laboratoriumtechnieken: muismodellen Flashcards
Waarom gebruik je muismodellen?
- in vitro studies met humane cellen geeft niet altijd een juiste afspiegeling van complexe situatie in patiënten (in vivo)
- Bepaalde immuun-pathologische processen zijn in vitro niet te bestuderen
- Bepaald type onderzoek is etisch niet toelaatbaar in mensen (met een ziektebeeld)
Wat is het beste muis model om te gebruiken?
- Een goed model vereist goede criteria en (specifieke) karakteristieken van de humane ziekte
- Soms onderdelen (karakteristieken) hiervan, soms de hele ziekte
- Kijk goed naar wat je onderzoeksvraag is? (bij T-cel aangestuurde artritis, auto-immuun proces)
Wat zijn de criteria van het muis model:
- Bepaalde karakteristieken van het humane ziektebeeld weerspiegelen
- Wetenschappelijke/klinische vraagstelling bepaalt wel model
Wat zijn de doelen van lab onderzoek bij reumatoïde artritis?
- Begrijpen welke onderdelen van immuunsysteem betrokken zijn bij gewricht schade en kraakbeen/ botschade en is er interactie met weefsel specifieke cellen
- Welke immunologische processen zijn verantwoordelijk voor het aansturen van pijn, ontstaan van gewrichtsontsteking, ontwikkeling van persisterende gewrichtsontsteking, ontwikkeling en progressie van gewrichtsschade.
- Welke rol spelen T-cellen en T-cel cytokinen hierin en kunnen we deze cellen/processen controleren/bijsturen/resetten?
Wat zijn de verschillen tussen de vroege en late fase van Reumatoïde artritis?
Vroege RA:
- Hyperplasie van synoviale membraan
- Cellen van immuunsysteem komen in gewricht (Neutrofielen, T-cellen en B-cellen)
- Capillaire formatie
- Hypertrofie syniovocyten
Late RA:
- Plasmacellen
- Synoviale villi
- Verre angiogenese
- Neutrofielen
- Geërrodeerd bot
- Bij ontsteking influx van ontstekingscellen en bloedvat vorming, hierdoor een ontsteking. Dit kan verder gaan prolifereren (pannus formatie), kraakbeen wordt afgebroken, monocyt kan prolifereren naar osteoclast
Welke cellen kan een monocyt worden?
Monocyt -> vanuit bloed naar weefsel tot macrofaag of dendritische cel of osteoclast
Wat is de tijdlijn van Reumatoïde Artritis?
Gezond
Pre artritis fase
Eerste klinische symptomen
Diagnose
Gewrichtsdestructie: kraakbeen / bot erosie
Wat is de window of opportunity bij Reumatoïde artritis?
Window of opportunity; hoe eerder je behandeld hoe eerder je in remissie komt en hoe minder schade
- Maar voor de diagnose gebeurt er al veel qua activatie, je wilt het liefste dus ingrijpen in de pre-artritis fase
Wat is Collageen geïnduceerde artritis (CIA) in de muis?
- muizen immuniseren met collageen type II.
CIA weerspiegelt verschillende aspecten van de ontwikkeling en progressie van de ziekte in patiënten met RA
Wat gebeurt er bij een ontsteking in het kniegewricht?
Er komen ontstekingscellen (neutrofielen).
Eiwitten die zorgen dat water in kraakbeen blijft, worden afgebroken.
Chrondrocyten zijn nog aanwezig = reversibele schade.
Als die weg zijn = irreversibele schade
Welke artritis muis modellen zijn er?
- Collageen induced artritis model
- Antigeen-induced artritis model
- Streptococcal cell wall-induced artritis model
- Spontane artritis model: genetisch is er iets verandert, waardoor de muis zelf artritis ontwikkelt
- Serum transfer model
Welk model is er voor MS?
MS: EAE model (experimental auto-immune encephalomyelitis EAE)
- Je gebruikt een adjuvant: die breng je samen met het antigeen in, dit activeert samen het immuunsysteem.
- Th17/Th1 is belangrijk bij dit proces, je kan zelfs T-cellen over brengen van muis naar muis
Welk model is er voor Psoriasis?
- IMQ model: een stofje op de huid smeren wat lijdt tot plaque formatie
Meten op basis van score: PASI score: dikte, roodheid, erythema
Wat is een genetisch gemodificeerd organisme (GOO):
Organisme waarvan het genetisch materiaal is gewijzigd dor gebruik te maken van genetische technologie
- Transgene muizen: knock-out muis, reporter muis, specifieke over-expressie eiwit, cel specifieke uitschakeling van een eiwit, en nog meer
Voor welke immuunroutes zijn muis artritis modellen essentieel geweest?
in de ontdekking van de immuunroute IL-23/IL-17/Th 17 in auto-immuun ziekten