Medische beeldvorming pols & hand Flashcards
1
Q
osteologie van pols
A
- algemeen
- van lateraal naar mediaal
- some lovers try positions that they cant handle - beentjes 1e rij
- os scaphoideum
- os lunatum
- os triquetrum
- os pisiforme - beentjes 2e rij
- os trapezium
- os trapezoideum
- os capitilum
- os hamatum met hamulus ossis hamatum
2
Q
osteologie van de hand
A
- sesmoid beentjes
- I = constant
- II & V = inconstant
- III & IV = zeldzaam
- plantaire zijde - densiteiten
- boogvorm op basis proximale phalanx
- V-vorm op basis intermediare & distale phalanx
- geen artrose maar normale densiteit - andere aandachtpunten
- inkeping MC-kop is normaal
- TUFT van distale phalanx
–> processus unguicularis = processus die nagel draagt
3
Q
opnames hand & pols
A
- face
- 2 uitsteeksels palmair & ulnair
- hamalus ossis hamatum superponeren op os hamatum
- os pisiforme
- duim ligt tussen profiel & face = specifieke opnames nodig - profiel opname
- veel zuiperpositie van beenderen
- meest proximale = os lunatum
- plantair proximaal = os scaphoideum
- plantair distaal = os trapezium
- dorsaal distaal = os capitatum
4
Q
bijkomende incidenties hand & pols
A
- 3/4 opnames = focus op bepaalde structuren met midner superpositie
- 3/4 radiaal dorsaal
- os trapezium
- os trapzoïdeum
- os scaphoideum
- duimbasis MC = spiraal breuk
5
Q
specifieke opnames
A
- duimopnamen
- profiel
- face = achterzijde neerleggen - vingers
- profiel voor elke vinger appart in palmaire flexie
- niet mogelijk met 3/4 opnames = niet zuiver profiel - polsbeenderen
- os scaphoideum = 3/4 pronatie
- os pisiforme = 3/4 supinatie - carpal tunnel view
- hand in dorsiflexie houden
- in praktij moeilijk want houding is pijn procoatief bij acute aandoeningen
- veel makkelijker bij CT
6
Q
assen in profiel opname
A
- as statiek
- radius
- centrum os lunatum
- centrum os capitatum
- MT3 - as gewrichtsoppervlakte
- plamarie tilt distale radius epifyse
- hoek van gewrichtsopp tov. loodrechte van as radius
- normaal 3-20°
- gemiddelde mannen = 9°
- gemiddelde vrouwen = 12°
7
Q
dynamische opnames van de hand
A
- deviaties
- andere zijde wordt beter in kaart gebracht
- radiale deviatie voor ulnaire beenderen te evalueren - os scaphoideum
- radiale deviatie = kanteling van os scaphoideum naar palmair
–> verkorting door verticalere positie
- omgekeerde bij ulnaire deviatie - palmair & dorsiflexie
- alles beweegt = assen van alle beentjes maken boog
- torsie-flexie opname
8
Q
leeftijdsbepaling bij hand
A
- evaluatie van hand
- minst beschadigde hand gebruiken
- 90% linker hand
- meeste mensen zijn rechtshandig = meer frequent traumatische letsels
- atlas is voor linker handen = niet mogen gebruiken op rechter - skeletleeftijd bepalen
- evaluatie van groeischijf = spleet & botkern
- score van alle gewrichten in de hand
- totaal score zal leeftijd geven
- groeiprognose kunnen opstellen
9
Q
groeischijven van de hand
A
- locatie groeischijven
- MT = distaal
- MT1 = enige proximaal van metacarpalen
- alle phalanxen = proximaal - aandacht
- sesamoid duim = botkern zichtbaar vanaf pubertijd
- bij baby zijn alle pols beentjes nog niet zichtbaar
10
Q
varianten in de pols
A
- surnumeraire beentjes
- 21 mogelijke beentjes
- meestal niet van klinisch belang - synosthose
- vergroeiingen
- minder mobiliteit
- tussen proximale & distale rij = eerder zeldzaam
- tussen zelfde rij = meer frequent - proc. styloideus -> os styloideum
- geeft zelfde beeld als fractuur
- verschil = os heeft langs alle kanten corticale aflijning
- oudere fracturen hebben dit ook!
–> geen mogelijkheid van differenitaal diagnose - congenitale afwijkingen
- RX = aantal & vormen
- MRI & echo = weke delen
11
Q
varianten van ulna
A
- ulna minus = minder lang dan radius
- kan gepaard gaan met AVN lunatum = ziekte van Kienböck - ziekte van Kienböck
- associatie is onduidelijk
- oorzaak door repitieve microtraumata vb: drilboor - ulna plus = langer
- stoten op os lunatum
- ulnair abutment syndroom = ulnaire impactie - ulnair abutment syndroom
- microfracturen
- KB-defecten
- botoedeem
12
Q
fracturen van voorarm & pols
A
- groeihout fractuur radius & ulna
- bij kinderen
- 1 kant gebroken & 1 kant gebogen = periostale opstuiking
- angulatie
- enkel opstuiking zonder breuk andere kant = torus-fractuur - Pouteau-Colles fractuur
- meest frequent
- val die wordt opgevangen met handen
- dorsale kanteling van distale radius epifyse
- graad van kanteling bepaald gips of bijkomende fixatie - epifysiolyse
- fractuur combinatie met letsel groeischijf
- verplaatsing epifyse
- gevolg = snellere sluiting radius
- ulna groeit sneller = ulna plus
13
Q
fracturen van de hand
A
- Bennet-fractuur
- basis MC1
- duimt blijft haperen bij trauma = skiën met stokken
- loopt schuin tot in gewrichtsopp. - stressfractuur MCII
- diamantslijper
- dikkere cortex op RX
- verhoogde captatie op botscan - os hamatum
- hamalus fractuur
- golfers die haperen bij swing
14
Q
scaphoidfractuuur
A
- soorten
- distaal
- midden/centraal/lende = meest frequent
- proximaal - vascularisatie
- arterie dringt binnen in midden deel
- vertakken naar distaal & proximaal - complicatie
- avn
- delayed union
- pseudoartrose
- preventie hiervan door voldoende lang in te gipsen
15
Q
scaphoid avn
A
- beeldvorming
- densere zone van proximaal deel
- laag = zwart signaal van dood bot - oorzaken
- vooral proximale fractuur
- disuse osteoporose door gips
- geen bloed naar fragment = kalk kan niet weg
–> even dens als bot
16
Q
scaphoid pseudartrose
A
- algemeen
- sclereuze randen van breuk = vorming van cortex
- neo-articulatie
- geen overbruggende callus - kliniek
- instabiel
- pijnlijk - therapie
- breukranden volledig vrijmaken van cortex
- fixeren door Herbertschroef
- draairichting uiteinden verschilt = delen tegen elkaar trekken
- botenten = nieuwere therapie
17
Q
fractuur luxaties
A
- radius fractuur
- fractuur proc. styloideus radii
- luxatie van os scaphoideum tov. os lunatum - scaphoid fractuur
- os capitatum geluxeerd naar dorsaal
- centrum van os capitatum ligt niet meer op de as
- perilunaire luxatie = alles rond os lunatum is verplaatst
18
Q
sudeck-atrofie
A
- synoniemen
- SRD sudeck sympatische reflex dystrofie
- reflex algodystrofie
- PD post-traumatische dystrofie
- CRPS-1 complex regionaal pijnsyndroom type 1 - oorzaak
- fidduse grosmazige osteoporose
- meer doorbloeding = veel ontkalking - symptomen
- pijn
- stijfheid
19
Q
stressopnames van de hand
A
- algemeen
- manueel gewricht onder druk zetten
- angulatie stand van gewricht toont of het fysiologisch is of pathologisch
20
Q
SL scapholunair ligament scheur
A
- algemeen
- na geforceerde wringbeweging
- leidt tot instabiliteit pols - DISI dorsal intercalated segment instability
- scapho-lunaire dissociatie
- scaphoid kantelt naar palmair
- os lunatum kantelt naar dorsaal
- kan ook bij schaphoid fracturen of pseudartrose - SLAC-wrist = scaphulolunate advanced collaps
- laattijdige complicatie
- os capitatum gaat door krachtuitoefening naar proximaal opschuiven
–> diastase wordt groter
- verminderde carpus hoogte
- artrose tussen scaphoid/radius & captitatum/lunatum
21
Q
diagnose van SL-ruptuur
A
- kenmerken op RX
- scaphoid verkorting = kanteling
- lunatum kanteling
- diastase = grotere gewrichtspleet - opsporen = volgorde (verder gaan indien negatief)
- AP & laterale opname
- ulnaire deviatie opname & vuistgreep opname
- stress opname
- MR/arthrografie
(- videofluoroscopie)
22
Q
artrografie van de pols
A
- compartimenten
- MCG mediocarpaal = alle polsbeentjes
- RCG radiocarpaal gewricht
- DRUG distaal radio-ulnair gewricht - gebruik
- bij twijfel intactheid lig.
- contrastvloeistof zal binnen zelfde compartiment blijven indien lig. intact is - TFCC triangulair fibrocartilagineus complex
- vuilt ruimte tussen ulna & polsbeentjes
- meniscus van de pols
- constrast vloeistof tonen fissuren aan
23
Q
artrose van de pols
A
- types
- DIP = Hederden nodules
- PIP = Bouchard nodules
- CMC-I = rhizartrose
–> vaker na oude Bennet-fractuur
- STT scaphoid-trapezium-trapezoïdeum
- radio-carpaal - kliniek
- stramheid op einde van de dag
- alginatiestoornis
24
Q
complicaties bij artrose
A
- TFCC
- radio-carpale artrose = vernauwing
- ook vernauwing ulnair = TFCC zal altijd sterk beschadigd zijn - hemochromatose
- opstapelinsziekte van lever
- artrose MCP III & soms II - duim
- STT vaak zamen met CMC-I
- indien CMC-I onaangestast is = alarmteken
- CPPD calcium pyrofosfaat depositie dissease
- pseudojicht in STT
25
Q
artritis
A
- oorzaak
- meerdere
- meest frequent = RA
- psoarisis = nagels & huid vooral elleboog
- jicht = voeten vooral MT1 - kenmerken psoriasis artritis
- ook DIP aangetast
- worstvormige vingers = inzakking & dikker worden
- ankyloses
26
Q
algemeen RA
A
- voorkeurslocatie RA
- CMC, MCP & PIP
- nooit DIOP
- radiocarpaal & intercarpaal
- voeten ≈ handen
- cervicale wervelzuil - kliniek
- ochtendstramheid
- nachtelijke pijn
- infalmmatoire zwelling
27
Q
kenmerken RA
A
- periarticulaire osteoporose
- hypereamie door onsteking
- uitspoeling van kalk
- vroegtijdig - pocket erosies
- pannus weefsel aan rand van gewricht
- bot dat niet door KB-bedekt is binnen gewricht
- vroegtijdig - latere kenmerken
- vernauwing gewrichtspleet
- wazige aflijning gewrichtspleet
- (sub)luxaties door lig. destructie in hele hand
- deviatie van assen
- secundaire artrose
- laattijdig = ankylose - ulnaire deviatie van alle vingers
- en coup de vent
- sterkere krachten van pezen ulnair
28
Q
echografie aan de hand
A
- polscyste
- klinische diagnose aangevuld met echo
- vooral dorsale zijde pols - tenosynovitits
- zwarte zone zond witte pees
- De Quervain tendinitis = extensorpezen van compartiment I
–> abductor pollicis longus & extensor pollicis brevis - Dupuytren contractuur
- knobbels & banden palmair
- knobbels veroorzaken contracties
- hand is gefixeerd in flexie toestant
- enige therapie = ressectie - pees rupturen
29
Q
peesrupturen
A
= types van mallet vinger
- ruptuur extensor pees = vaak heelkunde nodig
- afgebroken botfragment
- geneest beter
- conservatieve therapie - peesruptuur met epifysiolyse
- epifyse staat open naar posterior
- kanteling van groeischijf
