = stabilisatie - pathologie = SAPS
- verkorting/hypertonie
- vooral bij zwemmers = grote krachten naar endorotatie zijdens doorhala beweging
- elevatiestand van scapula = shrug-fenomeen
22
Q
latissimus dorsi
A
- functie
- zelfde functie
- segment & grens overschrijdend
- grotere spierbuik
- rol bij opduwen, steunen & hangen
- ook rol bij geforceerde inspiratie & expiratie - krachten koppel met pectoralis major
- schouder fixeren
- wandelen met stok
23
Q
pathologie van latissimus dorsi
A
- verzwakking = opduwen of steunname stok moeilijk
- verkorting
- zwemmers
- anteflexie & abductie beperkt
- kyfose = meer anterior tilt
–> risico op SAPS - gewijzigde kracht & functie
- reconstructieve chirurgie = borstreconstructie
- latissimus transfer = RC-scheuren
24
Q
algemeen pathologie van schouder
A
- categorieën doorverwijzing door artsen
- stijve schouder = ROM afname
- SAPS subacromiaal pijnsyndroom
- glenohumerale instabiliteit
- andere - breder = kine
- articulaire bewegingsbeperking
- subacromiale pijnklachten
- bursitis subacromiodeltoidea
- musculotendinogene klachten
- schouderinstabiliteit
- scapulaire dysfunctie
- neurologische aandoening
- revalidatie na trauma of orthopedie
25
Q
pathologie x pijnregio
A
- pijn posterior = intern impingement
- pijn anterior = sulcus intertubercularis + lijn spierbuik = bicepslijden
- pijn deltoideus regio = C5 = SAPS
- pijn schouder top/nek = C4 = AC-artrose
26
Q
acutaliteit van klachten
A
- de 3 vragen van Cyriax
- drukbelasting = hebt u pijn als u op de schouder ligt
- pijn distaal van de elleboog
- pijn tijdens rust - interpretatie
- 3 x ja = hoog acuteel
- 0-1 x ja = laag actueel
27
Q
pathologie per leeftijdscategorie
A
- 35-
- instabiliteit
- subluxatie
- SAPS - 35+
- frozen shoulder
- AC-artrose
- SAPS - 65+
- schouder artrose
- RC-scheuren
28
Q
bijkomende vragen anamnese
A
- Ziekte ZOOM
- aandoening in directe relatie tot huidige klacht
- roker
- pijn in andere gewrichten
- familiale klachtne
- rode vlaggen = fractuur, koorts, … - andere vragen ZOOM
- operatie
- ongeval
- medicatie - belasting
- beroep
- hobby
- voorkeurshand
29
Q
DASH
A
- DASH disability of arm, shoulder and hand
- 30 vragen
- mogelijkheid bepaalde activiteiten afgelopen week
- symptoom of functie niveau - Likertschaal
- geen moeite
- geringe moeite
- meer moeite
- zeer veel moeite
- niet in staat
30
Q
specifieke vragenlijsten voor de schouder
A
- WOSI western ontario shoulder instability index
- 21 VAS-scores
- fysieke symptomen, sporten/werken, levensstijl & emoties
- ook nog OSIS oxford shoulder instability score - andere
- RC = WORC
- rolstoelgebruikers = WUSPI wheelchair users shoulder pain index
31
Q
algemene vragenlijsten voor de schouder
A
- SPADI shoulder pain and disability index
- 5 pijnvragen
- 8 beperking vragen
- afgelopen week
- schaal 0-10 - CMS constant murley score
- beoordeling pijn, ADL, actieve mobiliteit & kracht
- deels door therapeut
- 100 punten is maximum - SST simple shoulder test
- 12 ja/nee vragen
- functionele beperkingen - andere
- SDQ shoulder disability questionnaire
- SRQ shoulder rating questionnaire
