Schouder pathologie Flashcards
1
Q
schouderklachten
A
- algemeen
- 3e frequenste MSS klacht
- 16-26%
- veel onderlinge associatie - testen
- geen enkele schouder test 100% specifiek of sensitief
- belang anamnese
- vaak proefinfiltratie - articulaire bewegingsbeperkingen
- frozen shoulder
- rotator cuff atropathie = glenohumerale artrose
- schouder-hand syndroom
2
Q
frozen shoulder
A
- pathologie
- progessieve verstijving schouder
- verminderde QoL door pijn & stijfheid
- self-limiting disease met lange duur = 2j
- verdikking & hyperamie van lig. coracohumerale - kapsel
- inflammatie & inkrimping
- normaal 15-35cc
- frozen shoulder = 5-6cc - prevalentie
- 2-5% algemene populatie
- vrouwen > mannen
- 40-65j
- meer aan dominante kant - recidiveren
- 20% krijgt ook heterolaterale binnen 5j
–> minder erg & juiste verwachtingen
- recidiveren op zelfde kant is zeldzaam
3
Q
frozen shoulder oorzaken
A
- oorzaken
- wordt eerder als ziekte dan letsel gezien = frozen shoulder disease
- vaak ongekend
- ideopathisch - MSK
- tendinopathie-scheur
- schouder traumata
- CPRS = schouder-hand syndroom - systemisch
- Dupuytren
- diabetes = heel vaak!
- schildklieraandoeningen
- hartaandoeningen & post-cardio chirurgie
- neurologische aandoeningen = hemiplegie & traumata
- longpathologie
- anti-epileptica
4
Q
traditionele indeling van frozen schoulder
A
- painfull freezing phase = 2-9m
- pijn bij beweging
- nadien meer & spontane pijn - frozen = adhesieve phase = 4-12m
- ROM beperking actief & passief
- kapsulair patroon = eerst exorotatie
- compensaties thoracoscapulair - thawing = resolutie faze = 5-12m
5
Q
klinische indeling van frozen shoulder
A
- klinisch hoog acuteel = pijn > stijfheid
- hoge irriteerbaarheid
- pijn in rust
- uitstraling tot onder elleboog
- niet slapen zonder pijn
- ernstige beperking in ADL
- pijn voor weerstand tegen beweging - klinisch laag actueel = stijfheid > pijn
- geen pijn in rust
- vooral bewegingen beperkt = actief & passief
- pijn enkel bij overdruk = eindstandig beweging
6
Q
klinische bevindingen frozen shoulder
A
- actief onderzoek
- bewegingsbeperking alle richtingen
- scapulaire compensaties - passief onderzoek
- bewegingsbeperking alle richtingen
- vooral exorotatie, endorotatie & abductie
- beperkte glenohumerale abductie 45-50° = fixatie scapula - toegevoegd
- vaak niet nodig
- zeker indien hoge irriteerbaarheid
- eventueel joint-play testen indien stijfheid > pijn
7
Q
therapie van frozen shoulder
A
- communicatie
- prognose realistisch stellen = tot 1j
- voorkomen van negatieve emoties door lange prognose
- onderhoudende vs te vermijden bewegingen = geleid door pijn - belang therapie
- goed voor ROM, kracht & pijn
- niet versnellen prognose
- residuele ROM beperking voorkomen - studie
- lagere self efficacy
- hogere pain catastrophings
- meer chronische pijn - therapie
- PC = geen schrik van pijn
- SE = zelfstandigheid & positiviteit
8
Q
therapie van hoge irriteerbaarheid frozen shoulder
A
- doelen
- pijndemping = analgetica & NSAID
- aanpassing activiteiten
- ADL-educatie - therapie
- secundaire beperkingen opheffen
- gobale bewegingstechnieken
- actieve houdingscorrectie = pijn ≈ protractie
- myofasciaal ontspannen = subscapularis, supra- & infraspinatus
- CWZ
- scapulair = alles uitvoeren in rustpositie = lichte elevatie in scapulare vlak - oefentherapie = pijndempend
- geassisteerd mobiliserend
- isometrische contracties
9
Q
therapie van lage irriteerbaarheid frozen shoulder
A
- doelen
- ROM toename
- verbetering ADL-functie
- krachttoename - oefentherapie
- scapulaire training met focus op retractie = neiging naar protractie herstellen
- activatie van musculatuur
- oefenkeuze op basis van ROM - mobilisatie
- alle richtingen
- niet meer dan 4-5/10
- craniaal & anterior gepositioneerde schouder
- dorsale & caudale translatie = kinematica corrigeren
–> rol-glij regels niet volgen
10
Q
orthopedisch: frozen shoulder
A
- orthopedische evaluatie
- letsel = kan alles zijn & is niet goed geweten
- natuurlijk herstel = niet nodig
- chirurgie = indien aanhoudend - chirurgie
- techniek = capulectomie
- toegangsweg = artroscopisch
- herstel = resectie - andere technieken
- wisselende technieken
- manipulatie onder narscose
- n. suprascapularis blok
11
Q
rotatorcuff artropathie
A
- pathologie
- artrose
- degeneratieve rotatorcuff scheur
- vooral 65j+
- ROM actief & passief progressief verliezen - onderzoek
- alle bewegingen beperkt
- actief & passief
- weerstand = pijnlijk & beperkt abductie & exorotatie
- toegevoegd onderzoek niet nodig = enkel medische beeldvorming - therapie = symptomatisch
- pijndempend in beperkte ROM
- vergelijkbaar met hoge irriteerbaarheid frozen shoulder
- gevolg = omgekeerde schouderprothese
12
Q
schouder-hand syndroom
A
- pathologie
- volledige lidmaat betrokken
- verlies van pijn, kracht & functie
- wijzigingen trofiek = huid & nagels
- predisponerende gebeurtenis = val of operatief
- naast klinische bevindingen geen toegevoegd klinisch onderzoek nodig - specifieke persoonlijkheidskenmerken
- depressie & angst
- narcistisch & hypochondrisch
- pijn catastroferen
- egocentrisch
13
Q
klinische bevindingen schouder-hand syndroom
A
- hypertrofisch = warme fase
- brandende pijnen met zwelling
- gewijzigde pijnsensatie
- semi-inflammatoir beeld
- temperatuursveranderingen = zweten & glimmende huid
- versterkte nagel & haargroei - dystrofisch = koude fase
- pijn & zwelling blijft
- trofiek daalt
- broze nagels
- verlies beharing
- blauwe huidskleur
- toenemende klachten ROM & kracht - stabiliseringsfase = atrofisch
- onomkeerbare trofische veranderingen
- verstijving gewrichten en atrofie
- kan leiden tot amputatie
14
Q
therapie van schouder-hand syndroom
A
- preventie & vroege detectie
- pijn catastroferen vermijderen
- patiënt blijven bewegen = fear avoidance vermijden - therapie
- geen consensus
- pijncontrole met TENS
- behoud ROM
- circulatie met activopassieve oefeningen
15
Q
SAPS
A
- subacromiaal pijn syndroom
- functionele diagnose
- pijn en dysfunctie
- subacromiaal conflict
- uiteenlopende oorzaken
- probeer naam “syndroom” vermijden = wegens catastroferen - mogelijke oorzaken
- bursitis subacromiodeltoidea
- RC-verzwakking = tendinopathie of scheur
- instabiliteit
- bicepsdysfunctie
- scapulairedysfunctie
- GIRD = endorotatie beperking
- thoracale kyfose & protractie - oude naam = impigment
- wijst op structureel probleem
- acromion te lang & zal pees ontsteken
- is niet het geval
16
Q
kliniek van subacromiale klachten
A
- pijnlijke bewegingen
- pijn en beperking actieve anteflexie & abductie
- pijn bij elevatie boven schouder hoogte
- painfull arc tijden midrange elevatie - pijn kracht
- pijn bij geforceerde bewegingen = duwen, schroef draaien, …
- pijnlijke weerstandstesten = vooral abductie & exorotatie
- pijn in deltoideus regio - SAPS-testen
- positief indien 3/5
- aanwezigheid painfull arc
- pijn bij exorotatie weerstand
- pijn bij elevatie in endorotatie weerstand
- pijn bij passieve endorotatie op 90 anteflexie
- pij bij passieve flexie in endorotatie - verder onderzoek nodig voor differentiaal diagnose
17
Q
therapie van subacromiale klachten
A
- causale therapie
- SAPS technieken
- subacromiale ruimte groter maken
- pijndemping
- weinig wetenschappelijke evidentie
- vooral gebaseerd op biomechanica
18
Q
verschillende SAPS technieken
A
- translatie naar caudaal
- niet perse graad 3 of 4
- ritmisch graad 2 is vaak voldoende
- in houding die pijnlijk is = painfull arc positie
–> meestal 90° abductie - isometrische contractie naar exorotatie
- ellebogen iets breder dan schouders = LPP 60-90°
- afstand tussen humerus & acromion wordt groter - office worker exercise
- exorotatie
- thoracale extensie = kleinere subacromiale ruimte bij kyfose
- elleboog in bank duwen = subacromiale ruimte wordt groter
- activatie depressoren humeruskop = latissmus dorsi & pectoralis major
–> indien deze spieren verkort zijn = niet mogen doen want uitlokking klachten
- 5sec contractie & 5 sec rust
19
Q
bursitis subacromiodeltoidea
A
- bursa
- tussen deltoideus/acromion
- O/I tuberculum majus & IS/SS spier
- centraal verbonden acromion & lig. coracoacromiale
- minimaliseren frictie onderling
- afname glijcapaciteit = meer klachten - subacromiodeltoidea
- komt niet vaak voor
- een van de enige keren dat schouder gezwollen staat
- acuut = direct trauma op schouder
- chronisch = door subacromiale conflicten
–> viceuze cirkel
20
Q
kliniek bursitis
A
- bevindingen
- SAPS-klachten
- weerstandstesten pijnlijk vooral naar abductie = druk verhoging door contractie deltoideus - toegevoegd onderzoek
- acuut = geen door pijn
- SAPS-testen positief
- AHD acromio-humerale afstand-test is positief
- onderzoek naar oorzaak chronische bursitis = andere oorzaken SAPS klachten
21
Q
ADH-test
A
- algemeen
- acromio-humerale afstand
- initieële test is pijnlijk maar deze pijn verdwijnt - weerstandsabductie
- pijnlijk
- drukken van deltoid op bursa - tractie op humerus + weerstandsabductie
- subacromiale ruimte is groter gemaakt
- niet pijnlijk of minder pijn
22
Q
acute bursitis
A
- oorzaken
- trauma
- reumatisch = RA
- septische bursitis
- jicht
- ongekend - kliniek
- inflammatoire pijn
- ook nachtelijke pijn
- vals positieve testen door pijn
- echo = vocht & calcificatie = DD - therapie
- geen therapie = aan bursa zelf kunnen we niks doen
- enkele weken afwachten
- vermijden van chronisch worden
- ijs, NSAID & infiltratie
23
Q
chronische bursitis
A
- oorzaken = geassocieerd met andere pahtologie
- rotatorcuff pathologie
- caput longum pathologie
- AC-letsel
- instabiliteit
- onregelmatigheden acromion - kliniek
- wisselend = associatie pathologie
- therapie = onderliggende dysfunctie
- SAPS-technieken
- technieken acute burstitis
24
Q
bursitis calcarea
A
- algemeen
- associatie calcifiërende tendinopathie
- doorprikken van calcificatie - symptomen
- acute & hevige pijn
- pseudoparalytische schouder - therapie
- diagnose = echo
- anti-finllamtoir
- combinatie technieken acute bursitis & calcifiërende tendinopathie
25
Q
scapulothoracale dysfunctie
A
- functioneel
- optreden bij repitieve vermoeiing
- uitlokken bij terugkeer anteflexie - symmetrie
- tot 14j = symmetrie
- nadien = afh van houding & activiteiten
- assymetrie door unilaterale sporten
26
Q
types 1 scapulaire dysfunctie
A
- algemeen
- angulus inferior zichtbaar
- teveel anterior tilt
- bovenshandse sporten & beeldschermwerkers - oorzaken
- hypertonie pectoralis minor & GIRD
- verstijving posterior kapsel = door Fz naar anterior tilt
- dysfunctie LT & SA = koppel voorantwoordelijk voor posterior tilt
27
Q
types 2 scapulaire dysfunctie
A
- algemeen
- volledige margo inferior zichtbaar
- teveel interne rotatie
- scapula alata - oorzaken houdingsafwijkingen
- overmatige protractie
- kyfose
- endorotatie van schouders = latissimus dorsi & GIRD
- forward head posture - dysfunctie
- krachtenkoppel externe rotatie
- SA & 3 trapezius bundels
28
Q
types 3 scapulaire dysfunctie
A
- algemeen
- supero-mediale hoek zichtbaar
- teveel neerwaarste rotatie & depressie - bewegingen
- plotse knik vooral bij terug vallen
- multidirectionele instabiliteit door teveel neeraarste rotatie - oorzaken
- hypertonie levator scapulae
- dysfunctie krachtenkoppen opwaarste rotatie = UT & SA - voorkomen
- AMBRI
- n. thoracicus longus pathologie = SA
- n. accessorius pathologie = trapezius
29
Q
kliniek van scapulaire dysfunctie
A
- inspectie
- observatie beweging
- ook observatie rust = levator scapulae & pectoralis minor - bevindingen
- SAPS-klachten
- zichtbare afwijkingen in ritme tijden observatie
- geen passieve beperkingen
- geen pijn maar wel afwijkende positie tijdens weerstand - toegevoegd onderzoek
- kracht & lengte testen
- SAPS-testen vaak positief - symptoomreducerende testen voor scapula
- SAT scapular assistance test = scapulaire coördiantie
–> helpen van scapula is pijndempend voor pijnlijke beweging
- SRT scapular retraction test = scapulaire stabiliteit
30
Q
therapie van scapulaire dysfunctie
A
- setting & houding
- optimalisieren scpaulaire positie in rust
- scapular orientation exercise
- externe feedback = schouder op kapstok proberen plaatsen - oefentherapie
- musculaire evenwicht herstellen
- verzwakte spieren trainen
- hypertone spieren optrainen = pectoralis minor & levator scapula - voorbeeld oefeningen
- exorotatie
- boogschiet oefning = bilaterale retractie
- hoge elevatie
31
Q
therapie van type 1 scapulaire dysfunctie
A
- doelen
- versterking lower trap
- inhibitie pectoralis minor - richtlijnen
- exorotatie uitvoeren voor acitivatie lower trap en inhibitie pectoralis/upper trap
- thoracale extensie = bevordering posterior tilt
- vermijden gesloten keten oefening = pectoralis minor activatie - voorbeelden
- W-V oefening
- office worker exercise
- horizontale abductie met exorotatie
32
Q
therapie van type 2 scapulaire dysfunctie
A
- doel
- promotie van externe rotatie scapula
- activatie van alle scapulaire spieren - richtlijnen
- retractie met armen in 90° elevatie
- romprotatie = bevordering externe rotatie
- gesloten keten = focus op serratus anterior - voorbeeld
- boogschietersoefening
- from prone to side bridging
–> toevoeging van exorotatie weerstand mogelijk
33
Q
therapie van type 3 scapulaire dysfunctie
A
- doel
- promoten opwaartse rotatie
- activatie serratus anterior & upper trap
- inhibitie levator scapulae - richtlijnen
- hoge elevatie
- gesloten keten indien levator scapulae hypertoon is
- voeg lateroflexie toe aan oefening - voorbeelden
- overhead shrugging
- overhead retraction
- wall slide
- prone elevation
34
Q
gerefereerde pijn
A
- locatie
- galblaas = rechter schouder
- hart, aortha & diafragma = linker schouder - DD = negatief onderzoek
