Maternale adaptatie en begeleiding zwangerschap Flashcards
Aanpassingen in respiratoir systeem tijdens zwangerschap
O2 consumptie neemt toe met 15-20%. Moeder gaat hyperventileren (sneller en oppervlakkiger ademen), dan ontstaat alkalose. Trigger is andere afstelling van ademhalingscentrum in hersenen door progesteron. Dan daalt pCO2, en worden HCO3 en Na uitgescheiden (base overschot). Dan daalt plasma omsolariteit.
Spirometrie
Totale longcapaciteit neemt af door hoogstaand diafragma
Teugvolume is toegenomen door diepere ademteugen, dus expiratoir reservevolume is kleiner.
Kortademigheid tijdens zwangerschap
Veroorzaakt door hyperventilatie, reset van ademhalingscentrum en hoogstand van het diafragma. Geeft gevoel dat je tegen weerstand in moet ademen. Geen sprake van inadequate gasuitwisseling want pO2 is hoger en pCO2 lager.
Cardiovasculair systeem
Toename slagvolume en hartfrequentie, daarmee grotere toename cardiac output. slagvolume neemt meer toe dan hartfrequentie.
Afname hemoglobineconcentratie en totale perifere weerstand (daalt door vaatverwijding)
In begin daalt bloeddruk door vasodilatatie op 28-30wk is bloeddruk normaal, maar loopt daarna op. Nagaan of normaal of zwangerschapshypertensie en of mogelijk risico op pre-eclampsie. Zowel systolische als diastolische bloeddruk nemen toe.
Zwangere vrouw die op rug ligt
Compressie van v. cava inferior kan optreden door grote uterus. Veneuze return naar hart en HMV neemt dan af. Hypotensie en mogelijke collaps ontstaan. Dan op zij liggen
Bloed en vochthuishouding
Bloedvolume neemt toe door meer vocht in circulatie. Hemodilutie treedt op (verdunning van bloed). Hb en colloïd-osmotische druk (daling eiwitten) dalen. Toegenomen kans op oedeem in enkels of gezicht.
Vaak ijzergebreksanemie
Hemostase
Hypercoagulabiliteit om doodbloeden tijdens bevalling te voorkomen.
Anti-coagulanten verlagen(proteïne S en antitrombine) en pro-coagulanten verhogen (VWF, factor VIII en fibrinogeen). Hoger tromoserisico
Nieren
Renale doorbloeding stijgt (ong. 60%) dus GFR ook. Tubulaire reabsorptie blijft echter gelijk. Leidt tot glucosurie, want niet alles kan worden teruggehaald. Zwangerschapsdiabetes als glucosurie pathologisch. RAAS wordt actief.
Grotere kans urinestase UWI kan optreden en verhoogd risico op vroeggeboorte
Hormonen die placenta synthetiseerd
- hCG: onderhoudt corpus luteum, reguleert oestrogeen secretie en modulatie immuunrespons van moeder
- Oestrogeen: groei van uterus en borstontwikkeling
- Progesteron: relaxatie gladde spierweefsel in lichaam (om vroeggeboorte te voorkomen)
- hPL (humaan placentaal lactogeen) zorgt voor betere beschikbaarheid van lipiden en glucose
- CRH/corticotrophin-releasing hormone: beïnvloedt HHB-asaldosteron en cortisolproductie.
Hypothalamus en hypofyse
Prolactine stijgt (melkproductie) en oxytocine voor melksecretie (en veroorzaakt weeën). Zorgen samen voor lactatie
Maag en darm
Misselijkheid en braken in 1e 16wk-> door hCG of oestrogeen. Reflux kan ook ontstaan. Ook mogelijk constipatie of hemorroïden
Lever en galwegen
Cholestase en hypercholesterolemie, door progesteron of oestrogeen.
Huid
Tekenen van hyperperfusie en hyperpigmentatie (MSH) te zien. Toename doorbloeding-> spider naevi kan optreden. Door MSH zwangerschapsmasker en/of een linea nigra. Striae gravidarum kunnen ontstaan door oestrogenen
Metabole veranderingen
Gewichtstoename (ong. 12kg), verhoogde insulinegevoeligheid in 1e helft zwangerschap. 2e helft verhoogde insulineresistentie.
Zwangerschapsdiabetes kan optreden (cortisol. Progesteron, oestrogeen en hPL zijn insuline antagonisten)
Transport door de placenta
- Passieve diffusie: Gassen: CO2, O2 en H2O
- Gefaciliteerde diffusie: glucose
- Actief transport: aminozuren, Ca, ijzer, vitamine en vetzuren
- Transport door celorganen: IgG
