Pols-hand praktijk Flashcards
anamnese hand-pols
- pijnlokalisatie
- meestal erg lokaal
- uitzondering = syndroom van De Quervain & neurogene compressiesyndromen
- uitstraling naar proximaal & distaal
–> compensatoir bewegingsgedrag - trauma
- traumamechanisme achterhalen
- val uitgestrekte hand = letsel pols & vinger flexoren - tendinopathie
- overbelasting = sport of beroeps gebonden
- medische voorgeschiedenis of leeftijd
- laxiteit of instabiliteit - paresthesie = C6-T1
inspectie
- algemeen
- snel uitwendig zichtbaar
- weinig subcutaan vetweefsel - zwelling
- veel gewrichten
- verschillende peesscheden - abnormale positie
- informatie over mogelijke oorzaken
- rotatie vingers bij vuist maken = ouder fracturen of lig. letsel - atrofie
- veralgemeend van handspieren vb: polyneuropathie
- specifiek vb: (hypo)thenar & tussen metacarpalen - andere
- ocntouren
- verkleuringen littekens
functionele inspectie
- activiteiten
- binnenkomen
- openen van rits
- losmaken veters
- verplaatsen stoel - participatie
- meest relevante taken
- ook onderscheid maken activiteiten dominante of niet-dominante hand - compensaties
- sleutelgreep -> ulnaire deviatie
- MCP1 -> doorzakken naar hyperextensie
algemeen BFO
- uitvoering
- bilaterale = meteen verschillen opmerken
- handen gesteund op tafel
- recht tegenover patiënt zitten
- indien pols van tafel moet = ondersteunen - actief DF-PF
- ellebogen op tafel met handen naar boven
- onderarm = verticaal in ruststand
- vingers blijven ontspannen - actief UD-RD
- handen gesteund op tafel
- met handen glijden over tafel - actief supinatie-pronatie
- 5-vingerposities
de 5 vingerposities actief BFO
- algemeen
- snel & eenvoudig
- intrinsiek & extrinsiek beoordelen
- mobiliteit, kracht, controle & innervatie
- ellebogen gesteund op tafel met onderarm verticaal
- elke keer terugkeren naar gestrekte vigners - houdignen
- vlakke hand
- intrinsiek plus = MCP flexie 90 & duim evenwijdig
- klauw vuist
- platte vuist = DIP in extensie
- volle vuist = DIP ook in flexie
passief BFO pols
- DF-PF
- voor patient zitten
- ellebogen gesteund
- onderarm verticaal & neutraal
- fixatie van distale onderarm
- beweging uitvoeren in carpus
–> kan ook met ellebogen gestrekt - UD-RD
- handen op tafel
- langs lateraal/mediaal distaal onderarm fixeren
- langs andere kant bewegen
weerstands BFO pols
- houding
- in zit
- 90° anteflexie - elleboog extensie - onderarm pronatie - uitvoering
- langs mediaal elleboog fixeren
- weerstand aan carpalia geven
- vingers blijven ontspannen - handvatting
- DF = dorsaal
- PF = palmair
- UD = os metacarpale V
- RD = tussen duim & wijsvinger
+ pronatie-supinatie!!!!
spieren weerstands BFO pols
- DF
- ECRL/B
- ECU
- extensor digitorum - PF
- FCR
- FCU
- (palmaris longus indien aanwezig) - radiaal deviatie
- ECRL/B
- FCR - ulnair deviatie
- ECU
- FCU
actief BFO duim
- houding
- in zit
- onderarmen gesteund in supinatie - CMCI
- flexie-extensie = in vlak van handpalm
–> op einde beweegt IP1 mee = volledig beeld bewegelijkheid
- abductie-adductie = loodrecht op handpalm
- oppositie-repositie = in grote boog naar pink & extensie - MCP = flexie-extensie
- CMC1 wordt in extensie gehouden
- indien niet lukken = fixatie met zachte druk op thenar
- soms zelfde nodig voor IP1 -> phalanx fixeren
passief BFO duim
= zelfde houding
- CMC
- fixatie van os trapezium-trapezoïdeum
- beweging van metacarpaal
- zelfde bewegingen
- IP blijft ontspannen - CMC oppositie-repositie
- zelfde uitvoering
- alleen: fixatie van carpus in midden van pols - MCP & IP
- fixatie proximaal
- beweging distaal
weerstands BFO van duim
- houding
- gesteund op tafel - flexie-extensie
- arm & hand = neutraal stand
- fixatie van metacarpaal
- weerstand aan proximale & distale phalanx
- flexie = flexor pollicis longus & brevis
- extensie = extensor pollicis longus & brevis - abductie-adductie
- arm & hand = supinatie
- fixatie metatarsaal
- weerstand enkel proximale phalanx
- abductie = abductor pollicis longus & brevis
- adductie = adductor pollicis
actief BFO vingers
- flexie
- ellebogen gesteund
- onderarm neutraal & verticaal
- alle gewrichten = vuist
- MCP = dak = intrinsieke plus stand
–> alle intrinsieke spieren spannen op
- IP = klauw = intrinsiek minus - ab-adductie
- handen vlak op tafel in pronatie
- alle vingers spreiden
passief BFO vingers
- flexie-extensie MCP
- ellebogen gesteund
- onderarm neutraal & verticaal
- fixatie van metacarpalen
- met andere hand flexie uitvoeren = appart of tegelijk
- gestrekte vingers - flexie-extensie IP
- fixatie proximaal
- uitvoering distaal
- appart of tegelijk = vingers & gewrichten - ab-adductie
- handen vlak op tafel in pronatie
- alle vingers appart spreiden
weerstand BFO flexie-extensie vingers
- flexie
- arm & hand in neutraal stand
- carpus wordt gefixeert op tafel
- vingers & vingers haken = alle gewrichten & vingers tegelijk beoordelen
- PIP = flexor digitorum superficialis
- DIP = flexor digitorum profundus - extensie
- arm & hand in pronatie
- carpus wordt gefixeert op tafel
- met vlakke hand weerstand geven dorsaal aan vingers
- extensor digitorum, extensor indicis & extensor digiti minimi
weerstand BFO abductie-adductie vingers
- globale evaluatie abductie
- in pronatie
- weerstand aan weerszijden 2 opeenvolgende vingers - gedetailleerde evaluatie abductie
- weerstand aan weerszijden 1 vinger
- rond PIP gewricht
- andere vingerst stabiliseren
- interossei dorsales & palmares - gobale evaluatie adductie
- handen kruisen ≈ prayer
- vragen om samen te knijpen - gedetailleerde evaluatie
- ulnair wijsvinger
- radiaal ringvinger & pink
- interosseus palmaris I, II & III afzonderlijk testen
differentiatie articulaire test
- differentatie
- DRU art. radio-ulnaris distalis
- RC art. radiocarpae
- passieve supinatie in DRU & RC - houding
- ellebogen gesteund & ondearmen verticaal
- supinatie
- tegenover patiënt zitten - handvatting
- beide handen werken met intrinsiek plus greep
- onderarm zo distaal mogelijk
- andere hand op carpus
uitvoering differentiatie test
- handvatting
- zo proximaal mogelijk op ondarm
- zo distaal mogelijk op carpalia
- beide handen in intrinsiek plus greep - handeling 1
- onderarm = maximaal supineren
- carpalia = supinerende torsie toevoegen
- indien pijn = differentiatie - handeling 2
- onderarm = maximaal supineren verminderen naar submaximale supinatie
- effect op pijn evalueren
- toename klachten = RC pathologie
- afname klachten = DRU pathologie
- controle = supinerende torsie toevoegen
–> toename klachten = RC pathologie - handeling 4
- onderarm = maximaal supineren
- carpalia = submaximale torsie
- toename klachten = DRUG probleem
pseudo instabiliteitstest
- Fisk-Stanley test
- flexibiliteit kapsel-bandapparaat
- aanwezigheid van afweerspanning - houding
- onderarm gesteund
- pols over tafel in neutrale positie & zo houden tijdens beweging - uitvoering
- langs ulnair hand omvatten
- duim dorsaal op carpus
- translatie met pincetgreep - beweging = dorsale & palmaire translatie
radiocarpale tractie
- houding
- arm naast lichaam in lichte abductie
- onderarm in pronatie & gesteund
- pols over tafel in neutrale positie - uitvoering
- ulnaire zijde zitten
- langs lateraal onderarm zo distaal mogelijk fixeren tegen behandel tafel
- proximale rij van carpus omvatten - beweging
- distaal
- licht palmair & ulnair
- evaluatie van articulaire release = pijnreductie of kapsulaire irritatie = pijnprovocatie
radiocarpale translatie
- algemeen
- zelfde handvatting als tractie
- fixatie tov. trnaslatie - radiale keten
- radius x os scaphoideum
- os scaphoideum x os trapezium/trapezoideum
- os trapezium x ossa meta carpae II & III - ulnaire keten
- ulna x os triquetrum
- os triquetrum x hamatum
- hamatum x os metacarpae IV & V
translatie proximale rij
- referentie lijn voor proximale keten
- palpatie in snuifdoos
- diep & proximaal = proc. styloideus
- horizontale lijn = hoogte van proximale lijn - os scaphoideum
- fixatie tuberculum van lister = referentie lijn tussen MC2-3
- vanuit snuifdoos naar palmair
- bol die meer prominent wordt wij radiale deviatie = referentie lijn MC3 - os lunatum
- fixatie tuberculum van lister
- referentie lijn MC3 volgen naar proximaal
- zakken in put = os capitatum
- in put proximaal voelen naar richeltje = os lunatum
–> druk van vingertop net over deze richel - pisotriquetraal complex
- referentie lijn = MC4
- kruising van referentie lijnen
- palmair = uitstekende knobbel aan theran
translatie distale rij
- referentie lijn voor distale rij
- scherpe boord MC5 volgen
- in putje = referentie lijn naar top van anatomische snuifdoos - os trapezium-trapezoidea
- proximaal in anatomische snuifdoos voelen naar richel = STT-gewricht
- referentie lijn = net radiaal van MC2
- os scaphoideum fixeren
- weinig beweging - os capitatum
- MC3 volgen tot putje
- os lunatum fixeren
- veel beweging - os hamatum
- MC4 volgen
- palmair = proximaal in thenar musculatuur hamalus voelen
- pisotriquetraal complex fixeren
stabiliteitstesten van pols
- klachten bij verhoogde bewegelijkheid
- kliks
- pijn
- disuse/overuse klachten - testen voor lig.
- ballotmenttest = SL-joint play
- Test van Watson
- Reagan test = LT-joint play
ballotmenttests
- algemeen
- joint-play onderzoek van SL & LT
- testen van intactheid beide lig
- indien palpatie van beide gekend = uitvoering - evaluatie
- translatie naar dorsaal & palmair
- mobiliteit
- pijn
- crepitaties
- afweerspanning - uitvoering
- onderarm in pronatie
- pols over tafen in rustpositie
- os lunatum wordt gefixeerd
- ander bot = translatie
test van Watson
= provocatie test SL instabiliteit/dissociatie
- houding
- ellebogen gesteund & onderarm verticaal
- tegenover patiënt zitten - uitvoering
- patient gaat naar RD = os scaphoideum in extensie
- met duim onderpool van scaphoideum in extensie fixeren
- vingers dorsaal = hefboom
- passieve UD - interpretatie
- SL-intact = flexie scaphoid niet kunnen tegen houden
- SL-probleem = wel kunnen tegenhouden
–> pijnlijke klik door omliggende druk
jointplay onderzoeken
- CMC 2-5 translatie
- fixatie van distale rij
- basis metacarpaal met pincet greep bewegen - MCP-PIP-DIP 1-5 translatie
- pronatie & gesteund
- duim dorsaal & vingers palmair
- stabilisatie van proximale partner
- beweging van proximale partner = palmair-dorsaal
- evaluatie mobiliteit, pijn & eindgevoel - MCP-PIP-DIP tractie = kapsel
- zelfde handvatting
- vinger in LPP = 5° flexie
- tractie in lengte richting van distale partner
- pijnvermindering = articulair
- pijnprovocatie = kapsulair
- afweerspanning
test van collaterale lig. MCP1
- houding
- onderarm & pols in neutraalstand gesteund
- aan dorsale zijde zitten - uitvoering
- beide handen pincetgrepen
- aan radiale & ulnaire zijde van vinger - beweging
- varus & valgus stress induceren
- beweging vanuit beide handen
- in 0° & 90° flexie - evaluatie
- mobiliteit, pijn & eindgevoel
- in beide posities
- tussen beide handen
test van collaterale lig. IP
- houding
- onderarm & pols in pronatie & gesteund
- voor patient zitten - uitvoering
- beide handen pincetgrepen
- aan radiale & ulnaire zijde van vinger - beweging
- varus & valgus stress induceren
- beweging vanuit beide handen
- in 0-10° = CPP
- in 70° flexie = LPP - positieve tests
- leeg eindgevoel
- duidelijk L/R-verschil
- uistrepoken gapping in CPP
testen voor tendinopathie
- De Quervain
- test van Eichhoff
- test van Finkelstein modified bij Dawson
- WHAT wrist hyperflexion abduction test - differentaitie FDS & FDP
test van Eichhoff
- houding
- onderam in neutrale stand gesteund
- fixatie van onderarm door therapeut - uitvoering
- actief vuist maken met duim er in
–> duim flexie & adductie
- passief UD & lichte DF - positieve test
- herkenbare pijn over 1e extensor loge
- bilateraal uitvoeren
test van Finkelstein modified by Dawson
- houding
- onderarm in neutraal stand & gesteund
- fixatie van therapeut - uitvoering
- actief fuist maken met duim er in
- actieve UD
- passief overdruk geven op UD & duimflexie - positieve test
- herkenbare pijn in verloop 1e loge
- indien alreeds pijn bij eerste stap = overdruk niet nodig
WHAT-test
= wrist hyperflexion abduction test
- houding
- onderarm gesteund & neutraal stand
- actieve PF met duim abductie - uitvoering
- houding fixeren = maximale PF
- weerstand geven aan radiale zijde MCP1 - beweging
- isometrische contractie naar abductie
- positieve test = herkenbare pijn verloop eerste loge
- pees maximaal tegen extensor retinaculum duwen
differentiatietest FDS & FDP
- algemeen
- FDS = flexie PIP
- FDP = flexie PIP & DIP - FDP isolering
- hand in supinatie op tafel
- fixatie van middelste phalanx
- kijken of DIP nog kan bewegen - DS isolering
- alle vingers buiten 1 op rek brengen
- FDP verliest alle kracht door rek
–> verbonden pezen
- kijken of PIP nog kan bewegen
n. medianus test
- algemeen
- vermoeden CTS
- positief bij tintelingen of paresthesien in gebied - teken van tinel
- supinatie & gesteun
- hand omvatten langs dorsaal
- tikken met middelvinger op carpale tunnel
- minst gevoelige test - spierkracht thenarmusculatuur
- APB & OP evalueren
- klassieke MMT
- pas bij langer durende CTP - andere
- Durkans compressie test
- test van Phalen
test van Phalen
- uitvoering
- handruggen tegen elkaar = maximale maar niet geforceerde PF
- positie 1min aanhouden - omgekeerde test van Phalen
- handpalmen tegen elkaar = bid-pisitie
- positie 2min aanhouden
Durkans compressie test
- uitvoering
- voorarmen in supinatie
- duimen van tussen MC1-2 naar carpale tunnel
- druk geven over hele carpale tunnel - interpretatie
- duur tot symptomen = 15sec-2min
- duur tot reductie symptomen
- bilateraal vergelijken - variant
- PhDurkan test
- druk gelijktijdig bij maximale PF
neurogene testen voor n. ulnaris
- teken van Tinel
- percussie met middelvinger
- in groeve aan mediale zijde elleboog
- positief abnormale tintelingen tot in pink - spierkracht intrinsieke handspieren
- abductie & adductie van digiti 2-5
- interossei palmaris, dorsalis & abductor digiti minimi
- opletten voor compensatie pols & vingers
- verfijnen van test = 3e vinger ulnair & radiaal bewegen - teken van Froment
teken van Forment
- uitvoering
- blad papier tussen basis duim & wijsvinger van patient
- vasthouden terwijl trekken aan papier - interpretatie
- positief = grip met flexie DIP gewricht duim
- werking flexor pollicis longus n. medianus
- insufficiëntie APB/L n. ulnaris maskeren
test van n. radialis
- duimextensie
- hand plat op tafel in supinatie
- duim extensie tegen weerstand - MCP extensie
- geisoleerde MCP extensie
- objectivering met MMT
vasculaire tests
- algemeen
- tinetelingen hand & vingers is frequente klachten
- zenuwschade
- vasculaire problemen - indicatie van bloedvat betrokkenheid
- trauma met hematoom
- oedeem
- diabetes - andere indicaties = vermelden van
- koude/witte vingers
- tintelingen - testen
- test recuperatie vermogen
- trofiek hand & vingers
- bilateraal testen
Modified Allen-test
- houding
- arm gesteund in supinatie
- compressie van a. radialis = tussen flexor pezen
- compressie van a. ulnaris = ulnair van FCR - beweging
- 10x handen openen & sluiten
- eindigen met handen op open positie - evaluatie
- hand zit er wit uit op einde
- 1 van de 2 gecompresseerde bloedvaten lossen
- kijken naar recuperatie
- normaal 10s
- beide bloedvaten & L/R vergelijken
cappillary refill test
- algemeen
- indien Allen-test CI is
- vb: plaatfixatie = tot 8w geen druk op plaat - uitvoering
- drukken op nageltop tot wit zien
- indien nagellak = drukken op pulpa = vingertop - lossen van druk
- kijken naar verdwijning van witheid
- normaal 2-3s
- stuwing bij blauwverkleuring = sneller
MMT handknijpkracht
- houding
- elleboog 90° gebogen
- elleboog tegen lichaam
- pols in neutrale stand - uitvoering
- zo hard mogelijk knijpen maar langzaam opbouwen
–> instructie = knijpen, harder, harder, …
- 5-10s aanhouden
- 3x uitvoeren
- indien laatste meting niet laagste is = doordoen tot wel is - evaluatie
- gemiddelde berekenen
- normering per leeftijd & gewicht
sleutel/pincetgreep
- houding
- elleboog 90° flexie
- hand of meter steunt niet op tafel - positionering pincet greep
- wijsvinger boven & duim onder
- andere vingers in vuist - positionering sleutelgreep
- duim boven & wijsvinger onder met radiale zijde
- andere vingers in vuist - uitvoering = handknijpkracht