geneesmiddelengebruik in zwangerschap Flashcards
Veranderingen in de moeder op ADME processen tijdens zwangerschap
- Absorptie verandert door misselijkheid en braken kan ze minder medicijn binnenkrijgen of binnenhouden. Motiliteit darm is verminderd maar doorbloeding neemt toe
- Distributie verandert door toegenomen plasmavolume tijdens zwangerschap
- Metabolisme: CO neemt toe, dus ook doorbloeding MDK en lever, dan meer metabole omzetting
- Eliminatie van middelen die renaal geklaard worden stijgt. Doorbloeding nieren stijgt en GFR ook.
Absorptie tijdens zwangerschap
Is vertraagd, door langzamere maaglediging, gastro-intestinale motiliteit is afgenomen door progesteron, toename mesenteriale bloedflow. Als veel misselijk en braken is biologische beschikbaarheid niet gelijk aan normaal (als niet zo, dan wel)
Distributie tijdens zwangerschap
Hemodynamiek is anders (bloedvolume en CO nemen30-50% toe en totaal lichaamswater 20%), dus distributie is ook anders. Verdelingsvolume wordt hoger, daarnaast ook meer lichaamsvet. Vd stijgt dus plasmaconcentratie daalt. Consequentie is dat verblijftijd van middel omhoog gaat.
Hepatische klaring
Hepatische bloedflow neemt toe en glucuronide conjugatie neemt af. Komt door veranderingen in CYP-systemen
Renale klaring
CO neemt toe, dus GFR ook. Renale klaring stijgt hierdoor sterk
Veranderingen van halfwaardetijd
Daling kan komen door toegenomen klaring of afgenomen verdelingsvolume. Toegenomen halfwaardetijd kan komen door afgenomen klaring of toegenomen verdelingsvolume.
T1/2 = 0,7*Vd/CL
Dosisaanpassingen
Hoef je niet te doen bij middelen met brede therapeutische marge. Wel aanpassen bij smalle therapeutische marge of die mogelijk teratogeen zijn
Placentair transport
Is diffusieproces; hoe kleiner het moleculair gewicht, hoe gemakkelijker transport over de placenta. Als gewicht <500Dalton is goed transport mogelijk, als >1000 dan nauwelijks tot niet.
Lipofiele stoffen gaan gemakkelijk over de placenta. En niet-geïoniseerde stoffen gaan ook makkelijker dan geïoniseerde. En ook vrije (niet-gebonden) stoffen gaan makkelijker.
Geneesmiddelen en foetus
- Kan foetus bereiken via diffusie, ionkanalen en transporteiwitten. En kunnen bij foetus aangrijpen op CZS en andere belangrijke organen die ontwikkelen.
- Effect hangt af van concentratie geneesmiddel en duur van expositie. Ook duur zwangerschap en kwetsbaarheid ongeboren kind spelen mee. Rond week 2-12 ontstaan structurele afwijkingen (skelet, spina bifida, gespleten gehemelte en cardiale malformatie
Teratogeen en mutageen
Teratogeen: functionele, structurele of mentale defecten ontstaan. Mutageen: schade aan DNA.
Stel vrouw heeft kunstklep en gebruikt acenocoumarol, en is zwanger, wat nu?
Is teratogeen, stoppen kan niet want hoog tromboserisico. Dan nu LMWH kiezen, want heeft minimaal teratogeen effect en geen stollingsonderzoek nodig. Wel stoppen 12h voor bevalling.
Eerste keuze pijnstilling tijdens zwangerschap
Paracetamol, is gedurende hele zwangerschap voorkeursmiddel. NSAID’s alleen in 1e helft, maar liever niet.