Schouder orhtopedisch Flashcards
1
Q
types letsel
A
- degeneratief letsel
- artrose
- RC-scheuren - traumatisch letsel
- breuken
- pols of sleutelbeen - andere = congentiaal
2
Q
tijdsduur herstel
A
- bot
- hematoom = 72u
- zachte callus = 3w
- harde callus = 6-12w
- remodulatie = 2j - wekedelen
- hematoom = 72u
- littekenvorming = 6w
- rodulatie = 1j
3
Q
toegangsweg chirurgie
A
- artroscopisch
- open
- tussen spieren vb: deltopectoraal
- door spier vb: deltoid split
- losmaken & aanhecten vb: anterolateraal
4
Q
natuurlijk hersel
A
- type schade
- bot heelt met bot = beste genezing van weefsels
- andere weefsels helen met littekenweefsel - herstel bot
- inflammatie fase = hematoomvorming
- herstelfase = zachte -> harde callus
- remodulatie fase = genezen - herstel wekedelen
- inflammatie = hematoom
- herstel = fibroblasten & collageen
- remodulatie = littekenweefsel & origineel weefsel
5
Q
indicatie chirurgie
A
- doelen
- pijn verminderen = korte of lange termijn
- functie verbeteren
- risico op complicaties - types
- osteosynthese
- resectie bot = vb: AC resectie bij artrose
- prothese
- peesherstel - aandachtspunten
- breuken enkel indien versplaatst
- ook niet bij elke indicatie chirurgie = bij oudere leeftijd is verminderde functie soms voldoende
6
Q
algemeen herstel na chirurgie
A
- bot op bot herstel
- belang eerste 6w
- goede vorming van harde callus - andere
- weke delen herstel = minimaliseren litteken weefsel
- resectie = geen rekening houden met herstel
7
Q
fases van revalidatie
A
- fase 1 = beschermende fase
- 0-6w
- beschermen herstel
- bevorderen dynamische stabiltieit & proprioceptie
- verminderen pijn & inflammatie
- behouden van post-traumatisch of post-op mobiliteit
–> indien geen CI - fase 2 = intermediaire fase
- 7-12w
- matig beschermende fase
- herwennen/onderhoud volledige ROM
- bevorderen dynamische stabiltieit & proprioceptie
- versterken neuromusculaire controle
- herstel spierkracht & balans
–> indien geen CI - fase 3 = return
- 3-9m
- functionele & sportspecifieke oefeningen
- verbetering kracht & uithouding
- behouden mobiliteit
- hervat van sport
8
Q
clavicula fractuur
A
- types
- midshaft = meest voorkomend
- laterale of mediale clavicula fractuur = lig ook betrokken - orthopedische evaluatie
- letsel = traumatisch
- natuurlijk herstel = bt
- chirurgie = nee, enkel nuttig indien verplaatsing
–> alle breuken - keuze chirurgie
- 80-85% geneest spontaan op lange termijn
- lichte scheefstand maakt niet veel uit
- voor bepaalde populatie wel vb: wielrenners - chirurgie
- techniek = osteosynthese
- toegangsweg = open
- herstel = bot = snel
–> onmiddelijke belasting door stabiele constructie
9
Q
AC pathologie
A
- pathologie
- meest frequent AC & SC = dislocatie & verrekkingen
- therapie = immobilisatie of operatief - pijn
- pijn in C4 dermatoom
- pijn met 1 vinger kunnen aanduiden
- pijn bij horizontale adductie & abductie
–> bijna alles beweging door beweging scapula x acromion - andere symptomen
- soms klik
- weerstand mogelijk pijnlijk door compressie
- luxatie = pianotoets door gescheurd lig
- palpatie gevoeligheid AC-lig
- scarf-sign = hyperadductie test - TO = joint-play
- humeruskop fixeren
- acromion proberen verschuiven naar ventraal
- beweegelijkheid controleren
10
Q
diagnose & therapie AC
A
- diagnose
- RX = AP & coracoacromial outlet view
- echo
- proefinjectie met lidocaïne - therapie
- vermijden adductie
- SAPS klachten voorkomen
- infiltratie = oppassen met destructie discus
- chirurgie = resectie distale deel clavicula
11
Q
AC-luxatie verloop
A
- progressief verloop
- type 1 = AC-lig scheurt
- scheur zet door in kapsel
- coracoclaviculair lig scheurt
- deltoid scheurt af insertie op clavicula - gevolgen
- beschrijving = altijd distale deel beschrijven
- schouder blad valt naar beneden
12
Q
orthopedisch: AC-luxatie
A
- letsel = traumatisch
- type I
- natuurlijk herstel = weke delen
- chirurgie = nee, conservatief - volledige scheur
- natuurlijk herstel = niet mogelijk
- chirurgie = ja
- techniek = AC-stabilisatie
–> 100 technieken = nabootsen met synthetisch lig of op juiste plaats fixeren
- toegangsweg = open & artroscopisch
- herstel = weke delen
13
Q
SC pathologie
A
- bevindingen
- lokale pijn SC gewricht
- zwelling & assymetrie
- pijn bij horizontale adductie & abductie
- weerstandstesten mogelijk pijnlijk door compressie - TO = joint play
- sternum fixeren met duim craniaal
- tussen duim & wijsvinger trekken aan clavicula naar craniaal
14
Q
AC & SC therapie
A
- moeilijkeheden
- causaal is moeilijk
- weinig spieren die te versterken vallen - algemene functionele oefentherapie
- trainen op werpen, trekken & werpen
- vermijden van compressie = horizontale adductie vb: benchpress
- vermijden van tractie = horizontale abductie
- alles onder pijngrens
15
Q
type schouder prothese
A
- anatomische prothese = humeruskop blijft convex
- weten dat RC nog goede functie heeft
–> vooral supraspinatus
- onder 60- - omgekeerde prothese = humeruskop wordt concaaf
- degeneratieve schouder
- massieve cuff scheur = 70+
- artrotische schouder met ernstige beperking
- 90% van de prothesen - aangepaste biomechanica
- as van rotatie wordt gemedialiseerd
- deltoideus heeft betere hefboom
- positieve gevolgen naar functie & pijn
16
Q
orthopedisch: omartrose
A
- orthopedische evaluatie
- letsel = degeneratief
- natuurlijk herstel = geen herstel
- chirurgie = eerst conservatief - chirurgie
- techniek = anatomische schouder prothese
- toegangsweg = open = deltopectorale toegangsweg
- herstel = resectie - subscapularis in de weg
- doorsnijden = weke delen herstel
- aftrekken van oorsprong = weke delen op bot herstel
- tuberculum minus osteotomie = bot herstel
17
Q
orthopedisch RC-artropathe
A
- orthopedische evaluatie
- letsel = degeneratief
- natuurlijk herstel = geen herstel mogelijk
- chirurgie = falen conservatief - chirurgie
- techniek = omgekeerde schouder prothese
- toegangsweg = open
- deltopectoraal
- deltoid split
- herstel = weke delen op bot & resectie
18
Q
onderzoek schouderprothese
A
- klinische bevindingen
- immobilisatie afh van arts & toestand
–> met sling 0-6w
- beperkt actief & passief BFO = nooit doorduwen op weerstand die patiënt spontaan ontwikkeld
- geen weerstands BFO - TO = CI
- toegevoegd onderzoek = contra-indicatie
- niks nodig of toegestaan
19
Q
revalidatie anatomische prothese
A
- algemeen
- risico op stijfheid & loslating subscapularis
–> wordt doorgesneden & opnieuw gehecht
- beperking = geen exorotatie 30+° voor 6w
- activatie RC - vroege fase = 0-6w
- immobilisatie verplicht = geen actieve bewegingen
–> vooral exorotatie & abductie voor hectingen RC
- passieve angulaire mobilisatie onder afweerspanning
–> soms volledige immobilisatie - tussenfase = 6-12w
- actieve oefeningen = herstel ROM & kracht
- start RC = eerst isometrisch
- ROM beperkingen = abductie & exorotatie langzaam opbouwen - late fase = 12+w
- kracht training
- functionele training
20
Q
revalidatie omgekeerde prothese
A
- algemeen
- risico op luxatie
- beperking = geen rotaties 30+° voor 6w
- activatie deltoid = RC vaak alreeds beschadigd - vroege fase = 0-6w
- binnen pijngrens
- actief geassisteerde bewegingen ≈ RC-scheur
- passieve angulaire mobilisatie onder afweerspanning
- isometrische activatie deltoideus = alle 3 de delen - tussenfase = 6-12w
- snellere progressie
- actieve oefeningen vooral rotaties
- kracht deltoideus
- passieve angulaire mobilisatie indien nog nodig - late fase = 12+w
- ROM langer beperkt dan kracht
- herstel ROM functionele bewegignen vaak niet mogelijk
- voldoende ADL = duwen, trekken & reiken
- kracht deltoideus
21
Q
extra aandacht vroege fase omgekeerde prothese
A
- stabiliteit
- activatie deltoid & scapulaire stabilisatoren
- stabiliteit schouder garanderen - cryotherapie
- pijn & zwelling
- 10-12min
- 5x per dag
- min 1u tussen - andere
- actieve ROM distaal elleboog
- thoracoscapulaire oefeningen
- CPM eventueel
22
Q
algemeen schouderfracturen
A
- richtlijnen
- afh van type, ernst & bijkomende pathologie
- actief & passief BFO beperkt mogelijk = onder afweerspanning
- weerstand BFO = CI - therapie
- 2-8w immobilisatie
- actief geassisteerde oefeningen = herstel ADL
- voorzichtig met rotaties
23
Q
specifiek schouderfracturen
A
- corpus of spina scapulae
- 2-6w sling immobilisatie
- gevolg door passieve en actief-geassisteerde oefentherapie
- herwinnen mobiliteit
- 4-8w = tonificatie spieren
–> beginnen isometrisch - tuberculum majus
- 2-4w sling immobilisatie
- gevolg door actief-geassisteerde elevatie
- exorotatie enkel indien abductie vlot gaat - abductie fractuur collum humeri
- na 2w pendel oef in sling
- na 4w geassiteerde oef
- na 6w rotatie toevoegen zonder weerstand
24
Q
specifiek humerus fracturen
A
- humerusdiafyse
- 8w immobilisatie
- flexie-extensie pendeloefeningen
- geassisteerd naar elevatie
- rotatie na 3m - intramedulaire nageling
- pendelen na enkele dagen
- na 2w = geassiseerde/actieve mobilisatie
- na 3w = weerstand voor rotatie
25
Q
orthopedisch: proximale humerus fractuur
A
- orthopedische evaluatie
- letsel = traumatisch
- natuurlijk herstel = bot
- chirurgie = instabiele breuk - chirurgie
- techniek = osteosynthese of prothese
- toegangsweg = open = deltopectoraal maar er zijn ook andere technieken
- herstel osteosynthese = bot
- herstel prothese = resectie
26
Q
evaluatie van stabiele humerusbreuk
A
- stabiele breuk
- glenoid tov. caput
- tuberculi tov. caput
- diafyse tov. caput = valgus/varus - therapie stabiele breuk
- conservatief
- normaal pijnvrij bewegen mag
- mag ≠ kan - andere
- hoeveel stukken verplaast
- osteoporose = moeilijker fixatie dus sneller prothese
27
Q
ingrepen bij SAPS klachten
A
- algemeen
- resectie storende structuren
- minder uitvoering = op lange termijn geen verschil in klachten
- korte immobilisatie & revalidatie - artroscopische decompressie
- wegshaving van acromion
- veel klachten door hoge druk subacromiale ruimte
- chirugie = dak groter maken - AC-resectie
- na niet werken artroscopische decompressie
- gewricht wegnemen voor meer ruimte - resectie van supraspinatus calcificaties
- treden rap op
- indien deze pijn veroorzaken
28
Q
artroscopische decompressie kine
A
- bevindingen
- na enkele dagen immobilisatie
- algemene beperking BFO = gevolg van ingreep & immobilisatie
- onder afweerspanning
- geen TO - therapie
- mobilisatie onder 90° vanaf eerste week
- translaties in LPP graad I & II
- vanaf week 3 geen restricties ROM
- functie herstel na 6-12w
