Kortademigheid: vraag 13 & 18 Flashcards
Bovenste luchtweginfectie
- door een virale of bacteriële infectie
- kortademigheid, koorts, keelpijn, neusverkoudheid, heesheid en hoesten, evt inspiratoir optredende stridor
- verdwijnt meestal na 1 of 2 weken, evt pijnstillers, hoestdrank of neusspray
Idiopathische pulmonale fibrose (IPF)
- bindweefselvorming zorgt voor verlies van het longparenchym, evt door inhalatie van schadelijke stoffen
- progressieve kortademigheid en hoesten
- diagnose: röntgen of CT thorax, longfunctietesten en bloedonderzoek
- behandeling: tegen verlittekening corticosteroïden en fibroseremmers
- transplantatie enige genezing
- overleving 3-5 jaar
Extrinsieke allergische alveolitis (EAA)
- granulomateuze longziekte door herhaalde inhalatie van allergenen
- diagnose: aanwezigheid van IgG antistoffen bij blootstelling, lymfocytose > 20% bij bronchoalveolaire lavage (BAL)
- behandeling: vermijden van contact en ontstekingsremmers (prednison, azathioprine)
Acute EAA
- symptomen < 6 maanden
- dyspnoe, hoesten, koorts, malaise
- LO: squeeks en verscherpt ademgeruis
- Op de HRCT ontstekingsachtige centrolobulaire noduli, matglas en airtrapping
- vaak nog reversibel door vermijden van contact
Chronische EAA
- symptomen > 6 maanden
- vooral dyspnoe
- LO: crepitaties en clubbing
- HRCT: irreversibele fibrose
Atriumfibrilleren
- onregelmatige hartslag waarbij ook de vulling van de ventrikels ongelijkmatig is
- door snelle ontlading buiten de sinusknoop kunnen de boezems niet normaal contraheren en gaan trillen.
- irregulair ritme: heem 2 RR-afstanden zijn even lang
- vullingstijd en vulling is steeds anders -> wisselende pulsaties van de polsgolf
- bij hele snelle slagen geen pols
- luisteren met een stethoscoop
- polsdeficit: verschil tussen aantal slagen bij de pols en bij auscultatie
- hartkloppingen, kortademig, duizelig, POB, verwardheid, vermoeid bij inspanning
Hypothyreoïdie
- jodiumdeficiëntie, congenitaal, thyreoïditis, iatrogeen verworven
- koude intolerantie, moeheid, zwakte, dyspnoe bij inspanning, gelaats- en oogledenoedeem, gewichtstoename, cognitieve achteruitgang, depressie, geheugenstoornis, koude droge huid, heesheid, spierpijn en tintelingen, langzame pols, hese lage stem, trage spraak en obstipatie
- FT4 en TSH meten
Hartfalen
- kortademigheid, vermoeidheid, orthopneu, hartkloppingen, pitting oedeem, verwardheid, hoesten, nycturie en acuut longoedeem
- door coronairlijden, cardiomyopathie en hypertensie
- RF: ritmestoornissen, overmatige zoutinname, anemie, familiaire voorgeschiedenis, roken, kleplijden, overgewicht een hoog cholesterol
Diagnose hartfalen
- anamnese
- ECG: ritme- en geleidingsstoornissen, Q-golven en ST-veranderingen
- echo: kijken naar wanddikte, contractiekracht, functie vd kleppen en drukverhoudingen en kijken of het probleem systolisch of diastolisch is
- bloedonderzoek: BNP en NT pro-BNP, stijgen als er langdurig een verhoogde druk op de hartspier staat (BNP van 400 pg/ml -> waarschijnlijk hartfalen)
- MRI of CT-scan evt
NYHA klasse
- klasse 1: geen beperking
- klasse 2: milde klachten bij normale inspanning
- klasse 3: klachten bij geringe inspanning
- klasse 4: klachten in rust
Behandeling hartfalen
- diuretica: lisdiuretica (furosemide, werken krachtiger) of thiazidediuretica
- ACE-remmers: langwerkende (fisinopril) en kortwerkende (captopril)
- later evt een bèta-blokker
Longcarcinoom
- bij hogere leeftijd en mannen (die roken)
- hoesten (soms hemaoptoë), moeheid, weinig eetlust en gewichtsverlies
COPD
- chronisch inflammatoir proces met irreversibele bronchusobstructie, hypersecretie van mucus, hyperinflatie en gaswisselingstoornissen en pulmonale hypertensie
- verzamelnaam voor longemfyseem en chronische bronchitis
- RF: mannen, leeftijd, roken, werken in stoffige omgeving
- bij 37 op de 1000
Emfyseem
Dilatatie van de luchtruimten distaal van de terminale bronchioli door destructie van de alveolaire septa wat zorgt voor verminderde elasticiteit.
Chronische bronchitis
Luchtwegvernauwing door hypertrofie en hyperplasie van bronchiale mucus-secreterende klieren, slijmbekercellen en trilhaarcellen
Diagnose COPD
- anamnese: langdurig productief hoesten, piepende ademhaling, crepiteren, afvallen, tonthorax
- spirometrie: normaal/verhoogd TLC, verlaagde FEV1, verlaagd FEV1/VC)
- in spirometriegrafiek een concave vorm
Behandeling COPD
- stoppen met roken
- kortwerkende luchtverwijders: SABA’s (salbutamol) en SAMA’s (ipratropium)
- langwerkende luchtverwijders
Longembolie
- embolus die een arterie in de longen aflsuit
- dyspneu, POB vastzittend aan de ademhaling, hoesten, koorts, verhoogde hartslag, zweten en bloed ophoesten
- LO: tachypneu, crepitaties, tachycardie, koorts, tekenen van DVT
Diagnostiek longembolie
- WELLS-score: > 4 punten een spiraal CT < 4 punten plasma D-dimeer, als die > 0,5 een spiraal CT - ventilatie-perfusiescan - echo beenvaten - echo van het hart - bloedgaswaardes
Behandeling longembolie
- Acuut: heparine of LMWH icm met evt extra O2
- Bij massale LE ook trombolytica (transexaminezuur)
- Chirurgisch met een katheter verpulveren, ook bij geen verandering na 3 maanden medicatie
- Bij recidief levenslang behandeling
Pneumonie
- ontsteking van de longblaasjes
- behandeling met antibiotica
- crepitaties met stethoscoop en zichtbaar op de X-thorax: consolidatie (lichtere waas)
- silhouette sign: de hart-long grens verdwijnt
Bronchitis
- lage luchtweginfectie
- hoesten en slijm opgeven, kortademigheid, piepende ademhaling, koorts, thoracale pijn en algemene malaise
- rhonchi en crepitaties bij auscultatie